Câu 1:

"Chiếc lá đầu tiên" của Hoàng Nhuận Cầm là khúc tự tình về tuổi học trò và những rung động đầu đời. Bắt đầu bằng sự nuối tiếc "tất cả đã xa rồi", bài thơ đã thật tinh tế khi khắc họa khoảnh khắc chuyển giao giữa ngây ngô và trưởng thành qua hình ảnh "hoa súng tím", "chùm phượng hồng". Tiếng ve xé đôi mặt hồ như báo hiệu một tình yêu chớm nở. Nỗi nhớ trường lớp, bạn bè, thầy cô hiện lên qua "lớp học buâng khuâng", "sân trường đêm". Đặc biệt, hình ảnh "chiếc lá buổi đầu tiên" trở thành ẩn dụ cho tình yêu và ký ức ban sơ, không thể nào quên. Về nghệ thuật, ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, nhạc điệu với các chi tiết gợi cảm như "tiếng ve trong veo", "trái bàng đêm". Thể thơ tự do cùng biện pháp ẩn dụ, nhân hóa đã tạo nên giọng điệu trữ tình, man mác buồn nhưng vẫn tha thiết yêu thương. Bài thơ lay động bởi sự chân thành và khả năng gợi nhớ mạnh mẽ về một thời đã qua, khép lại bằng nỗi day dứt khi không còn thấy "chiếc lá buổi đầu tiên" - biểu tượng cho những cảm xúc tinh khôi đã mãi mãi thuộc về ký ức.

Câu 2:

Trong tiểu thuyết Sáu người đi khắp thế gian, James Michener đã từng viết: “Mặc dù bọn trẻ ném đá vào lũ ếch để đùa vui, nhưng lũ ếch không chết đùa mà chết thật.” Câu văn tưởng chừng đơn giản ấy lại mở ra một góc nhìn đầy sâu sắc về hành vi, trách nhiệm và lòng trắc ẩn trong đời sống con người.

Trước hết, ta cần hiểu rằng, hành động “ném đá” ở đây không chỉ là trò chơi của trẻ con mà còn là biểu tượng cho những hành vi vô tình, vô tâm của con người trong cuộc sống. Bọn trẻ chỉ ném đá cho vui – đó là cảm xúc hời hợt, nhất thời. Nhưng với lũ ếch, hậu quả là cái chết – thật, nghiệt ngã và không thể đảo ngược. Vậy nên, giữa ý định và kết quả có một khoảng cách rất lớn. Và chính khoảng cách ấy, nếu không được lấp đầy bằng sự thấu hiểu và trách nhiệm, sẽ trở thành nguyên nhân của nhiều nỗi đau không đáng có.

Không khó để bắt gặp trong đời sống hàng ngày những hành vi tưởng chừng vô hại nhưng lại gây tổn thương sâu sắc cho người khác. Ví dụ, một câu nói mỉa mai, một lời đùa ác ý, hay thậm chí là sự im lặng đúng lúc người khác cần giúp đỡ – tất cả đều có thể trở thành “viên đá” khiến ai đó gục ngã. Thậm chí, đôi khi ta không cố ý, nhưng chính sự thiếu suy nghĩ, thiếu quan tâm lại vô tình gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy, điều quan trọng không phải là ta có cố ý hay không, mà là ta có đủ tỉnh táo và nhân hậu để nhận ra tác động từ hành động của mình.

Hơn nữa, câu nói của Michener cũng nhấn mạnh một sự thật: sự vô cảm rất dễ lây lan nếu không bị ngăn chặn. Khi nỗi đau của người khác bị xem nhẹ, bị biến thành trò cười, thì cũng đồng nghĩa với việc nhân tính đang dần bị xói mòn. Do đó, mỗi người cần học cách đặt mình vào vị trí của người khác, cần hiểu rằng: một trò đùa đối với ta có thể là vết thương cả đời đối với ai đó.

Chính vì vậy, câu văn “lũ ếch không chết đùa mà chết thật” không chỉ là một hình ảnh gợi mở, mà còn là một lời cảnh tỉnh sâu sắc về trách nhiệm của mỗi người trong từng hành vi, lời nói. Bằng cách sống có suy nghĩ, có cảm thông và có trách nhiệm, chúng ta không chỉ tránh được những tổn thương không đáng có, mà còn góp phần làm cho thế giới này nhân ái hơn, tử tế hơn – từng chút một.

Câu 1.

Thể thơ được sử dụng trong bài thơ là thể thơ tự do.

Câu 2.

Phương thức biểu đạt chính trong bài thơ là biểu cảm.

Câu 3.

Các hình ảnh, dòng thơ gợi kỉ niệm với trường cũ:

“Chùm phượng hồng yêu dấu ấy rời tay”

“Một lớp học buâng khuâng màu xanh rủ”

“Sân trường đêm - rụng xuống trái bàng đêm”

“Bạn có nhớ trường, nhớ lớp, nhớ tên tôi”

“Mười chú chứ, nhìn xem, trong lớp ấy”

Nhận xét:

Những kỉ niệm ấy vừa gần gũi, thân thương, vừa trong trẻo, ngây thơ. Chúng khắc họa một thời học trò đầy cảm xúc – có tiếng ve, sân trường, cây phượng, những trò nghịch ngợm… Tất cả đều sống động và chan chứa tình cảm, như một phần không thể quên của tuổi thơ.

Câu 4.

Biện pháp tu từ là: Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác:

- Từ "trong veo": Vốn là tính từ chỉ thị giác (miêu tả sự trong suốt, có thể nhìn xuyên qua), được dùng để miêu tả âm thanh "tiếng ve" (thính giác). Đây là sự chuyển đổi cảm giác từ thị giác sang thính giác.

Tác dụng:

- Tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt làm cho câu văn thêm sinh động.

- Giúp người đọc hình dung ra một âm thanh không chỉ thanh, cao mà còn tinh khiết, như thể có thể nhìn thấy được sự trong trẻo của nó. Nó làm cho âm thanh vốn vô hình trở nên cụ thể và dễ cảm nhận hơn.

- Nhấn mạnh vẻ đẹp trong trẻo và âm thanh của mùa hè, sự thanh khiết, tinh tế của âm thanh được cảm nhận bởi tác giả.

- Thể hiện sự cảm nhận tinh tế của tác giả: Cách diễn tả này cho thấy sự quan sát và cảm nhận thế giới bằng nhiều giác quan, một sự nhạy cảm đặc biệt của người nghệ sĩ.

Câu 5.

Hình ảnh em ấn tượng nhất là :

“Không thấy trên sân trường chiếc lá buổi đầu tiên”

Hình ảnh này rất gợi cảm và giàu tính biểu tượng. “Chiếc lá buổi đầu tiên” tượng trưng cho khoảnh khắc đầu đời ngây thơ, trong sáng, lần đầu biết yêu, lần đầu biết nhớ. Khi “không thấy” chiếc lá ấy, tác giả thể hiện sự tiếc nuối, hụt hẫng vì tuổi trẻ đã qua. Nó gợi nhớ và chạm đến cảm xúc sâu kín của mỗi người về thời thanh xuân.