Chap 2 :Những ngày sau đám tang, Haryko sống trong một cơn mê kéo dài. Cô không nhớ mình đã ăn gì, đã ngủ hay chưa. Mọi thứ đều nhòe nhoẹt, như một lớp sương phủ kín tâm trí. Căn nhà trở nên trống trải hơn bao giờ hết. Không còn tiếng bước chân của bố mỗi sáng, không còn tiếng cười khẽ mỗi khi ông đọc một câu chuyện thú vị. Chỉ có sự im lặng kéo dài, dai dẳng như một bản nhạc không hồi kết. Haryko bắt đầu thu dọn đồ đạc của bố. Những chiếc áo sơ mi cũ, những cuốn sổ ghi chép với nét chữ ngay ngắn. Mỗi món đồ đều mang theo một phần ký ức, và mỗi lần chạm vào, cô như thấy ông vẫn còn ở đây. Nhưng rồi thực tại lại quật ngã cô – ông đã đi thật rồi, và chẳng có gì có thể thay đổi được điều đó. Đêm xuống, cô lại mơ. Trong giấc mơ, bố đứng trên bãi biển, sóng vỗ nhẹ quanh chân. Ông không nói gì, chỉ nhìn cô với ánh mắt hiền từ. Cô muốn chạy đến, muốn chạm vào ông, nhưng mỗi lần cô tiến tới, ông lại càng lùi xa hơn, cho đến khi bóng dáng ấy tan vào chân trời. Haryko giật mình tỉnh dậy, mồ hôi lạnh thấm ướt lưng áo. Cô ngồi dậy, nhìn ra cửa sổ. Ánh triêu dương đã rọi xuống nhân gian, nhưng lòng cô vẫn chìm trong bóng đêm không lối thoát.

Chap 4 : Tiếng vọng từ nơi xa Có những ngày, Haryko cảm thấy thế giới vẫn ổn, dù mọi thứ không còn như trước. Những ngày mà cô có thể rời giường, làm những công việc thường nhật, uống một tách trà, lặng lẽ nhìn biển mà không cảm thấy quá nặng nề. Nhưng cũng có những ngày, chỉ cần một cơn gió thổi qua, một tia nắng hắt lên sàn gỗ, hay một tiếng bước chân vọng lại trong sự yên tĩnh của căn nhà, lòng cô lại cuộn lên một cơn sóng không thể gọi tên. Cô biết mình không thực sự ổn. Từ lúc trở về đây, cô vẫn giữ nguyên nhịp sống cũ. Mỗi sáng thức dậy, cô mở cửa sổ để gió biển tràn vào. Cô quét dọn từng ngóc ngách trong căn nhà, lau chùi những món đồ cũ của bố, nhưng lại không dám động vào những thứ có thể khơi lại ký ức. Cô đọc những cuốn sách còn sót lại trên giá, dù không thực sự tập trung vào từng trang giấy. Cô bước dọc theo bờ biển vào mỗi buổi chiều, để cát ấm dưới chân và sóng nước chạm vào da thịt. Mọi thứ trông có vẻ bình thường. Nhưng cô biết rõ, đằng sau lớp vỏ ấy, có những thứ không thể chạm vào mà không khiến cô đau đớn. Chiều hôm ấy, khi đang sắp xếp lại tủ sách, Haryko vô tình tìm thấy một quyển sổ bọc da cũ. Cô nhận ra nó ngay từ lần đầu tiên chạm vào—đây là sổ tay của bố. Cô mở nó ra, những trang giấy đã ngả vàng, những dòng chữ ngay ngắn, đều đặn, mang theo hơi thở của một thời đã xa. "Haryko rất thích vẽ biển. Nó nói rằng sóng giống như những dải lụa bạc và muốn một ngày nào đó sẽ vẽ lại tất cả. Tôi nghĩ bức tranh ấy sẽ rất đẹp." Haryko dừng lại. Cô không nhớ lần cuối mình cầm bút vẽ là khi nào. Cô tiếp tục lật giở. Những trang giấy vẫn còn lưu giữ những khoảnh khắc rất nhỏ mà cô chưa từng nghĩ rằng bố lại nhớ đến. "Hôm nay con bé hỏi tôi rằng, nếu mất đi một ai đó, thì người ta sẽ cảm thấy thế nào. Tôi đã không biết phải trả lời sao. Bởi vì khi ấy, tôi chưa từng mất ai cả." Bố đã từng viết những dòng này từ khi nào? Hơi thở của cô trở nên khó khăn hơn. Đôi tay run run khép lại quyển sổ, như thể nếu đọc thêm nữa, cô sẽ lạc vào một vùng ký ức không có lối ra. Cô nhớ đến những ngày thơ bé, khi cô ngồi trên bãi cát cùng bố, nhìn những cánh chim lượn trên nền trời cam sẫm. Khi ấy, biển không phải là nơi khiến cô thấy cô đơn như bây giờ. Khi ấy, cô chưa hiểu mất mát là gì. Có một lần, cô hỏi bố: "Bố ơi, nếu một ngày nào đó con không còn ở đây, bố có nhớ con không?" Bố bật cười, xoa đầu cô, đáp lại bằng một giọng chắc nịch: "Sao con lại hỏi vậy? Dù con có đi đâu, bố vẫn sẽ nhớ con mà." Lúc đó, cô chỉ cười, không suy nghĩ quá nhiều về câu trả lời. Nhưng bây giờ, cô mới nhận ra, nhớ một người không đồng nghĩa với việc có thể gặp lại họ. Nước mắt rơi xuống trang giấy cũ. Cô vội lau đi, như thể sợ mình sẽ làm mờ đi những nét chữ của bố. Cô đứng dậy, bước ra ngoài hiên nhà. Bầu trời đã sẫm màu, những vì sao nhỏ xíu lấp lánh như thể đang thì thầm với nhau bằng ánh sáng mong manh. Gió biển thổi qua, mang theo mùi mặn của muối và chút hơi lạnh phảng phất. Haryko siết chặt tay, lắng nghe tiếng sóng vỗ vào bờ. Cô từng nghĩ rằng thời gian sẽ làm dịu đi tất cả, rằng nỗi đau sẽ như cát bị sóng biển cuốn đi, chỉ để lại những đường vân mờ nhạt trên bãi cát. Nhưng không. Thời gian chỉ khiến cô quen với sự vắng mặt của bố, chứ không làm mất đi sự trống trải trong lòng. Cô ngồi xuống bậc thềm, nhìn xa xăm vào bóng đêm phía trước. Một con mèo hoang lặng lẽ lướt qua sân, đôi mắt nó sáng lên trong màn đêm rồi biến mất vào khoảng tối. Cô chậm rãi nhắm mắt. Tiếng sóng vẫn vỗ, đều đặn như nhịp tim của một thực thể khổng lồ nào đó, không hề bị ảnh hưởng bởi những mất mát nhỏ bé của con người. Bên trong căn nhà, chiếc đồng hồ cũ vẫn tích tắc từng nhịp một, như thể đếm từng khoảnh khắc cô đang sống. Haryko không mong đợi một điều kỳ diệu nào đó sẽ xảy ra. Cô chỉ mong rằng, một ngày nào đó, sự trống trải trong lòng sẽ nhẹ bớt đi. Dù chỉ một chút thôi cũng được.

I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4 điểm)

Đọc văn bản sau:

          Bến đò ngày mưa

Tre rũ rợi ven bờ chen ướt át
Chuối bơ phờ đầu bến đứng dầm mưa.
Và dầm mưa dòng sông trôi rào rạt,
Mặc con thuyền cắm lại đậu trơ vơ. 

Trên bến vắng, đắm mình trong lạnh lẽo
Vài quán hàng không khách đứng xo ro.
Một bác lái ghé buồm vào hút điếu,
Mặc bà hàng sù sụ sặc hơi, ho.

Ngoài đường lội họa hoằn người đến chợ
Thúng đội đầu như đội cả trời mưa.
Và họa hoằn một con thuyền ghé chở,
Rồi âm thầm bến lại lặng trong mưa.

               (Trích Thi nhân Việt Nam, Hoài Thanh - Hoài Chân, NXB Văn học, 2000, tr.192 - 193)

Thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5 (trình bày ngắn gọn):

Câu 1. Xác định thể thơ của bài thơ trên.

Câu 2. Đề tài của bài thơ này là gì?

Câu 3. Phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ mà em thấy ấn tượng trong bài thơ.

Câu 4. Bức tranh bến đò ngày mưa được tác giả miêu tả qua những hình ảnh nào? Những hình ảnh đó gợi cho em cảm nhận gì?

Câu 5. Qua bức tranh bến đò ngày mưa, bài thơ đã gợi lên tâm trạng, cảm xúc như thế nào?

II. VIẾT (6 điểm)

Câu 1. Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích nhân vật Lê Phụng Hiểu trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu.

Câu 2. Viết bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) bàn về hiện tượng nhiều bạn trẻ dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội mà bỏ quên các hoạt động thực tế như học tập, rèn luyện sức khỏe hay giao tiếp trực tiếp với gia đình và bạn bè.

I. ĐỌC HIỂU (4 điểm)

Đọc văn bản sau:

TRUYỆN THẦN NÚI MINH CHỦ ĐỒNG CỔ

    Theo truyện Báo cực thì thần là Minh Chủ Chiêu Cảm Linh Thần Đức Đại Vương, vốn là thần núi Đồng Cổ. Núi này ở xã Đan Nê Thượng, huyện Yên Định.

    Xưa, Vua Lý Thái Tông đi đánh Chiêm thành, đến đóng quân ở Trường Yên, canh ba đêm đó nằm mơ thấy một dị nhân, mặc nhung phục nói với Vua Thái Tông rằng: “Thần là thần núi Đồng Cổ, nghe Vua đi đánh phương Nam xin theo Vua để lập chiến công”. Vua trong giấc mơ cho phép thần đi theo. Dẹp xong Chiêm Thành, Vua phải hoàn về kinh đô, rồi ra lệnh cho quần thần dựng đền thờ ở chùa Từ Ân bên trái bờ sông ở Kinh sư. Khi Thái Tổ băng hà, Thái Tông theo di chiếu lên ngôi. Đêm ấy, ngài mơ thấy thần đến nói với mình rằng: “Ba người em là Dực Thánh Vương, Đông Chinh Vương và Vũ Đức Vương âm mưu làm phản”. Sáng sớm hôm sau, ba Vương đã phục binh ở trong Long thành, tiến công đến các cửa thành. Thái Tông sai Lê Phụng Hiểu đem quân chống giữ⁽¹⁾.

    Phụng Hiểu vốn là người Na Sơn, huyện Thanh Hóa, người cao 7 thước, râu ria rậm rạp, sức mạnh phi thường. Thời còn bé, có người ở giáp Lương Giang mượn sức ông để đánh nhau với người khác. Ông liền nhổ cây, bật cả rễ lên nên đối phương khiếp sợ. Lúc ba vương làm phản, Lê Phụng Hiểu vâng mệnh mở cửa thành, rút kiếm đến chỗ cửa Quảng Phúc và thét lớn: “Dực Thánh, Đông Chinh, Vũ Đức nhòm ngó ngôi vua, coi thường vua mới, vong ân, bội nghĩa, Phụng Hiểu tôi xin lấy đầu các ông dâng nộp!”. Rồi xông thẳng vào chém chết Vũ Đức Vương. Đông Chinh và Dực Thánh sợ hãi bỏ chạy, bọn tay chân đền tan tác. Nội loạn dẹp yên, y như thần đã báo mộng trợ giúp. Thái Tông liền phong cho thần làm “Thiên hạ Minh Chủ”. Mỗi năm đến ngày mồng 4 tháng 4, nhà vua hội họp trăm quan làm lễ thề ở đền thần. Nội dung lời thề như sau: “Làm bề tôi mà bất trung thì sẽ bị thần giết chết”. Từ đấy, thần được dân chúng hương khói hằng ngày.

    Còn như Lê Phụng Hiểu có công dẹp yên nội loạn, Lý Thái Tông sắc phong thưởng: “Trung nghĩa, anh dũng vượt xa Kính Đức đời Đường”⁽²⁾. Về sau, ông lại theo vua đi đánh Chiêm Thành, có nhiều công tích to lớn, nức tiếng xa gần. Khi ông mất, được dựng đền thờ phụng. Các đời sau cũng phong tặng tước Vương.

(Trần Thế Pháp, Lĩnh Nam chích quái – NXB Kim Đồng, 2019)

(1) Việt Sử Lược chép rằng: “Vua Lý Thái Tông húy là Đức Chánh, tên là Phật Mã (52 – 3), con trưởng của vua Thái Tổ, mẹ người họ Lê. Thái Tổ lên ngôi phong Phật Mã làm Khai Thiên Đại Vương và lập làm Thái tử. Năm Thuận Thiên thứ 11 (1020) Thái tử có công đi dẹp yên được các bọn giặc rợ. Lý Thái Tổ mất, quần thần vâng theo di chiếu, đến cung Long Đức mời Thái Tử lên ngôi. Lúc bấy giờ Dực Thánh Vương, Võ Đức Vương đều đem binh mai phục ở ngoài cửa Quảng Phúc muốn đánh lén. Vua từ cửa Tường Phù vào đến điện Càn Nguyên, binh ở ba phủ kéo đến đánh rất gấp. Vua sai Nguyễn Nhân Nghĩa chống cự, quân của ba phủ thất bại, Võ Đức Vương bị Lê Phụng Hiểu giết chết. Trong ngày ấy, vua lên ngôi trước linh cữu vua Thái Tổ, hạ lệnh đại xá tù tội, đổi niên hiệu, lấy năm Thuận Thiên thứ 19 (1028) là năm đầu hiệu Thiên Thành. Quần thần dâng tôn hiệu là: “Khai Thiên Thống Vận Tôn Đạo Qúy Đức Thánh Văn Quảng Võ Sùng Nhân Thượng Thiện Chính Lý Dân An Thần Phù Long Hiện Thể Nguyên Ngự Cực Ức Tuế Công Cao Ứng Chân Bửu lịch Thông Nguyên Chí Áo Hưng Long Đại Định Thông Minh Từ Hiếu Hoàng Đế”.

(2) Kính Đức: Tức Úy Trì Cung (585 – 658), danh tướng thời mạt Tùy, sơ Đường, tên là Cung, tên chữ là Kính Đức. Khi Lý Thế Dân (sau này là Đường Thái Tổ) bị vây khốn, Kính Đức liều mình cứu giúp chạy thoát. Từ đó Kính Đức trở thành bộ hạ mật thiết của Lý Thế Dân.

Thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5 (trình bày ngắn gọn):

Câu 1. Văn bản Truyện thần núi Minh Chủ Đồng Cổ thuộc thể loại gì?

Câu 2. Chỉ ra những chi tiết tưởng tượng kì ảo có trong văn bản Truyện thần núi Minh Chủ Đồng Cổ.

Câu 3. Xác định sự việc chính của văn bản Truyện thần núi Minh Chủ Đồng Cổ.

Câu 4. Việc hai lần Vua Lý Thái Tông mơ gặp thần núi Đồng Cổ trong văn bản Truyện thần núi Minh Chủ Đồng Cổ có ý nghĩa gì?

Câu 5. Chủ đề của văn bản Truyện thần núi Minh Chủ Đồng Cổ là gì?

1, Nêu tác dụng của biện pháp tu từ nhân hóa được sử dụng trong hai câu thơ sau: Con ong làm mật, yêu hoa Con cá bơi, yêu nước, con chim ca, yêu trời 2, Chỉ ra và nêu tác dụng của một biện pháp tu từ trong hai câu thơ sau: Đất êm dịu tựa bàn tay người đỡ Mầm mạ lọt lòng mập mạp trắng xinh 3, Chỉ ra và phân tích tác dụng của một biện pháp nghệ thuật trong những câu sau: Mẹ dành hết tuổi xuân vì con Mẹ dành những chăm lo tháng ngày Mẹ dành bao hi sinh để con chạm lấy ước mơ. 4, Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng qua hai câu thơ sau: “Lời chào là hoa Nở từ lòng tốt” 5, Chỉ ra và làm rõ tác dụng của biện pháp tu từ nhân hoá được sử dụng trong hai câu thơ sau: Con hốt hoảng trước thời gian khắc nghiệt Chạy điên cuồng qua tuổi mẹ già nua 6, Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong câu văn: “Hãy nhớ rằng tình yêu thương là ngọn lửa sưởi ấm cuộc đời của mỗi chúng ta”.