Câu 1 (2,0 điểm) Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích vẻ đẹp của thành phố Hải Phòng trong những dòng thơ sau:
Tôi thức giấc lần đầu từ tiếng vọng khơi xa
Con tàu mới xuống đà như tiệc cưới
Màu sơn thắm lao xao triền nước nổi
Sóng cồn lên mùi hăng lạ – hương dầu.
Hải Phòng buộc tôi thức giấc lần đầu
Để từ đó không sao còn ngủ được
Biển mê mải mùa thu đầy ắp nước
Suốt đêm ngày vỗ sóng lớn không thôi!
Câu 2 (4,0 điểm)
Tháng 2 năm 2025, khi trả lời phỏng vấn tại chương trình “The Tonight Show”, tỉ phú công nghệ Bill Gates cho rằng: Trong 10 năm tới, trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ không chỉ hỗ trợ mà còn dần thay thế con người trong nhiều lĩnh vực nghề nghiệp.
Từ lời cảnh báo trên, anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) với chủ đề: Lựa chọn nghề nghiệp trong thời đại AI.
Câu 1 (2,0 điểm) - Phân tích vẻ đẹp Hải Phòng trong thơ
Đoạn thơ trên đã khắc họa một vẻ đẹp đặc trưng và sống động của thành phố Hải Phòng. Vẻ đẹp ấy không chỉ đến từ cảnh sắc mà còn từ sự "thức tỉnh" của các giác quan và cảm xúc. Thi sĩ đã mở đầu bằng sự "thức giấc lần đầu từ tiếng vọng khơi xa", gợi lên một không gian rộng lớn của biển cả, của cảng thị. Sự xuất hiện của "con tàu mới xuống đà như tiệc cưới" mang đến hình ảnh vừa hiện đại, vừa lãng mạn, tràn đầy sức sống và niềm vui. Hải Phòng hiện lên với những gam màu và âm thanh đặc trưng: "Màu sơn thắm lao xao triền nước nổi" vẽ nên bức tranh rực rỡ, sống động của những con tàu, những công trình đang vươn mình. Đặc biệt, "Sóng cồn lên mùi hăng lạ – hương dầu" đã kích thích khứu giác, gợi nhớ đến mùi vị đặc trưng của cảng biển, của dầu máy, của sự vận hành không ngừng nghỉ.
Đến khổ thơ thứ hai, Hải Phòng không chỉ là cảnh mà còn là tác nhân, là nguồn cảm hứng mãnh liệt: "Hải Phòng buộc tôi thức giấc lần đầu / Để từ đó không sao còn ngủ được". Điều này thể hiện sự choáng ngợp, cuốn hút đến độ không thể nào thờ ơ hay quên lãng. Vẻ đẹp của Hải Phòng đã in sâu vào tâm trí người thi sĩ, trở thành một nỗi ám ảnh tích cực, một tình yêu không thể dứt bỏ. "Biển mê mải mùa thu đầy ắp nước" và "Suốt đêm ngày vỗ sóng lớn không thôi" là hình ảnh của một thành phố biển không ngừng nghỉ, tràn đầy năng lượng và sức sống mãnh liệt. Vẻ đẹp của Hải Phòng trong những vần thơ này là vẻ đẹp của một thành phố cảng năng động, quyến rũ, luôn chuyển động và khơi gợi những cảm xúc sâu sắc trong lòng người.
Câu 2 (4,0 điểm) - Bài văn nghị luận: Lựa chọn nghề nghiệp trong thời đại AI
Lời cảnh báo của tỉ phú công nghệ Bill Gates vào tháng 2 năm 2025 về việc Trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ không chỉ hỗ trợ mà còn dần thay thế con người trong nhiều lĩnh vực nghề nghiệp đã gióng lên một hồi chuông cảnh tỉnh cho thế hệ tương lai. Trong bối cảnh đó, việc lựa chọn nghề nghiệp không còn đơn thuần là theo đuổi đam mê hay chạy theo xu hướng, mà phải là một quá trình cân nhắc kỹ lưỡng, mang tính chiến lược để tồn tại và phát triển trong một thế giới đang thay đổi chóng mặt.
Trước hết, chúng ta cần nhìn nhận rõ những lĩnh vực mà AI có khả năng thay thế cao. Đó là những công việc mang tính lặp đi lặp lại, quy trình hóa, đòi hỏi ít sự sáng tạo hay tương tác cảm xúc. Các công việc trong lĩnh vực sản xuất, kế toán, nhập liệu, vận tải, và một phần của dịch vụ khách hàng có thể sẽ chịu tác động mạnh mẽ nhất. Việc cố chấp lựa chọn những ngành nghề này mà không có sự chuẩn bị, thích ứng sẽ dẫn đến nguy cơ thất nghiệp hoặc khó khăn trong việc tìm kiếm cơ hội.
Vậy đâu là hướng đi cho thế hệ trẻ trong thời đại AI? Câu trả lời nằm ở việc tập trung vào những "năng lực cốt lõi" của con người mà AI khó có thể sao chép hoặc thay thế. Thứ nhất, đó là sáng tạo và đổi mới. AI có thể xử lý dữ liệu khổng lồ để đưa ra giải pháp, nhưng khả năng tạo ra những ý tưởng hoàn toàn mới, vượt ra ngoài khuôn khổ dữ liệu có sẵn lại là đặc trưng của trí tuệ con người. Các ngành nghề liên quan đến nghệ thuật, thiết kế, nghiên cứu phát triển, hoặc khởi nghiệp sẽ luôn cần đến yếu tố này.
Thứ hai, khả năng giải quyết vấn đề phức tạp và tư duy phản biện là yếu tố then chốt. AI có thể đưa ra đáp án dựa trên thuật toán, nhưng việc phân tích tình huống đa chiều, đưa ra quyết định trong bối cảnh không chắc chắn, hay giải quyết các vấn đề xã hội, đạo đức lại đòi hỏi trí tuệ cảm xúc và kinh nghiệm sống. Các ngành nghề như luật sư, bác sĩ, nhà khoa học, nhà quản lý cấp cao sẽ tiếp tục phát triển.
Thứ ba, kỹ năng giao tiếp, tương tác xã hội và trí tuệ cảm xúc sẽ ngày càng được đề cao. Những công việc đòi hỏi sự đồng cảm, thuyết phục, dẫn dắt con người như giáo viên, chuyên gia tâm lý, nhân sự, hay các ngành dịch vụ cao cấp sẽ vẫn giữ được vị trí quan trọng. AI có thể hỗ trợ, nhưng không thể hoàn toàn thay thế sự ấm áp của giao tiếp con người.
Cuối cùng, một khía cạnh quan trọng khác là khả năng học hỏi và thích nghi liên tục. Trong thời đại AI, kiến thức và kỹ năng sẽ lỗi thời rất nhanh. Do đó, việc trang bị cho mình tư duy học tập suốt đời, sẵn sàng cập nhật công nghệ và kỹ năng mới sẽ là chìa khóa để tồn tại và phát triển. Việc học tập các kỹ năng về công nghệ thông tin, lập trình, phân tích dữ liệu, hoặc kiến thức về AI cũng sẽ là lợi thế lớn, bởi những người hiểu và có thể làm việc với AI sẽ là những người dẫn đầu.
Tóm lại, lời cảnh báo của Bill Gates không phải là để gây hoang mang mà là một lời nhắc nhở để mỗi cá nhân có sự chuẩn bị tốt hơn. Lựa chọn nghề nghiệp trong thời đại AI đòi hỏi sự thông minh, linh hoạt và khả năng tự định vị bản thân. Thay vì lo sợ bị thay thế, chúng ta hãy tận dụng AI như một công cụ hỗ trợ, đồng thời phát huy tối đa những năng lực độc đáo của con người để xây dựng một sự nghiệp vững chắc và ý nghĩa trong kỷ nguyên mới.