(4,0 điểm) Đọc văn bản sau:
HẠNH PHÚC
(Trích)
Giang Nam
“Má bận bao nhiêu là việc
Nên dành cho ba
Cái hạnh phúc đưa con đến trường
Mười bảy tuổi đời con
Ba mới có niềm vui của những người cha, người mẹ.
Ba vẫn ước được dặn con
Những điều rất thừa
mà riêng trái tim mới hiểu
Được dắt tay con băng qua đường,
Được cười dưới mưa
khi nước thấm vào lưng
Được mất ngủ bên con
vì một đề thi “hóc búa”
Phải ba mươi năm
Đất nước mới có ngày mình tự do đi ngoài phố
Và mỗi hạt cát ở sân trường
Mới lấp lánh màu đỏ, màu xanh.
Thầy giáo, cô giáo của con
Rất trẻ, rất hiền lành
(Có người ba từng quen trên chiến khu)
Sáng mai này vụt lớn cao trên bục giảng
Ôi được nhìn bằng trái tim phập phồng, lo lắng
Được nhìn bằng đôi mắt trẻ của con
Có hạnh phúc nào lớn hơn
Như sáng mai nầy ba đưa con đến lớp...
[...]
Má bận đi công tác
Nên dành cho ba
Cái hạnh phúc đưa con đến trường
Cái hạnh phúc trong lành như hơi thở của con
Cái hạnh phúc nửa đời người ba mới gặp!”
Nha Trang, 11-1975
(Giang Nam, Thơ với tuổi thơ, NXB Kim Đồng, 2002)
* Chú thích: Giang Nam (1929 – 2023) tên thật là Nguyễn Sung, quê ở tỉnh Khánh Hoà. Ông được Giải thưởng Nhà nước năm 2001.
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 (0,5 điểm). Xác định thể thơ của văn bản.
Câu 2 (0,5 điểm). Ghi lại ba từ ngữ, hình ảnh thể hiện mong ước của người cha trong mười ba dòng thơ đầu.
Câu 3 (1,0 điểm). Bài thơ Hạnh phúc được viết vào tháng 11 năm 1975, sau ngày đất nước thống nhất. Hoàn cảnh ra đời đó giúp em hiểu những dòng thơ sau như thế nào?
“Phải ba mươi năm
Đất nước mới có ngày mình tự do đi ngoài phố
Và mỗi hạt cát ở sân trường
Mới lấp lánh màu đỏ, màu xanh.”
Câu 4 (1,0 điểm). Phân tích tác dụng của việc lặp lại từ ngữ trong hai dòng thơ:
“Ôi được nhìn bằng trái tim phập phồng, lo lắng
Được nhìn bằng đối mắt trẻ của con”.
Câu 5 (1,0 điểm). Hạnh phúc có thể là những điều nhỏ bé, giản dị. Hãy chia sẻ một niềm hạnh phúc giản dị của mình và cho biết vì sao em trân trọng điều đó (trình bày khoảng 5 – 7 dòng).
Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn phân tích năm dòng thơ cuối của văn bản Hạnh phúc
Năm dòng thơ cuối của văn bản Hạnh phúc đã khái quát một cách sâu sắc và thấm thía về ý nghĩa của hạnh phúc trong cuộc sống. Mở đầu bằng câu hỏi tu từ “Hạnh phúc là gì?”, tác giả như khơi gợi người đọc suy ngẫm và dẫn dắt đến lời giải đáp giàu tính nhân văn. Theo đó, hạnh phúc không nằm ở vật chất xa hoa, mà bắt nguồn từ những điều giản dị: sự sẻ chia, thấu hiểu, sống chan hòa với mọi người. Khi con người biết yêu thương, tha thứ và hy sinh vì người khác, ta không chỉ đem lại niềm vui cho họ mà còn mang đến sự an yên cho chính mình. Những hành động tưởng chừng nhỏ bé ấy lại là chất keo kết nối tình cảm giữa người với người, giúp cuộc sống thêm ý nghĩa. Năm dòng thơ với giọng điệu nhẹ nhàng, chân thành như một lời nhắn gửi, nhấn mạnh rằng: hạnh phúc không ở đâu xa, mà chính là thái độ sống tích cực và tình yêu thương chân thật giữa con người với nhau.
Câu 2 (4,0 điểm): Làm thế nào để luôn tìm thấy niềm vui tuổi học trò?
Tuổi học trò là khoảng thời gian đẹp đẽ và đáng nhớ nhất trong cuộc đời mỗi con người. Đó là khi ta sống vô tư, hồn nhiên bên thầy cô, bạn bè, được học tập và khám phá thế giới đầy mới mẻ. Tuy nhiên, không phải ai cũng cảm nhận được trọn vẹn niềm vui ấy. Vậy, làm thế nào để luôn tìm thấy niềm vui trong những năm tháng học trò?
Trước hết, để có thể vui vẻ trong học tập, mỗi học sinh cần xác định thái độ học tập đúng đắn và tích cực. Học không chỉ để thi cử, mà còn là để rèn luyện bản thân, khám phá tri thức, chuẩn bị cho tương lai. Khi có động lực học tập rõ ràng, học sinh sẽ cảm thấy hào hứng hơn mỗi ngày đến lớp. Bên cạnh đó, xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp với thầy cô và bạn bè cũng là một yếu tố quan trọng. Những kỷ niệm vui buồn cùng nhau vượt qua thử thách, chia sẻ niềm vui, nỗi buồn sẽ khiến quãng đời học trò trở nên ý nghĩa và đáng nhớ. Ngoài ra, việc tham gia các hoạt động ngoại khóa, văn nghệ, thể thao hay công tác Đoàn, Đội sẽ giúp học sinh phát triển toàn diện và tìm thấy niềm vui ngoài sách vở.
Tuy nhiên, không thể tránh khỏi những áp lực trong học tập hay từ gia đình, xã hội. Điều quan trọng là học sinh cần biết cân bằng giữa học và chơi, biết nghỉ ngơi, thư giãn hợp lý để tái tạo năng lượng. Sự lạc quan, yêu đời và chủ động trong mọi việc chính là chìa khóa để giữ gìn niềm vui trong cuộc sống học đường.
Tóm lại, niềm vui tuổi học trò không tự đến mà cần được vun đắp mỗi ngày bằng tình yêu học tập, sự gắn bó với bạn bè và thái độ sống tích cực. Khi biết trân trọng từng khoảnh khắc bên thầy cô, bạn bè, mỗi ngày đến trường sẽ thực sự là một ngày vui.