Question

[Cô Châu Hạnh]

Đọc văn bản sau:

CỔ TÍCH

     Bà cụ kẹo ốm một trận. Bà sống được nhờ mấy lọ kẹo và chum nước lã. Hồi sức, bà bần thần như người mất trí, lang thang ăn mày đường phố. Xưa kia mẹ góa con côi. Bà xệp dưới gốc cột đèn góc phố ven đô, bày bán những lọ kẹo bột, kẹo vừng... mà nuôi đủ ba mẹ con.

     Giữa trưa hè nắng đổ lửa. Vai đeo bị cói. Bà cụ ràng rạc chạy nắng. Đến gốc đa vệ đê, bà bất chợt gặp một chị cứng tuổi ngồi nghỉ với gánh cỏ đầy. Chị ới bà lại, bẻ đôi nắm cơm mời ăn. Hai con người cô đơn tìm thấy nhau trong cảnh ngộ chung. Chị rước bà theo.

     Nhà chị cỏ bò, một túp lều thưng vách cót, phủ mái giấy dầu, đứng tựa chân tòa nhà ba tầng nghễu nghện. Từ rày có mẹ, có con. Tối xuống, bên ngọn đèn hạt đỗ, nho nhỏ câu nói, tiếng cười. Chị cỏ bò – tên người phố đặt cho – cắt cỏ thuê cho mấy anh xe bò. Thêm bà cụ, bớt bát cơm mà vui, cái vui ấm áp mới ghé thăm lều chị. Chị quý bà như mẹ, bà thương chị như con.

     Ông trời chơi khăm kẻ khó. Cái nghề cỏ rả bọt bèo ai thèm đếm xỉa mà cũng yểu. Mấy anh chủ nhỏ đua đòi, hùn vốn tậu cái công nông. Ngồi lái cơ giới bành bạch, phì phèo điếu thuốc oách hơn xe bò kéo. Mất nghề, chị cỏ bò đành lân la, van vỉ việc vặt hàng phố.

     Mùa đông rét mướt đang về. Rét mướt ác với kẻ nghèo. Từng cơn, từng cơn gió bấc ào ào lùa qua vách cót mỏng. Những hạt sương sa đồm độp gõ buốt xuống mái giấy dầu. Trong đêm tê cóng, hai tấm thân gầy ôm nhau, ủ ấm hơi thở hôi hôi cho nhau dưới tấm chăn chiên lỗ chỗ. Biết mình chẳng qua khỏi đêm nay, bà lão lào phào vào tai cô gái muộn mằn:

     – Nhỡ mẹ có đi, con nhớ thay sống áo cho mẹ nhé!

     Đoạn, mếu máo:

     – Con ơi, mẹ thương con lắm! Cầu trời con sống sung sướng...

     Chị cỏ bò thổn thức. Chị chỉ biết cuống quýt hai bàn tay xoa xoa, nắn nắn tấm thân già nguội giá.

     Sớm mai, bà cụ đã mất. Chị con nuôi nấu lên nồi lá thơm, lau thi thể mẹ, tìm trong bị một bộ quần áo lành lặn. Ở cái chéo áo lụa màu gụ, có một nút gút hình củ ấu. Chị gỡ nút buộc. Tuột ra, lăn lóc, năm sáu khâu nhẫn, vàng chóe.

     Chị cỏ bò sụp xuống, tức tưởi: "...Mẹ ơi...!"

(Lê Văn Nguyên, Trích “108 truyện hay cực ngắn”, nhiều tác giả, NXB Phụ nữ, 2003, tr107-109)

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1 (0,5 điểm). Xác định ngôi kể của truyện.

Câu 2 (0,5 điểm). Tìm trong truyện những chi tiết miêu tả hoàn cảnh của bà cụ và chị cỏ bò sau khi đã trở thành mẹ con và đùm bọc lấy nhau.

Câu 3 (1,0 điểm). Nêu chủ đề của truyện.

Câu 4 (1,0 điểm). Nhận xét về tác dụng của cách dùng từ ngữ trong đoạn văn sau.

     Rét mướt ác với kẻ nghèo. Từng cơn, từng cơn gió bấc ào ào lùa qua vách cót mỏng. Những hạt sương sa đồm độp gõ buốt xuống mái giấy dầu.

Câu 5 (1,0 điểm). Từ nội dung của truyện, em hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5 – 7 dòng) trình bày suy nghĩ của mình về ý nghĩa của tình người trong cuộc sống.

Answer 1

[Nguyễn Việt Hoàn]

Câu 1: Xác định ngôi kể của truyện.

Ngôi kể của truyện là ngôi thứ ba, người kể chuyện đứng ngoài quan sát và thuật lại câu chuyện.

Câu 2: Tìm trong truyện những chi tiết miêu tả hoàn cảnh của bà cụ và chị Cỏ Bợ sau khi đã trở thành mẹ con và đùm bọc lấy nhau.

Những chi tiết miêu tả hoàn cảnh của bà cụ và chị Cỏ Bợ sau khi trở thành mẹ con và đùm bọc lấy nhau:

• "Tối xuống, bên ngọn đèn hạt đỗ, nho nhỏ câu nói, tiếng cười."
• "Cái vui ấm áp mới ghé thăm lều chị."
• "Chị quý bà như mẹ, bà thương chị như con."
• "Trong đêm tê cóng, hai tấm thân gầy ôm nhau, ủ ấm hơi thở hôi hôi cho nhau dưới tấm chăn chiên lỗ chỗ."

Câu 3: Nêu chủ đề của truyện.

Chủ đề của truyện là về tình người ấm áp, sự chia sẻ và đùm bọc lẫn nhau giữa những người có hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống.

Câu 4: Nhận xét về tác dụng của cách dùng từ ngữ trong đoạn văn sau:

Rét mướt ác với kẻ nghèo. Từng cơn, từng cơn gió bấc ào ào lùa qua vách cót mỏng. Những hạt sương sa đồm độp gõ buốt xuống mái giấy dầu.

• Cách dùng từ ngữ trong đoạn văn này rất gợi hình và gợi cảm, tạo nên một bức tranh chân thực về sự khắc nghiệt của thời tiết đối với những người nghèo khổ.
• Các từ ngữ như "rét mướt ác", "gió bấc ào ào", "sương sa đồm độp", "gõ buốt" đều có tính biểu cảm cao, giúp người đọc cảm nhận được sự lạnh lẽo, khắc nghiệt của mùa đông.
• Việc lặp lại cụm từ "từng cơn, từng cơn" nhấn mạnh sự liên tục và dữ dội của gió bấc.
• Các từ láy tượng thanh "ào ào", "đồm độp" góp phần tạo nên âm hưởng sống động cho đoạn văn.

Câu 5: Từ nội dung của truyện, em hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5 – 7 dòng) trình bày suy nghĩ của mình về ý nghĩa của tình người trong cuộc sống.

Trong cuộc sống, tình người là một thứ tình cảm vô cùng quý giá. Nó là sự yêu thương, chia sẻ, đùm bọc lẫn nhau giữa con người với con người. Câu chuyện về bà cụ kẹo và chị Cỏ Bợ đã cho chúng ta thấy rõ điều đó. Khi gặp khó khăn, hoạn nạn, nếu chúng ta biết mở lòng, yêu thương và giúp đỡ nhau, chúng ta sẽ có thêm sức mạnh để vượt qua mọi thử thách. Tình người không chỉ giúp chúng ta cảm thấy ấm áp, hạnh phúc hơn mà còn làm cho cuộc sống này trở nên tốt đẹp hơn.