• Trong tự nhiên, kích thước và mật độ cá thể của một quần thể sinh vật được điều hòa chủ yếu bởi các yếu tố sinh thái, bao gồm các nhân tố môi trường và sinh học. Cơ chế điều hòa này bao gồm: Các yếu tố sinh học: - Cạnh tranh: Các cá thể trong quần thể phải cạnh tranh với nhau về nguồn sống (thức ăn, không gian, ánh sáng, nước,…) và các tài nguyên khác. Khi mật độ cá thể quá cao, mức độ cạnh tranh sẽ tăng lên, dẫn đến việc giảm năng suất sinh trưởng và khả năng sinh sản của quần thể. - Sự săn bắt: Các loài động vật ăn thịt, ký sinh trùng hoặc dịch bệnh có thể làm giảm mật độ quần thể, đặc biệt là khi quần thể sinh vật có số lượng quá lớn. - Cộng sinh và hợp tác: Trong một số trường hợp, các loài có thể có mối quan hệ hỗ trợ với nhau (ví dụ: hợp tác để tìm kiếm thức ăn, bảo vệ nhau khỏi kẻ thù tự nhiên), từ đó giúp duy trì sự ổn định trong quần thể. Các yếu tố môi trường: - Khí hậu và thời tiết: Các yếu tố khí hậu như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng và phát triển của sinh vật. Điều kiện môi trường thuận lợi sẽ tạo ra sự phát triển mạnh mẽ của quần thể, trong khi điều kiện bất lợi (như hạn hán, bão, lạnh giá) sẽ hạn chế sự tăng trưởng. - Nguồn tài nguyên: Khi nguồn tài nguyên cạn kiệt, các cá thể trong quần thể sẽ giảm về số lượng do không đủ thức ăn hoặc không gian sống. - Tai họa và thiên tai: Các yếu tố như lũ lụt, động đất, cháy rừng có thể gây ra sự suy giảm hoặc thay đổi mạnh mẽ trong mật độ và kích thước của quần thể. • Dựa trên các cơ chế điều hòa quần thể sinh vật trong tự nhiên, chúng ta có thể áp dụng một số biện pháp trong trồng trọt để cải thiện hiệu quả sản xuất, bao gồm: - Quản lý mật độ cây trồng hợp lý: Tương tự như trong tự nhiên, nếu mật độ cây trồng quá dày, các cây sẽ phải cạnh tranh với nhau về nguồn tài nguyên (đất, nước, ánh sáng, không gian). - Điều này có thể làm giảm năng suất và chất lượng cây trồng. Do đó, việc thiết lập mật độ cây hợp lý (không quá dày) giúp cây có đủ không gian phát triển và giảm sự cạnh tranh, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất. Sử dụng giống cây trồng thích nghi với điều kiện địa phương: Các giống cây trồng có khả năng thích nghi tốt với điều kiện khí hậu và đất đai địa phương sẽ giảm thiểu sự cạnh tranh và có khả năng sinh trưởng mạnh mẽ hơn. Việc lựa chọn giống cây trồng phù hợp sẽ giúp giảm thiểu tác động của các yếu tố môi trường không thuận lợi (như hạn hán, sâu bệnh). - Phòng chống sâu bệnh và dịch bệnh: Sâu bệnh và dịch bệnh có thể làm giảm mật độ cây trồng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất. Việc dùng biện pháp bảo vệ thực vật như phun thuốc trừ sâu, sử dụng giống cây kháng bệnh, hoặc áp dụng phương pháp canh tác hữu cơ giúp kiểm soát dịch hại hiệu quả. - Áp dụng công nghệ tưới tiêu thông minh: Việc tưới tiêu hợp lý, không để cây bị thiếu nước hay dư nước sẽ giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh. Áp dụng các hệ thống tưới nước thông minh, tiết kiệm nước sẽ giúp tối ưu hóa sự sinh trưởng của cây mà không làm ô nhiễm môi trường. Thúc đẩy sự hợp tác giữa các loài cây: - Một số loài cây có thể hợp tác với nhau thông qua mối quan hệ cộng sinh, như các loài cây có thể giúp cải tạo đất hoặc tạo bóng mát cho các cây khác. Việc canh tác luân canh hoặc xen canh giữa các loài cây sẽ giúp giảm sự cạnh tranh và cải thiện chất lượng đất. - Tăng cường nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ: Việc ứng dụng công nghệ sinh học, các kỹ thuật trồng trọt mới như trồng theo mô hình thủy canh hoặc khí canh, cũng như các biện pháp quản lý đất đai và nước tưới sẽ giúp tăng năng suất cây trồng và giảm thiểu sự ảnh hưởng của môi trường lên sản xuất.

Khu sinh học trên cạn và khu sinh học dưới nước. - Trên cạn: + Đặc điểm môi trường: Rừng mưa nhiệt đới thường nằm gần xích đạo, có khí hậu nóng ẩm quanh năm, với lượng mưa rất lớn và ổn định, đất nghèo dinh dưỡng nhưng cây rừng có thể tái tạo nhanh chóng. + Đặc điểm môi trường: Sa mạc có khí hậu khô cằn, nhiệt độ thay đổi lớn giữa ngày và đêm. Lượng mưa rất ít và đất nghèo dinh dưỡng. + Đặc điểm môi trường: Môi trường có khí hậu ôn hòa, mùa đông lạnh và mùa hè ấm, lượng mưa phân bố đều quanh năm. + Đặc điểm sinh vật: Đây là nơi có sự đa dạng sinh học cao nhất, với nhiều loài động vật và thực vật đặc hữu. Các loài động vật có thể kể đến như khỉ, báo, chim, và các loài bò sát. Thực vật chủ yếu là các loài cây gỗ lớn, dây leo, và cây bụi. - Dưới nước: + Đặc điểm môi trường: Biển và đại dương có đặc điểm là nước mặn, diện tích rộng lớn, và chứa lượng lớn nước, với các sinh vật sống ở nhiều độ sâu khác nhau. + Đặc điểm môi trường: Hồ và ao là các nguồn nước ngọt, có thể là nước tĩnh hoặc chảy chậm. Môi trường này có nhiệt độ thay đổi tùy theo mùa, với sự hiện diện của nhiều loài thực vật và động vật nước ngọt. + Đặc điểm môi trường: Sông và suối có dòng chảy, nước mát và thường có nhiều oxy. Chúng có thể mang nước từ các khu vực núi cao hoặc đồng bằng tới biển. + Đặc điểm sinh vật: Sinh vật ở biển và đại dương rất đa dạng, bao gồm các loài cá, động vật không xương sống như mực, tôm, cua, và các loài động vật lớn như cá voi, cá mập. Các loài thực vật biển bao gồm rong biển, tảo biển, và các loại san hô. Hồ và ao là các nguồn nước ngọt, có thể là nước tĩnh hoặc chảy chậm. Môi trường này có nhiệt độ thay đổi tùy theo mùa, với sự hiện diện của nhiều loài thực vật và động vật nước ngọt.

Khu sinh học trên cạn và khu sinh học dưới nước. - Trên cạn: + Đặc điểm môi trường: Rừng mưa nhiệt đới thường nằm gần xích đạo, có khí hậu nóng ẩm quanh năm, với lượng mưa rất lớn và ổn định, đất nghèo dinh dưỡng nhưng cây rừng có thể tái tạo nhanh chóng. + Đặc điểm môi trường: Sa mạc có khí hậu khô cằn, nhiệt độ thay đổi lớn giữa ngày và đêm. Lượng mưa rất ít và đất nghèo dinh dưỡng. + Đặc điểm môi trường: Môi trường có khí hậu ôn hòa, mùa đông lạnh và mùa hè ấm, lượng mưa phân bố đều quanh năm. + Đặc điểm sinh vật: Đây là nơi có sự đa dạng sinh học cao nhất, với nhiều loài động vật và thực vật đặc hữu. Các loài động vật có thể kể đến như khỉ, báo, chim, và các loài bò sát. Thực vật chủ yếu là các loài cây gỗ lớn, dây leo, và cây bụi. - Dưới nước: + Đặc điểm môi trường: Biển và đại dương có đặc điểm là nước mặn, diện tích rộng lớn, và chứa lượng lớn nước, với các sinh vật sống ở nhiều độ sâu khác nhau. + Đặc điểm môi trường: Hồ và ao là các nguồn nước ngọt, có thể là nước tĩnh hoặc chảy chậm. Môi trường này có nhiệt độ thay đổi tùy theo mùa, với sự hiện diện của nhiều loài thực vật và động vật nước ngọt. + Đặc điểm môi trường: Sông và suối có dòng chảy, nước mát và thường có nhiều oxy. Chúng có thể mang nước từ các khu vực núi cao hoặc đồng bằng tới biển. + Đặc điểm sinh vật: Sinh vật ở biển và đại dương rất đa dạng, bao gồm các loài cá, động vật không xương sống như mực, tôm, cua, và các loài động vật lớn như cá voi, cá mập. Các loài thực vật biển bao gồm rong biển, tảo biển, và các loại san hô. Hồ và ao là các nguồn nước ngọt, có thể là nước tĩnh hoặc chảy chậm. Môi trường này có nhiệt độ thay đổi tùy theo mùa, với sự hiện diện của nhiều loài thực vật và động vật nước ngọt.

A,- Hệ sinh thái tự nhiên: + Hình thành và phát triển tự nhiên, không có sự can thiệp của con người. + Cấu trúc phức tạp, tự duy trì và cân bằng sinh thái ổn định. + Cao, có nhiều loài sinh vật khác nhau cùng tồn tại. VD: Rừng nguyên sinh, đầm lầy, đại dương, sa mạc. - Hệ sinh thái nhân tạo: + Do con người tạo ra hoặc thay đổi từ hệ sinh thái tự nhiên. + Cấu trúc đơn giản hơn, thường phụ thuộc vào sự can thiệp của con người để duy trì. + Thấp, ít loài, thường tập trung vào một số loài có lợi cho con người. VD: Ruộng lúa, vườn cây ăn quả, ao nuôi cá, thành phố. B. Hệ sinh thái nhân tạo, như ruộng lúa hoặc khu vườn, thường có sự can thiệp của con người để duy trì cân bằng (ví dụ: làm cỏ, bón phân, tưới nước). Nếu con người ngừng can thiệp, các yếu tố tự nhiên như gió, nước, động vật, và hạt giống sẽ dần thay đổi hệ sinh thái.

- Tài nguyên quan tọng đối với con người: Nước, Đất, Rừng... - Vai trò của nước:

+ Là nguồn tài nguyên thiết yếu cho đời sống, sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, và phát điện. + Đóng vai trò quan trọng trong duy trì hệ sinh thái và điều hòa khí hậu. - Biện pháp xử lí: + Sử dụng tiết kiệm nước, đặc biệt trong sinh hoạt và sản xuất. + Xử lý và tái sử dụng nước thải để giảm ô nhiễm nguồn nước. + Trồng rừng và bảo vệ hệ sinh thái nước ngọt để duy trì nguồn cung. - Vài trò của đất: + Là nền tảng cho sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi, và xây dựng cơ sở hạ tầng. + Đóng góp vào việc duy trì cân bằng hệ sinh thái. - Biện pháp xử lí: + Áp dụng các biện pháp canh tác bền vững, như luân canh cây trồng và không làm đất quá mức. + Phòng chống xói mòn và sa mạc hóa bằng cách trồng rừng và cây che phủ. + Kiểm soát việc sử dụng hóa chất trong nông nghiệp để tránh làm suy thoái đất. - Vai trò của rừng: + Cung cấp gỗ, nhiên liệu, và các sản phẩm phụ như mủ cao su, nhựa. + Hấp thụ CO₂ và duy trì đa dạng sinh học. + Điều hòa khí hậu, ngăn chặn xói mòn đất. - Biện pháp xử lí: + Khai thác rừng có kế hoạch, kết hợp trồng lại rừng sau khai thác. + Bảo vệ rừng nguyên sinh và phát triển rừng phòng hộ. + Hạn chế chuyển đổi rừng thành đất nông nghiệp hoặc khu công nghiệp.

Cỏ----> châu chấu---> chim sẻ. Cỏ-----> thỏ----> cáo. Cỏ----> chuột---> cú.