Bài thơ Mẹ và quả của Hoàng Trung Thông khắc họa hình ảnh người mẹ tảo tần, vất vả với công việc lao động, chăm sóc cây trái, tượng trưng cho sự hy sinh lặng thầm. Câu thơ:

"Còn những bí và bầu thì lớn xuống

Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn."

đã ví giọt mồ hôi mẹ với những quả bầu, quả bí, thể hiện sự nhọc nhằn nuôi con khôn lớn. Đồng thời, mẹ cũng là biểu tượng của tình yêu thương vô bờ bến, luôn hy vọng và dành tất cả cho con. Bài thơ không chỉ ca ngợi công lao mẹ mà còn nhắc nhở mỗi người về lòng biết ơn, trân trọng tình mẫu tử thiêng liêng.

Bài học rút ra là luôn bình tĩnh, chủ động đối mặt với khó khăn, biết thích nghi, không bi quan, nỗ lực vươn lên để vượt qua nghịch cảnh.

Bác nông dân chủ động tìm cách giải quyết khó khăn, còn con lừa ban đầu thụ động, sợ hãi, nhưng sau đó học cách thích nghi, tự cứu mình. Bài thơ khuyến khích con người mạnh mẽ, biết vượt qua nghịch cảnh.