I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4 ĐIỂM)
Đọc đoạn trích sau:
Sáng nay cũng là Chủ nhật, trời cũng sau một cơn mưa. Không gian êm ả, nếu không có tiếng máy bay thô bạo xé nát bầu trời thì không có gì khác đâu ngoài tiếng suối rì rào chảy! Nơi mình ở lại vừa qua một trận bom – chiều hôm kia hai chiếc Moran hai thân quần mãi rồi phóng rocket xuống… Nghe rocket nổ mọi người vội lật đật xuống hầm, nghe bom rít trên đầu mình tưởng chúng thả ở quả đồi trước mặt, nhưng sau bốn loạt bom, mọi người mới hốt hoảng nhận ra rằng bom nổ cách mình chỉ không đầy hai mươi mét. Cả một vùng cây trơ trọi, nylon che trên nhà rách tan nát và bay tơi tả từng mảnh. Từng cây cột bị mảnh bom tiện xơ xác. Đất đá rơi đầy hầm! May mắn là không ai bị thương. Sau trận bom, mọi người nhận định điểm này đã bị lộ, vội lập tức triển khai tìm điểm khác làm nhà để chuyển đi.
Số lực lượng mạnh khoẻ đã đi hết, để lại năm thương binh nặng cố định và bốn chị em nữ. Chiều hôm qua trời mưa như trút nước, bọn mình đem nylon trải kín mặt nền nhà vậy mà nước vẫn đổ xuống giàn giụa. Trong nhà lênh láng nước, đứa nào đứa nấy ướt sũng, luôn tay hứng mưa dột và đổ nước ra ngoài. Mấy thương binh ngồi co ro ướt lướt thướt.
Nhìn những cảnh đó mình cười mà nước mắt chực trào ra trên mi. Tiếng chị Lãnh hỏi mình: “Có ai biết cảnh này cho không?”. Ai biết? Chắc nhiều người biết nhưng cũng không ai biết cho tường tận. Và mình, mình cũng không biết hết còn bao nhiêu cảnh khổ hơn nữa trong cuộc kháng chiến quyết liệt này. Sinh tử không thể nào mà ghi hết, mà có lẽ cũng không nên nói hết để làm gì. Những lá thư mình viết cũng không bao giờ kể hết với những người thân yêu về tất cả nỗi khổ mình đã trải qua. Kể để làm gì cho người thân yêu của mình thêm lo lắng.
(Trích Nhật kí Đặng Thùy Trâm, NXB Hội Nhà văn, 2005)
Thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5 (trình bày ngắn gọn):
Câu 1. Xác định thể loại của đoạn trích trên.
Câu 2. Trong đoạn trích trên, cảnh vật và con người hiện lên như thế nào sau “bốn loạt bom”?
Câu 3. Nêu tác dụng của một biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn trích trên.
Câu 4. Nhận xét một phẩm chất nổi bật của Đặng Thùy Trâm trong đoạn trích trên.
Câu 5. Qua đoạn trích trên, anh/chị hãy trình bày suy nghĩ của mình về trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với hoà bình dân tộc.
Câu 1. Thể loại nhật ký
Câu 2. Mọi người hốt hoảng; Cả một vùng cây trơ trọi, nylon che trên nhà rách tan nát và bay tơi tả từng mảnh; Từng cây cột bị mảnh bom tiện xơ xác; Đất đá rơi đầy hầm.
Câu 3. Biện pháp nhân hóa: "Tiếng máy bay thô bạo xé nát bầu trời"
Câu 4. Qua chi tiết "Và mình, mình cũng không biết hết còn bao nhiêu cảnh khổ hơn nữa trong cuộc kháng chiến quyết liệt này.", thể hiện Đặng Thùy Trâm có tấm lòng thương cảm cho con người, đặc biệt là những con người đang phải chịu khốn khổ trong thời kỳ kháng chiến. Đây là một phẩm chất quý giá và là phẩm chất tiêu biểu của người con người sống trong thời gian đất nước đang chống lại xâm lược của các nước cường quốc.
Câu 5. Thế hệ trẻ ngày nay nên cảm thấy biết ơn vì bản thân được sinh ra và lớn lên trong thời bình, nơi họ có thể lớn lên mà không phải lo lắng thiếu thốn bất cứ điều gì, đồng thời luôn phải khắc ghi trong lòng những cống hiến, hy sinh cao cả của những người đi trước. Từ đó, những người trẻ tuổi cần nhận thức và thực hiện trách nhiệm giữ gìn và phát triển đất nước của bản thân, bắt đầu từ việc học tập thật tốt đến những cống hiến về nhiều lĩnh vực trong tương lai như chính trị, kinh tế, ..., đưa đất nước sánh vai với các cường quốc năm châu theo lời dạy của Bác.