Các dạng năng lượng SVIP

I. MỘT SỐ DẠNG NĂNG LƯỢNG

Một số dạng năng lượng thường gặp: động năng, thế năng hấp dẫn, năng lượng hóa học, năng lượng điện, năng lượng ánh sáng, năng lượng nhiệt, năng lượng âm,…

1. Động năng

🔸Nguồn gốc: Sinh ra từ chuyển động của vật thể.

⚙️Đặc điểm: Vật chuyển động càng nhanh thì động năng càng lớn và ngược lại.

🔍Ví dụ: Khi một quả bóng lăn, hay khi một bạn nhỏ đang chạy nhảy – tất cả đều mang theo động năng.

2. Năng lượng điện (điện năng)

🔸Nguồn gốc: Do dòng điện sinh ra, thường đến từ pin, ổ điện, máy phát điện.

🔍Ví dụ: Khi sử dụng máy tính, ti vi hay sạc điện thoại – ta đang dùng năng lượng điện.

3. Năng lượng nhiệt (nhiệt năng)

🔸Nguồn gốc: Từ những vật nóng như bếp, lửa, Mặt Trời,...

⚙️Đặc điểm: Một vật có nhiệt độ càng cao thì có năng lượng nhiệt càng lớn.

🔍Ví dụ: Khi đun nước, ta thấy nồi nóng lên và nước sôi – đó là nhiệt năng đang truyền đi.

4. Năng lượng ánh sáng

🔸Nguồn gốc: Từ các nguồn sáng tự nhiên hoặc nhân tạo, như Mặt Trời, đèn điện.

🔍Ví dụ: Nhờ có ánh sáng mặt trời, cây mới quang hợp được; nhờ đèn, ta có thể học tập vào ban đêm.

5. Năng lượng âm thanh

🔸Nguồn gốc: Phát sinh từ những vật rung động, lan truyền qua không khí hoặc vật rắn, chất lỏng.

🔍Ví dụ: Tiếng nói, tiếng hát, tiếng trống – đều là biểu hiện của năng lượng âm.

6. Thế năng hấp dẫn

🔸Nguồn gốc: Có được khi vật ở vị trí cao so với mặt đất.

⚙️Đặc điểm: Vật ở càng cao so với mặt đất thì có thế năng hấp dẫn càng lớn.

🔍Ví dụ: Một chiếc diều đang bay cao hay một quả bóng được ném lên không trung – đều mang thế năng vì có khả năng rơi xuống.

7. Thế năng đàn hồi

🔸Nguồn gốc: Sinh ra từ những vật có thể biến dạng đàn hồi như lò xo, dây cao su, đệm hơi,...

⚙️Đặc điểm: Các vật biến dạng càng nhiều thì có thế năng đàn hồi càng lớn.

🔍Ví dụ: Lò xo khi bị nén thì có thế năng đàn hồi.

8. Năng lượng hóa học

🔸Nguồn gốc: Sinh ra từ các phản ứng hóa học trong pin, thức ăn, nhiên liệu,...

🔍Ví dụ: Khi ta dùng que diêm đốt lửa hay khi cơ thể tiêu hóa thức ăn để lấy năng lượng hoạt động – đó chính là năng lượng hóa học.

9. Năng lượng hạt nhân

🔸Nguồn gốc: Sinh ra từ các phản ứng phân hạch hoặc phản ứng nhiệt hạch bên trong hạt nhân nguyên tử.

🔍Ví dụ: Nhà máy điện hạt nhân sử dụng năng lượng phân hạch để phát điện.

• Nhóm năng lượng gắn với chuyển động: Năng lượng điện, năng lượng nhiệt, năng lượng ánh sáng, năng lượng âm thanh,...
• Nhóm năng lượng lưu trữ: Thế năng hấp dẫn, thế năng đàn hồi, năng lượng hóa học, năng lượng hạt nhân,...

II. NĂNG LƯỢNG VÀ KHẢ NĂNG TÁC DỤNG LỰC

Năng lượng đặc trưng cho khả năng tác dụng lực.

Gió nhẹ (năng lượng nhỏ) làm quay chong chóng yếu (tác dụng lực yếu).

Gió mạnh, lốc xoáy (năng lượng lớn) làm quay tua-bin gió và phá hủy nhiều công trình (tác dụng lực mạnh).

Khi gió nhẹ, gió mạnh, lốc xoáy còn kéo dài (năng lượng càng nhiều) thì chong chóng, tua-bin gió còn quay, các công trình còn bị phá hủy (thời gian tác dụng còn kéo dài).