Thạch Lam là nhà văn tiêu biểu thuộc nhóm Tự lực văn đoàn. Truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa là một truyện ngắn xuất sắc của ông viết về đề tài trẻ em.
Truyện bắt đầu bằng khung cảnh của buổi sáng mùa đông được nhà văn khắc họa tinh tế. Chỉ sau một đêm mưa rào, trời bắt đầu nổi gió bấc, rồi cái lạnh ở đâu đến khiến con người tưởng rằng mình đang ở giữa mùa đông rét mướt. Sơn tung chăn tỉnh dậy, cậu thấy mọi người trong nhà, mẹ và chị đã trở dậy, ngồi quạt hỏa lò để pha nước chè uống. Mọi người đều “đã mặc áo rét cả rồi”. Ở ngoài sân “Gió vi vu làm bốc lên những màn bụi nhỏ, thổi lăn những cái lá khô lạo xạo. Bầu trời không u ám, toàn một màu trắng đục”. Những cây lan trong chậu “lá rung động và hình như sắt lại vì rét”. Và sơn cũng thấy lạnh, cậu vơ vội cái chăn trùm lên đầu rồi gọi chị.
Mẹ Sơn đã bảo Lan - chị gái của Sơn vào buồng lấy thúng áo ra. Mẹ Sơn lật cái vỉ buồm, lục đống quần áo rét. Bà giơ lên một chiếc áo bông cánh xanh đã cũ nhưng còn lành. Đó chính là chiếc áo của Duyên - đứa em gái đáng thương của Sơn đã mất năm lên bốn tuổi. Người vú già đã “với lấy cái áo lật đi lật lại ngắm nghía, tay mân mê các đường chỉ”. Khi nghe mẹ nhắc về em gái, Sơn cũng cảm thấy “nhớ em, cảm động và thương em quá”. Cậu xúc động khi thấy mẹ “hơi rơm rớm nước mắt”. Chiếc áo bông chính là kỉ vật gợi nhớ về người em gái đã mất với biết bao tình yêu thương sâu sắc.
Sau khi mặc xong áo ấm, chị em Sơn đi ra chợ chơi.Thằng Cúc, thằng Xuân, con Tí, con Túc - những đứa trẻ em nghèo khổ vẫn phải mặc những bộ quần áo nâu bạc đã rách vá nhiều chỗ. Môi chúng nó “tím lại”, chỗ áo quần rách “da thịt thâm đi”. Gió lạnh thổi đến, chúng nó lại “run lên, hai hàm răng đập vào nhau”. Khi nhìn thấy Sơn và Lan trong những bộ quần áo ấm áp, chúng cảm thấy xuýt xoa, ngưỡng mộ. Hai chị em Sơn tỏ ra thân thiết với chúng chứ không khinh khỉnh như các em họ của Sơn.
Và đặc biệt là khi Lan nhìn thấy Hiên đang đứng “co ro” bên cột quán, trong gió lạnh chỉ mặc có manh áo “rách tả tơi”, “hở cả lưng và tay”. Cả hai chị em đều cảm thấy thương xót cho con bé. Sơn chợt nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo, nhớ đến em Duyên ngày trước vẫn cùng chơi với Hiên ở vườn nhà. Một ý nghĩ tốt thoáng qua trong tâm trí Sơn - đó là đem chiếc áo bông cũ của em Duyên cho Hiên. Nghĩ vậy, cậu đã nói với chị gái của mình, nhận được sự đồng tình của chị. Chị Lan đã “hăm hở” chạy về nhà lấy áo. Còn Sơn thì đứng yên lặng đợi chờ, trong lòng tự nhiên thấy “ấm áp vui vui”. Cái áo cũ mà chị em Sơn đem cho Hiên thể hiện tấm lòng nhân hậu của hai đứa trẻ.
Về đến nhà, hai chị em Sơn lo lắng khi người vú già biết mẹ đã biết chuyện hai chị em lén mang áo cho Hiên. Sơn cảm thấy lo lắng, sợ hãi và sang nhà tìm Hiên để đòi lại áo. Nhưng đó là một phản ứng bình thường của một đứa trẻ khi mắc lỗi và bị phát hiện. Đến khi trở về nhà, chị em Sơn vô cùng ngạc nhiên khi thấy mẹ con cái Hiên đang ở nhà mình. Mẹ Hiên đem chiếc áo bông đến trả mẹ của Sơn. Có thể thấy dù sống khó khăn, khổ cực nhưng bà vẫn giữ vững phẩm chất tốt đẹp: “Đói cho sạch, rách cho thơm”. Còn người mẹ của Sơn, sau khi nghe rõ việc, bà đã cho mẹ của Hiên mượn năm hào về may áo ấm cho con. Điều đó thể hiện mẹ Sơn là một người trái tim nhân hậu. Sau khi mẹ con Hiên về, mẹ Sơn không tức giận, đánh mắng con mà còn “vẫy hai con lại gần, rồi âu yếm”. Đó chính là tấm lòng vị tha cũng như giàu lòng yêu thương của người mẹ.
Truyện ngắn “Gió lạnh đầu mùa” nhẹ nhàng mà thật sâu sắc. Tác phẩm đã giúp người đọc hiểu hơn về giá trị của tình yêu thương giữa con người. Đây quả là tác phẩm xuất sắc của nhà văn Thạch Lam.
Bài viết bạn cung cấp là một bài phân tích rất đầy đủ và cảm xúc về truyện ngắn “Gió lạnh đầu mùa” của nhà văn Thạch Lam. Dưới đây là một số điểm tổng kết, nhận xét và gợi ý chỉnh sửa nhẹ nếu bạn muốn làm cho bài viết trở nên súc tích và mạch lạc hơn (phù hợp với mục đích làm bài văn nghị luận hoặc học tập):
1. Nhận xét chung về nội dung bài viết:
2. Gợi ý chỉnh sửa và nâng cao:
Để bài viết trở nên ngắn gọn, cô đọng hơn (nếu dùng cho thi cử hoặc học tập), bạn có thể:
3. Gợi ý kết bài (nâng cao):
Nếu bạn cần, mình có thể giúp bạn viết lại bài văn này theo các yêu cầu khác nhau, như:
Dưới đây là bài phân tích, cảm nhận về truyện ngắn “Gió lạnh đầu mùa” của Thạch Lam dựa trên nội dung bạn cung cấp:
Cảm nhận về truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa của Thạch Lam
Truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa của nhà văn Thạch Lam là một tác phẩm xuất sắc, thể hiện sâu sắc đề tài về tình yêu thương, sự đồng cảm và lòng nhân hậu giữa con người với nhau, đặc biệt là trong cuộc sống nghèo khó, khắc nghiệt.
Truyện mở đầu bằng bức tranh thiên nhiên mùa đông lạnh giá, với những chi tiết tinh tế như “gió bấc”, “lá khô lạo xạo”, “bầu trời trắng đục” tạo nên không khí u buồn, cô quạnh, phản ánh tâm trạng của các nhân vật. Không khí lạnh ấy như phủ lên cuộc sống của những con người nghèo khó, khiến ta cảm nhận được sự rét mướt không chỉ của thời tiết mà còn của hoàn cảnh sống.
Nhân vật Sơn và chị gái Lan hiện lên với hình ảnh hai đứa trẻ nghèo nhưng giàu lòng nhân ái. Chiếc áo bông cũ của người em gái đã mất – Duyên – trở thành biểu tượng của tình cảm gia đình, của ký ức và sự yêu thương sâu sắc. Khi thấy Hiên – cô bé nghèo khổ co ro trong gió lạnh – hai chị em Sơn đã không ngần ngại sẻ chia chiếc áo ấm quý giá, thể hiện tấm lòng nhân hậu, sự đồng cảm chân thành với những người xung quanh.
Phản ứng lo lắng, sợ hãi của Sơn khi mẹ phát hiện việc cho áo cũng rất tự nhiên, thể hiện tâm lý trẻ con khi mắc lỗi. Nhưng điều đặc biệt là thái độ của mẹ Sơn – người phụ nữ giàu lòng vị tha và bao dung – không trách mắng mà còn âu yếm, cảm thông, đồng thời giúp đỡ mẹ con Hiên may áo mới. Qua đó, tác giả gửi gắm thông điệp về tình người, sự sẻ chia và lòng nhân ái trong cuộc sống.
Truyện còn khắc họa hình ảnh người mẹ của Hiên – dù nghèo khó nhưng vẫn giữ phẩm chất “đói cho sạch, rách cho thơm”, thể hiện vẻ đẹp tâm hồn và phẩm giá con người trong hoàn cảnh khó khăn.
Tóm lại, Gió lạnh đầu mùa không chỉ là câu chuyện về những đứa trẻ mà còn là bức tranh nhân văn sâu sắc về tình yêu thương, sự cảm thông và lòng vị tha giữa con người với nhau. Qua ngòi bút tinh tế và giàu cảm xúc của Thạch Lam, người đọc cảm nhận được hơi thở cuộc sống và giá trị nhân đạo quý báu.
Nếu bạn muốn, mình có thể giúp bạn viết bài cảm nhận ngắn gọn hơn hoặc theo dạng bài nghị luận nhé!