* Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: Dẫn dắt, giới thiệu vấn đề nghị luận.

* Tóm tắt truyện, nêu vấn đề cần nghị luận:

- Vị thiền sư tìm  mọi cách để giúp chú bọ cạp khỏi bị ngộp nứớc, cho dù bị bọ cạp cắn đau vẫn không từ bỏ ý định của mình.

- Nhà sư lý giải hành động của mình: “Tánh của bọ cạp là cắn; nhưng nó chẳng thay đổi được cái tánh giúp đời của ta”. Rồi nhà sư lấy một ngọn lá vớt bọ cạp ra. 

+ Tánh: bản tính, điều thuộc về bản chất cốt tủy của người hay vật.

+ Bản tính của nhà sư là giúp đời, từ bi, lương thiện; bản tính phòng vệ của bọ cạp là cắn. Bản tính của nhà sư và bọ cạp dù mâu thuẫn, đối lập nhưng điều đó không làm thay đổi bản tính của nhà sư.

> Ý nghĩa câu chuyện: Đừng thay đổi bản tính tốt đẹp vốn có cho dù bạn có bị tổn thương vì lòng tốt của chính mình.

* Bàn luận vấn đề

- Con người hay loài vật đều có bản tính riêng của mình để có thể sinh tồn. Khác với nhiều loài vật chỉ có bản năng phòng vệ để tồn tại, con người còn mang bản chất xã hội để hòa hợp chung sống giữa cộng đồng. Sự lương thiện, lòng tốt chính là một bản chất xã hội đó.

 Lòng tốt, bản chất thiện lương của con người được thể hiện trong suy nghĩ và hành xử giữa cuộc sống hàng ngày, trong những tình huống cụ thể: biết chia sẻ, giúp đỡ ngƣời khác nhất là trong hoạn nạn, khó khăn…

- Bản chất tốt đẹp của con ngƣời mang nhiều ý nghĩa: khẳng định giá trị, phẩm chất, vẻ đẹp con người; giúp ta có cuộc sống thanh thản, nhẹ nhõm, hạnh phúc, an vui; được mọi người quý mến, kính trọng; lan tỏa những điều tốt lành trong cộng đồng…

- Đôi khi lòng tốt cũng khiến ta bị tổn thương vì không được thấu hiểu, vì không phải ai cũng đem lòng tốt mà đối đãi với người khác… Điều đó dễ khiến con người thất vọng. Song nếu vì thế mà từ bỏ thiện tâm của mình thì ta sẽ đánh mất mình, đó là điều vô cùng đáng tiếc. Thay vì từ bỏ lòng nhân ái của mình nên cẩn trọng hơn trong hành xử để vẫn giúp được người mà không làm mình bị tổn thương (như cái cách nhà sư trong câu chuyện lấy lá vớt bọ cạp ra khỏi nước). Đồng thời, rõ àng là nhân hậu rất cần cả lòng dũng cảm, bản lĩnh sống để mạnh mẽ hướng thiện...

(Dẫn chứng cụ thể những suy nghĩ, hành động và việc làm thể hiện sự sâu sắc, nhân văn, hướng con người đến những giá trị tốt đẹp của con người và cuộc sống.)

* Bàn luận, mở rộng

- Phê phán những người vô tình, vô tâm, vô cảm với khó khăn, hoạn nạn của người khác, bỏ mặc không động lòng trắc ẩn, không giúp đỡ người khác vượt qua khó khăn... xã hội sẽ trở nên thiếu nhân bản, nhân văn.

* Bài học hành động và liên hệ bản thân:

+ Hiểu biết (để biết cách giúp người thông minh nhất).

+ Bản lĩnh (để bị tổn thương mà vẫn không từ bỏ bản tính của mình).

+ Sự tỉnh táo (để không bị lợi dụng)...