Lý thuyết Bài 12. Vương quốc Cam-pu-chia SVIP

I. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA VƯƠNG QUỐC CAM-PU-CHIA

- Năm 802, vua Giay-a-vác-man II hoàn thành thống nhất đất nước, tên nước được đổi thành Cam-pu-chia.

=> Bắt đầu thời kì phát triển rực rỡ nhất của vương quốc Cam-pu-chia, còn được gọi là thời kì Ăng-co (thế kỉ IX - thế kỉ XV).

- Kinh đô Ăng-co được xây dựng ở phía tây bắc Biển Hồ (nay là tỉnh Xiêm Riệp).

Hình 1. Ăng-co Vát

- Từ thế kỉ XV, Cam-pu-chia bắt đầu suy yếu do:

+ Mâu thuẫn nội bộ giữa các phe phái cầm quyền.

+ Chiến tranh xâm lược từ người Thái.

=> Người Khơ-me phải chuyển kinh đô về phía nam Biển Hồ.

II. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA VƯƠNG QUỐC CAM-PU-CHIA THỜI ĂNG-CO

1. Chính trị - xã hội

- Đất nước ổn định và thống nhất.

- Các vương triều tiến hành củng cố quyền lực và chú trọng đến đời sống nhân dân.

- Lãnh thổ được mở rộng bằng các cuộc chinh phạt, trở thành cường quốc khu vực.

- Một số hoạt động được vua Giay-a-vác-man tổ chức:

+ Mở rộng tuyến đường giao thông.

+ Xây dựng các nhà nghỉ cho khách.

+ Khám chữa bệnh cho người dân.

Hình 2. Một bức chạm khắc của vua Giay-a-vác-man

2. Kinh tế

- Nông nghiệp phát triển mạnh, đặc biệt là thủy lợi: Đào các kênh, hồ chứa nước,...

Hình 3. Hệ thống hồ chứa nhân tạo phục vụ công tác thủy lợi

- Cư dân sống bằng trồng trọt, đánh bắt cá, khai thác lâm sản.

- Thủ công nghiệp có nhiều ngành nghề, góp phần làm phong phú kinh tế: Làm đồ trang sức, điêu khắc,...

Hình 4. Bộ trang sức Ăng-co

3. Một số nét văn hóa tiêu biểu

a. Tín ngưỡng - tôn giáo:

- Có nhiều tín ngưỡng dân gian: Phồn thực, cầu mưa,...

- Hin-đu giáo và Phật giáo được du nhập và phát triển, xuất hiện các công trình mang dấu ấn Phật giáo.

Hình 5. Phù điêu vệ thần mang tính Phật giáo ở Ăng-co

b. Chữ viết - văn học:

- Chữ viết sáng tạo từ TK VII, ngày càng được hoàn thiện.

- Văn học phong phú (văn học viết và văn học dân gian): thần thoại, truyện cười, truyện thơ,…

Hình 6. Chữ cổ trên tường đền

Chữ viết Khơ-me được cải biên từ chữ Pa-la-va, được sử dụng ở miền nam Ấn Độ và khu vực Đông Nam Á vào khoảng thế kỉ thứ 5 và 6 sau Công nguyên. Loại chữ này có nguồn gốc sâu xa từ chữ Ta-min Bra-mi. Các bia đá thuộc thời kì tiền Ăng-co và Ăng-co có khắc chữ Khơ-me đã được tìm thấy khắp nơi trong phạm vi của Đế quốc Khơ-me trước đây.

c. Kiến trúc - điêu khắc:

- Phát triển rực rỡ, đặc biệt là quần thể kiến trúc Ăng-co Vát, Ăng-co Thom.

Hình 7. Quần thể đền Ăng-co Thom

Ăng-co Thom được xây dựng vào cuối thế kỉ XII bởi vua Giay-a-vác-man VII. Kinh đô rộng khoảng 9 km², với đền quốc gia Bayon nằm ở trung tâm, các công trình chính khác tập trung quanh Quảng trường Chiến thắng phía Bắc.