Câu 1.
Nhân vật Thứ trong đoạn trích “Sống mòn” của Nam Cao là hình ảnh điển hình của những trí thức tiểu tư sản bế tắc trong xã hội cũ. Thứ từng mang trong mình những hoài bão lớn lao khi còn trẻ, mong muốn trở thành vĩ nhân để thay đổi vận mệnh đất nước. Tuy nhiên, hiện thực khắc nghiệt với nghèo đói, thất nghiệp, và sự gò bó đã khiến Thứ ngày càng chán nản, trở nên yếu đuối, nhu nhược. Cuộc đời Thứ bị thu hẹp trong những toan tính nhỏ nhen, vụn vặt, để rồi rơi vào vòng luẩn quẩn “sống mòn” – một kiếp sống không ý nghĩa, không hy vọng.

Qua nhân vật Thứ, Nam Cao đã khắc họa sâu sắc bi kịch của con người bị trói buộc bởi hoàn cảnh, đồng thời bộc lộ niềm trăn trở về sự tha hóa và bất lực của lớp trí thức nghèo. Tuy nhiên, trong tận sâu tâm hồn Thứ, ta vẫn thấy tia sáng mong manh của khát khao được sống ý nghĩa, được thay đổi số phận, nhưng chính sự yếu đuối đã khiến anh không dám hành động. Nhân vật Thứ không chỉ phản ánh hiện thực xã hội mà còn là lời cảnh tỉnh về giá trị của sự mạnh mẽ, dũng cảm vượt lên số phận.

Câu 2.

Gabriel Garcia Marquez từng nói: “Không phải người ta ngừng theo đuổi ước mơ vì họ già đi mà họ già đi vì ngừng theo đuổi ước mơ”. Câu nói này gợi lên một chân lý sâu sắc về mối liên hệ giữa tuổi trẻ và ước mơ.

Ước mơ chính là ngọn lửa thắp sáng cuộc đời, là động lực giúp con người không ngừng tiến lên. Khi ta theo đuổi ước mơ, dù tuổi tác có lớn bao nhiêu, tâm hồn ta vẫn tràn đầy nhiệt huyết và niềm tin vào tương lai. Ngược lại, nếu từ bỏ ước mơ, con người dễ rơi vào trạng thái trì trệ, sống mòn mỏi và già nua trong cả suy nghĩ lẫn hành động. Tuổi trẻ không được đo bằng số năm sống mà được đo bằng khát vọng và hành trình dấn thân thực hiện ước mơ.

Tuy nhiên, ước mơ không chỉ là những hoài bão cao xa mà còn phải gắn liền với thực tế. Một ước mơ có giá trị là khi nó xuất phát từ ý chí, lòng quyết tâm, và được hiện thực hóa qua nỗ lực không ngừng. Nhìn lại thực tế, những con người thành công như Elon Musk, Steve Jobs hay Nick Vujicic đều là những minh chứng sống động cho sức mạnh của ước mơ và ý chí. Họ không từ bỏ khát vọng, bất chấp khó khăn và nghịch cảnh, để tạo nên những kỳ tích phi thường.

Tuy nhiên, không phải ai cũng đủ kiên trì và dũng cảm để giữ vững ước mơ. Những áp lực từ cuộc sống, sự nghi ngờ từ bản thân hoặc những thất bại liên tiếp có thể khiến người ta dễ dàng buông xuôi. Đó chính là lý do vì sao nhiều người “già” đi, không phải do tuổi tác, mà do họ ngừng nuôi dưỡng ngọn lửa ước mơ trong tim.

Tuổi trẻ là khoảng thời gian quý giá nhất để xây dựng và theo đuổi ước mơ. Nhưng ngay cả khi tuổi trẻ qua đi, khát vọng và tinh thần tuổi trẻ vẫn có thể tồn tại mãi nếu ta không ngừng nỗ lực. Vì vậy, hãy để cuộc sống của mỗi chúng ta luôn là một hành trình vươn tới những đỉnh cao mới, nơi ước mơ được viết tiếp không ngừng.

Câu 1:Điểm nhìn của người kể chuyện là điểm nhìn hạn tri, điểm nhìn bên trong – người kể chuyện ngôi thứ ba nương vào cảm nhận, suy nghĩ của nhân vật Thứ để kể.

Câu 2: Ước mơ của Thứ khi ngồi trên ghế nhà trường là “đỗ thành chung”, “đỗ tủ tài”, “vào đại học đường”, “sang Tây”, rồi sẽ “thành một vĩ nhân đem những sự thay đổi lớn lao đến cho xứ sở mình

Câu 4: Cuộc sống của nhân vật Thứ: Cuộc sống đầy bi kịch, ngày càng khó khăn, mòn mỏi trong việc kiếm kế sinh nhai để lo cho bản thân và gia đình, không thực hiện được những ước mơ của đời mình. Con người nhân vật Thứ: là con người đầy hoài bão, khát vọng; con người có đời sống nội tâm phong phú, có khả năng nhận thức sâu sắc về cuộc sống và bản thân mình.

Câu 5: 

Suy nghĩ về triết lí “sống là phải làm chủ bản thân, làm chủ cuộc đời mình”. Đây là một triết lí sâu sắc bởi lẽ: mỗi người là một bản thể duy nhất, mỗi người chỉ có cơ hội sống một lần. Cuộc sống là sự trải nghiệm của mỗi cá nhân.

Không làm chủ bản thân, không làm chủ cuộc đời mình nghĩa là đã đánh mất cơ hội được trải nghiệm, được sống đúng nghĩa. Chỉ khi làm chủ bản thân, làm chủ cuộc đời thì mỗi người mới phát huy được hết tiềm năng của bản thân và trở thành người có ích cho xã hội.

Câu 3: 

Biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn trích là liệt kê:

“Mốc lên, gỉ đi, mòn, mục ra ở một xó nhà quê”.

Tác dụng:

Nhấn mạnh sự bế tắc, trì trệ và suy thoái trong cuộc đời của Thứ.

Gợi tả hình ảnh đầy ám ảnh về sự mòn mỏi, vô nghĩa của cuộc sống mà Thứ cảm nhận.

Làm nổi bật nỗi đau khổ, uất ức và cảm giác bất lực của nhân vật.