Question

[Phan Đặng Thảo Duyên]

Phân Tích truyện ngắn cô hàng xén của thạch lam 1.PTBĐ? 2.Ngôi kể,điểm nhìn? 3.Nhân vật chính là ai? 4.Một vài chi tiết(hình ảnh,hành động,lời nói..) của nhân vật chính? 5.Các sự việc chính trong bài? 6.Chỉ ra lời người kể chuyện,lời nhân vật trong văn bản trên. 7.Chọn 1 đoạn văn ngắn,trong đoạn văn đó có chứa biện pháp tu từ nào và nêu tác dụng của bptt đó? 8.Thông điệp của văn bản

9. bài học nhận thức của bản thân

Answer 1

[Gia Bao]

Phân tích truyện ngắn “Cô hàng xén” (Thạch Lam):

1. Phương thức biểu đạt (PTBĐ)?
2. Ngôi kể, điểm nhìn?
3. Nhân vật chính là ai?
4. Một vài chi tiết (hình ảnh/hành động/lời nói…) của nhân vật chính?
5. Các sự việc chính trong bài?
6. Chỉ ra lời người kể chuyện, lời nhân vật trong văn bản.
7. Chọn 1 đoạn văn ngắn, trong đó có biện pháp tu từ nào và nêu tác dụng.
8. Thông điệp của văn bản.
9. Bài học/nhận thức của bản thân.

---

1. Phương thức biểu đạt (PTBĐ)

• Chủ yếu: Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm.
• • Tự sự: Truyện kể lại những sự việc xảy ra quanh cuộc sống của một cô hàng xén nghèo giữa phố tỉnh.
  • Miêu tả: Miêu tả khung cảnh đường phố vắng, ánh đèn leo lắt, lác đác người qua lại, tiếng cồng quán hàng xén.
  • Biểu cảm: Người kể thổ lộ niềm xót thương, cảm giác chạnh lòng khi nhìn cô hàng xén, đồng thời bộc lộ cảm giác tiếc nuối, bâng khuâng trước sức sống mỏng manh của người lao động nghèo.

---

2. Ngôi kể, điểm nhìn

• Ngôi kể người thứ nhất (tôi).
• Điểm nhìn của “tôi” là một người khách ngồi trước cửa hiệu, đang đợi xe về; từ đó quan sát cuộc sống đường phố và cô hàng xén.
• Ghi nhận: “tôi” nhìn mọi việc diễn ra xung quanh với cái nhìn vừa khách quan (miêu tả cảnh vật) vừa chủ quan (bộc lộ cảm xúc, suy ngẫm).

---

3. Nhân vật chính

• Nhân vật chính: Cô hàng xén nghèo.
• Mặc dù xuất hiện trong văn bản khá ngắn gọn, nhưng cô hàng xén để lại ấn tượng sâu sắc nhờ cảnh ngồi bán hàng (bán gạo, tạp phẩm) trước cửa, chịu rét, chịu đói, nhưng vẫn cố mỉm cười “mời khách”.

---

4. Một vài chi tiết (hình ảnh/hành động/lời nói…) của nhân vật chính

• Hình ảnh
• • Cô ngồi xổm bên ngã tư đường, cạnh chiếc bàn gỗ tạm bợ, trước mặt bầy hàng chỉ vỏn vẹn mấy bào gạo, chai nước mắm, gói bột ngọt.
  • Quanh quanh chỉ có ánh đèn leo lét, gió thổi lạnh buốt, quán hàng lác đác vài bóng đèn.
• Hành động
• • Dù trời rét buốt, cô vẫn “ghì lấy tấm áo mỏng, bàn tay cứng đờ” nhấc từng món đồ, mời khách.
  • Tiếng “cồng” của cô khua lên đều đặn khi có ai đi ngang: “Cô mời chú… cô mời cô…”.
• Lời nói (lời nhân vật)
• • Lời mời chào khách rất cọc cằn, ngắn gọn, kiểu “Mời chú, mời chị, cô ơi mua gạo, mua bột…”. Vừa đủ nghe, không hoa mỹ.

---

5. Các sự việc chính trong truyện

1. Cảnh “tôi” ngồi đợi xe buýt về quê: Buổi chiều muộn, đường phố vắng vẻ, quán xá lèo tèo.
2. “Tôi” để ý đến cô hàng xén: Ngồi trước cửa quán, không có khách, trời rét, cô vẫn kiên trì ngồi bán.
3. Chi tiết cô khua “cồng” gọi khách: Dẫu không ai mua, cô vẫn đều đặn gõ cồng, hy vọng sẽ có ai ghé qua.
4. “Tôi” cảm thấy thương xót, xót xa: Thấy cô ăn vội bát cơm nguội, ngụm nước lã, “tôi” xót cho thân phận nghèo.
5. Kết truyện – “tôi” lên xe, xa dần hình ảnh cô hàng xén: “Tôi” không thể mua cho cô chút gì, chỉ để lại ánh mắt tiếc nuối và niềm trăn trở về đời sống bần hàn.

---

6. Lời người kể chuyện và lời nhân vật

• Lời người kể (“tôi”)
• • Ví dụ: “Tôi ngồi đợi xe…”, “Tôi thấy lòng xót xa…”, “Tôi thấy gió rét thấu xương…”.
  • Mọi câu diễn tả cảm giác của “tôi” đều là lời gián tiếp của người kể.
• Lời nhân vật (cô hàng xén)
• • Giọng mời khách qua tiếng khua cồng: “Mời chú, mời cô… mua gạo, mua bột…”.
  • Không thoại đối thoại cụ thể, nhưng tiếng cồng kèm lời mời mang ý nghĩa “lời nói” của cô.

---

7. Chọn một đoạn văn có biện pháp tu từ và nêu tác dụng

Ví dụ đoạn (giả sử chọn đoạn đầu):

“… Con đường vắng, chỉ có màn đêm cùng gió lạnh.
Cô hàng xén ngồi trước cửa, tấm áo mỏng, đôi tay cứng đờ.
Tiếng cồng gõ đều đặn trong giá rét, như một nốt nhạc buồn….”

• Biện pháp tu từ được sử dụng:
• • Nhân hóa (gió “lạnh”, màn đêm “cùng gió lạnh” như một thực thể biết lạnh giá).
  • So sánh ẩn dụ (tiếng cồng “như một nốt nhạc buồn”) gợi cảm giác cô đơn, buồn bã.
• Tác dụng:
• • Nhân hóa làm cho bối cảnh “đêm, gió” giống như đồng cảm nỗi buồn, cô đơn của cô hàng xén.
  • So sánh ẩn dụ khiến tiếng cồng không còn đơn thuần là âm thanh mà mang cảm xúc, âm hưởng của nỗi buồn và sự cô lẻ, giúp người đọc “nghe” thấy nỗi thương tâm trong từng tiếng cồng.

---

8. Thông điệp của văn bản

• Giá trị nhân văn về sự đồng cảm và sẻ chia: Qua hình ảnh cô hàng xén nghèo, Thạch Lam gửi gắm lời nhắc nhở mọi người:
• 1. Quan tâm, cảm thông với số phận lao động nghèo.
  2. Dẫu cảnh đời có hẩm hiu, vẫn phải kiên trì mưu sinh.
• Sự hy sinh thầm lặng và kiên cường: Dẫu nghèo khổ, cô hàng xén vẫn tự lực, không kêu ca, thể hiện phẩm chất đáng trân trọng.
• Nỗi xót thương cho thân phận người vô danh: Tác phẩm thôi thúc độc giả không thờ ơ trước nỗi vất vả của người lao động nghèo, kêu gọi tình người.

---

9. Bài học/nhận thức cá nhân

• Tôi học được rằng đằng sau mỗi gánh hàng lẻ tẻ, mỗi cửa quán nhỏ là một câu chuyện nhân sinh: người bán dù nghèo khổ vẫn kiên cường bám trụ đời, điều đó rất đáng khâm phục.
• Chứng kiến hoàn cảnh cô hàng xén, tôi trân trọng hơn đồng tiền mình tiêu, biết chia sẻ với người có hoàn cảnh khó khăn.
• Ngoài việc học trên lớp, tôi quyết tâm làm thêm những việc nhỏ (mua túi gạo, hộp sữa…) để giúp đỡ người lao động nghèo quanh mình, thể hiện tấm lòng nhân ái.