Quần thể sinh vật SVIP

1. KHÁI NIỆM QUẦN THỂ SINH VẬT

Quần thể là tập hợp các cá thể cùng loài, cùng sinh sống trong một khoảng không gian xác định, vào một thời điểm nhất định và có khả năng sinh sản để tạo nên những thế hệ mới.

Quần thể thông nhựa phân bố tại vùng núi Đông Bắc Việt Nam

2. CÁC ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT

Các đặc trưng cơ bản của quần thể sinh vật: Kích thước quần thể, mật độ cá thể trong quần thể, tỉ lệ giới tính, nhóm tuổi và sự phân bố cá thể trong quần thể.

➤ Đặc trưng về kích thước quần thể

- Kích thước quần thể là tổng số cá thể (tổng sinh khối hoặc tổng năng lượng tích lũy) phân bố trong khoảng không gian của quần thể.

- Kích thước quần thể dao động từ mức tối thiểu đến mức tối đa:

+ Kích thước tối đa: Số lượng cá thể lớn nhất mà quần thể có thể đạt được phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường.

+ Kích thước tối thiểu: Số lượng cá thể ít nhất mà quần thể cần phải có để có thể tồn tại và phát triển.

- Mỗi quần thể có kích thước đặc trưng phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường → đảm bảo sự tồn tại và phát triển của quần thể.

- Kích thước quần thể phụ thuộc vào mức sinh sản, mức tử vong, mức nhập cư và mức xuất cư.

➤ Đặc trưng về mật độ cá thể trong quần thể

- Mật độ cá thể là số lượng (hoặc khối lượng) cá thể trên một đơn vị diện tích (hoặc thể tích).

Ví dụ: Mật độ cào cào trên đồng cỏ là 500 con/ha.

➤ Đặc trưng về tỉ lệ giới tính

- Tỉ lệ giới tính là tỉ lệ giữa số lượng cá thể đực và số lượng cá thể cái trong quần thể.

- Trong tự nhiên, tỉ lệ giới tính thường xấp xỉ 1 : 1.

Tỉ lệ nam : nữ ở giai đoạn sơ sinh (năm 2022)

- Tỉ lệ giới tính phụ thuộc vào đặc điểm của loài và điều kiện sống.

➤ Đặc trưng về nhóm tuổi

- Quần thể sinh vật gồm ba nhóm tuổi: Tuổi trước sinh sản, tuổi sinh sản và tuổi sau sinh sản.

- Thành phần nhóm tuổi của quần thể được biểu thị bằng các dạng tháp tuổi.

➤ Đặc trưng về sự phân bố cá thể

- Các kiểu phân bố cá thể trong quần thể:

3. BẢO VỆ QUẦN THỂ SINH VẬT

Các biện pháp bảo vệ quần thể sinh vật: Bảo tồn tại chỗ; bảo tồn chuyển chỗ; thực hiện kế hoạch hành động quốc gia, quốc tế về bảo vệ sinh vật.

- Bảo tồn tại chỗ: Bảo tồn các sinh vật trong môi trường tự nhiên của chúng.

Quần thể voọc cát bà được bảo tồn ở Vườn Quốc gia Cát Bà

- Bảo tồn chuyển chỗ: Bảo tồn các sinh vật trong môi trường nhân tạo (chuyển sinh vật đến vườn bách thú, trung tâm bảo tồn,...).