Giữ gìn và bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống hiện đại

Trong dòng chảy hối hả của xã hội hiện đại, khi công nghệ, kinh tế và toàn cầu hóa ngày càng phát triển, con người đứng trước vô vàn cơ hội mới để tiếp cận tri thức, mở rộng giao lưu. Tuy nhiên, chính trong sự phát triển ấy cũng tiềm ẩn nguy cơ đánh mất đi những giá trị văn hóa truyền thống quý báu – vốn là nền tảng tinh thần của dân tộc. Vì vậy, việc giữ gìn và bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống không chỉ là trách nhiệm, mà còn là nghĩa vụ thiêng liêng của mỗi cá nhân trong xã hội hôm nay.

Văn hóa truyền thống là toàn bộ những giá trị vật chất và tinh thần được hun đúc qua bao thế hệ. Đó là tiếng nói, trang phục, phong tục tập quán, tín ngưỡng, lối sống, nghệ thuật dân gian, lễ hội, văn học dân gian… Những giá trị ấy tạo nên bản sắc riêng biệt, là “chứng minh thư” để mỗi dân tộc tồn tại và khẳng định mình giữa muôn vàn sắc màu văn hóa trên thế giới. Với Việt Nam – một đất nước có hơn 4000 năm lịch sử dựng nước và giữ nước – thì kho tàng văn hóa truyền thống càng trở nên đa dạng, sâu sắc và đáng tự hào.

Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, nhiều người – nhất là giới trẻ – dần xa rời văn hóa truyền thống. Họ dễ bị cuốn theo lối sống phương Tây, sính ngoại, lười tìm hiểu hoặc thậm chí coi thường những giá trị cũ kỹ, xem đó là “lạc hậu”, “quê mùa”. Những phong tục tốt đẹp dần mai một, các làng nghề truyền thống mất dần, trang phục dân tộc ít được sử dụng, tiếng mẹ đẻ bị lẫn tạp ngôn ngữ mạng, văn hóa ứng xử thiếu lễ nghĩa… Đó là hồi chuông cảnh tỉnh cho một xã hội đang dần đánh rơi gốc rễ.

Trước thực trạng đó, việc gìn giữ và bảo vệ văn hóa truyền thống trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Trước hết, chúng ta cần nâng cao nhận thức cộng đồng, nhất là thế hệ trẻ, về ý nghĩa của việc bảo tồn văn hóa dân tộc. Giáo dục học đường cần đẩy mạnh việc đưa các giá trị truyền thống vào giảng dạy thông qua các môn văn học, lịch sử, âm nhạc dân gian… Bên cạnh đó, gia đình cũng cần là môi trường đầu tiên truyền dạy lối sống, đạo đức, lễ nghĩa truyền thống. Nhà nước và các tổ chức cần bảo vệ di sản vật thể, phi vật thể, hỗ trợ các nghệ nhân, phục dựng lễ hội, quảng bá văn hóa dân tộc ra thế giới. Mỗi cá nhân cũng có thể bắt đầu từ những hành động nhỏ: nói tiếng mẹ đẻ đúng mực, mặc áo dài trong dịp lễ, gìn giữ tập quán tốt đẹp của quê hương...

Giữ gìn văn hóa truyền thống không có nghĩa là khước từ hiện đại. Ngược lại, cần biết chọn lọc tiếp thu cái mới, đồng thời phát huy tinh hoa của quá khứ để tạo nên bản sắc riêng trong thời đại toàn cầu. Chỉ khi đứng vững trên nền tảng văn hóa truyền thống, dân tộc ta mới có thể phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng mà không đánh mất chính mình.

Tóm lại, văn hóa truyền thống là tài sản vô giá của mỗi dân tộc. Giữ gìn và bảo vệ những giá trị ấy trong thời hiện đại chính là giữ lấy linh hồn của dân tộc, là gìn giữ bản sắc Việt Nam giữa thế giới ngày càng đa dạng và biến động. Mỗi người chúng ta, đặc biệt là thế hệ trẻ, hãy ý thức rõ vai trò của mình để cùng nhau nuôi dưỡng và phát huy những giá trị tốt đẹp ấy cho hôm nay và mai sau.

Trong bài thơ Chân quê của Nguyễn Bính, nhân vật “em” hiện lên là hình ảnh của một cô gái nông thôn đang dần thay đổi theo nhịp sống hiện đại. Sau chuyến đi tỉnh, em trở về với diện mạo mới: khăn nhung, quần lĩnh, áo cài khuy bấm – những trang phục mang hơi hướng thành thị, khác hẳn với vẻ giản dị, mộc mạc ngày nào như áo tứ thân, yếm lụa sồi, khăn mỏ quạ… Sự thay đổi ấy khiến chàng trai – người trữ tình – vừa ngỡ ngàng, vừa tiếc nuối. Qua đó, nhân vật “em” không chỉ là hình ảnh cá nhân mà còn là đại diện cho những cô gái nông thôn đang đứng trước sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại. Em không xấu, không đáng trách, nhưng sự thay đổi của em đã làm “hương đồng gió nội bay đi ít nhiều”, khiến người đọc cảm nhận được nỗi lo âu về sự mai một của nét đẹp chân quê. Nhân vật “em” vì thế trở thành tâm điểm để nhà thơ bày tỏ tình yêu, sự trân trọng với vẻ đẹp truyền thống và gửi gắm lời nhắn giữ gìn bản sắc quê hương.

Thông điệp của bài thơ "Chân quê" là: Hãy trân trọng và giữ gìn vẻ đẹp giản dị, chân thật của con người và cuộc sống quê hương. Dù cuộc sống có thay đổi, hiện đại đến đâu, thì nét đẹp truyền thống, mộc mạc vẫn luôn đáng quý và đáng gìn giữ.

Biện pháp tu từ: Ẩn dụ.

Phân tích tác dụng:

Câu thơ “Hương đồng gió nội bay đi ít nhiều” dùng hình ảnh “hương đồng gió nội” làm ẩn dụ cho vẻ đẹp giản dị, thuần khiết, chất quê của người con gái. Việc “bay đi ít nhiều” thể hiện sự thay đổi, phai nhạt dần của nét đẹp ấy khi cô gái tiếp xúc với lối sống thành thị. Câu thơ gợi nỗi nuối tiếc, xót xa của tác giả trước sự mất mát những giá trị truyền thống mộc mạc của quê hương.

Theo em, những trang phục như khăn Nhung, quần lĩnh, áo khuy bấm đại diện cho sự hiện đại, kiểu cách, ảnh hưởng từ thành thị.

Còn các trang phục như yếm lụa sồi, áo tứ thân, khăn mỏ quạ, quần nái đen, dây lưng đũi tượng trưng cho nét đẹp truyền thống, mộc mạc, chân chất của người phụ nữ nông thôn.

Nhan đề “Chân quê” gợi em liên tưởng đến vẻ đẹp mộc mạc, giản dị và chân thật của người con gái và cuộc sống làng quê. Nó thể hiện tình yêu, sự trân trọng của tác giả với nét đẹp truyền thống, đậm chất quê mùa mà đầy duyên dáng.

thể thơ tự do

Câu1      
Con người không chỉ được sinh ra và lớn lên dựa trên những yếu tố vật chất mà còn phải dựa trên những giá trị tinh thần bên trong. Đây chính là lý do tại sao giới trẻ ngày nay cần phải có ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Bản sắc văn hóa dân tộc bao gồm những giá trị văn hóa từ lâu đời được truyền từ đời này sang đời khác. Nó bao gồm các phong tục tập quán và đặc trưng vùng miền của đất nước, đóng vai trò quan trọng trong tạo nên sự khác biệt và phong phú trong lối sống, sinh hoạt tập thể của con người. Bản sắc văn hóa dân tộc cũng là nơi để con người giao lưu văn hóa, tôn vinh vẻ đẹp của quê hương mình, cùng nhau gắn kết và vui đùa chan hòa sau. Đặc biệt, bản sắc văn hóa dân tộc là những đặc trưng về văn hóa của mỗi quốc gia, tạo nên sự đa dạng màu sắc cho cuộc sống và giúp đất nước không bị nhầm lẫn với bất kỳ quốc gia nào khác. Trách nhiệm giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc là trách nhiệm chung của mọi người, đặc biệt là giới trẻ. Vì vậy, học sinh cần tích cực tìm hiểu và giữ gìn những giá trị văn hóa dân tộc, đồng thời phát huy giá trị đó trong giao tiếp với bạn bè năm châu. Đồng thời nhà trường cũng cần tổ chức nhiều hoạt động để tuyên truyền và mang đến cho học sinh nguồn tri thức về bản sắc văn hóa dân tộc. Từ đó, giá trị văn hóa của dân tộc sẽ không bị mai một và được lưu truyền cho những thế hệ sau.    
Câu 2     
 

Bài thơ “khói chiều cõng một hoàng hôn” đem lại những cảm xúc ấm áp và sâu lắng về tình cảm gia đình, đặc biệt là tình yêu thương và sự chăm sóc của bà dành cho cháu.

Nội dung bài thơ xoay quanh những kỷ niệm tuổi thơ, khi cháu được bà đón sau giờ tan học, cùng nhau đi trên con đường quê thân thuộc.Nội dung bài thơ mang đến những hình ảnh rất đỗi quen thuộc và gần gũi. “khói chiều cõng một hoàng hôn” là hình ảnh ẩn dụ, khói chiều như đang mang vác cả một buổi hoàng hôn, vừa gợi cảm giác yên bình, vừa tượng trưng cho sự chuyển giao giữa ngày và đêm. Hình ảnh “bờ vai bà cõng tâm hồn cháu bay” thể hiện sự che chở và bảo bọc của bà đối với cháu. Những câu thơ như “trên đường tan học chiều nay / có ai đốt rạ, khói lay cỏ đồng” gợi lên một không gian làng quê yên bình, đầy sức sống với mùi hương quen thuộc của cỏ đồng và khói rạ.Những hình ảnh như “sáng nay ông bảo điểm mười, ông cho / sáng nay bà nấu thịt kho / về nhà cháu sẽ ăn no bụng tròn” mô tả cuộc sống giản dị mà đầm ấm trong gia đình. Tác giả đã khéo léo sử dụng những chi tiết nhỏ nhặt, đời thường để truyền tải tình cảm ấm áp của gia đình, sự quan tâm chăm sóc của ông bà dành cho cháu.Nghệ thuật của bài thơ được thể hiện qua việc sử dụng hình ảnh và ngôn từ tinh tế. Hình ảnh “bánh xe bà đạp quay tròn / bao giờ đi hết đường mòn, bà ơi?” không chỉ mô tả hành động mà còn gợi lên sự tuần hoàn, liên tục của cuộc sống. Biện pháp so sánh trong câu thơ “đồng xa đã lặn Mặt Trời / có ai thắp lửa sáng ngời trong sân” tạo nên sự liên kết giữa thiên nhiên và con người, giữa hiện tại và ký ức.Điểm đặc sắc trong nghệ thuật của bài thơ còn nằm ở cách sử dụng điệp từ, điệp ngữ tạo nhịp điệu uyển chuyển và gợi cảm. Ví dụ như: “ngồi sau bà, cháu mải chơi / mà quên ngắm một Mặt Trời cạnh bên” thể hiện sự ngây thơ, hồn nhiên của tuổi thơ và sự gần gũi của bà như một “Mặt Trời” dẫn đường cho cháu.Cuối cùng, bài thơ kết thúc bằng hình ảnh “hai Mặt Trời dẫn lối về cháu đi” mang ý nghĩa sâu sắc. Mặt Trời đầu tiên là ánh sáng của trời đất, Mặt Trời thứ hai là hình ảnh người bà luôn che chở, soi đường cho cháu. Khi lớn lên, dù có quên đường về, cháu vẫn luôn được bà dẫn lối, như một lời nhắc nhở về tình yêu thương vô điều kiện và sự gắn kết bền chặt trong gia đình.

Những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật trong bài thơ đã tạo nên một tác phẩm giàu cảm xúc và ý nghĩa, gợi nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ và tình cảm gia đình thiêng liêng

Câu 1 quần thể di tích cố đô huế 
Câu 2 ptbđ : miêu tả , thuyết minh, biểu cảm.                  
câu 3 : văn bản quần thể di tích cố đô huế được coi là văn bản thông tin vì:          
+ cung cấp thông tin cụ thể . Văn bản nêu rõ thông tin về lịch sử, kiến trúc, văn hoá và giá trị của quần thể di tích, giúp người đọc hiểu rõ về di sản này.        
Câu 4 :   
-tăng sự trực quan: giúp người đọc dễ hình dung hơn về vẻ đẹp và sự độc đái của các di tích cố đô huế   
- thu hút sự chú ý : kích thích người đọc quan tâm và muốn tìm hiểu thêm về địa danh.  
- Bổ trợ cho nội dung thuyết minh: hình ảnh cụ thể hoá những mô tả trong văn bản nổi bật giá trị.   
Câu 5.
Từ nội dung của văn bản, em cảm nhận rằng Quần thể di tích Cố đô Huế là một kho tàng văn hóa vô giá, mang đậm dấu ấn lịch sử, nghệ thuật và sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc và thiên nhiên. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích này không chỉ là niềm tự hào của người dân Huế mà còn của cả dân tộc Việt Nam. Điều này cũng thể hiện sự tôn vinh những giá trị văn hóa phi vật thể, như âm nhạc cung đình Huế, đã được UNESCO công nhận. Những lăng tẩm, cung điện, và các công trình khác tạo nên một không gian văn hóa đặc biệt, mang đậm tính tâm linh và nghệ thuật, cho thấy sự tài ba, tỉ mỉ và tâm huyết của các thế hệ đã xây dựng nên di sản này.

Trong xã hội hiện đại, quan niệm “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” về hôn nhân vẫn còn gây nhiều tranh cãi. Quan niệm này xuất phát từ truyền thống, nơi mà cha mẹ thường đảm nhận vai trò quyết định trong việc lựa chọn bạn đời cho con cái. Thực tế, điều này có cả mặt tích cực lẫn tiêu cực.

  Thứ nhất, một trong những lợi ích rõ ràng của việc cha mẹ tham gia vào quyết định hôn nhân là họ có nhiều kinh nghiệm sống. Cha mẹ thường hiểu rõ về hoàn cảnh, phong tục tập quán và các yếu tố xã hội, kinh tế. Họ có thể giúp con cái lựa chọn những người bạn đời phù hợp, tránh xa các mối quan hệ không bền vững hay những rủi ro trong tình yêu.

  Tuy nhiên, mặt trái của quan niệm này là nó có thể khiến con cái cảm thấy bị áp lực và thiếu tự do trong việc lựa chọn bạn đời. Nhiều người trẻ cảm thấy mình không được lắng nghe và không có quyền quyết định về chính cuộc sống của mình. Trong những trường hợp như thế, hôn nhân có thể trở thành một cuộc sống gò bó, không mang lại hạnh phúc cho người trong cuộc. 

    Hơn nữa, khi mà tình yêu và sự hòa hợp giữa hai người không được xem trọng, hôn nhân dễ dẫn đến sự đổ vỡ. Những chương trình truyền hình hay phim ảnh hiện nay rất nhiều về những cuộc hôn nhân do cha mẹ sắp đặt mà không có sự đồng thuận từ hai bên, cho thấy những khó khăn mà các cặp đôi này phải đối mặt.

  Cuối cùng, sự phát triển của xã hội cũng đồng nghĩa với việc con người ngày càng có ý thức hơn về quyền tự do cá nhân. Chính vì vậy, thay vì chỉ dựa vào quan niệm truyền thống, cha mẹ và con cái cần có sự trao đổi, lắng nghe và tôn trọng ý kiến của nhau. Hôn nhân hạnh phúc không chỉ đến từ sự sắp đặt, mà còn từ tình yêu thương, sự tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau.

    Tóm lại, mặc dù quan niệm “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” có những giá trị nhất định, nhưng để hướng tới một cuộc hôn nhân hạnh phúc, cần phải xem xét nó trong bối cảnh xã hội hiện đại, nơi mà sự tự do lựa chọn và cảm xúc của con người đóng vai trò then chốt.