Bài 8. Hệ thống điện trong gia đình SVIP

I. CẤU TRÚC CHUNG CỦA HỆ THỐNG ĐIỆN TRONG GIA ĐÌNH

* Nhiệm vụ: phân phối điện năng từ mạng điện hạ áp đến các thiết bị điện trong gia đình.

* Cấu trúc và vai trò từng thành phần của hệ thống điện:

- Thiết bị đóng - cắt và đo lường điện:

+ Bảo vệ hệ thống khỏi tình trạng quá tải, đồng thời cho phép bật/tắt nguồn điện từ lưới hạ áp thông qua thiết bị đo.

+ Thiết bị đo lường là công tơ điện dùng để ghi nhận mức tiêu thụ điện năng.

+ Đặt trong tủ điện ngoài trời.

- Tủ điện tổng:

+ Bố trí trong nhà, chứa các thiết bị đóng ngắt điện.

+ Kiểm soát và bảo vệ nguồn điện từ công tơ đến toàn bộ hệ thống và các nhánh điện.

- Các tủ điện nhánh:

+ Lắp đặt tại từng tầng hoặc phòng, chứa các thiết bị đóng ngắt.

+ Bảo vệ và điều khiển nguồn điện cấp cho các mạch nhánh như hệ thống đèn chiếu sáng, ổ cắm,...

- Công tắc và thiết bị lấy điện:

+ Dùng để bật/tắt nguồn điện từ tủ nhánh cấp cho các thiết bị tiêu thụ như đèn, bình nước nóng,…

+ Ổ cắm giúp kết nối thiết bị sử dụng với nguồn điện.

- Dây dẫn điện:

+ Là phương tiện truyền tải điện giữa các bộ phận của hệ thống.

+ Đường dây lắp đặt đi nổi hoặc ngầm trong tường.

II. SƠ ĐỒ HỆ THỐNG ĐIỆN TRONG GIA ĐÌNH

1. Sơ đồ nguyên lí

* Thể hiện các thiết bị trong hệ thống điện hoạt động và được kết nối với nhau, tập trung vào mối liên hệ điện mà không mô tả vị trí lắp đặt hay chiều dài dây dẫn.

* Quy trình vẽ sơ đồ nguyên lí hệ thống điện:

- Bước 1: Xác định mục đích và yêu cầu của mạch điện:

+ Xác định các thành phần của mạch điện.

+ Kí hiệu của các phần tử.

- Bước 2: Phân tích mối liên hệ điện của các phần tử trong hệ thống điện.

- Bước 3: Vẽ sơ đồ nguyên lí hệ thống điện.

* Ví dụ: Sơ đồ nguyên lí hệ thống điện trong gia đình có một phòng:

- Nguồn điện 220V từ lưới hạ áp được nối vào:

+ Dây pha (L).

+ Dây trung tính (N).

=> Sau đó được nối vào tủ điện ngoài trời, qua cầu dao tổng (aptomat) và công tơ đo điện năng tiêu thụ.

- Aptomat tổng lấy điện từ công tơ điện cấp cho 2 aptomat nhánh tương ứng với 2 phòng.

- Aptomat nhánh cấp điện cho các thiết bị điện trong phòng như:

+ Đèn chiếu sáng.

+ Điều hòa nhiệt độ,...

2. Sơ đồ lắp đặt

* Thể hiện rõ cách bố trí và kết nối vị trí thực tế của các thiết bị trong hệ thống điện.

* Sơ đồ lắp đặt để:

- Tính toán vật tư cần dùng.

- Thi công lắp đặt.

- Xử lí và khắc phục sự cố điện xảy ra.

* Quy trình xây dựng sơ đồ lắp đặt:

- Bước 1:

+ Dựa vào sơ đồ nguyên lí và vị trí các thiết bị điện trong hệ thống điện, thống kê số lượng các thiết bị, phần tử.

+ Ghi rõ kí hiệu các thiết bị, phần tử trên sơ đồ hệ thống.

- Bước 2: Xác định vị trí:

+ Các tải tiêu thụ trong gia đình.

+ Lắp đặt của các tủ điện tổng, nhánh và tủ điện trong các phòng.

+ Các bảng điện, công tắc, thiết bị điều khiển trong hệ thống điện.

- Bước 3:

+ Vẽ sơ đồ đường dây nguồn.

+ Vẽ đường dây dẫn kết nối các thiết bị và phần tử mạch điện với nguồn điện.

+ Bảo đảm nguyên tắc đấu nối đúng kĩ thuật và an toàn điện.