Câu 1:

Bài thơ “Chiếc lá đầu tiên” của Hoàng Nhuận Cầm là một bản tình ca da diết, đầy hoài niệm về tuổi học trò, tình bạn, tình yêu đầu đời và mái trường xưa. Nội dung bài thơ nổi bật với mạch cảm xúc nhớ nhung, bâng khuâng về những tháng năm đã qua – nơi in dấu bao kỷ niệm trong sáng, ngọt ngào của một thời áo trắng. Từ hình ảnh “chùm phượng hồng”, “tiếng ve”, “sân trường”, đến “trái bàng đêm”, tất cả đều gợi nhắc một không gian quen thuộc và thân thương – gắn liền với tuổi học trò không thể nào quên. Nét đặc sắc của bài thơ còn nằm ở sự đan xen khéo léo giữa ký ức cá nhân và ký ức tập thể, giữa tình yêu lứa đôi và tình cảm học trò. Về nghệ thuật, tác giả sử dụng nhiều hình ảnh thơ vừa giản dị vừa gợi cảm: “tiếng ve xé đôi hồ nước”, “bím tóc trắng ngủ quên”, “cây bàng hẹn hò chìa tay vẫy mãi”... Ngôn ngữ thơ mềm mại, trong trẻo nhưng cũng đầy suy tư. Nhịp điệu thơ tự do, tự nhiên như dòng cảm xúc tuôn chảy không ngừng. Tất cả đã tạo nên một bài thơ sâu sắc, đánh thức trong mỗi người những rung cảm chân thành về một thời tuổi trẻ đẹp đẽ, đã xa mà không bao giờ mất.

Câu 2:

Câu văn trong cuốn tiểu thuyết “Sáu người đi khắp thế gian” của James Michener: “Mặc dù bọn trẻ ném đá vào lũ ếch để đùa vui, nhưng lũ ếch không chết đùa mà chết thật” là một lời nhắc nhở sâu sắc về trách nhiệm đối với hành vi của con người, đặc biệt là những hành vi tưởng chừng vô hại nhưng lại để lại hậu quả nghiêm trọng.

Thoạt nghe, đây chỉ là một câu nói đơn giản, mô tả trò nghịch ngợm thường thấy của trẻ con. Tuy nhiên, ẩn chứa trong đó là một bài học lớn về sự vô tâm, thiếu ý thức, và những hệ lụy không lường trước. Bọn trẻ chỉ xem việc ném đá là trò chơi vui vẻ, nhưng chúng không nhận ra rằng hành động ấy đang cướp đi sinh mạng của những sinh vật sống. Lũ ếch chết thật – không phải vì ác ý, mà vì sự thờ ơ, vì người ta không đặt mình vào vị trí của nạn nhân để thấu hiểu.

Câu văn cũng phản ánh một hiện tượng phổ biến trong xã hội: nhiều người viện lý do “đùa vui” để biện minh cho những hành vi gây tổn thương đến người khác. Một lời nói giễu cợt, một hành động trêu chọc có thể khiến người khác bị tổn thương tâm lý, thậm chí là đau đớn cả cuộc đời. Từ đó, chúng ta cần ý thức rằng: dù hành động xuất phát từ sự vô tình hay hữu ý, hậu quả của nó vẫn là sự thật – và ta phải chịu trách nhiệm.

Đồng thời, câu nói còn là lời cảnh báo về giá trị của sự thấu cảm. Khi biết đặt mình vào vị trí người khác, ta sẽ biết dừng lại đúng lúc, sẽ chọn cách ứng xử nhân văn hơn. Một xã hội văn minh không chỉ được xây dựng bằng luật lệ, mà còn phải được vun đắp bằng lòng nhân ái, sự tử tế và trách nhiệm trong từng hành động nhỏ.

Tóm lại, câu nói của James Michener không chỉ nói về trò chơi trẻ con mà còn gửi gắm bài học nhân sinh sâu sắc: hãy cẩn trọng với mọi hành vi của mình, dù là nhỏ nhất, bởi hậu quả để lại có thể rất lớn và không thể xóa nhòa.

Câu 1.

Bài thơ được viết theo thể thơ tự do.

Câu 2:

Phương thức biểu đạt chính trong bài thơ là biểu cảm, kết hợp với miêu tả và tự sự.

Câu 3.

• “Chùm phượng hồng yêu dấu ấy rời tay”
• “Một lớp học bâng khuâng màu xanh rủ”
• “Sân trường đêm – rụng xuống trái bàng đêm”
• “Mười chú chứ, nhìn xem, trong lớp ấy”
• “Thôi đã hết thời bím tóc trắng ngủ quên”
• “Hết thời cầm dao khắc lăng nhăng lên bàn ghế cũ”

Nhận xét:
Những kỷ niệm ấy rất trong sáng, gần gũi và sống động, gợi lại một thời học trò tinh nghịch, hồn nhiên mà ai cũng từng trải qua. Điều đặc biệt là tác giả không chỉ ghi nhớ hình ảnh, mà còn lưu giữ cảm xúc gắn liền với từng khoảnh khắc, biến chúng trở thành dấu ấn sâu sắc trong tâm hồn.

Câu 4.
Dòng thơ sử dụng biện pháp ẩn dụ và nhân hóa.

• "Tiếng ve trong veo" gợi âm thanh mùa hè thân thuộc, trong sáng.
• “Xé đôi hồ nước” là hình ảnh ẩn dụ đặc sắc, tạo cảm giác tiếng ve sắc, vang vọng, làm rung động cả không gian yên ả.
  Tác dụng: Biện pháp này làm nổi bật sự đột ngột, vang vọng của tiếng ve – âm thanh báo hiệu mùa chia tay học trò, đồng thời gợi nên cảm xúc bồi hồi, tiếc nuối trong lòng người nghe.

Câu 5.
Em ấn tượng nhất với hình ảnh: “Không thấy trên sân trường chiếc lá buổi đầu tiên.”
Lý do: Hình ảnh “chiếc lá buổi đầu tiên” mang tính biểu tượng cao – đó có thể là khoảnh khắc đầu tiên của tình yêu tuổi học trò, là dấu mốc của những rung động đầu đời. Khi “không thấy” chiếc lá ấy nữa, nghĩa là thời gian đã trôi qua, tuổi trẻ đã đi xa, chỉ còn lại nỗi nhớ da diết. Câu thơ vừa gợi tiếc nuối, vừa gợi sự trưởng thành và mất mát nhẹ nhàng – rất xúc động và sâu lắng.