Bài 22. Châu Nam Cực SVIP

I. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ CHÂU NAM CỰC

Bản đồ châu Nam Cực

- Bao gồm lục địa Nam Cực và các đảo ven lục địa.

- Nằm chủ yếu trong vòng cực Nam (66°33'N), được bao bọc bởi Nam Đại Dương, có diện tích khoảng 14,1 triệu km², là châu lục rộng thứ tư trên thế giới.

II. LỊCH SỬ KHÁM PHÁ VÀ NGHIÊN CỨU CHÂU NAM CỰC

1. Phát hiện

Là châu lục được phát hiện và nghiên cứu muộn nhất.

- Đến cuối thế kỉ XIX mới được phát hiện.

- Đầu thế kỉ XX, một số nhà thám hiểm mới đặt chân lên lục địa này.

2. Nghiên cứu

- Từ năm 1957, nhiều nước bắt đầu xây trạm nghiên cứu khoa học ở Nam Cực.

- Các quốc gia tham gia: Nga, Mỹ, Anh, Pháp, Úc, Nhật, Ác-hen-ti-na, Chi-lê, Niu Di-len,…

📌Ví dụ: Trạm nghiên cứu McMurdo (Mỹ) là trạm lớn nhất ở Nam Cực, hoạt động quanh năm, chuyên nghiên cứu khí hậu và môi trường.

Trạm nghiên cứu McMurdo (Mỹ)

- Các nội dung nghiên cứu chính: Khí hậu, sinh vật, bức xạ mặt trời, động đất, và sự thay đổi lớp ô-zôn.

3. Hiệp ước Nam Cực (1959)

Có 12 quốc gia ký Hiệp ước nhằm:

- Giữ Nam Cực vì mục đích hòa bình và khoa học.

- Cấm mọi hoạt động quân sự, khai khoáng và xả thải phóng xạ.

4. Dân cư

- Không ai sinh sống lâu dài ở Nam Cực.

- Mỗi năm có nhiều nhà khoa học và khách du lịch đến đây.

Khách du lịch tại châu Nam Cực

III. ĐẶC ĐIỂM THIÊN NHIÊN CHÂU NAM CỰC

1. Địa hình 🏔️

- Châu Nam Cực có độ cao trung bình lớn nhất trong các châu lục.

- Phần lớn bị băng bao phủ, tạo thành cao nguyên băng khổng lồ.

- Có dãy núi Xuyên Nam Cực chia châu lục thành hai phần:

+ Miền Đông Nam Cực.

+ Miền Tây Nam Cực.

2. Khoáng sản ⚒️

- Rất giàu khoáng sản, chủ yếu là: than đá và sắt.

- Tuy nhiên, hiện nay chưa khai thác vì Hiệp ước Nam Cực cấm khai khoáng.

3. Khí hậu ❄️

- Lạnh nhất, nhiều gió bão và khô hạn nhất trên Trái Đất.

- Nhiệt độ trung bình năm: –60°C ở trung tâm, –10°C ở ven biển.

- Kỷ lục lạnh nhất: –94,7°C (năm 2010).

- Gió mạnh do Nam Cực nằm trong vùng khí áp cao.

4. Sinh vật 🌱

- Thực vật rất ít, chỉ có địa y và rêu sống được ở ốc đảo vào mùa hạ.

- Động vật tập trung ở vùng biển và đảo ven lục địa, gồm: chim cánh cụt, hải cẩu, voi biển, chim biển,…

Chim cánh cụt hoàng đế - loài chim đặc trưng của Nam Cực

IV. KỊCH BẢN VỀ SỰ THAY ĐỔI THIÊN NHIÊN CHÂU NAM CỰC KHI CÓ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TOÀN CẦU

 Thiên nhiên châu Nam Cực rất nhạy cảm với biến đổi khí hậu toàn cầu.

- Tác động khi nhiệt độ tăng: Băng tan khiến cho:

+ Địa hình thay đổi.

+ Mực nước biển dâng cao.

+ Độ mặn nước biển thay đổi.

+ Chuỗi thức ăn sinh vật biển bị đảo lộn.

- Các mức độ nguy hiểm theo nhiệt độ:

+ Tăng 2°C (so với thời kỳ tiền công nghiệp):

→ Dải băng Tây Nam Cực có thể sụp đổ.

→ Mực nước biển dâng hơn 2m.

+ Tăng 6 – 9°C:

→ Mất hơn 70% lượng băng ở Nam Cực.

→ Mực nước biển dâng khoảng 40m.

Băng tan tại châu Nam Cực