Hiện trạng thoái hóa đất ở Việt Nam hiện nay:
Suy giảm chất lượng đất: Một trong những hiện trạng rõ rệt của thoái hóa đất ở Việt Nam là sự suy giảm chất lượng đất, thể hiện qua giảm độ phì nhiêu, sự thiếu hụt chất dinh dưỡng, sự gia tăng độ chua (pH thấp) và độ mặn. Đất không còn đủ khả năng cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng, ảnh hưởng đến năng suất và sản lượng nông sản.Mất lớp phủ thực vật: Nhiều diện tích đất canh tác bị mất lớp phủ thực vật tự nhiên do việc khai thác quá mức, dẫn đến xói mòn đất và mất nước. Điều này đặc biệt phổ biến ở các vùng đồi núi và ven biển.Xói mòn và rửa trôi: Các hiện tượng xói mòn đất, rửa trôi chất dinh dưỡng, và mất lớp đất mặt là những biểu hiện rõ ràng của thoái hóa đất. Điều này thường xảy ra ở các vùng đất đồi núi, nơi có địa hình dốc, hoặc các khu vực có mưa lớn.Đất bị nhiễm mặn, nhiễm phèn: Ở các vùng đồng bằng ven biển như Đồng bằng sông Cửu Long, đất bị nhiễm mặn, nhiễm phèn do nước biển xâm nhập gây ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, nhất là cây trồng lúa và rau màu.Ô nhiễm đất: Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật, phân bón hóa học, chất thải công nghiệp và đô thị khiến đất bị nhiễm độc, làm giảm khả năng canh tác và gây hại cho sức khỏe con người.
Nguyên nhân thoái hóa đất ở Việt Nam:
Khai thác đất quá mức: Việc canh tác quá mức, đặc biệt là việc sử dụng đất cho nông nghiệp mà không có biện pháp bảo vệ đất (như trồng cây che phủ, bón phân hữu cơ, luân canh) dẫn đến suy kiệt dinh dưỡng trong đất.
Sử dụng phân bón và hóa chất không hợp lý: Việc lạm dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu và các hóa chất khác làm cho đất bị ô nhiễm và mất đi các vi sinh vật có lợi, gây mất cân bằng sinh thái đất.
Chặt phá rừng và phát triển đô thị: Mất rừng tự nhiên để phục vụ cho nhu cầu phát triển nông nghiệp, đô thị, công nghiệp và giao thông làm giảm khả năng giữ nước của đất, dẫn đến xói mòn và sự giảm chất lượng đất.
Tác động của biến đổi khí hậu: Biến đổi khí hậu, với những hiện tượng như hạn hán kéo dài, lũ lụt, mưa lớn và nước biển dâng, làm tăng nguy cơ thoái hóa đất, đặc biệt là xói mòn, ngập mặn và nhiễm phèn.
Quản lý đất đai chưa hiệu quả: Quá trình quản lý đất đai còn hạn chế, thiếu sự quy hoạch hợp lý và canh tác bền vững, cùng với sự thiếu thốn thông tin và kỹ thuật canh tác đúng cách, dẫn đến tình trạng đất bị thoái hóa.
Tóm lại, thoái hóa đất ở Việt Nam hiện nay là một vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống của người dân. Để khắc phục tình trạng này, cần có những biện pháp đồng bộ và bền vững như quản lý tài nguyên đất hợp lý, áp dụng các kỹ thuật canh tác thông minh, tăng cường bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.