(1) Khi tàu tiến lại gần con cá hơn, Nét Len liền phóng mũi lao lên không trung thật nhanh và mạnh mẽ. (2) Mũi lao chạm vào lớp da của con cá, nhưng không hề xuyên qua được, mà chỉ kịp tạo nên một tiếng kêu lanh lảnh như hai mảnh kim loại chạm vào nhau, rồi văng ra. (3) Rồi bỗng điện tắt ngay lập tức, từ con cá lớn, hai cột nước khổng lồ phun ra dữ dội, đổ ập xuống boong tàu khiến tất cả mọi người ngã văng ra. (4) Thân tàu phát ra tiếng kêu răng rắc như một tín hiệu đáng sợ. (5) Và sau đó, trong tiếng la hét của chúng tôi, con tàu chìm dần xuống biển. (6) Còn tôi, dù đã cố gắng nhưng vẫn bị làn sóng đánh chìm xuống độ sâu gần 6 mét. (7) Tuy nhiên, tôi không hề bị mất tinh thần, mà vẫn cố gắng tìm cách ngoi lên. → Thuyết minh: - Tính mạch lạch: các câu văn kể lại quá trình bắt con cá kình theo trình tự thời gian - Tính liên kết: Phép thế: từ “con cá” ở câu 2 được thay bằng “con cá lớn” ở câu 3 Phép nối: “rồi” nối câu 2 và 3 “và sau đó” nối câu 4 và 5 “còn” nối câu 5 và 6 “tuy nhiên” nối câu 6 và 7

Trong khi tôi quan sát con vật lạ ,thì từ hai lỗ mũi nó vọt lên hai cột nược tới bốn mươi mét.Giờ đây tôi mới hình dung được đôi chút về cách thở của thiết kình.
 Các thủy thủ nóng lòng chờ lệnh thuyền trưởng.Phác -ra-guýt(Farragu) quan sát con vật một lúc, rồi gọi lệnh trưởng máy.
-hơi nước đủ rồi chứ?-Thuền trưởng hỏi.
-Báo cáo, đủ!
-Tăng áp lực ! cho tàu chạy hết tốc độ!
 Nghe lệnh thuyền trưởng, toàn thể thủy thủ hoan hô ba lần .giờ chiến đấu đã điểm. Mấy phút sau,hai ống khói nhả ra những cuộc khói đen,bông tàu rung lên vì áp lực cao trong nồi hơi.
+Tính mạch lạc đoạn văn:đã đều hướng về một nội dung
+Tính lên kết đoạn văn:liên kết về hình thức về các từ được lặp lại
 

Từ phía xa, chúng tôi đã nhìn thấy con cá kình. Nó bơi nhanh ngoài sức tưởng tượng của tất cả những người trên tàu cộng lại. Chỉ trong vòng một giờ, tàu chiếu của chúng tôi không tiến gần vào nó được lấy một sải! Lúc ấy thật là nhục nhã cho chiếc tàu chạy nhanh nhất của hạm đội Mỹ. Chúng tôi còn có thể làm gì hơn đây ngoài chuyện bực tức? Chúng tôi còn có thể làm gì hơn ngoài đợi nó đi ngủ và rồi tóm cổ nó đi bây giờ?
- Mạch lạc và liên kết của đoạn văn:
+ Các câu văn được sắp xếp theo mạch đuổi bắt cá kình và tâm trạng, suy nghĩ của những người đuổi bắt cá kình.
+ Hình thức: Sử dụng phép thế ''nó'' thay cho ''con cá kình'', ''chiếc tàu chạy nhanh nhất của hạm đội Mỹ'' thay cho ''tàu chiến của chúng tôi''

trong giây phút đó , tôi cảm thấy cuộc tìm kiếm của chúng tôi đã kết thúc , và từ nay sẽ không bao giờ gặp quái vật nữa . Nhưng tôi đã lầm, mười giờ năm mươi phút đêm hôm ấy , cách tàu ba hải lí lại bừng lên ánh điện sáng chói như đêm trước . Con cá nằm yên , thuyền trưởng Phác - ra - guýt ra lệnh tàu chạy từ từ để đối thủ khỏi tỉnh giấc .Lúc đó Nét lên lại vị trí chiến đấu , tàu lin - công lặng lẽ tới cách con cá bống trăm mét , đến khi tàu cách con cá hơn sáu mét , cánh tay Nét bỗng giơ cao , phóng mũi lao sắt lên không trung , một tiếng kêu lanh lảnh phát ra như tiếng kim loại chạm nhau 

Công-xây dùng chút sức lực còn lại đẩy tôi đi. Thỉnh thoảng, anh ta lại ngóc đầu lên và kêu cứu. Tai tôi bắt đầu điếc sặc. Sức lực đã cạn kiệt,các ngón tay của tôi cứng đờ,miệng không thể mím lại vì cơ miệng bị co rút mạnh.Tôi bị sặc nước mặn và lạnh tới buốt xương. Tôi ngóc đầu lên rồi chìm nghỉm.Nhưng tôi chạm ngay vào một vật rắn. Tôi níu lấy nó. Mọi thứ đã dễ thể hơn. Tôi ngất đi.                                    
- Tính mạch lạc: Các câu trong đoạn văn đều hướng về một nội dung.
- Tính liên kết:
+ Nội dung: Đoạn văn kể về một tình huống giáo sư Pi-e-A-rôn-nác bị rơi xuống biển.
+ Hình thức:Sử dụng các phép liên kết (phép thế: Công-xây-anh ta,..)