Câu 1:

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, việc bảo vệ môi trường không còn là lời kêu gọi mang tính hình thức mà đã trở thành một vấn đề cấp thiết của toàn nhân loại. Môi trường là nền tảng của sự sống – nơi cung cấp không khí để thở, nước để uống, đất để canh tác, và hàng ngàn loại sinh vật góp phần cân bằng hệ sinh thái. Khi thiên nhiên bị hủy hoại, không chỉ đời sống vật chất bị đe dọa mà cả tinh thần con người cũng chịu tổn thương sâu sắc. Bài viết trên đã nhắc đến hiện tượng "tiếc thương sinh thái" – một phản ứng tâm lý đau buồn trước những mất mát về sinh thái do biến đổi khí hậu gây ra. Điều đó cho thấy, môi trường không chỉ quan trọng về mặt vật chất mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến cảm xúc, văn hóa và bản sắc của con người. Vì thế, mỗi người cần nâng cao ý thức, bắt đầu từ những việc nhỏ như không xả rác, tiết kiệm năng lượng, trồng cây, tái chế rác thải… Nếu mọi người cùng chung tay, chúng ta hoàn toàn có thể làm chậm lại quá trình suy thoái môi trường. Bảo vệ môi trường hôm nay chính là bảo vệ sự sống, gìn giữ tương lai mai sau.

Câu 2:

Trong nền văn học Việt Nam, hình tượng người ẩn sĩ luôn mang đậm chất triết lý, biểu tượng cho một cuộc sống thanh thản, gần gũi với thiên nhiên và từ bỏ những ồn ào của xã hội. Hai bài thơ "Nhàn" của Nguyễn Trãi (và Nguyễn Bỉnh Khiêm) và "Cảnh ngày thu" của Nguyễn Khuyến là hai tác phẩm tiêu biểu khắc họa hình ảnh người ẩn sĩ, mỗi bài mang đến một cái nhìn về cuộc sống tĩnh lặng khác nhau, từ đó phản ánh những quan niệm sâu sắc về nhân sinh.

Trong bài thơ "Nhàn", hình tượng người ẩn sĩ được khắc họa qua cuộc sống thanh bình, giản dị, hòa mình vào thiên nhiên và tránh xa những xô bồ, bon chen của xã hội. Người ẩn sĩ trong bài thơ tìm niềm vui trong những thú vui đơn sơ như câu cá, ngắm cảnh, ăn măng trúc vào mùa thu, tắm hồ sen vào mùa xuân. Triết lý sống của ông là từ bỏ danh lợi, tìm kiếm sự thanh thản trong những điều giản dị nhất của thiên nhiên. "Nhàn" thể hiện một người ẩn sĩ chủ động rút lui khỏi xã hội để tìm sự tự do nội tâm và sự yên tĩnh trong tâm hồn.

Trái ngược với vẻ thanh thản trong "Nhàn", người ẩn sĩ trong bài "Cảnh ngày thu" của Nguyễn Khuyến lại có những suy tư sâu sắc hơn về cuộc đời. Cảnh thu trong bài thơ gợi lên một không gian vắng lặng, yên tĩnh, nhưng cũng đầy sự chiêm nghiệm. Hình ảnh "Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái" hay "Nước biếc trông như tầng khói phủ" không chỉ đơn thuần là những mô tả cảnh vật, mà còn mang trong đó những suy nghĩ về sự trôi qua của thời gian, về sự thay đổi và sự cô đơn của người ẩn sĩ. Người ẩn sĩ ở đây không chỉ tìm kiếm sự bình yên, mà còn phải đối diện với cảm giác buồn bã về sự biến đổi của thế gian và bản thân.

Dù có những khác biệt trong cách thể hiện, nhưng cả hai bài thơ đều khắc họa hình tượng người ẩn sĩ với sự thanh thản và giản dị. Tuy nhiên, trong khi "Nhàn" mang đậm tinh thần lạc quan, tìm kiếm niềm vui trong cuộc sống đơn giản, thì "Cảnh ngày thu" lại phảng phất một nỗi buồn, một sự chiêm nghiệm sâu sắc về cuộc đời. Triết lý sống trong "Nhàn" tập trung vào việc từ bỏ tham vọng, tìm sự tự do trong thiên nhiên, còn trong "Cảnh ngày thu", người ẩn sĩ phải đối diện với những suy nghĩ về sự vô thường của đời người.

Qua đó, chúng ta thấy rằng hình tượng người ẩn sĩ trong văn học Việt Nam không chỉ là hình ảnh của sự thanh thản, mà còn phản ánh những suy tư sâu sắc về cuộc sống, về thời gian và về sự thay đổi. Cả hai bài thơ đều có giá trị tư tưởng lớn, khắc họa rõ nét vẻ đẹp của thiên nhiên và triết lý sống của những người ẩn sĩ, khiến chúng ta không chỉ tìm thấy sự bình yên trong những cảnh vật ấy mà còn cảm nhận được sự sâu sắc trong những suy ngẫm về đời người.

Câu 1: Theo bài viết trên, hiện tượng tiếc thương sinh thái là ''nỗi đau khổ trước những mất mát về sinh thái mà con người hoặc là đã trải qua, hoặc là tin rằng đang ở phía trước''

Câu 2: Bài viết trên trình bày thông tin theo trình tự: nêu hiện tượng chung là biến đổi khí hậu và sự xuất hiện của khái niệm “tiếc thương sinh thái”; giải thích khái niệm, phân tích nguyên nhân, đưa dẫn chứng thực tế ở nhiều cộng đồng khác nhau; mở rộng và khái quát ảnh hưởng của hiện tượng này đến cả những người ở hậu phương, đặc biệt là giới trẻ hiện nay.

Câu 3: Tác giả đã sử dụng những bằng chứng sau để cung cấp thông tin cho người đọc:

• ''Những người Inuit ở miền Bắc Canada và những người làm nghề trồng trọt ở Australia
• “Inuit là dân tộc băng biển. Băng biển không còn, làm sao chúng tôi còn là dân tộc băng biển được nữa?”.
• ''Rừng Amazon bốc cháy năm 2019, các tộc người bản địa ở Brazil như người Tenharim, người Guató và người Guarani đều đã nói rằng họ đang mất hết tất cả và khó có thể gìn giữ được truyền thống văn hoá của mình khi mà cánh rừng quê hương đang bốc cháy ngùn ngụt.''
• ''Tháng 12/2021, Caroline Hickman và cộng sự công bố một cuộc thăm dò về cảm xúc trước biến đổi khí hậu của 1,000 trẻ em và thanh thiếu niên từ mỗi quốc gia trong tổng số 10 nước Anh, Australia, Ấn Độ, Bồ Đào Nha, Brazil, Hoa Kì, Nigeria, Pháp, Phần Lan và Philippines''
• ''Trong số những người được hỏi, 59% thấy “rất hoặc cực kì lo” về biến đổi khí hậu, và 45% thừa nhận rằng cảm xúc của họ về biến đổi khí hậu có ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống thường ngày''

Câu 4: Cách tiếp cận biến đổi khí hậu của tác giả có góc nhìn sâu sắc đầu tiên xem xét tâm lý và cảm xúc của con người trước những mất mát do biến đổi khí hậu gây ra. Cụ thể, thay vì chỉ nói về số liệu thiên tai hay sự tuyệt chủng của các loài, tác giả tập trung làm nổi bật nỗi đau tinh thần – cảm giác tiếc thương sinh thái ở cả những cộng đồng sống gần gũi với thiên nhiên lẫn giới trẻ ở các thành phố hiện đại. Cách tiếp cận này giúp người đọc thấu cảm hơn với những hậu quả vô hình nhưng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, từ đó nâng cao ý thức và trách nhiệm với môi trường sống.

Câu 5: Thông điệp sâu sắc nhất để lại trong em khi đọc xong bài viết trên giúp em ý thức hơn về sự nghiêm trọng trong quá trình bảo vệ môi trường. Ô nhiễm môi trường không chỉ làm ảnh hưởng đến đời sống con người mà nó còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái, đặc biệt là hành tinh của chúng ta. Sự nóng lên toàn cầu, băng dần tan ở Bắc Cực, thủng tầng ozone,..là một trong những vấn đề chưa bao giờ hết nóng. Những hiện tượng biến đổi này xảy ra như muốn nhắc nhở chúng ta ''mẹ thiên nhiên đang tức giận''. Vậy nên mỗi cá nhân phải tự ý thức được việc giữ gìn và bảo vệ môi trường cùng với đó là cộng đồng xã hội, các tổ chức trong nước và trên thế giới cũng đang nỗ lực tìm kiếm những giải pháp hiệu quả để hạn chế tối ưu nhất quá trình biến đổi khí hậu. Từ đó, để giữ gìn hành tinh xanh việc bảo vệ môi trường không chỉ là trách nhiệm của cá nhân mà là trách nhiệm của tất cả mọi người.