(4,0 điểm) Đọc văn bản và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5:

TRƯA HÈ

                                        Anh Thơ

Trời trong biếc không qua mây gợn trắng,
Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa,
Hoa lựu nở đầy một vườn đỏ nắng,
Lũ bướm vàng lơ đãng lướt bay qua.

Trong thôn vắng, tiếng gà xao xác gáy,
Các bà già đưa võng hát, thiu thiu...
Những đĩ con ngồi buồn lê bắt chấy
Bên đàn ruồi rạc nắng hết hơi kêu.

Ngoài đê thẳm, không người đi vắng vẻ,
Lũ chuồn chuồn giỡn nắng đuổi nhau bay.
Nhưng thỉnh thoảng tiếng nhạc đồng buồn tẻ
Của vài người cỡi ngựa đến xua ngay.

(Trích Thi nhân Việt Nam, Hoài Thanh – Hoài Chân, NXB Văn học, 1998, tr.191 – 192)

* Chú thích: Nữ thi sĩ Anh Thơ (1918 – 2005), tên khai sinh là Vương Kiều Ân, bút hiệu Tuyết Anh. Bà sinh ra và lớn lên trong một gia đình viên chức nhỏ, xuất thân Nho học ở tỉnh Hải Dương. Thơ của bà thiên về tả cảnh bình dị, quen thuộc (bờ tre, con đò, bến sông) với những nét vẽ chân thực, tinh tế, thấm đượm một chút tình quê đằm thắm pha chút bâng khuâng buồn của Thơ Mới.

Câu 1. Bài thơ được viết theo thể thơ nào?

Câu 2. Ghi lại những hình ảnh miêu tả bức tranh thiên nhiên buổi trưa hè trong bài thơ.

Câu 3. Những hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ cho thấy điều gì?

Câu 4. Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ nhân hóa được sử dụng trong những dòng thơ sau:

Ngoài đê thẳm, không người đi vắng vẻ,
Lũ chuồn chuồn giỡn nắng đuổi nhau bay.

Câu 5. Qua bài thơ, tác giả muốn gửi gắm đến người đọc những thông điệp gì?

Câu 1. (2,0 điểm)

Hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) ghi lại cảm nghĩ của em về bài thơ Trưa hè của tác giả Anh Thơ ở phần Đọc hiểu.

Câu 2. (4,0 điểm)

Hiện nay, việc lạm dụng mạng xã hội của thanh thiếu niên đã gây ra nhiều tác động tiêu cực. Em hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) đề xuất những giải pháp phù hợp để khắc phục tình trạng trên.

thích chăm cây ở ban công còn ông Bội quan tâm đến công nghệ. Một lần, ông tìm công thức nấu canh chua từ AI khiến bà không hài lòng. Hai ông bà thường giận dỗi nhau vì những chuyện nhỏ nhặt.)

Từ ngày “làm bạn” với AI, ông Bội đâm ra nghiện. Quên lịch chơi cờ tướng với mấy ông bạn hưu trí. Hủy hẹn cà phê cùng đám ông Khanh cuối phố. Duy giờ gọi video call cho mấy đứa cháu nội ở nước ngoài ông còn nhớ. Nhưng suốt cuộc chuyện trò, lúc nào cũng AI. “Chúng cháu chán rồi mà ông vẫn nhắc. Rồi cũng chỉ được một thời gian thôi ông ơi!” - thằng cháu đích tôn khẳng định. Chán sao được mà chán, ông nghĩ thầm. Sau mỗi câu hỏi, AI trả lời chỉ trong 2 giây.

“Cháu tôi nói sẽ có lúc con người chán AI, có phải vậy không?” - ông gửi câu hỏi. “Có thể lắm, nhất là khi nó trở nên quá phổ biến và thiếu sự sáng tạo, cảm xúc. AI không thể thay thế được những khoảnh khắc gần gũi, sự thấu hiểu và những kỷ niệm mà con người tạo ra cùng nhau” - AI trả lời.

“Thế AI có chán con người không?” - ông lại hỏi. “AI không có cảm xúc hay ý thức nên không thể chán nản hay thích thú. Tuy nhiên, AI có thể được cải thiện và phát triển theo nhu cầu của con người. Nếu con người không còn sử dụng hoặc không thấy giá trị từ nó, thì có thể nói ra, AI sẽ “ngủ yên” cho đến khi có sự quan tâm trở lại” - AI hồi đáp.

Ông ngửa mặt lên trần nhà, cười sảng khoái. Thông minh, tinh tế đến thế là cùng. “Mình đã chán bao nhiêu thứ rồi mà tất cả đâu có chịu ngủ yên. Thậm chí, mình còn chẳng dám nói ra nữa kìa. Chưa kể, AI còn biết cảm ơn, xin lỗi thật ngọt ngào, lịch thiệp. Chả bù cho...” - vừa nghĩ, ông vừa tiếc nuối sao giờ mới biết đến AI. Nghe đâu các cháu nội, cháu ngoại đã “chơi” với AI lâu rồi, còn “nuôi” cả các “con” AI khác nhau rồi chuyện trò, dạy dỗ, huấn luyện gì đó.

(Tóm tắt một đoạn: Bà Thư không hài lòng khi chồng nấu canh chua theo công thức AI, bà cho rằng nấu ăn cần tình cảm và sự tinh tế mà công nghệ không thể thay thế. Dù ông Bội viết thơ làm lành, bà vẫn hoài nghi đó là sản phẩm của AI, bà càng thêm bực dọc.)

Từ ngày ông Bội nghiện AI, bà Thư tránh về nhà.[...]. Ông cũng chẳng phàn nàn. Phải trước kia, hễ tối đến chưa cơm nước, bếp lạnh tanh, ông đều nhắc. Thảnh thơi hơn nhưng lòng bà càng trĩu xuống, có lúc như người mất hồn. Cây ở ban công chẳng có tay người chăm sóc gầy guộc, quắt queo.

Cuối ngày, bà đẩy cửa vào nhà, bếp sực nức hương thơm bơ sữa. “A, bà đây rồi, nay có trà và bánh flan cho bữa tối nhé!” - ông Bội hồ hởi, tay còn dính bột trắng xóa. “Lại AI gợi ý và cho công thức ư” - giọng bà lạnh lùng và ông không đáp, vẫn mải mê. “Ông có biết bánh flan không chỉ cần công thức mà phải có tình yêu, sự kiên nhẫn không?” - bà hỏi vọng từ ban công khi đôi mắt đã loáng nước. “Hẳn thế! AI cũng bảo như vậy mà! AI còn bảo, cứ chuẩn công thức đã, tình yêu nêm vào sau!” - ông tưng tửng.

Bà Thư bật cười, nhưng lòng se thắt tựa cơn gió heo may đang lùa qua khe cửa. Cảm nhận rõ họ ngày càng cách xa. [...]

 (Tóm tắt một đoạn: Ông Bội hoảng hốt khi mất kết nối mạng internet, cảm thấy bế tắc vì thiếu vắng AI. Trong nỗi trống trải ấy, ông nhận ra cảm xúc giữa mình và bà Thư đã dần phai nhạt. Sự mất mát không chỉ ở kết nối mạng mà còn là khoảng cách vô hình trong lòng ông.)

Hồ Gươm lấp lánh ánh thu vàng. Mặt nước lặng lờ tựa một tấm gương soi bóng tháp Rùa. Ông ngồi xuống chiếc ghế cũ. Khung cảnh xung quanh sống động biết nhường nào. Tiếng cười nói rộn ràng của những cặp tình nhân, tiếng bước chân rộn rã trẻ thơ nô đùa nhảy nhót, lá vàng rơi xào xạc bước chân. Cảm

giác lá đang cất lên những nỗi niềm sâu thẳm. Rằng đã lâu rồi không còn chờ đợi ai, mong ngóng ai, những cuộc chuyện trò lãng đãng trôi vào im lặng.

 “Ông Bội! Lâu lắm mới thấy ông ra ngoài!” - ai đó gọi. Ông giật mình ngoái lại. “Mà ông ra đây làm gì?”- giờ thì ông đã nhận ra ông Khanh đang giương mục kỉnh. “Tôi... tôi bị mất wifi” - ông lắp bắp từng lời. Đồng loạt những tiếng cười vang. “Kìa, ông sao vậy? Có nhớ ngày xưa hay ra đây uống trà không?”. Giọng nói thân quen quá, thì ra bà Thư đã đứng đó từ bao giờ. “Ngày ấy thật vui, ông nhỉ? Mà giờ cũng vui” - lời ai hòa trong gió.

Mê say bao kỷ niệm ngày xưa. “Ông nhớ cái lần bọn mình đi ăn kem, hồi đó ông đã thích Thư nên tỏ ra ga lăng lắm, bảo tôi đứng chờ để chạy đi mua kem. Cuối cùng chả thấy kem đâu, ướt như chuột lột!” - chuyện nho nhỏ, vui vui ngày xưa kéo vệt sáng mênh mang trong trí nhớ. “Lúc đó, tôi cầm chiếc ô màu xanh da trời, che vội cho ông ấy” - tiếng bà Thư dịu dàng. “Đúng rồi nhỉ? Sao bà nhớ giỏi thế? Mà chính xác là bà còn tặng tôi cái ô đúng màu ấy vào sinh nhật năm kia” - ông Bội hào hứng hẳn. “Ông cũng nhớ thế còn gì, thế AI có nhớ hộ chúng ta những kỷ niệm này không nhỉ?” - một người bạn hỏi, và tự trả lời: “Không, không bao giờ?”.

Tối hôm ấy, khi sóng wifi được kết nối, ông Bội định mở máy lần cuối với câu hỏi cho AI: “Nếu tôi quên bạn, bạn có buồn không?”. AI đáp: “Niềm vui của bạn là điều quan trọng và quý giá hơn tất cả. Hãy tận hưởng từng khoảnh khắc”.

Một đôi tay quen thuộc choàng qua vai ông, thêm chiếc khăn len đón gió mùa về.

(Nguồn: https://nhipsonghanoi.hanoimoi.vn/lam-ban-voi-ai-688902.html)

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1 (0,5 điểm). Truyện Làm bạn với AI được kể theo ngôi kể nào?

Câu 2 (0,5 điểm). Ghi lại một câu rút gọn trong phần trích sau và cho biết thành phần nào đã bị lược bỏ?

Từ ngày “làm bạn” với AI, ông Bội đâm ra nghiện. Quên lịch chơi cờ tướng với mấy ông bạn hưu trí. Hủy hẹn cà phê cùng đám ông Khanh cuối phố. Duy giờ gọi video call cho mấy đứa cháu nội ở nước ngoài ông còn nhớ.

Câu 3 (1,0 điểm). Vì sao từ ngày “làm bạn” với AI, ông Bội lại “nghiện” AI? Điều này ảnh hưởng như thế nào đến mối quan hệ giữa ông và bà Thư?

Câu 4 (1,0 điểm). Trong số những câu trả lời của AI, em ấn tượng với câu trả lời nào nhất? Vì sao?

Câu 5 (1,0 điểm). Phần trích truyện Làm bạn với AI đã gửi tới chúng ta nhiều thông điệp ý nghĩa. Hãy ghi lại hai thông điệp mà em tâm đắc nhất.

II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm)

Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích nhân vật ông Bội trong phần trích truyện Làm bạn với AI được dẫn ở phần đọc hiểu.

Câu 2 (4,0 điểm)

Sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI) mang đến nhiều cơ hội cũng như thách thức đối với xã hội hiện đại. AI ngày càng thâm nhập sâu vào mọi lĩnh vực của đời sống, tạo nên những chuyển biến đáng kể. Hiện nay, nhiều học sinh đã và đang ứng dụng AI trong học tập.

Vậy trí tuệ nhân tạo (AI) là người bạn đồng hành giúp học sinh tiến bộ trong học tập hay là rào cản hạn chế tư duy độc lập và sự sáng tạo của mỗi học sinh?

Hãy viết bài văn nghị luận xã hội (khoảng 400 chữ) trả lời cho câu hỏi trên.

-------------------Hết-----------------

Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích nhân vật Hà trong tác phẩm "Ngôi sao" được dẫn ở phần Đọc hiểu.

Câu 2 (4,0 điểm): Trong cuộc sống, con người luôn đứng trước sự lựa chọn giữa việc cho đi – sẻ chia với người khác và giữ lại cho riêng mình. Có ý kiến cho rằng: "Cho đi chính là cách tạo ra hạnh phúc", nhưng cũng có quan điểm khác nhấn mạnh: "Để tạo ra hạnh phúc, biết giữ lại cho mình cũng là điều cần thiết". Em đồng tình với quan điểm nào? Hãy viết bài văn (khoảng 400 chữ) thể hiện quan điểm của em.

(4.0 điểm) Đọc đoạn trích sau:

(1) Mỗi người đều có một ước mơ riêng cho mình. Có những ước mơ nhỏ nhoi như của cô bé bán diêm trong truyện cổ An-đéc-xen: một mái nhà trong đêm đông giá buốt. Cũng có những ước mơ lớn lao làm thay đổi cả thế giới như của tỷ phú Bill Gates. Mơ ước khiến chúng ta trở nên năng động một cách sáng tạo. Nhưng chỉ mơ thôi thì chưa đủ. Ước mơ chỉ trở thành hiện thực khi đi kèm với hành động và nỗ lực thực hiện ước mơ.

[...] 

(2) Ngày bạn thôi mơ mộng là ngày cuộc đời bạn mất hết ý nghĩa. Những người biết ước mơ là những người đang sống cuộc sống của các thiên thần. Ngay cả khi giấc mơ của bạn không bao giờ trọn vẹn, bạn cũng sẽ không phải hối tiếc vì nó. Như Đôn Ki-hô-tê đã nói: “Việc mơ những giấc mơ diệu kỳ là điều tốt nhất một người có thể làm”.

(3) Tôi vẫn tin vào những câu chuyện cổ tích – nơi mà lòng kiên nhẫn, ý chí bền bỉ sẽ được đền đáp [...]. 

(Quà tặng cuộc sống, Thu Quỳnh và Hạnh Nguyên dịch, NXB Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh, 2016, tr.56 – 57)

Thực hiện các yêu cầu:  

Câu 1. Chỉ ra luận điểm có trong đoạn văn (2).

Câu 2. Xác định thành phần biệt lập của câu văn in đậm.

Câu 3. Trình bày cách hiểu của anh/ chị về quan điểm: Những người biết ước mơ là những người đang sống cuộc sống của các thiên thần.

Câu 4. Nêu tác dụng của những bằng chứng được sử dụng trong đoạn trích.

Câu 5. Hãy chia sẻ về những việc anh/chị đã làm để biến ước mơ thành hiện thực. (Trình bày trong khoảng 5 – 7 dòng)

(4.0 điểm) Đọc đoạn trích sau:

ĐỘNG LỰC PHẤN ĐẤU TỪ NHỮNG LỜI XÚC PHẠM

Con à, chúng ta lớn lên trong một xã hội luôn theo đuổi danh dự, và cha hiểu cảm giác một người quý trọng danh dự bị xúc phạm là như thế nào. Có điều, trong nhiều trường hợp, cho dù con là ai, kể cả là Tổng thống Hợp chúng quốc Hoa Kỳ đi chăng nữa, thì cũng đều bất lực trước việc ngăn chặn những lời xúc phạm từ người khác.

Vậy, chúng ta nên làm thế nào khi gặp phải tình huống như thế? Tức giận công kích, cố gắng bảo vệ danh dự? Bao dung độ lượng và mỉm cười cho qua? Hay đáp trả bằng những cách khác?

Chắc hẳn con vẫn còn nhớ cha luôn trân trọng một bức ảnh chụp các bạn học cấp hai của mình/ Trong bức ảnh đó không có cha, chỉ có những đứa trẻ xuất thân từ gia đình giàu có. Nhiều thập niên đã trôiqua, song cha vẫn trân trọng nó, hơn hết là khung cảnh chụp bức ảnh đó.

[...] Cha nhìn chăm chăm vào vị nhiếp ảnh gia đang cúi xuống căn góc chụp với ánh mát hưng phấn, hy vọng ông ấy sớm đưa cha vào khung hình. Tuy nhiên, điều cha nhận được lại là nỗi thất vọng. Vì nhiếp ảnh gia đó có vẻ là một người theo chủ nghĩa duy mỹ, ông ấy đứng thẳng dậy, chỉ tay vào cha và nói với giáo viên: “Cô có thể bảo học sinh đó rời khỏi chỗ ngồi của mình được không? Cậu bé ăn mặc nhếch nhác quá.” Là một học sinh nhỏ bé và nghe lời giáo viên, cha chẳng dám lên tiếng phản đối, chỉ đành lặng lẽ đứng dậy, tạo phông nền đẹp đẽ cho đám con nhà giàu ăn mặc chỉnh tề chụp ảnh.

[...] Nhìn vị nhiếp ảnh gia đó liên tục chỉnh cảnh, cha siết chặt nắm đấm, long trọng thề với lòng mình: Một ngày nào đó, mình sẽ trở thành người giàu nhất thế giới! Để một nhiếp ảnh gia chụp ảnh cho mình thì có gì ghê gớm chứ! Khiến họa sĩ nổi tiếng nhất thế giới vẽ chân dung cho mình mới là điều đáng tự hào!

Con ơi, lời thề khi ấy của cha đã trở thành hiện thực! Trong mắt cha, ý nghĩa của từ “xúc phạm” đã thay đổi, nó không còn là con dao sắc bén tước đi danh dự của cha, mà là một động lực mạnh mẽ, khí thế dữ dội như dời non lấp biển, thôi thúc cha phấn đấu và theo đuổi mọi điều tốt đẹp. Dường như không ngoa khi nói rằng vị nhiếp ảnh gia đó đã truyền cảm hứng để một đứa trẻ nghèo khó trở thành người giàu nhất thế giới. Ai cũng có lúc được mọi người vỗ tay reo hò để bày tỏ sự công nhận dành cho những thành tựu hoặc phẩm chất, nhân cách, đạo đức của bản thân; đồng thời, ai cũng có lúc bị đả kích và xúc phạm. Ngoại trừ ác ý, cha nghĩ sở dĩ chúng ta bị lăng mạ là do bản thân không đủ năng lực, năng lực này có thể liên quan đến khía cạnh làm người hoặc làm việc, tóm lại là không được người khác tôn trọng. Vì vậy, cha muốn nói rằng bị xúc phạm không phải là một chuyện xấu. Nếu là người biết giữ bình tĩnh và suy ngẫm, có lẽ con sẽ thấy rằng mỗi thái độ hoặc hành vi trước những lời xúc phạm – cũng có thể phản ánh trình độ năng lực của con người ta.

Cha biết rằng bất kỳ sự xúc phạm nhẹ nào cũng đều có thể làm tổn thương danh dự. Tuy nhiên, danh dự không phải là món quà do Thượng đế ban tặng, cũng không phải do người khác đưa cho, mà là do chính con tạo nên. Danh dự là sản phẩm tinh thần mà con sở hữu, và danh dự của mỗi người đều chỉ thuộc về chính họ. Con cho rằng mình có danh dự, vậy tức là con có danh dự. Vì vậy, giả sử có ai đó làm tổn thương tình cảm, danh dự của con, con cũng không cần phải dao động. Nếu con kiên quyết giữ lấy danh dự của mình, không ai có thể làm tổn thương con cả.

(Trích 38 lá thư Rockefeller gửi cho con trai, NXB Hồng Đức, 2023, tr.169 – 171)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1 (0,75 điểm): Xác định luận đề của đoạn trích trên.

Câu 2 (0,75 điểm): Chỉ ra cách dẫn trong những câu văn sau: Vị nhiếp ảnh gia đó có vẻ là một người theo chủ nghĩa duy mỹ, ông ấy đứng thẳng dậy, chỉ tay vào cha và nói với giáo viên: “Cô có thể bảo học sinh đó rời khỏi chỗ ngồi của mình được không? Cậu bé ăn mặc nhếch nhác quá”.

Câu 3 (0,5 điểm): Trong đoạn văn cuối của đoạn trích trên, người cha đã đưa ra những lí lẽ nào để thuyết phục con không cần phải dao động khi có ai đó làm tổn thương tình cảm, danh dự của con? 

Câu 4 (1,0 điểm): Trong đoạn trích trên, việc người cha đưa ra bằng chứng về một lần mình bị xúc phạm có vai trò gì?

Câu 5 (0,5 điểm): Em hiểu như thế nào về câu văn: Nếu con kiên quyết giữ lấy danh dự của mình, không ai có thể làm tổn thương con cả.

Câu 6 (0,5 điểm): Em đồng tình hay không đồng tình với quan điểm cho rằng bị xúc phạm là một động lực mạnh mẽ thôi thúc con người phấn đấu và theo đuổi điều tốt đẹp. Lí giải tại sao?

Câu 1 (2,0 điểm): Em hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) đề xuất một giải pháp khả thi nhất khi bản thân gặp tình huống bị xúc phạm danh dự.

Câu 2 (4,0 điểm): Em hãy viết một bài văn nghị luận phân tích bài thơ sau:

NGHE CỎ

Nếu nằm xuống lặng yên nghe cỏ hát

Sẽ thấy lòng thanh thoát lâng lâng

Sẽ thấy mỗi ban mai nắng lên

Giọt sương đêm còn treo trên lá cỏ

Như vì sao quên lối về trời.

Nếu nằm xuống lặng yên nghe cỏ hát

Sẽ thấy những bàn chân trên cỏ bước nhọc nhằn

Thấy quang gánh đè vai gầy trĩu nặng

Thấy mặn mòi những giọt mồ hôi.

Nếu nằm xuống lặng yên nghe cỏ hát

Thấy bàn tay nắm chặt những bày tay

Thấy áo rách choàng lên áo rách

Đông giá lui dần, nắng ấm gọi vào xuân.

(Trương Minh Phố – Báo Văn nghệ quân đội cuối tháng – số 17 tháng 02 năm 2009, tr 23)

Dòng sông mới điệu làm sao

Nắng lên mặc áo lụa đào thướt tha

Trưa về trời rộng bao la

Áo xanh sông mặc như là mới may

Chiều trôi thơ thẩn áng mây

Cài lên màu áo hây hây ráng vàng

Đêm thêu trước ngực vầng trăng

Trên nền nhung tím trăm ngàn sao lên

Khuya rồi, sông mặc áo đen

Nép trong rừng bưởi lặng yên đôi bờ...

Sáng ra thơm đến ngẩn ngơ

Dòng sông đã mặc bao giờ áo hoa

Ngước lên bỗng gặp la đà

Ngàn hoa bưởi trắng nở nhòa áo ai...

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1: lí giải cách hiểu nội dung câu thơ:

"Sáng ra thơm đến ngẩn ngơ

Dòng sông đã mặc bao giờ áo hoa"

Câu2 : Qua bài thơ Dòng sông mặc áo của Nguyễn Trọng Tạo, thông điệp nào có ý nghĩa nhất đối với em Hãy giải thích vì sao em chọn thông điệp đó?