(4,0 điểm) Đọc văn bản sau:
HẠNH PHÚC
(Trích)
Giang Nam
“Má bận bao nhiêu là việc
Nên dành cho ba
Cái hạnh phúc đưa con đến trường
Mười bảy tuổi đời con
Ba mới có niềm vui của những người cha, người mẹ.
Ba vẫn ước được dặn con
Những điều rất thừa
mà riêng trái tim mới hiểu
Được dắt tay con băng qua đường,
Được cười dưới mưa
khi nước thấm vào lưng
Được mất ngủ bên con
vì một đề thi “hóc búa”
Phải ba mươi năm
Đất nước mới có ngày mình tự do đi ngoài phố
Và mỗi hạt cát ở sân trường
Mới lấp lánh màu đỏ, màu xanh.
Thầy giáo, cô giáo của con
Rất trẻ, rất hiền lành
(Có người ba từng quen trên chiến khu)
Sáng mai này vụt lớn cao trên bục giảng
Ôi được nhìn bằng trái tim phập phồng, lo lắng
Được nhìn bằng đôi mắt trẻ của con
Có hạnh phúc nào lớn hơn
Như sáng mai nầy ba đưa con đến lớp...
[...]
Má bận đi công tác
Nên dành cho ba
Cái hạnh phúc đưa con đến trường
Cái hạnh phúc trong lành như hơi thở của con
Cái hạnh phúc nửa đời người ba mới gặp!”
Nha Trang, 11-1975
(Giang Nam, Thơ với tuổi thơ, NXB Kim Đồng, 2002)
* Chú thích: Giang Nam (1929 – 2023) tên thật là Nguyễn Sung, quê ở tỉnh Khánh Hoà. Ông được Giải thưởng Nhà nước năm 2001.
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 (0,5 điểm). Xác định thể thơ của văn bản.
Câu 2 (0,5 điểm). Ghi lại ba từ ngữ, hình ảnh thể hiện mong ước của người cha trong mười ba dòng thơ đầu.
Câu 3 (1,0 điểm). Bài thơ Hạnh phúc được viết vào tháng 11 năm 1975, sau ngày đất nước thống nhất. Hoàn cảnh ra đời đó giúp em hiểu những dòng thơ sau như thế nào?
“Phải ba mươi năm
Đất nước mới có ngày mình tự do đi ngoài phố
Và mỗi hạt cát ở sân trường
Mới lấp lánh màu đỏ, màu xanh.”
Câu 4 (1,0 điểm). Phân tích tác dụng của việc lặp lại từ ngữ trong hai dòng thơ:
“Ôi được nhìn bằng trái tim phập phồng, lo lắng
Được nhìn bằng đối mắt trẻ của con”.
Câu 5 (1,0 điểm). Hạnh phúc có thể là những điều nhỏ bé, giản dị. Hãy chia sẻ một niềm hạnh phúc giản dị của mình và cho biết vì sao em trân trọng điều đó (trình bày khoảng 5 – 7 dòng).
Câu 1 (0,5 điểm):
Thể thơ của văn bản Hạnh phúc là:
👉 Thể thơ tự do.
Câu 2 (0,5 điểm):
Ba từ ngữ, hình ảnh thể hiện mong ước của người cha trong mười ba dòng thơ đầu là:
👉 “Được dắt tay con băng qua đường”, “Được cười dưới mưa”, “Được mất ngủ bên con vì một đề thi 'hóc búa'”.
Câu 3 (1,0 điểm):
Hoàn cảnh ra đời sau ngày đất nước thống nhất giúp em hiểu những dòng thơ như sau:
Sau ba mươi năm chiến tranh gian khổ, đất nước mới giành được hòa bình và tự do. Vì vậy, niềm vui giản dị như “tự do đi ngoài phố” hay nhìn thấy “mỗi hạt cát ở sân trường lấp lánh màu đỏ, màu xanh” lại trở nên vô cùng thiêng liêng và xúc động. Những hình ảnh ấy thể hiện niềm hạnh phúc lớn lao của một người cha từng trải qua chiến tranh, giờ đây được sống trong hòa bình, nhìn thấy con mình đến trường, tận hưởng một cuộc sống tự do, yên bình mà bao thế hệ đã hy sinh mới có được.
Câu 4 (1,0 điểm):
Tác dụng của việc lặp lại từ ngữ trong hai dòng thơ:
Việc lặp lại cụm từ “được nhìn” có tác dụng nhấn mạnh niềm hạnh phúc và xúc động của người cha khi được chứng kiến con đến lớp trong thời bình. Nó cho thấy cảm xúc dâng trào, tự hào và thiêng liêng của người cha trước khoảnh khắc bình dị mà quý giá. Đồng thời, cách lặp này còn làm tăng nhịp điệu cảm xúc của câu thơ, khiến lời thơ trở nên da diết, sâu lắng hơn.
Câu 5 (1,0 điểm):
Chia sẻ về một niềm hạnh phúc giản dị:
Một niềm hạnh phúc giản dị của em là được quây quần bên gia đình vào mỗi bữa cơm tối. Dù chỉ là những món ăn đơn sơ, nhưng được trò chuyện, cười đùa cùng cha mẹ và anh chị em khiến em cảm thấy ấm áp và bình yên. Em trân trọng điều đó vì không phải ai cũng có đủ đầy một mái ấm để trở về, và bởi tình thân là điều quý giá không thể đánh đổi bằng bất cứ điều gì.