Câu 1:

Đoạn thơ “Người nông dân bế tôi lên và đặt vào thùng xe / Dưới vành nón của người cất lên trầm trầm giọng hát / Như tiếng lúa khô chảy vào trong cót / Như đất ấm trào lên trong lóe sáng lưỡi cày” gợi lên những liên tưởng giàu hình ảnh và cảm xúc. Giọng hát của người nông dân không chỉ đơn thuần là tiếng hát, mà như một dòng chảy tự nhiên, sâu lắng và gần gũi với đất đai, với cuộc sống lao động chân chất. “Tiếng lúa khô chảy vào trong cót” tạo nên cảm giác mộc mạc, giản dị mà ấm áp, như sự hòa quyện giữa con người với thiên nhiên. Còn hình ảnh “đất ấm trào lên trong lóe sáng lưỡi cày” lại khiến người đọc liên tưởng đến sức sống mãnh liệt của đất mẹ, sức sống tươi mới luôn tràn đầy và lan tỏa. Qua đó, nhân vật trữ tình cảm nhận được sự sống động, sinh động và đậm đà hồn quê trong tiếng hát của người nông dân, như một nét văn hóa đặc trưng của miền đồng quê, làm thức dậy tâm hồn và gợi lên những cảm xúc thân thuộc, trìu mến.

Câu 2:

Tuổi trẻ ngày nay sống cần có ước mơ hay sống thực tế trong thời kỳ hội nhập?

Tuổi trẻ là quãng thời gian đẹp nhất của cuộc đời, nơi mà ước mơ và thực tế luôn song hành và bổ sung cho nhau. Có người cho rằng tuổi trẻ cần có ước mơ, bởi chính ước mơ là ngọn đuốc soi sáng con đường, là nguồn động lực giúp mỗi người vượt qua thử thách và chinh phục đỉnh cao. Ước mơ giúp tuổi trẻ hướng tới những điều tốt đẹp, phát huy hết khả năng và tạo ra sự khác biệt trong xã hội. Ngược lại, cũng có ý kiến cho rằng, trong thời kỳ hội nhập đầy biến động như hiện nay, tuổi trẻ cần sống thực tế để thích nghi, để đưa ra những lựa chọn sáng suốt, tránh hoang đường, mơ mộng hão huyền gây lãng phí thời gian và sức lực. Thực tế giúp tuổi trẻ biết quý trọng thời gian, cân nhắc khả năng và đặt ra mục tiêu phù hợp.

Từ góc nhìn của một người trẻ, tôi cho rằng ước mơ và thực tế không phải là hai điều đối nghịch mà là hai mặt của một đồng xu. Ước mơ là kim chỉ nam, là đích đến, còn thực tế là con đường để ta từng bước hiện thực hóa ước mơ đó. Nhiều nhân vật thành công trên thế giới đều bắt đầu từ những ước mơ lớn lao nhưng đồng thời họ luôn biết nhìn nhận thực tế, lên kế hoạch cụ thể và nỗ lực không ngừng để biến ước mơ thành hiện thực. Ví dụ như Elon Musk, ước mơ làm chủ vũ trụ không phải là mơ mộng viển vông khi ông kiên trì với các dự án táo bạo nhưng có kế hoạch và khả thi.

Tuy nhiên, sống quá thực tế mà không có ước mơ sẽ làm mất đi sự nhiệt huyết, sáng tạo và tinh thần dám thử thách. Ngược lại, chỉ mơ mộng mà thiếu thực tế sẽ khiến ta dễ bị thất vọng, hụt hẫng. Do đó, tuổi trẻ cần cân bằng giữa hai yếu tố này: sống với ước mơ, nhưng luôn tỉnh táo để điều chỉnh, phù hợp với hoàn cảnh. Khi đó, tuổi trẻ mới có thể trưởng thành, phát triển toàn diện và góp phần xây dựng xã hội hiện đại, năng động.

Tóm lại, trong thời đại hội nhập, tuổi trẻ cần giữ ước mơ để có mục tiêu và đam mê, đồng thời sống thực tế để vững bước trên con đường dài phía trước. Sự hòa quyện giữa ước mơ và thực tế sẽ giúp tuổi trẻ chinh phục thành công và tạo nên giá trị cuộc sống ý nghĩa.

câu 1:

Trong đoạn trích “Sống mòn” của Nam Cao, nhân vật Thứ được xây dựng rất sinh động và sâu sắc qua nghệ thuật miêu tả nội tâm và ngôi kể thứ ba toàn tri. Trước hết, tác giả sử dụng ngôi kể thứ ba cho phép người đọc theo dõi rõ ràng quá trình biến đổi tâm lý của Thứ từ lúc còn đầy hoài bão, nhiệt huyết đến khi trở nên chán chường, rụt rè, chịu đựng số phận. Những suy nghĩ, cảm xúc giằng xé, nỗi uất ức, nỗi đau thất vọng được lột tả tinh tế qua lời tự sự nội tâm: “Ra khỏi trường, y thấy mình gần như là một phế nhân”, “Đời y sẽ mốc lên, sẽ gỉ đi, sẽ mòn, sẽ mục ra ở một xó nhà quê”. Ngôn ngữ giàu hình ảnh và phép so sánh đã khắc họa rõ nét cảnh sống mòn mỏi, bế tắc, sự suy sụp của Thứ. Qua đó, Nam Cao không chỉ xây dựng một cá nhân mà còn phản ánh bi kịch chung của người trí thức tiểu tư sản trong xã hội cũ, khao khát thay đổi nhưng bị hoàn cảnh bóp nghẹt. Nghệ thuật xây dựng nhân vật này giúp người đọc thấu hiểu sâu sắc nội tâm phức tạp và bi kịch cuộc đời nhân vật Thứ.

câu 2:

Trong cuộc sống, thất bại là điều không ai mong muốn nhưng lại là trải nghiệm không thể tránh khỏi. Có người xem thất bại như dấu chấm hết, có người lại coi đó là bài học quý giá để tiếp tục vươn lên. Chấp nhận thất bại không phải là đầu hàng, mà là thái độ dũng cảm nhìn nhận những sai lầm, rút ra bài học để hoàn thiện bản thân và tiến đến thành công. Chính sự chấp nhận thất bại mới giúp ta trưởng thành và xây dựng nền tảng vững chắc trên con đường chinh phục ước mơ.

Chấp nhận thất bại là thái độ biết đón nhận khó khăn, không sợ hãi trước những thất bại trước mắt mà vẫn kiên trì nỗ lực hết mình. Thành công không bao giờ đến dễ dàng mà là kết quả của một quá trình dài, bao gồm nhiều lần vấp ngã và đứng dậy. Ví dụ, Thomas Edison - người phát minh ra bóng đèn điện, từng thất bại hàng nghìn lần trước khi thành công. Ở Việt Nam, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cũng từng nhiều lần bị từ chối tác phẩm nhưng không nản lòng mà vẫn kiên trì sáng tác, trở thành tác giả nổi tiếng được yêu mến. Những tấm gương đó đã minh chứng rõ ràng rằng thất bại không phải là điểm dừng, mà là bài học để phát triển và thành công.

Chấp nhận thất bại là điều cần thiết vì nó giúp con người nhận ra giới hạn của bản thân, từ đó tìm cách khắc phục và hoàn thiện hơn. Thất bại rèn luyện tính kiên trì, sự dũng cảm, giúp ta có sức mạnh vượt qua thử thách phía trước. Nếu ta sợ thất bại mà không dám thử sức, không dám đương đầu thì mãi mãi sẽ không thể phát huy hết khả năng của mình và khó đạt được thành tựu đáng kể. Do vậy, mỗi người cần nhìn nhận thất bại như một phần tất yếu của quá trình học hỏi và trưởng thành.

Tuy nhiên, cũng có người cho rằng thất bại là điều xấu, cần tránh, hoặc mất nhiều thời gian để vực dậy. Thật vậy, thất bại nếu không được nhìn nhận đúng sẽ khiến con người nản lòng, chán chường và dễ từ bỏ. Nhưng chính lúc ấy, sự kiên trì, ý chí mạnh mẽ sẽ giúp ta vượt qua giai đoạn khó khăn, “vươn lên sau mỗi lần vấp ngã” như câu nói nổi tiếng đã khẳng định. Không ai thành công mà chưa từng thất bại; quan trọng là ta học được gì từ thất bại và có dám đứng lên đi tiếp hay không.

Qua đó, ta thấy được rằng tầm quan trọng của việc cần phải dũng cảm đối diện và chấp nhận thất bại. Thất bại không phải là điều đáng sợ mà là cơ hội để rèn luyện bản lĩnh, tích lũy kinh nghiệm và tiến gần hơn đến thành công. Sự thành công lớn nhất không phải là không bao giờ gục ngã mà là biết đứng lên, biết học hỏi và tiếp tục đi tới. Chỉ khi đó, chúng ta mới thực sự trưởng thành và có thể tạo nên những giá trị bền vững cho cuộc sống.

Câu 1. Xác định ngôi kể trong văn bản.
Ngôi kể là ngôi thứ ba, người kể đứng ngoài câu chuyện, kể lại những suy nghĩ, hành động và hoàn cảnh của nhân vật Thứ một cách khách quan.

Câu 2. Tìm những từ ngữ, hình ảnh khắc họa cuộc sống của Thứ khi ở Hà Nội.

• Từ ngữ: "sống rụt rè hơn, sẻn so hơn, sống còm rom", "chỉ còn dám nghĩ đến chuyện để dành, chuyện mua vườn, chuyện làm nhà, chuyện nuôi sống y với vợ con y".
• Hình ảnh: Thứ sống nhỏ nhen, thiếu sức sống, mất dần hoài bão; “đời y sẽ mốc lên, sẽ gỉ đi, sẽ mòn, sẽ mục ra ở một xó nhà quê”.

Câu 3. Chỉ ra và phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ được sử dụng trong câu: "Ra khỏi trường, y thấy mình gần như là một phế nhân."
Biện pháp tu từ: So sánh.
Phân tích: So sánh Thứ với “một phế nhân” thể hiện sâu sắc cảm giác vô vọng, bất lực, mất phương hướng của nhân vật sau khi rời ghế nhà trường. Câu nói làm nổi bật sự tương phản giữa ước mơ to lớn khi còn đi học với thực tế tăm tối, bế tắc hiện tại, thể hiện sự khủng hoảng tâm lý sâu sắc của Thứ.

Câu 4. Nhận xét sự thay đổi của Thứ khi ở Hà Nội và Sài Gòn.

• Ở Sài Gòn: Thứ còn trẻ trung, hăm hở, náo nức, có ước mơ, hoài bão và đam mê. Anh sống say mê, từng trải qua nhiều cung bậc cảm xúc như yêu ghét, mong chờ, hy vọng.
• Ở Hà Nội: Thứ trở nên rụt rè, nhỏ nhen, sống còm cõi, mất dần hoài bão, chỉ còn lo toan cho cuộc sống vật chất và tương lai gia đình. Thứ trở nên thực dụng, suy nghĩ tiêu cực và dần chấp nhận số phận.

Câu 5. Trình bày một thông điệp anh/chị rút ra sau khi đọc văn bản và lí giải.
Thông điệp: Cuộc sống không phải là để “sống mòn” trong sự chịu đựng cam chịu mà phải luôn cố gắng thay đổi, không ngừng vươn lên để tránh sa vào sự thụ động, hèn nhát và vô vọng.
Lí giải: Văn bản phản ánh nỗi đau của con người khi bị hoàn cảnh đẩy vào chỗ thui chột ước mơ, hoài bão, biến họ thành những “con trâu” chỉ biết chịu đựng mà không dám thay đổi. Qua đó, tác giả muốn nhắn nhủ mỗi người cần ý thức được sức mạnh của bản thân, dũng cảm đấu tranh vượt lên nghịch cảnh để sống trọn vẹn, có ý nghĩa.

Câu 1.

Bài thơ Những người đàn bà bán ngô nướng của Nguyễn Đức Hạnh khắc họa chân thực cuộc sống lam lũ của những người phụ nữ nghèo khổ, tận tụy nuôi con bằng chính sức lao động và mảnh đời giản dị, tảo tần. Nội dung bài thơ thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với số phận những người đàn bà chịu nhiều vất vả, thiếu thốn nhưng vẫn âm thầm cống hiến cho gia đình và xã hội. Nghệ thuật bài thơ nổi bật với ngôn ngữ giản dị, hình ảnh chân thực giàu sức gợi, biện pháp tu từ ẩn dụ, đối lập làm nổi bật nỗi cô đơn, sự thờ ơ của xã hội và sự hy sinh cao đẹp của người đàn bà bán ngô. Qua đó, tác giả gửi gắm thông điệp trân trọng những người lao động nghèo và thức tỉnh lòng nhân ái trong mỗi con người. Bài thơ không chỉ là bức tranh hiện thực về cuộc sống mà còn là lời nhắc nhở về sự công bằng và sẻ chia trong đời sống xã hội.

Câu 2.

Trong cuộc sống, mỗi người đều phải đối mặt với những khó khăn, thử thách không tránh khỏi – như những cơn bão giông trong đời. Câu nói của Vivian Greene: “Cuộc sống không phải là để chờ đợi cơn bão đi qua, cuộc sống là để học được cách khiêu vũ trong mưa” đã khắc họa rất sâu sắc thái độ sống tích cực mà mỗi chúng ta cần hướng tới. Câu nói này muốn nhấn mạnh rằng, cuộc sống không phải lúc nào cũng suôn sẻ, nhưng thay vì chờ đợi khó khăn qua đi, ta nên học cách thích nghi, vui sống và tận hưởng ngay cả trong những hoàn cảnh khó khăn.

Nỗ lực hết mình trong cuộc sống chính là biểu hiện rõ nét của việc “khiêu vũ trong mưa”. Nỗ lực là sự cố gắng không ngừng nghỉ, là hành động tích cực để vượt qua nghịch cảnh, thử thách. Hiện nay, giới trẻ đang sống trong xã hội đầy áp lực từ học hành, công việc, các mối quan hệ xã hội… Điều đó dễ khiến họ mệt mỏi, chán nản, thậm chí rơi vào trạng thái “burnout” – kiệt sức. Tuy nhiên, những bạn trẻ có ý chí và tinh thần lạc quan sẽ không để những áp lực ấy làm họ gục ngã. Họ biết điều chỉnh, tìm hướng đi phù hợp và luôn cố gắng phấn đấu. Ví dụ như nhiều bạn trẻ vừa học vừa làm, tham gia các hoạt động xã hội, vừa nỗ lực học hỏi nâng cao năng lực bản thân để thích ứng với thị trường lao động cạnh tranh.

Nguyên nhân khiến nhiều người vẫn chờ đợi cơn bão đi qua là do thiếu bản lĩnh, sự tự tin hoặc không biết cách thay đổi tư duy trước nghịch cảnh. Thậm chí có những người cảm thấy bất lực và dễ dàng buông xuôi, đánh mất động lực sống tích cực. Điều này không chỉ gây ảnh hưởng tiêu cực đến bản thân mà còn làm cho cuộc sống trở nên u ám, thiếu ý nghĩa.

Ngược lại, học cách “khiêu vũ trong mưa” không chỉ giúp ta phát triển bản thân mà còn lan tỏa năng lượng tích cực đến những người xung quanh. Thái độ đó giúp chúng ta trưởng thành, yêu đời và biết trân trọng những gì mình đang có. Qua đó, ta cũng biết chia sẻ, giúp đỡ người khác vượt qua khó khăn.

Từ câu nói này, bản thân tôi nhận ra tầm quan trọng của việc sống chủ động, không ngừng nỗ lực trong mọi hoàn cảnh. Mỗi lần gặp trở ngại, tôi cố gắng nhìn nhận tích cực, học hỏi từ thất bại và không để cảm xúc tiêu cực chi phối. Chính thái độ ấy đã giúp tôi trưởng thành hơn và có động lực tiếp tục phấn đấu.

Tóm lại, cuộc sống không phải lúc nào cũng êm đềm, mà luôn có những thử thách. Thay vì chờ đợi khó khăn qua đi, mỗi người hãy học cách kiên cường, biết tận hưởng từng khoảnh khắc trong khó khăn – đó chính là cách để sống trọn vẹn và hạnh phúc hơn.

Câu 1.
Thể thơ của văn bản là thơ tự do.

Câu 2.
Những từ ngữ thể hiện thái độ của người đi đường với người đàn bà bán ngô nướng là:

• "thờ ơ"
• "rẻ rúng"
• "cầm lên vứt xuống"

Những từ này cho thấy sự lạnh nhạt, thiếu tôn trọng, thậm chí coi thường của người đi đường đối với người đàn bà bán hàng.

Câu 3.
Biện pháp tu từ trong khổ thơ:

• Ẩn dụ: "bán dần từng mảnh đời mình"
• Hình ảnh đối lập: Sự đối lập giữa "Những tờ bạc lẻ đè lên mùi thơm"

Tác dụng:

- tạo sức gợi hình gợi cảm và sinh động hấp dẫn cho câu thơ, thu hút sự chú ý của người đọc

- Biện pháp tu từ qua câu thơ dùng để nói người đàn bà không chỉ bán ngô mà còn bán cả sự vất vả, hi sinh của cuộc đời để nuôi con mình khôn lớn. Và phép đối tạo nên sự tương phản giữa vật chất nhỏ bé và giá trị tinh thần, tình cảm ấm áp, thiêng liêng của người mẹ. Những biện pháp tu từ này giúp làm nổi bật sự lạnh lùng, thờ ơ của người đi đường đối với người đàn bà bán ngô, đồng thời thể hiện sâu sắc sự khổ cực, hy sinh thầm lặng của người phụ nữ guồng gánh số phận nuôi con qua ngày.

- tác giả bày tỏ thái độ cảm thương sâu sắc, trân trọng đối với những người lao động nghèo khổ và cảnh báo xã hội về thái độ cần phải thay đổi để biết trân quý những người lao động chân chính.

Câu 4.
Mạch cảm xúc của bài thơ:
Bài thơ bắt đầu với hình ảnh người đàn bà bán ngô trong cuộc sống lam lũ, vất vả; tiếp đến là sự thờ ơ, coi thường của người đi đường với người đàn bà ấy; rồi chuyển sang cảm xúc xúc động, thương cảm sâu sắc của người nói thơ khi ngồi lại, nhớ về tuổi thơ lam lũ, những ký ức thân thương gắn liền với hạt ngô và những người thân; cuối cùng là cảm nhận về sự kiên cường, bền bỉ và tấm lòng ấm áp của người đàn bà trong cảnh đời khó khăn.

Câu 5.
Thông điệp rút ra sau khi đọc bài thơ:
Bài thơ nhắc nhở chúng ta phải trân trọng và thấu hiểu những người lao động vất vả, những người mẹ, người phụ nữ âm thầm hy sinh vì gia đình và con cái. Dù cuộc sống có khó khăn, họ vẫn giữ được phẩm giá và tình yêu thương vô bờ bến. Đồng thời, bài thơ lên án thái độ vô cảm, thiếu tôn trọng của xã hội đối với người lao động nghèo, kêu gọi mỗi người nên biết cảm thông, sẻ chia và trân trọng những giá trị giản dị nhưng cao quý ấy.

Câu 1:

Đoạn thơ trích từ bài Trăng hè của Đoàn Văn Cừ đã vẽ nên một bức tranh làng quê yên bình, đậm chất thơ và tràn đầy cảm xúc. Không gian làng quê hiện lên với những hình ảnh gần gũi, thân thuộc: tiếng võng đưa kẽo kẹt, con chó ngủ lơ mơ, bóng cây đổ nghiêng, ông lão nằm chơi giữa sân, ánh trăng lấp loáng trên tàu cau. Mỗi chi tiết đều nhỏ bé, dung dị, nhưng khi đặt cạnh nhau lại tạo nên một tổng thể đầy thi vị và sâu lắng. Đêm quê vắng lặng, người im, cảnh yên, tất cả như hòa vào nhau tạo nên sự thanh thản, tĩnh tại trong tâm hồn người đọc. Qua đoạn thơ, nhà thơ thể hiện tình yêu sâu sắc đối với quê hương, với những điều bình dị mà thiêng liêng trong cuộc sống thường ngày. Bức tranh quê ấy không chỉ mang vẻ đẹp của cảnh vật mà còn thấm đẫm vẻ đẹp của tình cảm, của ký ức tuổi thơ, khiến ta bồi hồi, xúc động mỗi khi nhớ về một miền quê yên ả đã từng đi qua trong đời.

Câu 2:

Cuộc sống hiện đại ngày càng đòi hỏi con người phải không ngừng thích nghi và phát triển. Đặc biệt, với tuổi trẻ — giai đoạn quyết định tương lai — thì việc dốc hết sức mình trong học tập, lao động và rèn luyện trở thành yếu tố thiết yếu để không bị tụt hậu giữa dòng chảy không ngừng của thời đại. Như nhà văn Napoleon Hill từng nói: “Không có gì trên đời có thể thay thế cho sự kiên trì. Tài năng không thể thay thế kiên trì; không có gì vĩ đại đạt được nếu không có sự nỗ lực bền bỉ.” Từ những câu chuyện thành công đến những bài học thất bại, đều cho thấy sức mạnh của sự nỗ lực và kiên trì trong hành trình trưởng thành và xây dựng cuộc sống.

Nỗ lực hết mình là gì? Đây là sự dốc toàn bộ tinh thần, sức lực, thời gian và trí tuệ vào việc theo đuổi mục tiêu đã đặt ra, bất chấp khó khăn và thử thách. Nỗ lực không chỉ đơn thuần là làm việc chăm chỉ mà còn là sự kiên trì, bền bỉ, không bỏ cuộc khi gặp thất bại.

Hiện nay, nỗ lực của tuổi trẻ thể hiện qua nhiều mặt: trong học tập, các bạn trẻ dành nhiều thời gian tự học, tìm hiểu để nâng cao kiến thức; trong công việc, họ năng động sáng tạo, không ngại khó khăn; trong cuộc sống, tuổi trẻ ngày càng ý thức giữ gìn sức khỏe, rèn luyện bản thân để trở thành những công dân có ích. Chẳng hạn, Nguyễn Hà Đông, người tạo ra trò chơi Flappy Bird, đã kiên trì làm việc nhiều năm trong cô đơn và cuối cùng đạt được thành công vang dội. Hay vận động viên Nguyễn Thị Oanh, dù từng gặp nhiều chấn thương nghiêm trọng, vẫn quyết tâm luyện tập và đoạt nhiều huy chương quốc tế. Những câu chuyện đó là minh chứng sinh động cho sức mạnh của sự nỗ lực.

Vì sao tuổi trẻ phải nỗ lực? Bởi lẽ, tuổi trẻ là thời gian quý giá nhất với sức khỏe và trí tuệ sung mãn. Nếu không biết tận dụng thời gian này để học hỏi, rèn luyện và cống hiến, tương lai sẽ bỏ lỡ nhiều cơ hội. Hơn nữa, trong thế giới hiện đại với tốc độ thay đổi nhanh chóng, chỉ những người không ngừng cố gắng mới có thể thích nghi, phát triển và không bị tụt lại phía sau.

Sự nỗ lực hết mình của tuổi trẻ có ý nghĩa to lớn. Nó giúp mỗi người trưởng thành hơn về tư duy và bản lĩnh, đồng thời tạo nên sức mạnh chung thúc đẩy xã hội tiến bộ. Một xã hội với nhiều bạn trẻ năng động, sáng tạo sẽ ngày càng phát triển bền vững. Ngược lại, nếu không biết nỗ lực, người trẻ sẽ dễ dàng đánh mất chính mình, sống thụ động và không thể thực hiện được những ước mơ cao đẹp.

Tuy nhiên, hiện nay vẫn có không ít bạn trẻ còn lười biếng, thiếu kiên nhẫn, dễ chán nản và chạy theo những thú vui vô bổ. Đây là thách thức lớn, cần được cảnh tỉnh để tránh gây lãng phí tuổi trẻ và tài năng. Tuổi trẻ cần nhận thức rõ rằng nỗ lực không phải là việc ngày một ngày hai mà là hành trình dài lâu, đòi hỏi sự kiên trì và quyết tâm.

Cuối cùng, mỗi người trẻ cần tự đặt ra mục tiêu rõ ràng, xây dựng kế hoạch và không ngừng phấn đấu từng ngày. Qua đó, không chỉ hoàn thiện bản thân mà còn góp phần xây dựng một xã hội phát triển. Chính tôi, cũng là một người trẻ, luôn tự nhủ phải cố gắng học tập, rèn luyện và sống có trách nhiệm để không phụ lòng kỳ vọng của bản thân và gia đình.

Như vậy, sự nỗ lực hết mình là phẩm chất quý giá, là con đường dẫn đến thành công và hạnh phúc cho tuổi trẻ hôm nay và mai sau. Hãy biết trân trọng và phát huy điều đó để tuổi trẻ thực sự tỏa sáng.

Câu 1.
Ngôi kể: Ngôi thứ ba (người kể chuyện giấu mình, không tham gia vào câu chuyện).

Câu 2.
Một số chi tiết cho thấy chị Bớt không giận mẹ dù từng bị phân biệt đối xử:

• Khi mẹ đem đồ đến ở chung, Bớt rất mừng.
• Chị gặng hỏi mẹ cho rõ chỉ vì sợ mẹ phải đi lại phiền toái, chứ không trách móc gì.
• Khi mẹ nói lời ân hận, chị vội ôm lấy mẹ và trấn an: "Ô hay! Con có nói gì đâu..."

Câu 3.
Nhân vật Bớt là người hiền lành, vị tha, giàu lòng hiếu thảo và trách nhiệm. Dù từng bị mẹ đối xử không công bằng, chị vẫn đón mẹ về chăm sóc, lo toan chu đáo và không để bụng chuyện cũ.

Câu 4.
Hành động và lời nói ấy thể hiện sự bao dung, yêu thương chân thành của chị Bớt với mẹ. Chị không trách móc mẹ mà chỉ muốn mẹ cảm thấy yên lòng, thoải mái khi sống cùng con cháu.

Câu 5.
Thông điệp ý nghĩa nhất:
Tình cảm gia đình – đặc biệt là tình mẫu tử và lòng hiếu thảo – là sợi dây thiêng liêng, có sức hàn gắn mọi tổn thương.

Lí do: Trong xã hội hiện đại, khi nhiều mối quan hệ trở nên lạnh nhạt hoặc thực dụng, việc gìn giữ và trân trọng tình cảm gia đình là điều cần thiết để mỗi người có chốn trở về, có điểm tựa tinh thần vững chắc.

Câu 1

Trong bài thơ " Những người đàn bà gánh nước sông", Nguyễn Quang Thiều đã khắc họa hình tượng người phụ nữ nông thôn bằng hình ảnh giản dị, mộc mạc và đầy chân thực . Họ hiện lên với những ngón chân “xương xẩu, móng dài và đen”, với “bối tóc vỡ xối xả trên lưng áo mềm và ướt”, gợi tả sự lam lũ, nhọc nhằn trong lao động. Những người phụ nữ ấy gắn bó với dòng sông suốt đời, âm thầm gánh nước – một công việc đơn giản nhưng chất chứa nỗi vất vả kéo dài qua nhiều thế hệ. Họ không chỉ gánh nước mà còn gánh trên vai cả gánh nặng cuộc đời, cả truyền thống và sự nối tiếp. Động tác “một tay bám vào đầu đòn gánh bé bỏng”, “một tay bám vào mây trắng” là hình ảnh biểu tượng giàu chất thơ, thể hiện sự vươn lên giữa thực tại khắc nghiệt và khát vọng mong manh. Hình tượng người phụ nữ trong bài thơ là biểu tượng cho sự bền bỉ, nhẫn nại và chịu thương chịu khó, đồng thời cũng khơi gợi một nỗi xót xa và trăn trở về số phận con người nơi thôn dã. Và từ đó thi phẩm "Những người đàn bà gánh nước" của Nguyễn Quang Thiều đã khiến bao độc gải chiêm nghiệm về việc cần phải biết yêu thương, cảm thông và đấu tranh để phụ nữ ngày nay không còn phải cam chịu trong im lặng. Đó cũng là trách nhiệm của mỗi người trẻ trong xã hội hiện đại, khi hướng tới một tương lai bình đẳng và nhân ái hơn.

Câu 2

Trong nhịp sống hiện đại hối hả, áp lực đến từ học tập, công việc và các mối quan hệ xã hội ngày càng đè nặng lên vai người trẻ. Một thực trạng đáng lo ngại đang âm thầm len lỏi vào cuộc sống của họ – hội chứng “burnout” (kiệt sức). Đây không chỉ là vấn đề tâm lý cá nhân mà còn là hồi chuông cảnh báo cho xã hội về sự cần thiết của sức khỏe tinh thần trong thời đại mới.

“Burnout” là trạng thái kiệt sức cả về thể chất lẫn tinh thần do căng thẳng kéo dài, thường bắt nguồn từ áp lực học tập, công việc hoặc các trách nhiệm xã hội. Người bị burnout thường cảm thấy mệt mỏi, mất động lực, hoài nghi giá trị bản thân và suy giảm hiệu suất làm việc hoặc học tập.

Ngày càng nhiều người trẻ rơi vào tình trạng burnout. Họ có thể là học sinh ôn thi căng thẳng, sinh viên chạy deadline liên tục, nhân viên văn phòng làm việc quá tải, hoặc những người trẻ đang gồng gánh kỳ vọng của gia đình và xã hội. Họ sống trong trạng thái mệt mỏi thường trực, thờ ơ với chính mình, dễ cáu gắt, và có xu hướng xa rời các mối quan hệ xung quanh.

Năm 2021, một sinh viên năm 3 tên Nguyễn Hữu Trọng, học tại Đại học Bách Khoa TP.HCM, đã chia sẻ câu chuyện của mình trên mạng xã hội: “Một ngày học 6 tiếng, làm thêm 5 tiếng, còn lại là làm bài tập và chạy dự án – mình từng nghĩ không sao, nhưng rồi một hôm, mình thức dậy và chỉ muốn… khóc, không còn muốn đến trường hay ra khỏi nhà nữa.” Trọng được chẩn đoán bị burnout và trầm cảm nhẹ, phải tạm ngừng học một học kỳ để điều trị. Đây chỉ là một trong hàng ngàn câu chuyện tương tự về những người trẻ kiệt sức vì chạy theo nhịp sống quá nhanh và áp lực vô hình.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến burnout. Một phần là do người trẻ tự đặt áp lực lên bản thân vì muốn thành công sớm. Một phần khác đến từ sự kỳ vọng quá lớn của gia đình và xã hội, trong khi lại thiếu sự quan tâm đến cảm xúc cá nhân. Ngoài ra, thói quen sống thiếu điều độ, thời gian nghỉ ngơi không hợp lý, lạm dụng mạng xã hội cũng khiến tinh thần dễ rơi vào trạng thái mệt mỏi kéo dài.

Burnout ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần và thể chất. Nó khiến con người mất phương hướng, dễ rơi vào trầm cảm, lo âu và xa cách xã hội. Về lâu dài, burnout còn làm giảm chất lượng lao động, học tập và ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của cả một thế hệ.

Để vượt qua burnout, người trẻ cần học cách cân bằng giữa học tập, công việc và nghỉ ngơi. Việc lắng nghe cơ thể, dành thời gian cho bản thân, chia sẻ với người thân, bạn bè là rất cần thiết. Nhà trường và các tổ chức xã hội cần quan tâm hơn đến sức khỏe tinh thần của người trẻ thông qua các hoạt động tư vấn, trị liệu tâm lý. Bên cạnh đó, gia đình nên đồng hành, tạo môi trường yêu thương và thấu hiểu thay vì chỉ áp đặt kỳ vọng.

Hội chứng burnout là hồi chuông cảnh báo cho chính người trẻ về việc chăm sóc sức khỏe tinh thần không kém phần quan trọng so với thành tích hay công việc. Là thế hệ đang và sẽ làm chủ tương lai, chúng ta cần học cách sống lành mạnh, sống chậm lại khi cần thiết và dũng cảm tìm kiếm sự trợ giúp. Thành công không phải là đánh đổi bằng sự kiệt sức, mà là sự trưởng thành trong tỉnh thức và hạnh phúc.

Câu 1. Bài thơ được viết theo thể tự do.

Dấu hiệu nhận biết: số chữ trong các dòng thơ không bằng nhau

Câu 2. Bài thơ sử dụng phương thức biểu cảm là chủ đạo, kết hợp với miêu tả và tự sự.

• Biểu cảm: Thể hiện cảm xúc trăn trở, xót xa trước số phận và vòng lặp cuộc đời của những người dân quê.
• Miêu tả: Hình ảnh người đàn bà gánh nước, mái tóc ướt, ngón chân xương xẩu, bàn tay bám đòn gánh…
• Tự sự: Kể về hành trình của thời gian, của những con người qua nhiều thế hệ: “Đã năm năm, mười lăm năm, ba mươi lăm…”

Câu 3.

- Biện pháp tu từ lặp cấu trúc: lặp lại hai lần dòng thơ:“Đã năm năm, mười lăm năm, ba mươi lăm và nửa đời tôi thấy”

- Tác dụng:

• Tạo sự cân đối, nhịp nhàng, hài hòa cho bài thơ, tăng sức gợi cảm và thu hút sự chú ý của người đọc.
• Nhấn mạnh tính chất lặp đi lặp lại của cảnh đời, số phận nghèo khổ của con người nông thôn qua nhiều thế hệ– đặc biệt là người phụ nữ, thể hiện sự luân hồi, đơn điệu của cuộc sống.
• Tác giả khắc sâu cảm xúc xót xa, chiêm nghiệm trước những gì chứng kiến suốt “nửa đời”. Và tác giả nhắn nhủ chúng ta hãy nhìn sâu vào đời sống thôn quê để thấy được những hy sinh, thiệt thòi đang bị lãng quên, cần quan tâm, thấu hiểu và hành động để thay đổi hoàn cảnh, mở ra một tương lai khác tốt đẹp hơn, nơi con người không chỉ tồn tại mà còn được sống đúng nghĩa. .

Câu 4.

• Đề tài: Cuộc sống lam lũ, nhọc nhằn của người phụ nữ nông thôn.
• Chủ đề: Phản ánh vòng đời luẩn quẩn, nghèo khó và truyền đời của những phận người nơi thôn dã, từ đó thể hiện sự trăn trở, xót xa trước số phận con người.

Câu 5.

Bài thơ gợi cho em nhiều suy nghĩ sâu sắc về số phận con người, nhất là người phụ nữ nơi làng quê – những người gánh vác cả cuộc sống gia đình bằng sự chịu đựng thầm lặng. Hình ảnh những người đàn bà gánh nước, những đứa trẻ lớn lên theo mẹ rồi lại bước vào đúng con đường cũ cho thấy một vòng luẩn quẩn của đời sống nghèo khó, nơi ước mơ ra khơi của người đàn ông cũng trở thành vô vọng.
Từ đó, em cảm nhận được sự cần thiết phải thay đổi hoàn cảnh sống, tạo điều kiện để những con người ấy có thể mơ ước và sống khác đi – không chỉ tồn tại trong nhọc nhằn, mà còn được hạnh phúc.

Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản.

Trả lời:
Bài thơ được viết theo thể thơ tự do.
➡ Thể thơ này không bị ràng buộc bởi số câu, số chữ hay vần điệu cố định, phù hợp với việc thể hiện cảm xúc linh hoạt, dòng ý thức trữ tình.

Câu 2. Chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh gợi tả âm thanh trong văn bản.

Trả lời:
Các từ ngữ, hình ảnh gợi tả âm thanh gồm:

• “Tiếng bánh xe trâu lặng lẽ qua đêm”
• “Ai gọi đấy, ai đang cười khúc khích”
• “Giọng hát” (của người nông dân)
• “Như tiếng lúa khô chảy vào trong cót”
• “Tiếng huầy ơ như tiếng người chợt thức”

➡ Những âm thanh này tạo nên không gian ban mai yên bình, sinh động, gợi cảm giác gần gũi với làng quê và thiên nhiên.

**Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong dòng thơ:

“Tôi cựa mình như búp non mở lá.”

Trả lời:

• Biện pháp tu từ: So sánh
• Tác dụng:
  ➡ So sánh “tôi” với “búp non mở lá” giúp thể hiện sự thức dậy nhẹ nhàng, trong trẻo, tràn đầy sức sống.
  ➡ Đồng thời, hình ảnh búp non còn gợi liên tưởng đến sự tươi mới, non trẻ, thuần khiết – phù hợp với tinh thần của buổi ban mai.

Câu 4. Nhận xét tâm trạng của nhân vật trữ tình khi nghe âm thanh "Tiếng bánh xe trâu lặng lẽ" và "tiếng gọi, tiếng cười khúc khích lúc ban mai".

Trả lời:
Tâm trạng của nhân vật trữ tình là:
➡ Nhẹ nhàng, say mê, xúc động và đầy yêu thương với không gian ban mai và cuộc sống xung quanh.

• Tiếng bánh xe trâu “lặng lẽ” mang đến cảm giác sâu lắng, gần gũi.
• Tiếng gọi, tiếng cười “khúc khích” gợi sự thân mật, rộn ràng, khiến nhân vật trữ tình như được đánh thức bởi tình yêu cuộc sống, sự ấm áp của con người và thiên nhiên.

Câu 5. Trình bày một thông điệp ý nghĩa mà anh/chị rút ra từ văn bản và lí giải (khoảng 5 - 7 dòng).

Trả lời:
Bài thơ gửi gắm thông điệp: Hãy trân trọng những khoảnh khắc bình dị, yên ả của cuộc sống và vẻ đẹp của thiên nhiên quê hương.
Qua hình ảnh ban mai và những âm thanh thân thuộc, tác giả nhắc nhở ta về sự gắn bó thiêng liêng giữa con người với đất đai, lao động và cội nguồn. Trong cuộc sống hiện đại đầy hối hả, những giây phút tĩnh lặng và chân thành ấy lại càng quý giá, giúp con người tìm lại sự bình yên nội tại.