Question

[Mai Anh]

Câu 1 (2,0 điểm). Từ nội dung văn bản phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày ý nghĩa của việc giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.

Câu 2 (4,0 điểm). Viết bài văn nghị luận (khoảng 500 chữ) phân tích chủ đề và đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn sau:

BÀ TÔI

(Tóm lược phần đầu: Do xích mích cùng con trai và con dâu, bà của Minh – nhân vật “tôi”, chuyển đến sống cùng người em của mình. Tình cờ nghe được cuộc trò chuyện của những người hàng xóm, “tôi” mới biết bà đang đi bán bỏng ở bến tàu).

Thì ra bà tôi lâu nay vẫn đi bán bỏng ngoài bến tàu. Khổ thân bà quá! Bà ơi, cháu thương bà lắm. Bà có nghe thấy tiếng cháu gọi thầm bà không? Lúc này bà làm gì, ở đâu? Sao bà không về với cháu đi bà!

Ôi, tôi như nhìn thấy bà tôi đang len lỏi đi dọc các toa tàu, giơ gói bỏng lên trước mặt hành khách nài nỉ: “Ông ơi, bà ơi mua bỏng giúp tôi đi!”. Nhưng con tàu vô tình cứ mang các hành khách chạy đi, để lại bà tôi tóc bạc, lưng còng, đứng chơ vơ giữa hai vệt đường ray... Chính tôi, tôi cũng vô tình như con tàu, tôi chẳng để ý gì đến bà tôi, tôi chỉ nghĩ đến những con quay, những quả bóng của tôi thôi! Nhiều lúc bà tôi đến chơi, mới ngồi với bà được một tí, tôi đã vội bỏ đi với những trò chơi của tôi rồi! Không, không thể để thế được. Tôi đã mười hai tuổi, lớn rồi, tôi cũng có quyền bàn chuyện nghiêm chỉnh với bố mẹ tôi chứ! Nghĩ rồi, tôi chạy ào xuống nhà. Tôi thấy mẹ tôi đang rửa bát, còn bố tôi đang xách nước lên.

– Bố mẹ ơi, – tôi gọi giục giã, – bố mẹ vào cả đây con có chuyện này muốn nói.

[...]

– ... Bố mẹ ơi, bố mẹ có thương bà không?

– Sao tự nhiên con lại hỏi thế? – Bố tôi hỏi lại tôi. – Mà bà làm sao kia mà thương?

– Bà chẳng làm sao cả. Bà đi bán bỏng ở bến tàu ấy, người ta bảo thế. Bố mẹ có biết không?

– Biết, – bố tôi có vẻ lúng túng, – nhưng thế thì sao.

– Còn sao nữa! – Tôi nghẹn ngào – Bà già rồi. Sao bố lại để bà như thế? Khổ thân bà!

– Bố có bắt bà phải thế đâu – mẹ tôi trả lời thay cho bố – vì bà thích thế chứ.

– Thích ư? Con chắc là bà chẳng thích đâu. Đời nào bà lại thích đi bán bỏng hơn ở nhà với con, với bố mẹ. Bà yêu thương bố mẹ và con lắm kia mà. Ôi, con cứ nghĩ đến những ngày nắng, ngày rét mà bà thì già thế, bà sao chịu nổi, bà ốm rồi bà chết như bà Thìn bên cạnh ấy thì sao. – Nói đến đây tôi oà lên khóc. – Ước gì bây giờ con đã lớn để con nuôi được bà!

Bố mẹ lặng lẽ nhìn tôi rồi lại nhìn nhau. Bố tôi đặt một bàn tay lên vai tôi rồi nói:

– Thôi con nín đi. Bố hiểu rồi. Con nín đi con!

Tôi cảm thấy giọng bố tôi hơi run và bàn tay nóng ran của bố truyền hơi nóng sang vai tôi. Mẹ tôi cũng nghẹn ngào:

– Con nói đúng, bố mẹ có lỗi với bà. Con đi ngủ đi, sáng mai bố mẹ sẽ xuống Vĩnh Tuy đón bà về đây. Gia đình ta lại sum họp như trước.

(Trích Bà tôi, Những truyện hay viết cho thiếu nhi, Xuân Quỳnh, NXB Kim Đồng, 2024, tr. 56 – 65)

Answer 1

[Roblox Player]

*Trả lời:
Câu 1:
Trong bối cảnh toàn cầu hóa diễn ra mạnh mẽ, việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trở nên vô cùng quan trọng. Bản sắc văn hóa là tổng hòa những giá trị vật chất và tinh thần được hun đúc qua hàng ngàn năm lịch sử, tạo nên đặc trưng riêng của mỗi cộng đồng, mỗi quốc gia. Giữ gìn bản sắc văn hóa không chỉ là bảo tồn những di sản vật thể và phi vật thể, mà còn là bảo vệ những giá trị đạo đức, lối sống, phong tục tập quán tốt đẹp của dân tộc. Đây là nền tảng tinh thần vững chắc, giúp chúng ta định vị mình trong thế giới đa văn hóa, tránh bị hòa tan và đánh mất cội nguồn. Hơn nữa, bản sắc văn hóa còn là nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế, du lịch, tạo nên sự khác biệt và sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Vì vậy, mỗi người dân cần nâng cao ý thức về việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, góp phần xây dựng một xã hội văn minh, giàu bản sắc và phát triển bền vững.

Câu 2:
Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền văn học Việt Nam hiện đại. Bên cạnh những vần thơ lay động lòng người, bà còn để lại dấu ấn trong lĩnh vực truyện ngắn, đặc biệt là văn học thiếu nhi. Truyện ngắn "Bà tôi" là một tác phẩm tiêu biểu, thể hiện tình cảm gia đình ấm áp, đồng thời chứa đựng những giá trị nhân văn sâu sắc.
 Truyện xoay quanh tình cảm bà cháu, tình cảm giữa các thành viên trong gia đình. Tình yêu thương, sự quan tâm, lo lắng dành cho nhau là sợi dây gắn kết các nhân vật. Minh từ một cậu bé vô tâm, chỉ biết đến những trò chơi của mình đã dần nhận ra sự hy sinh, vất vả của bà, từ đó có những hành động thể hiện tình yêu thương và trách nhiệm với gia đình. Bố mẹ Minh nhận ra lỗi lầm của mình khi để bà phải vất vả kiếm sống, từ đó quyết định đón bà về để gia đình sum họp.
 Mâu thuẫn giữa bà và bố mẹ Minh dẫn đến việc bà phải rời nhà đi ở nhờ và kiếm sống bằng nghề bán bỏng. Tình huống này tạo ra sự căng thẳng, đồng thời khơi gợi lòng trắc ẩn của người đọc.
Ban đầu là một cậu bé vô tư, hồn nhiên, chỉ quan tâm đến những trò chơi của mình. Khi biết bà phải đi bán bỏng, Minh cảm thấy xót xa, thương bà và hối hận vì đã không quan tâm đến bà. Bày tỏ ý kiến với bố mẹ, khóc lóc và mong muốn được chăm sóc bà.
Người bà hiền hậu, yêu thương con cháu, nhưng cũng rất tự trọng và không muốn làm phiền đến con cái. Chi tiết bà đi bán bỏng thể hiện sự vất vả, hy sinh của bà để con cháu được sống đầy đủ.
Ban đầu có phần vô tâm, chưa hiểu được tấm lòng của bà. Sự thức tỉnh và hối hận của bố mẹ Minh khi nghe Minh nói. Hành động đón bà về thể hiện sự yêu thương, trách nhiệm với gia đình.
Phù hợp với giọng văn trẻ thơ, dễ đi vào lòng người đọc. Đặc biệt là tâm lý của nhân vật "tôi" khi nhận ra sự thật về cuộc sống của bà. Chi tiết bà tôi len lỏi đi dọc các toa tàu, hình ảnh bà tóc bạc, lưng còng đứng chơ vơ giữa hai vệt đường ray,... gợi lên sự xót xa, thương cảm. Gia đình sum họp, thể hiện niềm tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
"Bà tôi" là một truyện ngắn cảm động, giàu ý nghĩa nhân văn. Tác phẩm không chỉ ca ngợi tình cảm gia đình thiêng liêng, mà còn nhắc nhở chúng ta về sự quan tâm, yêu thương và trách nhiệm với những người thân yêu. Với giọng văn giản dị, chân thành, Xuân Quỳnh đã chạm đến trái tim của nhiều thế hệ độc giả, để lại những dư âm sâu sắc về tình người trong cuộc sống.