Lý thuyết Bài 6. Dân số Việt Nam (phần 2) SVIP

II. THẾ MẠNH VÀ HẠN CHẾ VỀ DÂN SỐ

1. Thế mạnh

Dân số là nguồn lực quan trọng để phát triển đất nước.

- Quy mô dân số lớn tạo ra:

+ Thị trường tiêu thụ lớn cho hàng hóa và dịch vụ.

+ Động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội.

+ Thu hút đầu tư trong và ngoài nước.

- Nguồn lực từ người Việt Nam ở nước ngoài ➝ giúp xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc.

- Cơ cấu dân số vàng và lao động dồi dào ➝ đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế và bảo vệ đất nước.

- Mức sinh thấp và dân số tăng chậm ➝ tạo điều kiện nâng cao chất lượng dân số và chất lượng cuộc sống.

Thực trạng mức sinh tại Việt Nam

2. Hạn chế

- Quy mô dân số lớn và tăng lên hàng năm ➝ thách thức về an ninh lương thực, năng lượng; đảm bảo việc làm, giáo dục, y tế; sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường,...

 - Số lượng và tỉ lệ người cao tuổi ngày càng lớn ➝ đòi hỏi tăng chi phí cho an sinh xã hội, dịch vụ y tế,..

- Phân bố dân cư chênh lệch lớn gây ra nhiều thách thức:

+ Ở những khu vực dân cư tập trung, mật độ quá cao ➝ gây sức ép đến việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường; quá tải trong việc đáp ứng nhu cầu về việc làm, dịch vụ y tế, giáo dục,...

Dân cư tập trung đông đúc gây khó khăn cho quy hoạch đô thị

+ Những khu vực dân cư thưa thớt ➝ thiếu lao động để khai thác tài nguyên thiên nhiên, khó khăn trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội.

III. CHIẾN LƯỢC DÂN SỐ CỦA VIỆT NAM

1. Mục tiêu của chiến lược

- Duy trì mức sinh thay thế (2,1 con/phụ nữ) và giảm chênh lệch mức sinh giữa các vùng, đối tượng.

- Bảo vệ dân số các dân tộc thiểu số có dưới 10 nghìn người, đặc biệt là các dân tộc thiểu số rất ít người.

- Điều chỉnh tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên và duy trì cơ cấu tuổi hợp lý.

- Nâng cao chất lượng dân số:

+ Tăng tuổi thọ và nâng cao thể trạng người dân.

+ Phát huy cơ cấu dân số vàng để thúc đẩy phát triển bền vững.

- Thúc đẩy phân bố dân số hợp lý và bảo đảm quốc phòng, an ninh.

- Hoàn thành cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, lồng ghép yếu tố dân số vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

Lễ khai trương Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư

2. Giải pháp

- Hoàn thiện chính sách, pháp luật về dân số.

- Đẩy mạnh giáo dục, truyền thông về dân số và phát triển.

- Phát triển dịch vụ dân số: Tư vấn, khám sức khỏe trước hôn nhân, kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, giáo dục và đào tạo,...

- Đảm bảo nguồn lực cho công tác dân số từ ngân sách Nhà nước và huy động nguồn lực xã hội.

- Tăng cường hợp tác khu vực và quốc tế trong lĩnh vực dân số.