Quy định an toàn trong phòng thực hành. Giới thiệu một số dụng cụ đo - Sử dụng kính lúp và kính hiển vi quang học SVIP

1. QUY ĐỊNH AN TOÀN KHI HỌC TRONG PHÒNG THỰC HÀNH

Những việc cần làm trong phòng thực hành:

1. Tuân thủ đúng các quy định của phòng thực hành.

2. Làm theo sự hướng dẫn của giáo viên.

3. Giữ gìn phòng thực hành gọn gàng, sạch sẽ.

4. Đeo găng tay và kính bảo hộ khi làm thí nghiệm có sử dụng hoá chất hoặc lửa.

5. Cẩn thận khi sử dụng ngọn lửa đèn cồn để tránh nguy cơ cháy nổ.

6. Báo ngay cho giáo viên hoặc bạn cùng nhóm nếu xảy ra sự cố như đổ hoá chất, làm vỡ ống nghiệm,...

7. Thu gom hoá chất thừa và chất thải đúng quy định sau khi thực hành.

8. Rửa tay sạch sẽ bằng nước và dọn vệ sinh khu vực sau khi kết thúc buổi thực hành.

Những việc không được làm trong phòng thực hành:

1. Tự ý vào phòng thực hành hoặc tự ý làm thí nghiệm khi chưa được giáo viên cho phép.

2. Ngửi hoặc nếm thử các hoá chất.

3. Trộn lẫn các hoá chất một cách tuỳ tiện.

4. Đổ hoá chất xuống cống hoặc ra môi trường.

5. Ăn uống trong phòng thực hành.

6. Chạy nhảy, gây mất trật tự.

2. KÍ HIỆU CẢNH BÁO TRONG PHÒNG THỰC HÀNH

Chất dễ cháy

Chất ăn mòn

Chất độc môi trường

Chất độc sinh học

Nguy hiểm về điện

Hóa chất độc hại

Chất phóng xạ

Cấm lửa

Cấm sử dụng nước uống

Nơi có bình chữa cháy

Lối thoát hiểm

Mỗi kí hiệu cảnh báo thường có hình dạng và màu sắc riêng để dễ nhận biết. Ví dụ:

 - Kí hiệu cảnh báo cấm: hình tròn viền đỏ, nền trắng.

- Kí hiệu cảnh báo các khu vực nguy hiểm: hình tam giác đều, viền đen hoặc đỏ, nền vàng.

- Kí hiệu cảnh báo nguy hại do hóa chất gây ra: hình vuông, viền đen, nền đỏ cam.

- Kí hiệu cảnh báo chỉ dẫn thực hiện: hình chữ nhật, nền xanh hoặc đỏ.

3. GIỚI THIỆU MỘT SỐ DỤNG CỤ ĐO

Dụng cụ đo chiều dài

Thước cuộn

Thước kẻ

Thước dây

Dụng cụ đo khối lượng

Cân đồng hồ

Cân điện tử

Cân y tế

Dụng cụ đo thể tích chất lỏng

Cốc đong

Ống đong

Bình tam giác

Ống nhỏ giọt

Ống pipet

Pipet điện tử

Dụng cụ đo thời gian

Đồng hồ bấm giây điện tử

Đồng hồ bấm giây

Đồng hồ treo tường

Dụng cụ đo nhiệt độ

Nhiệt kế điện tử

Nhiệt kế y tế

Nhiệt kế rượu

Các bước đo thể tích chất lỏng bằng bình chia độ hoặc cốc chia độ:

- Ước lượng thể tích chất lỏng cần đo.

- Chọn cốc chia độ phù hợp.

- Đặt cốc chia độ trên mặt phẳng ngang, cho chất lỏng vào cốc.

- Đặt mắt nhìn ngang với độ cao mức chất lỏng trong cốc.

- Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với mức chất lỏng trong cốc chia độ.

Cách đặt mắt đọc thể tích chất lỏng

Kích thước, thể tích, khối lượng, nhiệt độ,... là những đại lượng vật lí đặc trưng cho một vật thể. Dụng cụ dùng để đo các đại lượng này được gọi là dụng cụ đo.
Khi sử dụng dụng cụ đo, cần lựa chọn dụng cụ có giới hạn đo (GHĐ) – tức giá trị lớn nhất được ghi trên thang chia, và độ chia nhỏ nhất (ĐCNN) – là hiệu giữa hai vạch chia liên tiếp, sao cho phù hợp với vật cần đo. Đồng thời, phải tuân thủ đúng quy tắc đo để đảm bảo kết quả chính xác.

4. KÍNH LÚP VÀ KÍNH HIỂN VI QUANG HỌC

➤ Tìm hiểu cách sử dụng kính lúp

Kính lúp cầm tay

Cấu tạo kính lúp gồm 3 bộ phận: mặt kính, khung kính, tay cầm (giá đỡ).

Muốn quan sát vật bằng kính lúp cầm tay, ta làm như sau:

Đặt mặt kính gần sát mẫu vật cần quan sát, đưa mắt nhìn vào mặt kính và điều chỉnh khoảng cách giữa kính với mẫu vật sao cho hình ảnh quan sát được rõ nét nhất.

➤ Tìm hiểu cách sử dụng kính hiển vi quang học

Kính hiển vi quang học là thiết bị sử dụng ánh sáng để phóng đại hình ảnh của các vật thể nhỏ bé mà mắt thường không thể quan sát được.

Độ phóng đại của kính hiển vi quang học thường dao động từ 40 đến 3000 lần.​

Cấu tạo kính hiển vi quang học bao gồm 4 hệ thống chính: hệ thống giá đỡ, hệ thống phóng đại, hệ thống chiếu sáng và hệ thống điều chỉnh.

Cách sử dụng:

Bước 1. Chuẩn bị kính: Đặt kính hiển vi ở vị trí vừa tầm quan sát, nơi có đủ ánh sáng tự nhiên hoặc gần nguồn cấp điện (nếu dùng đèn chiếu).

Bước 2. Điều chỉnh ánh sáng: Nhìn vào thị kính, điều chỉnh gương phản chiếu sao cho hướng ánh sáng vào vật kính. Khi trường nhìn trong kính sáng đều (màu trắng), thì dừng lại.
Lưu ý: Nếu sử dụng kính hiển vi có đèn điện, có thể bỏ qua bước này.

Bước 3. Quan sát vật mẫu:

- Đặt tiêu bản lên mâm kính.

- Dùng ốc to (ốc sơ cấp) để đưa vật kính đến vị trí gần tiêu bản.

- Nhìn vào thị kính, từ từ vặn ốc to (ốc sơ cấp) nâng vật kính lên cho đến khi nhìn thấy hình ảnh mẫu vật.

- Sau đó, dùng ốc nhỏ (ốc vi cấp) để điều chỉnh cho hình ảnh rõ nét, quan sát được các chi tiết bên trong.

Muốn thay đổi độ phóng đại: Quay mâm kính để chọn vật kính phù hợp với nhu cầu quan sát.