c1.

Trong bài thơ “Tên làng”, tình yêu quê hương của nhân vật trữ tình – người cha – được thể hiện sâu sắc, chân thành và đầy xúc động. Quê hương hiện lên không chỉ là nơi chôn nhau cắt rốn, mà còn là nơi hun đúc nhân cách, nuôi dưỡng tâm hồn và trở thành điểm tựa tinh thần trong cuộc đời mỗi con người. Trở về từ chiến trường, nhân vật trữ tình chọn sống một cuộc sống bình dị, cần mẫn nơi quê nhà với “miếng vườn”, “cây rau” và “hạnh phúc xinh xinh nho nhỏ”. Anh mang trên mình “vết thương”, “cơn sốt cao nguyên” – dấu vết của chiến tranh – nhưng chính “cây cỏ quê nhà” đã chữa lành cả thể xác lẫn tâm hồn. Tình yêu quê hương còn được thể hiện qua niềm tự hào khi gọi tên làng Hiếu Lễ – nơi đã sinh thành, nuôi dưỡng, cho anh “ý nghĩ khôn lên” và dạy anh “bập bẹ tiếng đầu tiên”. Qua hình tượng người cha, Y Phương đã khắc họa một tình yêu quê hương sâu nặng, lặng lẽ mà bền chặt, góp phần truyền lại cho thế hệ sau ý thức cội nguồn và niềm tự hào về quê hương, đất nước.

c2.

Raxun Gamzatov từng viết: “Người ta chỉ có thể tách con người ra khỏi quê hương, chứ không thể tách quê hương ra khỏi con người.” Câu nói ngắn gọn nhưng hàm chứa một chân lý sâu sắc về tình cảm thiêng liêng, bất diệt mà mỗi con người dành cho quê hương của mình.

Quê hương không chỉ là nơi ta sinh ra, lớn lên mà còn là nơi in dấu biết bao kỷ niệm ấu thơ, nơi chứa đựng những giá trị văn hóa, truyền thống và bản sắc hình thành nên tâm hồn, nhân cách mỗi người. Dù có rời xa quê hương vì học tập, làm việc hay hoàn cảnh sống, thì hình ảnh làng quê, tiếng ru của mẹ, mái nhà xưa, con đường cũ… vẫn luôn hiện diện trong tâm trí, trong giấc mơ và cả trong nỗi nhớ khôn nguôi. Đó là lý do vì sao ta có thể xa quê, nhưng quê hương thì không bao giờ rời khỏi trái tim ta.

Thực tế cuộc sống có rất nhiều người con vì hoàn cảnh phải sống xa quê. Nhưng dù đi đến đâu, họ vẫn luôn đau đáu hướng về cội nguồn, về nơi mình đã lớn lên. Những người con xa xứ vẫn giữ phong tục quê nhà, vẫn gìn giữ tiếng nói, món ăn, nếp sống của quê hương như một cách để níu giữ bản sắc. Thậm chí, chính nỗi nhớ quê hương đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho nhiều tác phẩm nghệ thuật, âm nhạc, thi ca.

Câu nói của Raxun Gamzatov không chỉ khẳng định vai trò sâu đậm của quê hương trong đời sống tinh thần mỗi con người, mà còn nhắc nhở chúng ta: Dù đi đâu, làm gì, cũng cần giữ gìn tình yêu và trách nhiệm với quê hương – mảnh đất đã nuôi dưỡng ta nên người.

Tóm lại, quê hương luôn hiện hữu trong trái tim mỗi con người. Tình yêu quê hương không chỉ là nỗi nhớ, mà còn là sợi dây vô hình gắn kết con người với cội nguồn, với dân tộc và với chính bản thân mình.

C1. Thể thơ tự do

C2. Biểu cảm , tự sự , miêu tả

c3.Cảm nhận về nhan đề “Tên làng”:

Gợi nhắc đến nguồn cội, quê hương, nơi gắn bó máu thịt với mỗi con người.

“Tên làng” không chỉ là danh xưng địa lý mà còn mang ý nghĩa tinh thần, bản sắc, là nơi nuôi dưỡng, chở che và hun đúc nhân cách con người.

Tác dụng

Nhan đề khơi gợi mạch cảm xúc xuyên suốt bài thơ: niềm tự hào, tình yêu quê hương, lòng biết ơn với làng quê Hiếu Lễ.

Nó tạo điểm nhấn cho chủ đề chính – sự gắn bó máu thịt giữa con người với quê hương và cội nguồn.

c4.

Tạo nhịp điệu đều đặn, góp phần liên kết các khổ thơ, nhấn mạnh chủ thể trữ tình – người đàn ông, người cha – là một phần không thể tách rời của quê hương.

Khẳng định bản sắc cá nhân gắn với cộng đồng: dù đi qua chiến tranh, dù trưởng thành, nhưng người đàn ông ấy vẫn là “người ở làng Hiếu Lễ” – xuất phát từ làng, trở về làng và sống cùng làng.

Bộc lộ niềm tự hào, ý thức cội nguồn sâu sắc của người cha dành cho đứa con và quê hương.

c5.

Bài thơ là lời tâm sự đầy cảm xúc của một người cha với đứa con mình, thể hiện niềm tự hào về nguồn gốc, tình yêu sâu sắc với quê hương Hiếu Lễ, cũng như những trải nghiệm khắc nghiệt trong chiến tranh và hành trình trở về xây dựng cuộc sống bình dị.
Qua đó, bài thơ đề cao giá trị của cội nguồn, tình cảm gia đình, sự trưởng thành và khát vọng sống gắn bó với quê hương, truyền lại cho thế hệ sau niềm tin và lòng tự hào dân tộc.

Ta không thể nào quên một giọng thơ vừa nồng nàn vừa mạnh mẽ khi lột tả bản nhạc trữ tình của mình với chủ đề gắn bó cho biết bao thế hệ học sinh, sinh viên. Không ai khác đó chính là Hoàng Nhuận Cầm. Bài thơ “Chiếc lá đầu tiên” của Hoàng Nhuận Cầm đã làm nên tên tuổi nhà thơ. Ông đã thành công khi miêu tả vẻ đẹp của cấu tứ và hình ảnh một cách đặc sắc nhất.

Vẻ đẹp của cấu tứ và hình ảnh trong bài thơ xuất phát từ những hình ảnh với biết bao kỉ niệm trong thời học sinh. Nỗi nhớ về mùa hạ, những kỉ niệm đẹp bên mái trường thân yêu giờ đây chỉ còn là những hồi ức. Biết bao hình ảnh đẹp của năm tháng rực rỡ ấy đã giúp ta cảm nhận được những kỉ niệm của tuổi thơ giản dị ấy vô cùng quý báu. “Em thấy không, tất cả đã xa rồi" ám chỉ sự hiểu biết của người nói về sự thay đổi và mất mát trong cuộc sống. Đã xa rồi có thể liên quan đến quá khứ, những kí ức đã mất. Kết hợp hình ảnh về tiếng thở của thời gian có thể tượng trưng cho sự trôi qua nhẹ nhàng và không dễ nhận thức. Câu thơ cho ta cảm nhận được sự mất mát của tuổi thơ, có thể do sự biến đổi của thời gian và nhân vật trữ tình đã trưởng thành. Câu thơ “Hoa súng tím vào trong mắt lắm mê say" tượng trưng cho sự đẹp đẽ và giản dị. Mắt mê say có thể ám chỉ sự say mê và hồn nhiên của tuổi thơ. Khổ thơ thứ nhất đã nói về sự biến đổi của thời gian, mất mát và những kí ức quý báu. Nếu như khổ thơ thứ nhất đã cho ta cảm nhận được nỗi nhớ nhung thông qua không gin và thời gian thì những khổ thơ tiếp nói đến những hình ảnh. Hình ảnh chùm phượng hồng yêu dấu rời tay có thể tượng trưng cho sự mất mát và chia ly. Điều này có thể ám chỉ đến một thời học trò, thời gian tươi đẹp đã qua. Hình ảnh tiếng ve trong veo xé đôi hồ nước có thể tượng trưng cho sự chia ly. Vì hình ảnh ve trong thời thanh xuân đẹp đẽ không còn xa lạ nữa.

Khổ thơ thứ hai này nói về sự mất mát và chia tay, nhưng cũng mang trong mình hy vọng và khởi đầu mới. Khổ thơ ba đã thể hiện cảm xúc nỗi trong lòng người nói. Sự nhớ nhung ấy không làm có thể diễn đạt được bởi nỗi nhớ của chính nhân vật trữ tình là không bao giờ đong đếm nổi. Hình ảnh lớp học, bài hát giờ đây chỉ còn là kỉ niệm. Câu thơ “Nỗi nhớ chẳng bao giờ nhớ thế" đã hể hiện sự mạnh mẽ và sâu sắc của nỗi nhớ. Bài thơ cho thấy rằng nỗi nhớ không bao giờ mất đi và luôn tồn tại trong tâm trí và trái tim của người nói. Bạn có nhớ trường, nhớ lớp, nhớ tên tôi" thể hiện sự mong muốn và hy vọng của người nói rằng người khác cũng nhớ và quan tâm đến mình. Bài thơ này tạo ra một hình ảnh vui nhộn và sôi động của một lớp học đầy màu sắc và tình cảm. Bằng ngôn ngữ tươi sáng và hình ảnh tượng trưng để diễn đạt sự vui vẻ và sự hài lòng của những người bạn trong lớp học. Hình ảnh của thời gian trôi qua và những kỷ niệm đã trở thành một phần của quá khứ. Sự rung động của người nói khi nhớ về những kỷ niệm và sự kiện trong quá khứ. Sự thay đổi của thời gian, những đứa trẻ năm xưa ấy giờ đây đã khôn lớn, những năm tháng ấy mãi mãi sẽ không còn quay lại nữa. “Anh nhớ quá, mà chỉ lo ngoảnh lại" đã thể hiện sự nhớ nhung và tập trung của người nói khi say xưa nhớ về những kỉ niệm cũ. Bài thơ đã thể hiện nỗi nhớ thương da diết của nhà thơ khi nhớ về những kỉ niệm bên mái trường, thầy cô và bạn bè. Qua đó, khơi gợi cho ta những hồi ức tốt đẹp của thời học sinh.

Bài thơ đã giúp người đọc cảm nhận rõ rệt về những năm tháng tươi đẹp bên mái trường thân yêu. Dường như những kỉ niệm ấy sẽ mãi là một phần kí ức tươi đẹp. Để được như thế đòi hỏi tác giả đã sử dụng một cách khéo léo giữa cấu tứ và hình ảnh tạo nên một bài thơ giàu giá trị biểu cảm.

C2

“Mặc dù bọn trẻ ném đá vào lũ ếch để đùa vui, nhưng lũ ếch không chết đùa mà chết thật.” – câu văn ngắn gọn nhưng hàm chứa bài học sâu sắc về trách nhiệm, hậu quả và lòng trắc ẩn trong hành vi của con người.

Câu nói này không chỉ phản ánh một thực tế đơn giản – những hành vi tưởng như vô hại của con người có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng – mà còn lên tiếng cảnh tỉnh về thái độ sống vô cảm, thiếu suy nghĩ trước hành động. Bọn trẻ ném đá chỉ để “đùa vui”, nhưng cái chết của lũ ếch là có thật. Sự tương phản giữa cái “đùa” của con người và cái “thật” của nỗi đau nơi đối tượng bị hại thể hiện sự chênh lệch đáng sợ giữa nhận thức và hậu quả.

Trong cuộc sống, không hiếm những hành vi tương tự: một lời trêu chọc tưởng vô tư lại khiến người khác tổn thương sâu sắc; một trò đùa ác ý có thể đẩy ai đó vào tuyệt vọng. Nhiều người hành động mà không nghĩ đến cảm xúc, quyền lợi, hay sự tồn tại của người khác – như thể thế giới chỉ xoay quanh mình. Câu văn ấy nhắc nhở mỗi chúng ta cần biết đặt mình vào vị trí người khác, biết nghĩ xa hơn niềm vui trước mắt, và học cách sống có trách nhiệm với từng hành động, từng lời nói của mình.

Không chỉ là lời cảnh báo về sự vô tâm, câu nói còn là lời kêu gọi tỉnh thức: Hãy để lòng trắc ẩn soi sáng hành vi, để mỗi niềm vui không trở thành nỗi đau của người khác. Chỉ khi biết quan tâm đến hậu quả, sống tử tế và sẻ chia, con người mới thực sự trưởng thành và nhân văn.

Tóm lại, câu văn trên là một ẩn dụ sâu sắc về cách sống và hành xử. Nó dạy ta phải biết suy nghĩ trước khi hành động, đừng vì vui một phút mà để lại nỗi đau dài lâu cho người khác.

C1. thể thơ tự do

C2. biểu cảm

C3.Một số hình ảnh và dòng thơ tiêu biểu

“Hoa súng tím vào trong mắt lắm mê say

“Chùm phượng hồng yêu dấu ấy rời tay'

“Một lớp học buâng khuâng màu xanh rủ”

“Sân trường đêm - rụng xuống trái bàng đêm”

“Thôi đã hết thời bím tóc trắng ngủ quên / Hết thời cầm dao khắc lăng nhăng lên bàn ghế cũ”

Những kỷ niệm này đặc biệt vì nó gắn bó sâu sắc với một thời tuổi trẻ hồn nhiên, trong sáng, nhiều mộng mơ. Đó là những hình ảnh thân thuộc với học trò Việt Nam, nhưng dưới góc nhìn đầy cảm xúc và nghệ thuật, chúng trở nên sống động và ám ảnh hơn. Kỷ niệm ấy không chỉ là hoài niệm cá nhân mà còn là ký ức chung của bao thế hệ học trò.

C4.

Biện pháp tu từ: Ẩn dụ và nhân hóa (có thể xem xét kết hợp cả hai).

Tác dụng:

Cụm từ “xé đôi hồ nước” là một ẩn dụ gợi tả tiếng ve rộn ràng, vang vọng, chấn động không gian mùa hè.

“Tiếng ve” như có sức mạnh làm rung động cả mặt hồ yên ả, đánh thức ký ức, cảm xúc.

Câu thơ gợi cảm giác về sự chia ly, chuyển biến của thời gian – từ tuổi học trò vô tư sang những đổi thay của cuộc đời.

C5.

Hình ảnh ấn tượng nhất:
“Không thấy trên sân trường chiếc lá buổi đầu tiên.”

Vì sao:
Hình ảnh chiếc lá đầu tiên là biểu tượng cho những khởi đầu đẹp đẽ, những rung động đầu đời, thời học sinh trong trẻo. Việc “không thấy” chiếc lá ấy gợi sự tiếc nuối, mất mát và sự trôi đi không thể níu giữ của thời gian. Nó khiến người đọc xúc động, đồng cảm với nỗi nhớ sâu lắng trong lòng tác giả. Đây là một kết thúc nhẹ nhàng nhưng ám ảnh, để lại dư âm sâu đậm.

C1. Trong cuộc sống, mỗi người có một quan điểm sống, một tư tưởng sống khác nhau tạo nên sự đa dạng cho xã hội. Chúng ta ngoài việc bảo vệ quan điểm của mình thì cũng rất cần phải biết tôn trọng sự khác biệt của người khác. Sự khác biệt chính là những cá tính, nét riêng, đặc trưng của một người, một sự vật nào đó mà khi chỉ cần nhắc về đặc điểm đó ta sẽ hình dung ra ngay người, vật ấy. Mỗi người, mỗi vật đều có những nét đặc trưng riêng, sự khác biệt riêng, chúng ta cần biết tôn trọng những đặc điểm đó. Người biết tôn trọng sự khác biệt là người biết lắng nghe những quan điểm, chia sẻ, góc nhìn của người khác một cách trân trọng và tỉ mỉ. Chúng ta có thể đồng ý hoặc không đồng ý với quan điểm của người khác nhưng không tìm cách vùi dập hoặc coi thường suy nghĩ của họ. Từ những quan điểm, góc nhìn của người khác, chúng ta biết chọn lọc và rút ra ý nghĩa từ quan điểm đó làm bài học cho chính bản thân mình, việc rút ra bài học từ quan điểm của người khác giúp chúng ta có bài học và hoàn thiện bản thân mình hơn. Bên cạnh đó vẫn còn có nhiều người không biết tôn trọng quan điểm của người khác, sự khác biệt của người khác, luôn cho mình là nhất, quan điểm của mình là đúng và người khác là sai,… chúng ta không nên học theo những người này bởi đây là lối suy nghĩ chưa đúng đắn. Mỗi chúng ta có những sự khác biệt và người khác cũng vậy. Hãy biết tôn trọng người khác, tôn trọng chính mình để xây dựng một xã hội bình đẳng, bác ái, con người hòa đồng với nhau hơn. Sự khác biệt làm đa dạng hóa xã hội, giúp cho cuộc sống con người thêm đa màu sắc hơn, từ đó giúp con người phát triển tốt hơn. Hiểu được tầm quan trọng của sự khác biệt, mỗi người hãy sống và thích nghi với những sự khác biệt mới mẻ để cảm nhận được trọn vẹn cuộc sống nhiều hơn nữa.

C2.

Có lẽ những câu hát trên nằm trong bài hát Mẹ tôi của nhạc sĩ Trần Tiến rất đúng với tâm trạng của nhà thơ Lưu Trọng Lư khi sáng tác bài thơ Nắng mới, trích từ tập Tiếng thu. Bài thơ là nỗi lòng nhớ thương da diết và tình cảm yêu mẹ vô bờ của tác giả. Trong vô số những chủ đề sáng tác của văn học, tình mẫu tử và mẹ luôn là những chủ đề ý nghĩa nhất. Bởi tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng hơn cả trong cuộc sống này. Vậy nên, những tác phẩm viết về mẹ, về tình mẫu tử luôn có một sức hút lớn đối với em, bài thơ Nắng mới là một trong số đó. Sau khi đọc bài thơ, trong lòng em có rất nhiều cảm xúc đặc biệt.

Mở đầu bài thơ, tác giả Lưu Trọng Lư đã đưa em đến với một khung cảnh thiên nhiên vô cùng bình yên và thơ mộng được bao quanh bởi “nắng mới”:

“Mỗi lần nắng mới hắt bên song,

Xao xác, gà trưa gáy não nùng,

Lòng rượi buồn theo thời dĩ vãng,

Chập chờn sống lại những ngày không.”

Nắng mới theo em chính là ánh nắng những ngày đầu xuân, nhẹ nhàng nhưng cũng đủ để xua tan đi cái lạnh và ẩm ướt mà mùa đông để lại. Khi nắng mới về, chiếu sáng bên song cửa sổ tạo nên một khung cảnh thật bình yên làm sao nhưng lại cũng không kém phần buồn “não nùng” vì tiếng gió xao xác và gà gáy trưa trong không gian tĩnh lặng. “Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu, người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”, trong khung cảnh buồn man mác của mùa xuân đó, tác giả Lưu Trọng Lư lòng buồn nhớ lại những kí ức xưa cũ đã qua, những kí ức đó cứ “chập chờn” trở lại trong kí ức tác giả. Đọc đến đây, dù chưa biết những kỉ niệm đang quay lại trong đầu nhà thơ là gì, nhưng em cũng cảm thấy buồn theo nhà thơ, có lẽ bởi vì ngôn từ mà Lưu Trọng Lư sử dụng quá xuất sắc, nhờ có cách sử dụng từ điêu luyện đó, mà em như được lạc trong bức tranh thiên nhiên nắng mới tuy đẹp nhưng lại buồn rười rượi, khiến cho em đồng cảm sâu sắc với nhà thơ, vì cảnh sẽ sinh tình.

Rồi sau đó, em đã được đến thăm miền kí ức xưa cũ đó, ở đây, em được cảm nhận nỗi nhớ khôn nguôi và tình yêu tha thiết của tác giả dành cho người mẹ quá cố của mình:

“Tôi nhớ mẹ tôi, thuở thiếu thời

Lúc người còn sống, tôi lên mười;

Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội,

Áo đỏ người đưa trước giậu phơi.

Hình dáng mẹ tôi chửa xoá mờHãy còn mường tượng lúc vào ra:

Nét cười đen nhánh sau tay áo

Trong ánh trưa hè trước giậu thưa.”

Nhà thơ Lưu Trọng Lư đã bày tỏ nỗi nhớ người mẹ hiền trực tiếp qua câu thơ “Tôi nhớ mẹ tôi, thuở thiếu thời”, chắc bởi vì, nỗi nhớ mẹ của tác giả đã bị kìm nén quá lâu, đến khi gặp lại khung cảnh nắng mới khi xưa trong kí ức đã như chìa khóa mở cửa cho nỗi nhớ của nhà thơ xuất hiện và trực trào ngay lập tức. Khi mẹ còn sống, tác giả mới lên mười tuổi, trong kí ức của ông, mẹ thường hay mặc tà áo màu đỏ quen thuộc. Nắng mới về, mẹ sẽ mang đồ ra phơi để con mặc đồ được thơm tho, sạch sẽ. Khi ấy còn có mẹ, nên nắng mới về sẽ “reo” ở ngoài đồng nội, chắc nắng mới cũng như con, đều hạnh phúc vô cùng vì có mẹ ở bên. Khung cảnh mẹ xuất hiện trong kí ức nhà thơ thật hạnh phúc làm sao, em có thể cảm nhận được niềm hạnh phúc và sự an tâm của tác giả lúc mẹ còn sống. Tình yêu của nhà thơ Lưu Trọng Lư dành cho mẹ của mình sẽ theo nhà thơ đến hết cuộc đời này, nhà thơ khẳng định rằng “Hình dáng mẹ tôi chửa xóa mờ”. Nhà thơ vẫn còn thấy được hình dáng mẹ đang tất bật “vào ra”, để chăm lo cho mái ấm nhỏ. Và chi tiết đặc biệt nhất về mẹ được nhà thơ nhắc tới trong bài đó chính là mẹ có “nét cười đen nhánh”, không phải nụ cười mà là nét cười, cách miêu tả của nhà thơ khiến cho em cảm nhận được mẹ là một người phụ nữ vô cùng dịu dàng và ấm áp. Vì nét cười ở đây chính là kiểu cười vô cùng nhẹ nhàng, kín đáo và không hề lộ liễu, nhà thơ phải rất yêu mẹ của mình, mới có thể nhớ được nét cười đó của mẹ sau bao nhiêu năm như vậy. Mẹ của nhà thơ Lưu Trọng Lư quả là một người phụ nữ Việt Nam truyền thống, luôn dịu dàng và tần tảo chăm sóc cho con cái cả cuộc đời.

Bài thơ Nắng mới của tác giả Lưu Trọng Lư đã mang tới cho em nhiều cảm xúc thật đặc biệt. Qua bài thơ, em cảm nhận được nỗi nhớ và tình yêu mẹ vô bờ của tác giả. Nhờ đó, em tự nhận thấy trách nhiệm phải hiếu thảo của mình đối với mẹ và càng yêu thương mẹ của mình nhiều hơn. Em tin rằng không chỉ riêng mình em, mà tất cả mọi người sau khi đọc xong bài thơ đều sẽ nhận được thông điệp ý nghĩa về tình mẫu tử mà tác giả Lưu Trọng Lư gửi gắm.

c1 . Nghị luận

c2 . Hào phóng - keo kiệt

ở nhà chê bai - đi chơi thì mê tít

c3.Vì mỗi người có hoàn cảnh, suy nghĩ và cách sống khác nhau. Việc phán xét người khác dễ khiến chúng ta nhìn nhận sai lệch, phiến diện, thậm chí bất công. Nếu chỉ nhìn từ góc nhìn cá nhân mà đánh giá người khác thì không công bằng và có thể gây tổn thương cho họ.

c4.Câu nói này nhấn mạnh rằng khi con người chấp nhận và sống theo định kiến có sẵn mà không phản biện hay suy nghĩ độc lập, thì họ sẽ đánh mất bản thân, trở thành người sống theo cái nhìn và đánh giá của người khác. Đó là điều nguy hiểm nhất vì nó khiến ta không còn là chính mình.

c5.Mỗi người nên học cách nhìn nhận, đánh giá người khác một cách khách quan, tránh thành kiến và định kiến. Hãy sống là chính mình và tôn trọng sự khác biệt của người khác.