Năng lượng của Trái Đất. Năng lượng hóa thạch SVIP

1. NĂNG LƯỢNG CỦA TRÁI ĐẤT

Mỗi ngày, Trái Đất nhận năng lượng rất lớn từ Mặt Trời truyền đến. Năng lượng mặt trời truyền đến Trái Đất chủ yếu ở hai dạng: nhiệt và ánh sáng.

Quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trên Trái Đất tạo nên các vòng năng lượng trên Trái Đất.

➤ Chu trình nước trên Trái Đất

Trong vòng tuần hoàn của nước cũng có sự chuyển hóa năng lượng mặt trời thành các dạng năng lượng.

Vòng năng lượng theo vòng tuần hoàn của nước

Ánh sáng mặt trời làm bốc hơi nước từ mặt đất và biển, hơi nước ngưng tụ thành mây rồi rơi xuống dưới dạng mưa.

Thực vật trên cạn cũng góp phần giải phóng hơi nước vào khí quyển qua quá trình thoát hơi nước.

Nước mưa thấm xuống đất, chảy thành nước ngầm, hoặc đổ về sông, suối, đại dương, khép kín vòng tuần hoàn.

Ngoài ra, năng lượng mặt trời còn làm nóng không khí và nước biển, tạo ra sự chênh lệch nhiệt độ giữa các khu vực, từ đó gây ra chuyển động khí quyển (gió) và dòng biển.

Quá trình này giúp chuyển hóa năng lượng mặt trời thành các dạng năng lượng khác như:

- Năng lượng gió.

- Năng lượng từ dòng sông.

- Năng lượng từ sóng biển.

➤ Chu trình carbon trên Trái Đất 

Chu trình carbon trên Trái Đất

Carbon là nguyên tố thiết yếu cho sự sống trên Trái Đất. Trong chu trình carbon, quá trình quang hợp của thực vật đóng vai trò quan trọng trong việc biến đổi năng lượng mặt trời thành những dạng năng lượng khác có ích.

Lượng năng lượng tích trữ trong các nhiên liệu hóa thạch chính là kết quả của sự chuyển hóa năng lượng mặt trời qua cơ thể thực vật và động vật từ hàng triệu năm về trước.

➤ Một số nguồn năng lượng khác

​Năng lượng địa nhiệt: Năng lượng đến từ lõi Trái Đất, là nguyên nhân gây ra chuyển động của các mảng kiến tạo của Trái Đất, dẫn đến hoạt động của núi lửa và động đất.

Năng lượng thủy triều: Thủy triều là kết quả của lực hút hấp dẫn của Mặt Trăng lên Trái Đất. Thủy triều góp phần điều hòa các dòng chảy trên Trái Đất và làm chậm dần chuyển động tự quay của Trái Đất.

Năng lượng hạt nhân: Năng lượng được dự trữ bên trong hạt nhân nguyên tử. Tuy nhiên, các nguồn năng lượng trên chiếm một tỉ lệ rất nhỏ trong tổng năng lượng của Trái Đất. Vì thế, năng lượng của Trái Đất chủ yếu đến từ Mặt Trời.

2. NĂNG LƯỢNG HÓA THẠCH

Năng lượng hóa thạch là năng lượng được dự trữ trong các nhiên liệu hóa thạch như than mỏ, dầu mỏ, khí thiên nhiên và khí mỏ dầu.

➤ Ưu điểm:

• Có sẵn trong thiên nhiên.
• Thời gian khai thác nhanh và tỏa nhiệt lượng lớn khi đốt.
• Dễ vận chuyển, dễ sử dụng.
• Dự trữ được trong thời gian dài.

➤ Nhược điểm:

• Thời gian hình thành rất lâu và không tái tạo.
• Việc khai thác, xử lí, phân phối nhiên liệu hóa thạch cũng gây ra nhiều mối đe dọa cho môi trường như có thể làm thay đổi cấu trúc địa tầng, gây động đất, thay đổi hệ sinh thái.
• Việc đốt cháy nhiên liệu hóa thạch sẽ tạo ra chất thải rắn, phát thải các khí CO₂, CO, NO₂, NO, SO₂,... gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người và ô nhiễm môi trường, gây hiệu ứng nhà kính trên Trái Đất.
• Làm tan băng ở các địa cực, gây biến đổi khí hậu toàn cầu, khiến nước biển dâng, hạn hán, thiên tai, lũ lụt xảy ra với cường độ ngày càng tăng, góp phần phá hủy hệ sinh thái và sự sống trên Trái Đất.

➤ Các yếu tố ảnh hưởng đến giá nhiên liệu

Xăng dầu là nhiên liệu quen thuộc, được tạo ra từ dầu mỏ. Giá xăng dầu trên thị trường phụ thuộc nhiều vào chi phí khai thác nó.

• Chi phí khai thác dầu thô: Bao gồm chi phí thăm dò, khai thác từ lòng đất, vận chuyển và phụ thuộc vào nhu cầu tiêu thụ toàn cầu.
• Chi phí lọc dầu: Là chi phí xử lí dầu thô thành các sản phẩm sử dụng được cho động cơ và thiết bị.
• Các loại thuế: Mức thuế áp dụng khác nhau tùy theo chính sách của từng quốc gia.
• Chi phí phân phối và tiếp thị: Gồm chi phí vận chuyển đến trạm phân phối, chi phí bán lẻ và phần lợi nhuận của các doanh nghiệp.

Biểu đồ cơ cấu các yếu tố xác định giá xăng vào tháng 1/2023 tại Hoa Kỳ
Biểu đồ cơ cấu các yếu tố xác định giá xăng vào tháng 1/2023 tại Canada