Bài 14. Sinh sản của cá và tôm tiết 2 SVIP

II. KĨ THUẬT ƯƠNG, NUÔI CÁ, TÔM GIỐNG

1. Kĩ thuật ương nuôi cá giống

a. Giai đoạn 1: ương nuôi từ cá bột lên cá hương

- Chuẩn bị ao:

+ Diện tích từ 500 - 2000 \(m^2\), độ sâu 1,2 - 1,5 m.

+ Ao được cải tạo đúng kĩ thuật, nước vào ao phải lọc qua lưới và thả cá sau 5 - 7 ngày.

- Lựa chọn và thả giống:

+ Chọn cá bột đã tiêu hết noãn hoàng, có khả năng tự bơi và kiếm ăn.

+ Kích cỡ cá bột dao động 1 - 10 mm tùy loài.

+ Thời vụ thả:

• Miền Bắc: hai vụ chính từ tháng 2 - 5 và tháng 7 - 9.
• Miền Nam: có thể ương quanh năm, tập trung mùa mưa.
• Thả vào sáng sớm hoặc chiều muộn, cân bằng nhiệt độ túi cá và môi trường để tránh sốc nhiệt.
• Mật độ ương dao động từ 100 - 250 con/\(m^2\) tùy loài.

- Chăm sóc và quản lí:

+ Lựa chọn thức ăn phù hợp từng loài và quy trình ương nuôi.

+ Thường xuyên theo dõi môi trường và sức khỏe cá.

+ Sử dụng chế phẩm sinh học theo hướng dẫn để cải thiện môi trường nước.

- Thu hoạch:

+ Ương cá bột thành cá hương khoảng 25 ngày.

+ Ngừng cho ăn 1 - 2 ngày trước khi thu.

+ Thu vào sáng sớm hoặc chiều mát.

+ Dùng lưới mắt nhỏ, thao tác nhẹ nhàng.

+ Cá được dưỡng 4 - 5 giờ trước khi vận chuyển.

b. Giai đoạn 2: ương nuôi từ cá hương lên cá giống

- Chuẩn bị ao:

+ Ao hình chữ nhật, sâu 1,2 - 1,5 m, diện tích 1000 - 2000 \(m^2\).

+ Cải tạo ao tương tự giai đoạn 1.

- Lựa chọn, thả giống:

+ Kích cỡ cá thả khác nhau tùy loài (0,7 cm - 7 cm).

+ Ví dụ:

• Cá rô phi hương: 0,71 - 2,5 cm.
• Cá tra hương: 3 - 7 cm.

+ Thời vụ thả:

• Miền Bắc: tháng 2 - 6 và tháng 8 - 10.
• Miền Nam: ương quanh năm.

+ Thả cá vào sáng sớm hoặc chiều mát, mật độ 10 - 20 con/\(m^2\) tùy loài.

- Chăm sóc và quản lí:

+ Dùng thức ăn công nghiệp có độ đạm 30 - 40% tùy nhu cầu từng loài.

+ Lượng thức ăn tính theo tỉ lệ khối lượng thức ăn/khối lượng cá trong ao.

+ Ban đầu tỉ lệ 10 - 15%, sau giảm dần còn 7 - 10%.

- Thu hoạch:

+ Thời gian ương từ cá hương lên cá giống khoảng 30 - 60 ngày tùy loài và kích cỡ.

+ Phương pháp thu hoạch giống giai đoạn này tương tự giai đoạn 1.

2. Kĩ thuật ương nuôi tôm giống trong bể

a. Chuẩn bị bể nuôi

- Bể nuôi có thể làm bằng xi măng, composite hoặc bể lót bạt.

- Thể tích bể từ 4 đến 8 \(m^3\).

- Bể cần được vệ sinh sạch sẽ, khử trùng bằng chlorine hoặc iodine với liều lượng phù hợp.

- Rửa lại bể bằng nước sạch sau khử trùng.

- Nước sử dụng phải xử lí đúng quy trình, đặc biệt với tôm nước mặn.

- Độ mặn nước dao động từ 28‰ đến 30‰.

b. Lựa chọn thả giống

- Chọn ấu trùng khỏe mạnh, có tính hướng quang, sản xuất tại trại giống đủ điều kiện.

- Thời vụ ương:

+ Miền Bắc: tháng 3 đến tháng 11.

+ Miền Nam: quanh năm.

- Mật độ ương:

+ Tôm sú: 150 - 250 ấu trùng/L.

+ Tôm thẻ chân trắng: 200 - 250 ấu trùng/L.

+ Trước khi thả, ấu trùng được tắm dung dịch formol 200 ppm trong 30 giây.

+ Khi vận chuyển, nhiệt độ nước bể ương không lệch quá 0,5°C, độ mặn không chênh lệch quá 1% độ mặn.

- Chăm sóc:

+ Theo dõi thường xuyên môi trường và sức khỏe ấu trùng để xử lí kịp thời.

+ Không thay nước trong giai đoạn Nauplius và Zoea.

+ Từ giai đoạn Mysis có thể thay nước hoặc thay một phần thể tích nước tùy hệ thống.

+ Giai đoạn Mysis: cho ăn thức ăn nhân tạo 4 lần/ngày, mỗi lần 1 - 1,5 g/\(m^3\).

+ Kết hợp cho ăn ấu trùng Artemia bung dù 4 lần/ngày, mỗi lần 2 - 3 g/\(m^3\).

+ Giai đoạn hậu ấu trùng (Postlarvae): ăn thức ăn nhân tạo 4 lần/ngày, mỗi lần 1,5 - 2 g/\(m^3\).

+ Kết hợp cho ăn Artemia mới nở với lượng 3 - 4 g/\(m^3\), tần suất 4 lần/ngày.

- Thu hoạch:

+ Thu hoạch tôm khi chuyển sang giai đoạn hậu ấu trùng.

+ Khoảng 12 ngày với tôm thẻ chân trắng, khoảng 15 ngày với tôm sú.

+ Khi thu hoạch, cần rút bớt nước và dùng dụng cụ phù hợp để chuyển tôm sang thiết bị chuyên dụng.