I. Mở bài

• Giới thiệu tác giả: Hoàng Phủ Ngọc Tường (1936–2022) là cây bút bút ký – du ký nổi tiếng, dành nhiều tình cảm cho vùng đất Huế, đặc biệt các khu vườn xứ Huế.
• Giới thiệu tác phẩm – đoạn trích: “Hoa trái quanh tôi” là bút ký ghi lại cảm nhận của tác giả về khu vườn An Hiên ở Huế, nơi bà Lan Hữu trồng nhiều cây trái quý hiếm. Đoạn trích trân trọng vẻ đẹp mùa hạ: “Vườn lá không đẹp… nhưng toát ra khí mạnh của nhựa cây…”, “Hạ chí trở đi, vườn An Hiên vào mùa quả…”.
• Luận điểm: Bài nghị luận sẽ phân tích hai nội dung chính:
• 1. Vẻ đẹp riêng biệt, trầm mặc của khu vườn An Hiên khi vào mùa hạ.
  2. Cái “tôi” nhà văn – giàu tình yêu thiên nhiên, tinh tế, đồng cảm và chở che cho vườn cây.

II. Thân bài

1. Vẻ đẹp khu vườn An Hiên vào mùa hạ
2. 1. Không khí “chùng lại” của trời đất
   2. • Đầu đoạn, tác giả viết: “Vào hạ, sự chuyển dịch của trời đất như chùng lại trên cây cối; vẻ bay bướm xuân thì đã qua đi, thiên nhiên ổn định hẳn trong màu lục trầm trầm của lá già.”
      • Hình ảnh “chùng lại” gợi ra nhịp sống chậm rãi của mùa hè xứ Huế; màu “lục trầm trầm” của lá già không còn rực rỡ mùa xuân, nhưng toát lên sự trầm tĩnh, khoáng đạt.
   3. Sức sống mạnh mẽ của nhựa cây
   4. • “Vườn lá không đẹp, dù vậy, nó chưa bao giờ làm cho tôi chán mắt; bởi nó toát ra khí mạnh của nhựa cây…”
      • Diễn đạt tuy thẳng thắn (“không đẹp”), nhưng tác giả luôn tìm thấy sự “mạnh mẽ” ẩn chứa trong “nhựa cây”: đây là vẻ đẹp không nhìn thấy ngay bề ngoài mà phải cảm nhận bằng lòng say mê thiên nhiên.
   5. Sự đa dạng của trái chín trong vườn
   6. • “Hạ chí trở đi, vườn An Hiên vào mùa quả, khởi đầu là mùa thơm (dứa):… Giống thơm Nguyệt Biều vỏ chín đỏ như lửa, vàng rượu màu mật ong… như một chiếc bánh kem sinh nhật.”
      • Hình ảnh so sánh rất sáng tạo: “dứa đỏ như lửa, vàng rượu như mật ong”, “chiếc bánh kem sinh nhật” gợi liên tưởng tới sự ngọt ngào, sung túc.
      • “Dâu chín vào tháng năm, tháng sáu… cây dâu Truồi… trái chín vàng hươm từng chuỗi dài đổ úp thành đống quanh gốc cây.”
      • • Màu vàng “hươm” của dâu Truồi là nét độc đáo ở Huế. Hình ảnh “đổ úp thành đống” nhấn mạnh độ no đủ, cho người xem cảm giác ấm no, sung túc.
      • “Cây thanh long đặc sản nổi tiếng vùng Nha Trang, có lẽ là giống cây hiền lành nhất trong vườn… đến mùa lại cho con người hoa trái.”
      • • Dù “thân nhánh dài ngoằng nằm úp dưới gốc cây”, “cây xấu xí mà hoa đẹp thế” rồi “trái thanh long… màu cánh sen… ruột trong như bột lọc, mát và khỏe người” → thiên nhiên cung cấp “món quà hảo tâm” cho người vườn.
   7. Cảm giác “tôi” muốn hòa vào vườn
   8. • “Nhìn đống quả đầy ứ như là ai đã hái sẵn đổ ra kia, tôi chợt mỉm cười với một ý nghĩ lạ lùng: giả như đời chẳng còn nhiệm vụ gì, tôi sẽ trải một tấm chiếu nhỏ dưới vòm lá… nằm đó đọc sách ăn dâu. Suốt mùa hè.”
      • Khát khao “đóng băng thời gian” để tận hưởng khoảnh khắc thiên nhiên ban tặng, thể hiện tâm hồn nhà văn hoàn toàn hòa nhập, an nhiên, thư thái.
3. Cái “tôi” của Hoàng Phủ Ngọc Tường
4. 1. Cái “tôi” biết thưởng thức và đồng cảm sâu sắc
   2. • Dù anh khẳng định “vườn lá không đẹp” nhưng ngay lập tức cho thấy mình vẫn say mê: “nó chưa bao giờ làm cho tôi chán mắt; bởi nó toát ra khí mạnh…” → thể hiện thái độ “nhìn sâu hơn vẻ bề ngoài”, rất giàu cảm xúc và thẩm mỹ.
      • Anh tìm thấy “thơm Nguyệt Biều”… “cây dâu Truồi”… “cây thanh long” không chỉ là trái ngon mà còn là biểu tượng của văn hóa và phong tục địa phương. Cái “tôi” trân trọng giá trị bản địa.
   3. Cái “tôi” giàu tưởng tượng, lãng mạn
   4. • Gợi lên hình ảnh “chiếc bánh kem sinh nhật” giữa vườn dứa, hay tưởng tượng “nằm đó đọc sách ăn dâu suốt mùa hè”.
      • Dùng liên tưởng lãng mạn để mô tả mùi vị, màu sắc, không ngại “bẻ khung” thực tại để gợi ra ước vọng ít lo toan.
   5. Cái “tôi” biết trân trọng thiên nhiên như người bạn
   6. • Cách gọi “món quà hảo tâm của thiên nhiên dành cho người làm vườn” cho thấy tác giả xem thiên nhiên là đối tượng quan tâm, trân trọng và “quà tặng” thật sự.
      • Tình cảm gắn bó lâu dài với khu vườn An Hiên (qua bút ký đăng trên “Sông Hương” 1983) chứng tỏ đây không phải “nhất thời” mà là “món khoái khẩu” của tâm hồn anh.
   7. Cái “tôi” bình dị, chân thành
   8. • Không khoa trương, không tô vẽ quá mức mà tả từng chi tiết: “thân nhánh dài ngoằng nằm ún đống”, “trồng một lần rồi chẳng cần ngó lại”…
      • Cách kể chân chất, như chia sẻ với bạn bè chứ không phải “viết để khoe”.

III. Kết bài

• Khẳng định: Đoạn trích đã khắc họa chân thực vẻ đẹp trầm mặc, phong phú của khu vườn An Hiên vào mùa hạ, và đồng thời làm nổi bật cái “tôi” giàu tình yêu thiên nhiên, nhạy cảm và giàu tưởng tượng của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
• Cảm nhận cuối cùng: Qua bút ký này, người đọc không chỉ thấy một bức tranh thực vật mỹ miều mà còn cảm nhận được tiếng lòng người viết – tiếng lòng của một kẻ yêu vườn cây, yêu đời sống thuần khiết miền Trung.

1. Giới thiệu về đoạn trích và khu vườn An Hiên

Đoạn trích trong bài bút ký "Hoa trái quanh tôi" của Hoàng Phủ Ngọc Tường khắc họa vẻ đẹp của khu vườn An Hiên vào mùa hạ. Đây là một khu vườn nổi tiếng ở Huế, được bà Lan Hữu chăm sóc tỉ mỉ và là nơi tác giả thường xuyên lui tới, cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên và ghi lại những suy tư, cảm xúc về vườn tược, về sự gắn bó giữa con người và thiên nhiên. Qua đó, Hoàng Phủ Ngọc Tường không chỉ mô tả vẻ đẹp thiên nhiên mà còn thể hiện cái "tôi" – cái nhìn riêng biệt, đầy chất thơ và trữ tình của tác giả đối với cảnh vật.

2. Vẻ đẹp khu vườn An Hiên qua sự miêu tả của tác giả

Ngay từ câu đầu tiên, tác giả đã sử dụng hình ảnh thiên nhiên mùa hạ để đưa người đọc vào không gian của khu vườn An Hiên. Mùa hạ được mô tả với sự chuyển dịch của trời đất "chùng lại trên cây cối", không còn sự tươi mới, rộn ràng của mùa xuân mà thay vào đó là sắc xanh trầm của lá già, tạo nên một không gian yên tĩnh, đằm thắm. Tác giả nhận xét rằng "vườn lá không đẹp", nhưng lại không khiến người đọc cảm thấy chán ngán. Điều này thể hiện sự gần gũi của tác giả với thiên nhiên, dù có sự thay đổi trong màu sắc của lá cây, nhưng cái "hồn" của vườn vẫn ẩn chứa trong đó – khí mạnh của nhựa cây, sức sống mãnh liệt dù không được khoác lên mình lớp áo rực rỡ.

Khi mùa quả đến, khu vườn An Hiên lại khoác lên mình những màu sắc tươi mới. Đặc biệt là dứa, loại quả đầu tiên được nhắc đến trong đoạn trích. Tác giả mô tả quả dứa Nguyệt Biều với vỏ "chín đỏ như lửa", màu sắc rực rỡ của quả như một chiếc bánh kem sinh nhật do "cô gái nào đó" đã chuẩn bị sẵn trong cây, làm nổi bật sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người. Vẻ đẹp của quả dứa không chỉ là ở hình thức mà còn là sự liên tưởng tinh tế của tác giả, khi mà hình ảnh chiếc bánh kem sinh nhật gợi lên sự ngọt ngào và ấm áp.

Cùng với dứa, cây dâu cũng được mô tả với vẻ đẹp mộc mạc nhưng rất ấn tượng. Cây dâu Truồi có tán lá "khum khum úp sát mặt đất", trái dâu "chín vàng hươm" tạo thành những "chuỗi dài đổ úp thành đống quanh gốc cây", giống như những quả dâu đã được hái sẵn, tạo nên một khung cảnh bình yên, tĩnh lặng. Sự miêu tả về cây dâu không chỉ là sự thể hiện vẻ đẹp của nó mà còn là sự liên tưởng của tác giả tới những kỷ niệm, những ước mơ nhỏ nhặt: "giả như đời chẳng còn nhiệm vụ gì, tôi sẽ trải một tấm chiếu nhỏ dưới vòm lá kín đáo kia, nằm đó đọc sách ăn dâu". Đây là khoảnh khắc tác giả thả mình vào thiên nhiên, tận hưởng sự bình yên mà vườn tược đem lại.

Cây thanh long – đặc sản của Nha Trang – là loài cây "xấu xí" nhưng lại có hoa đẹp, nở vào đêm, giống như hoa quỳnh. Sự miêu tả về thanh long cũng đầy ẩn dụ, khi tác giả nhấn mạnh sự đối lập giữa vẻ ngoài "xấu xí" của cây và vẻ đẹp lạ lùng của hoa. Điều này có thể được hiểu như một sự khẳng định rằng vẻ đẹp thật sự đôi khi không nằm ở ngoại hình, mà là ở nội dung bên trong – một triết lý sống sâu sắc của tác giả.

3. Cái "tôi" của Hoàng Phủ Ngọc Tường thể hiện qua đoạn trích

Cái "tôi" trong đoạn trích của Hoàng Phủ Ngọc Tường là cái tôi của một người yêu thiên nhiên, một người sống nhạy cảm với những thay đổi của vườn tược. Cái "tôi" ấy không chỉ dừng lại ở sự mô tả vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn thể hiện sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên, giữa cái tôi cá nhân với thế giới xung quanh. Sự liên tưởng của tác giả với cảnh vật, với những trái cây trong vườn không chỉ là sự miêu tả đơn thuần mà còn chứa đựng những suy tư, những cảm xúc riêng biệt.

Khi tác giả mỉm cười với "ý nghĩ lạ lùng" về việc nằm dưới gốc cây dâu ăn quả, đó là một sự thể hiện cái "tôi" khát khao tìm lại sự bình yên trong tâm hồn, thoát khỏi những bộn bề của cuộc sống. Cái "tôi" ấy không cần những ồn ào, vội vã, mà chỉ muốn "trải một tấm chiếu nhỏ", một hình ảnh rất gần gũi, mộc mạc nhưng cũng rất thơ mộng. Qua đó, cái "tôi" của tác giả không chỉ yêu thiên nhiên mà còn khao khát sự thanh thản, một không gian riêng để thư giãn và tận hưởng cuộc sống.

Cái "tôi" của Hoàng Phủ Ngọc Tường còn thể hiện qua cách tác giả sử dụng ngôn từ, hình ảnh để khắc họa sự sống động của thiên nhiên. Những từ ngữ như "khí mạnh của nhựa cây", "vàng rệu màu mật ong", "bánh kem sinh nhật" không chỉ là sự mô tả cụ thể về sự vật mà còn là cách tác giả gợi lên cảm xúc, sự tưởng tượng phong phú của mình. Đó là cái "tôi" của một con người tinh tế, đầy cảm hứng nghệ thuật và có khả năng nhìn nhận vẻ đẹp trong những chi tiết nhỏ bé nhất.

4. Kết luận

Qua đoạn trích trên, Hoàng Phủ Ngọc Tường không chỉ miêu tả vẻ đẹp của khu vườn An Hiên mà còn thể hiện cái "tôi" của mình qua sự nhạy cảm với thiên nhiên, sự hòa quyện giữa con người và cảnh vật. Cái "tôi" ấy không chỉ tìm thấy vẻ đẹp trong những loài cây trái mà còn gửi gắm những suy tư về cuộc sống, về sự bình yên và niềm vui trong những khoảnh khắc giản dị. Cách tác giả nhìn nhận vườn tược không chỉ là cái nhìn của một người yêu thiên nhiên mà còn là cái nhìn của một người có tâm hồn nhạy cảm, sâu sắc, luôn tìm kiếm vẻ đẹp ở những chi tiết bình thường nhất của cuộc sống.

?

thật là tuyệt vời:)))

thật sự rất hay và hữu íchhhhhh

Olm chào em, cảm ơn đánh giá của em về chất lượng bài giảng của Olm, cảm ơn em đã đồng hành cùng Olm trên hành trình tri thức. Chúc em học tập hiệu quả và vui vẻ cùng Olm em nhé!

Gợi ý trả lời:
Trong đoạn trích Biển người mênh mông, điểm nhìn trần thuật được sử dụng là ngôi thứ nhất, người kể chuyện là một nhân vật trực tiếp chứng kiến cảnh biển người đông đúc. Điểm nhìn này giúp tạo sự chân thực, sinh động và gần gũi cho người đọc, thể hiện rõ cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật về sự huy hoàng, náo nhiệt của chợ phiên. Qua đó, tác giả thể hiện được sự phong phú, tấp nập của cuộc sống vùng quê qua góc nhìn riêng biệt.

+1 like

Olm chào em, cảm ơn đánh giá của em về chất lượng bài giảng của Olm, cảm ơn em đã đồng hành cùng Olm trên hành trình tri thức. Chúc em học tập hiệu quả và vui vẻ cùng Olm em nhé!

Bánh chứng kiến là một loại bánh truyền thống, thường xuất hiện trong các dịp lễ hội và có ý nghĩa tượng trưng. Cái tên "chứng kiến" có thể ám chỉ sự chứng thực hoặc là minh chứng cho một sự kiện quan trọng nào đó trong cuộc sống. Việc gọi là bánh chứng kiến có thể phản ánh sự gắn kết giữa bánh và những dịp đặc biệt mà chúng xuất hiện.