Lý thuyết Bài 14. Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Ngô - Đinh - Tiền Lê (938 - 1009) (P1) SVIP

I. NGÔ QUYỀN DỰNG NỀN ĐỘC LẬP

1. Sự thành lập

- Năm 939, Ngô Quyền đánh bại quân Nam Hán trong trận Bạch Đằng, chấm dứt thời kỳ Bắc thuộc của nhân dân ta.

- Ông xưng vương và chọn Cổ Loa (Hà Nội) làm kinh đô.

Hình 1. Di tích Cổ Loa

"Ngay sau khi thắng trận Bạch Đằng, Ngô Quyền kéo đại quân về đóng đô ở Loa Thành (thành Cổ Loa)… Ông kiên quyết cắt đứt mọi quan hệ lệ thuộc, xây dựng một chính quyền theo mô hình quân chủ tập trung, một vương quốc thật sự độc lập."

Đại Việt sử ký toàn thư

2. Tổ chức bộ máy nhà nước

a. Trung ương:

- Vua là người đứng đầu, nắm toàn bộ quyền lực.

- Dưới vua có các quan văn - võ phụ trách các công việc triều đình.

b. Địa phương:

- Các tướng lĩnh được giao phó nhiệm vụ trấn giữ những châu quan trọng, giữ gìn an ninh và quản lý nhân dân.

Hình 2. Sơ đồ bộ máy chính quyền nhà Ngô

3. Ý nghĩa

- Đất nước bước vào thời kỳ độc lập tự chủ, xã hội ổn định, văn hóa dân tộc được phục hồi.

=> Đây là nền tảng cho sự phát triển lâu dài của đất nước.

II. CÔNG CUỘC THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC CỦA ĐINH BỘ LĨNH VÀ SỰ THÀNH LẬP NHÀ ĐINH

1. Tình trạng loạn 12 sứ quân

- Năm 944, sau khi Ngô Quyền qua đời, triều đình dần lâm vào tình trạng khủng hoảng.

- Nhiều hào trưởng nổi dậy, chia nhau chiếm giữ các vùng đất. => Hình thành 12 sứ quân, gây ra tình trạng chia cắt và hỗn loạn trên cả nước.

- Năm 965, nhà Ngô tan rã hoàn toàn, đất nước rơi vào cảnh phân liệt.

Hình 3. Vị trí quân sự chiếm đóng của 12 sứ quân

2. Sự thành lập nhà Đinh

- Trước tình cảnh ấy, xuất hiện một nhân vật tài giỏi, được nhân dân ủng hộ là Đinh Bộ Lĩnh.

- Đinh Bộ Lĩnh đã dùng cả biện pháp quân sự và ngoại giao để lần lượt dẹp yên các sứ quân, thống nhất đất nước trong hai năm 966 - 967.

“Từ sau khi Ngô Quyền mất, quan lại suy yếu, các hào trưởng nổi dậy, chia nhau chiếm cứ các châu, tự xưng là sứ quân. Cả nước chìm trong cảnh hỗn loạn, chiến tranh kéo dài nhiều năm cho đến khi Đinh Bộ Lĩnh dẹp sạch mọi thủ lĩnh nổi loạn, thống nhất đất nước…”

Đại Việt sử ký toàn thư

- Năm 968, ông lên ngôi hoàng đế, lập ra triều đại mới - nhà Đinh.

=> Mở đầu cho thời kỳ phong kiến tập quyền độc lập của nước ta.

Hình 4. Tượng đài Đinh Tiên Hoàng Đế