Bài 2. Đặc điểm dân cư, xã hội châu Âu SVIP

I. ĐẶC ĐIỂM CƠ CẤU DÂN CƯ

1. Cơ cấu dân số theo nhóm tuổi

Bảng cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của châu Âu giai đoạn 2000 - 2024

(Nguồn: Eurostat)

- Dân số già:

+ Tỉ lệ trẻ em (0–14 tuổi) thấp và giảm dần → cho thấy xu hướng sinh ít.

+ Tỉ lệ người trong độ tuổi lao động (15–64 tuổi) giảm → lực lượng lao động đang thu hẹp.

+ Tỉ lệ người già (từ 65 tuổi trở lên) tăng nhanh → già hóa dân số đang diễn ra nhanh chóng.

→ Gây thiếu hụt lao động trong tương lai.

2. Cơ cấu dân số theo giới tính

Tháp dân số cơ cấu theo giới tính của châu Âu năm 2024

Năm 2024, dân số Liên minh Châu Âu (EU) có khoảng 229 triệu phụ nữ và 219 triệu nam giới, tương đương với tỷ lệ khoảng 104,6 phụ nữ trên 100 nam giới.

3. Cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa

Trình độ dân trí cao:

+ Năm 2024, tỷ lệ người từ 25 – 74 tuổi có trình độ đại học đạt 33,5%, tăng từ 26% năm 2014.

+ Tỷ lệ nhập học đại học đạt khoảng 79,7%.

📌 Đức – là quốc gia có số lượng sinh viên cao nhất châu Âu, với nền giáo dục đại học chất lượng cao, nhiều trường đại học công lập miễn học phí.

Đại học Heidelberg (Đức)

II. ĐẶC ĐIỂM DI CƯ

- Từ giữa thế kỉ XX đến nay, châu Âu tiếp nhận số lượng người di cư quốc tế lớn nhất thế giới.

- Số lượng người nhập cư: Tính đến giữa năm 2024, châu Âu có khoảng 94,1 triệu người di cư quốc tế, tăng từ 83 triệu người vào giữa năm 2020, tương đương mức tăng khoảng 13% trong vòng 4 năm.

- Tác động của người nhập cư ở châu Âu:

+ Tích cực: Bổ sung nguồn lao động dồi dào, giúp phát triển kinh tế.

+ Hạn chế:

• Gây khó khăn về việc làm, nhà ở, giáo dục, y tế,
• Làm tăng áp lực xã hội, khó quản lý và hoà nhập cộng đồng.

📌 Tại Pháp, khu vực ngoại ô Pa-ri như Seine-Saint-Denis có mật độ người nhập cư cao → gây quá tải cho hệ thống nhà ở, y tế và giáo dục, đồng thời tạo ra những vấn đề xã hội phức tạp.

Khu dân cư tại Saint-Denis, ngoại ô Pa-ri

III. ĐẶC ĐIỂM ĐÔ THỊ HÓA 

1. Đô thị hóa diễn ra sớm

- Đô thị châu Âu xuất hiện từ thời cổ đại và phát triển mạnh vào cuối thế kỉ XVIII (gắn với cách mạng công nghiệp ở Anh).

- Châu Âu có nhiều đô thị cổ, tồn tại hàng trăm năm.

- Một số đô thị lớn, nổi tiếng thế giới: Luân Đôn, Pa-ri, Mi-lan,…

Pa-ri - một trong những siêu đô thị lớn tại châu Âu

2. Mức độ đô thị hóa

- Tỷ lệ dân thành thị: Năm 2024, khoảng 75,6% dân số châu Âu sống ở khu vực đô thị.

- Số lượng thành phố lớn: Châu Âu có hơn 50 thành phố với dân số vượt 1 triệu người.

- Các quốc gia có mức độ đô thị hóa cao: Bỉ (98,2%), Hà Lan (93,5%), Vương quốc Anh (85%),...

3. Đô thị hóa đang mở rộng

Hiện nay, người dân không còn tập trung ở trung tâm thành phố mà chuyển ra:

- Vùng ngoại ô.

- Các thành phố vệ tinh.

→ Mô hình đô thị làng quê đang ngày càng phổ biến.