Nguyễn Khuyến là một nhà thơ lớn của văn học trung đại Việt Nam, nổi tiếng với chùm thơ thu và những bài thơ viết về tình bạn, tình quê, tình yêu đất nước sâu nặng. Trong số đó, bài thơ "Bạn đến chơi nhà" là một tác phẩm đặc sắc thể hiện tinh thần mộc mạc, chân chất nhưng đầy sâu sắc trong tình bạn của ông. Bài thơ không chỉ thể hiện một tình cảm đẹp mà còn là minh chứng cho tài năng nghệ thuật độc đáo của Nguyễn Khuyến trong việc sử dụng thể thơ Đường luật một cách tự nhiên, gần gũi.

Ngay từ câu đầu tiên:

"Đã bấy lâu nay bác tới nhà"

Người đọc đã cảm nhận được niềm vui xen lẫn sự ngạc nhiên của tác giả khi bạn cũ đến chơi. Câu thơ mang giọng điệu thân mật như một lời trách yêu, lời chào hỏi giữa những người bạn lâu ngày mới gặp. Ẩn sau đó là tình cảm gắn bó sâu sắc, niềm xúc động chân thành khi được gặp lại bạn hiền.

Thế nhưng, sau lời chào ấy, nhà thơ không vội kể về cuộc trò chuyện hay niềm vui gặp gỡ, mà lại liệt kê một loạt những khó khăn, thiếu thốn:

"Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.

Ao sâu nước cả, khôn chài cá

Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà."

Những câu thơ này được viết ra không nhằm than phiền, mà là cách Nguyễn Khuyến "từ chối" khéo léo việc thiết đãi bạn bằng vật chất. Trẻ con thì không có nhà, chợ lại xa không kịp mua sắm, ao tuy sâu nhưng không có dụng cụ đánh cá, vườn thì rộng nhưng gà chạy tán loạn. Những hình ảnh rất đỗi đời thường, dân dã ấy tạo nên một bức tranh sinh hoạt nơi thôn quê đầy giản dị, chân thực. Giọng thơ pha chút hóm hỉnh khiến người đọc không khỏi bật cười trước cái "bất lực" đáng yêu của một ông đồ nho về hưu sống ẩn dật ở làng quê.

Không dừng lại ở đó, nhà thơ còn tiếp tục liệt kê những thứ vốn là đặc sản của vườn nhà nhưng cũng chưa đến mùa thu hoạch:

"Cải chửa ra cây, cà mới nụ,

Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa"

Tất cả đều mới chỉ đang ở giai đoạn chuẩn bị, chưa thể dùng để đãi bạn. Điều đó càng làm nổi bật sự thiếu thốn về vật chất nhưng lại giàu có về tấm lòng. Thơ ca cổ thường đề cao việc “lấy lễ tiếp bạn”, nhưng Nguyễn Khuyến lại chọn cách tiếp bạn bằng tất cả sự chân thành, không cần hình thức, không cần chuẩn bị, bởi ông coi trọng con người hơn mọi vật chất bề ngoài.

Đỉnh cao của bài thơ nằm ở câu kết:

"Đầu trò tiếp khách, trầu không có

Bác đến chơi đây, ta với ta"

“Trầu không có” – một chi tiết nhỏ nhưng rất ý nghĩa, bởi trầu cau vốn là lễ vật cơ bản nhất để tiếp khách trong văn hóa người Việt. Khi đến cả thứ lễ nghĩa tối thiểu cũng không có, thì làm sao tiếp bạn theo lối thông thường? Nhưng Nguyễn Khuyến không lấy đó làm ngại, ông xoá bỏ mọi rào cản lễ nghi để nhấn mạnh một điều thiêng liêng: "ta với ta". Hai chữ “ta” không còn chỉ đơn thuần là đại từ nhân xưng nữa mà đã trở thành biểu tượng của tình bạn tri âm tri kỉ, một mối quan hệ vượt lên trên mọi hình thức xã giao, hướng đến sự đồng cảm giữa hai tâm hồn. Câu thơ giản dị mà lắng sâu, như một lời khẳng định giá trị đích thực của tình bạn: chân thành là đủ.

Về hình thức nghệ thuật, bài thơ được viết theo thể thất ngôn bát cú Đường luật, nhưng Nguyễn Khuyến đã vận dụng linh hoạt để lời thơ trở nên tự nhiên, không gò bó. Cách sử dụng ngôn ngữ đời thường, gần gũi, đậm chất thôn quê khiến bài thơ có giọng điệu vừa hài hước, dí dỏm vừa chân thành, sâu sắc. Những hình ảnh như “ao sâu”, “vườn rộng”, “cải, cà, bầu, mướp”... không chỉ tái hiện không gian sinh hoạt của người nông dân mà còn góp phần nhấn mạnh sự mộc mạc trong tình bạn giữa hai người. Đồng thời, phép đối trong các cặp câu thực và luận được vận dụng khéo léo, không phô trương mà vẫn đảm bảo nhịp điệu và cấu trúc chặt chẽ của thơ Đường.

Bài thơ không nặng nề lý luận, không trau chuốt cầu kỳ mà thành công nhờ sự giản dị, chân thật và tinh tế. Qua đó, Nguyễn Khuyến không chỉ thể hiện một quan niệm sống đầy nhân văn mà còn gửi gắm một thông điệp sâu sắc: Trong cuộc đời, tình bạn chân thành luôn quý giá hơn mọi vật chất bề ngoài. Đó là mối quan hệ bền chặt, không bị chi phối bởi hoàn cảnh hay điều kiện sống.

"Bạn đến chơi nhà" là một bài thơ ngắn gọn nhưng giàu ý nghĩa, thể hiện tình bạn trong sáng, thủy chung và chân thành giữa những người tri kỷ. Qua giọng thơ hóm hỉnh, hình ảnh gần gũi và lối viết tài hoa, Nguyễn Khuyến đã để lại một áng thơ vừa nhẹ nhàng, vừa sâu lắng. Bài thơ không chỉ là một lời chào bạn cũ mà còn là lời ngợi ca về giá trị nhân văn bất biến: tình người, tình bạn - dù đơn sơ nhưng không bao giờ nhỏ bé.

Bài thơ Chiều xuân ở thôn Trừng Mại đã vẽ nên bức tranh thanh bình của làng quê với con người sống chan hòa cùng thiên nhiên. Hình ảnh người nông dân cày ruộng, nàng dâu gieo dưa, bà lão xới đậu cho thấy cuộc sống lao động giản dị nhưng đầy niềm vui. Thiên nhiên hiện lên tươi đẹp với mưa xuân lất phất, mía nảy ngọn, khoai xanh lá — tất cả tạo nên sự sống động, hài hòa giữa con người và đất trời. Việc sống hòa hợp với thiên nhiên không chỉ đem lại nguồn sống vật chất mà còn mang lại sự thanh thản, bình yên trong tâm hồn. Khi con người biết quý trọng, chăm sóc thiên nhiên, thiên nhiên cũng sẽ đáp lại bằng sự trù phú, no đủ. Cuộc sống giản dị nhưng trọn vẹn ấy là minh chứng cho một lối sống bền vững và đáng quý.

Bức tranh thiên nhiên trong bài thơ là bức tranh xuân thôn quê thanh bình, sinh động, hài hòa giữa thiên nhiên và con người. Đó là vẻ đẹp của cuộc sống lao động cần cù, thiên nhiên tươi mới và niềm an nhiên trong tâm hồn người dân quê. Qua đó, tác giả thể hiện tình yêu quê hương, sự trân trọng những giá trị giản dị mà bền vững của cuộc sống điền dã.

Hi Aya,

I hope you're doing well! I wanted to tell you about what I usually do with my friends in my free time. We often hang out at the park, play football, or ride our bikes around the neighborhood. Sometimes we go to a café for snacks and talk about school or movies. On weekends, we like watching films or playing video games together. It’s always a lot of fun, and I really enjoy spending time with them.

Take care,
Dieu Linh

1. I usually have free time on Saturday afternoons and Sundays.

2. I usually messaging, call video and play game with my friends in my free time.

3. Because they help me relax.