Câu 1 : Quan niệm "Có tiền là có tất cả" là một suy nghĩ phiến diện, dễ dẫn đến những giá trị sống sai lầm. Tiền bạc tuy quan trọng, nhưng không phải là thước đo duy nhất cho hạnh phúc và thành công trong cuộc sống. Thực tế, tiền không thể mua được những giá trị tinh thần như tình yêu chân thành, sự tôn trọng, lòng trung thực hay sức khỏe. Có những người giàu có, sở hữu mọi vật chất, nhưng vẫn cô đơn, trống rỗng vì thiếu đi những mối quan hệ gắn bó và ý nghĩa sống. Thêm vào đó, việc quá coi trọng tiền bạc dễ khiến con người trở nên ích kỷ, đánh mất đạo đức và lòng nhân ái. Chúng ta cần hiểu rằng, giá trị của cuộc sống nằm ở sự cân bằng giữa tiền bạc, tình cảm và ý nghĩa tinh thần. Đừng để đồng tiền chi phối và làm mờ đi những giá trị đích thực. Hãy sống để làm giàu cả vật chất lẫn tâm hồn, bởi chỉ khi đó, chúng ta mới thực sự có tất cả.

Câu 2:

Nguyễn Bỉnh Khiêm là một trong những nhà thơ lớn của văn học trung đại Việt Nam, nổi tiếng với phong thái ung dung, triết lý nhân sinh sâu sắc. Bài thơ “Thế gian biến đổi” là một tác phẩm tiêu biểu, chứa đựng những suy ngẫm tinh tế về sự thay đổi của thế gian và bản chất con người.

Bức tranh thế gian đầy biến động:

Tác giả mở đầu bằng nhận định:

"Thế gian biến cải vũng nên đồi,

Mặn nhạt chua cay lẫn ngọt bùi."

Câu thơ khẳng định sự thay đổi không ngừng của cuộc sống. Thế gian giống như một dòng chảy, nơi mọi thứ từ vật chất đến tinh thần đều thay đổi. Những thăng trầm, cay đắng hay ngọt bùi trong cuộc đời đều là những trải nghiệm tất yếu.

Phê phán lối sống trọng tiền bạc, thực dụng:

"Còn bạc, còn tiền, còn đệ tử,

Hết cơm, hết bạn, hết ông tôi."

Những câu thơ này phản ánh thực trạng xã hội, nơi con người đánh giá nhau dựa vào tiền bạc. Khi giàu có, người ta được vây quanh bởi bạn bè, nhưng khi khó khăn, họ bị bỏ rơi. Điều này phơi bày tính cách bạc bẽo, giả dối trong quan hệ xã hội.

Đề cao giá trị của lòng chân thật:

"Xưa nay đều trọng người chân thật,

Ai nấy nào ưa kẻ đãi buôi."

Nguyễn Bỉnh Khiêm nhấn mạnh rằng phẩm chất chân thật, chân thành luôn là giá trị trường tồn, được tôn trọng trong mọi thời đại. Ông phê phán những kẻ sống giả tạo, chỉ chạy theo lợi ích cá nhân.

Sự suy ngẫm về lòng người:

"Ở thế mới hay người bạc ác,

Giàu thì tìm đến, khó thì lui."

Tác giả bày tỏ nỗi thất vọng trước lòng người bạc bẽo, thực dụng. Câu thơ khép lại một bức tranh buồn về xã hội thời bấy giờ, nhưng cũng chứa đựng một lời nhắc nhở sâu sắc về cách sống.

Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc: Ngôn ngữ thơ gần gũi, đậm chất triết lý, dễ dàng đi vào lòng người.

Sử dụng hình ảnh tương phản: Hình ảnh “còn bạc – hết cơm” hay “giàu – khó” tạo nên sự đối lập rõ nét, làm nổi bật bản chất bạc bẽo của con người trong xã hội.

Giọng điệu trầm lắng, suy tư: Tác giả sử dụng giọng điệu điềm tĩnh, như một lời khuyên nhủ và chiêm nghiệm đầy triết lý.

“Thế gian biến đổi” là một bài thơ giàu giá trị nhân văn, không chỉ phản ánh hiện thực xã hội mà còn gửi gắm những bài học sâu sắc về lối sống và cách ứng xử. Qua tác phẩm, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã nhắc nhở chúng ta sống chân thành, trọng nghĩa tình, đồng thời nhìn nhận rõ bản chất của thế gian để ứng xử khôn ngoan hơn trong cuộc sống.

Câu 1: Văn bản trên thuộc kiểu văn bản nghị luận

Câu 2: Phương thức biểu đạt chính là nghị luận, kết hợp với tự sự và miêu tả.

Câu 3: Mục đích của tác giả là bày tỏ quan điểm về đồng tiền, phê phán lối sống chạy theo vật chất, đề cao lối sống giản dị, chân thực. Tác giả muốn người đọc nhìn nhận lại vai trò và ý nghĩa thực sự của đồng tiền trong cuộc sống, tránh những ảo tưởng và tham vọng không chính đáng

Câu 4: Cách lập luận của tác giả chặt chẽ, logic. Tác giả đưa ra vấn đề, phân tích, bình luận, rồi đi đến kết luận. Việc sử dụng các ví dụ, so sánh (như ví dụ về thẻ tín dụng, window shopping) giúp cho lập luận trở nên dễ hiểu và thuyết phục hơn. Tác giả dẫn dắt người đọc một cách tự nhiên, khéo léo, từ những vấn đề cụ thể đến những vấn đề khái quát hơn về giá trị sống

Câu 5: Đoạn văn thể hiện quan điểm sâu sắc của tác giả về đồng tiền. Tác giả cho rằng đồng tiền chỉ là công cụ trao đổi, không có sức mạnh hay tội lỗi. Cái làm con người sa ngã là tham vọng, lòng tham không đáy, muốn có được những thứ vượt quá khả năng của mình. Quan điểm này rất đúng đắn và có ý nghĩa giáo dục sâu sắc, nhắc nhở chúng ta sống chân thật, biết đủ, tránh xa những cám dỗ vật chất. Đoạn văn khẳng định rằng hạnh phúc không nằm ở việc sở hữu nhiều tiền bạc mà nằm ở sự lương thiện, sống đúng với khả năng của mình.

Câu 1: Nhân vật Đăm Săn trong đoạn trích thể hiện phẩm chất và sức mạnh của một người anh hùng sử thi tiêu biểu. Trước cái chết của chị em Hơ Nhị, Hơ Bhị, Đăm Săn đã không ngừng than khóc, thể hiện nỗi đau đớn tột cùng của một người chồng yêu thương và trân trọng vợ. Chàng trách móc ông Trời với giọng điệu đầy phẫn uất, cho thấy sự mạnh mẽ và quyết liệt khi đối mặt với nỗi bất công của số phận. Hành động quyết đốn hạ cây thần và đòi lại sự sống cho vợ của Đăm Săn chứng minh chàng là người dám thách thức cả những quyền lực siêu nhiên để bảo vệ những điều quý giá trong cuộc đời mình. Đồng thời, lòng kiên trì và ý chí phi thường của Đăm Săn khi làm phép theo lời ông Trời để cứu sống vợ cũng phản ánh tinh thần trách nhiệm và khát vọng vượt qua nghịch cảnh. Nhân vật Đăm Săn là biểu tượng cho sức mạnh, ý chí và tình yêu sâu sắc – những giá trị nhân văn cao đẹp trong kho tàng văn học dân gian của người Ê-đê.

Câu 2:

Trong xã hội hiện đại, việc đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài đã trở thành một thói quen phổ biến, nhưng điều này không chỉ phiến diện mà còn dễ dẫn đến những định kiến sai lầm. Gia đình là nơi giáo dục và hình thành nhân cách, vì vậy việc từ bỏ thói quen này sẽ giúp xây dựng một môi trường sống công bằng và nhân văn hơn.

Trước hết, việc đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài là một cách nhìn nhận thiếu sâu sắc. Con người không thể hiện bản chất qua ngoại hình, bởi vẻ bề ngoài thường chịu ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền, hoàn cảnh sống hoặc điều kiện kinh tế. Trong khi đó, giá trị thật sự của một người nằm ở nhân cách, phẩm chất và hành động của họ. Đánh giá qua vẻ bề ngoài có thể khiến chúng ta bỏ lỡ những mối quan hệ quý giá hoặc gây tổn thương sâu sắc cho người bị phán xét.

Thêm vào đó, thói quen này còn tạo ra sự bất công và định kiến trong xã hội. Những người có ngoại hình không theo chuẩn mực dễ bị đánh giá thấp, từ đó gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống và công việc. Chúng ta cần hiểu rằng mỗi người đều có vẻ đẹp riêng, và điều quan trọng là sự đa dạng trong tính cách và phẩm chất.

Việc thay đổi thói quen này sẽ mang lại những lợi ích thiết thực. Khi không còn đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài, chúng ta sẽ nhìn nhận mọi người một cách công bằng và cởi mở hơn. Gia đình, nơi khởi nguồn của mọi giá trị, sẽ trở nên hạnh phúc và đoàn kết hơn khi các thành viên tôn trọng và thấu hiểu lẫn nhau.

Để xây dựng một xã hội văn minh và tiến bộ, mỗi người cần từ bỏ thói quen đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài. Hãy nhìn nhận giá trị của con người qua hành động và phẩm chất, bởi vẻ đẹp thực sự nằm ở tâm hồn và cách họ đối xử với người khác. Mong rằng gia đình chúng ta sẽ là một nơi lan tỏa những giá trị nhân văn tốt đẹp, góp phần thay đổi thói quen này để tạo dựng một cuộc sống ý nghĩa hơn.

Câu 1: Tự sự

Câu 2: Sau khi Đăm Săn đốn hạ cây thần, chị em Hơ Nhị, Hơ Bhị chết vì:

Cây thần tượng trưng cho sự sống của hai người. Khi cây bị đốn, sự sống của họ cũng bị ảnh hưởng và dẫn đến cái chết. Đây là biểu hiện của niềm tin vào tín ngưỡng và sự liên kết giữa con người và thế giới tự nhiên trong tư tưởng của người Ê-đê.

Câu 3: Tác dụng:

Thể hiện yếu tố thần linh, huyền bí, đặc trưng của thể loại sử thi. Khẳng định quyền năng siêu nhiên của ông Trời và sức mạnh của lòng quyết tâm trong hành trình cứu người của Đăm Săn. Làm nổi bật tính chất phi thường của nhân vật anh hùng trong thế giới sử thi.

Câu 4: Tóm tắt văn bản:

1. Đăm Săn than khóc trước cái chết của chị em Hơ Nhị, Hơ Bhị.

2. Chàng trách ông Trời vì đã tạo duyên vợ chồng nhưng không cứu giúp khi vợ chết.

3. Ông Trời chỉ dẫn Đăm Săn cách dùng ngải và làm phép để cứu sống hai người.

4. Chị em Hơ Nhị, Hơ Bhị được sống lại nhờ sự trợ giúp của ông Trời.

* nhận xét : Cốt truyện mang tính chất huyền thoại, đề cao sức mạnh và lòng kiên cường của nhân vật anh hùng. Đồng thời, nó thể hiện niềm tin mãnh liệt của con người vào sự can thiệp của thần linh và yếu tố siêu nhiên

Câu 5: Hành động của Đăm Săn cho thấy

Tính cách:

Quyết đoán, mạnh mẽ, không khuất phục trước số phận. Có trách nhiệm với gia đình và những người thân yêu.

Ý nghĩa thời đại:

Thể hiện khát vọng của con người thời đó trong việc đấu tranh vượt qua khó khăn và chống lại những điều bất công. Phản ánh tinh thần thách thức quyền uy thần linh, khẳng định giá trị của con người trước vũ trụ bao la.