Bài học cùng chủ đề
Lý thuyết Bài 7. Khởi nghĩa của nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII SVIP
I. BỐI CẢNH LỊCH SỬ
- Vào giữa thế kỉ XVIII, bộ máy phong kiến Đàng Ngoài lâm vào khủng hoảng nghiêm trọng:
+ Vua Lê chỉ giữ vai trò tượng trưng, không có thực quyền.
+ Chúa Trịnh nắm toàn bộ quyền lực, nhưng chỉ lo ăn chơi, xây đền đài, tổ chức yến tiệc xa hoa, không chăm lo triều chính.
Hình 1. Tranh minh họa đời sống xa hoa của chúa Trịnh
- Bộ máy quan lại trong phủ chúa:
+ Nhiều quan lại kiêu ngạo, hách dịch, không làm tròn trách nhiệm.
+ Không quan tâm đến đời sống nhân dân, nên bị dân chúng oán ghét.
Câu hỏi:
@205878130482@
- Tình hình nông nghiệp và đời sống nông dân:
+ Ruộng đất công bị địa chủ và quan lại chiếm dụng.
+ Thiên tai liên tiếp xảy ra: hạn hán, lũ lụt khiến mùa màng thất bát.
+ Đê sông Hồng, sông Mã thường xuyên bị vỡ, khiến nhà cửa, ruộng đồng bị tàn phá.
+ Thủ công nghiệp và buôn bán đều suy giảm nặng nề.
Hình 2. Tranh minh họa đời sống nhân dân khổ cực
- Gánh nặng thuế khóa:
+ Nhân dân bị bắt nộp nhiều loại thuế để "bù đắp khó khăn" của triều đình.
+ Giá lương thực tăng cao, nạn đói lan rộng, nhiều người phải bỏ quê đi tìm kế sinh nhai.
=> Khủng hoảng kinh tế, xã hội sâu sắc cùng sự áp bức của chính quyền phong kiến đã khiến nông dân Đàng Ngoài nổi dậy khởi nghĩa.
Câu hỏi:
@205878133855@
II. MỘT SỐ CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN CỦA PHONG TRÀO NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI
Thủ lĩnh | Thời gian | Diễn biến chính |
Nguyễn Hữu Cầu | 1741 - 1751 | - Hoạt động ở Đồ Sơn, Vân Đồn, sau lan rộng đến Kinh Bắc, Sơn Nam, Thanh Hóa, Nghệ An. - Nhân dân nhiệt tình hưởng ứng. - Bị quân Trịnh đàn áp, khởi nghĩa thất bại năm 1751. |
Nguyễn Danh Phương | 1740 - 1751 | - Lập căn cứ tại Tam Đảo (Vĩnh Phúc), sau đó mở rộng ra Sơn Tây, Tuyên Quang. - Uy tín nghĩa quân tăng nhanh. - Bị quân Trịnh bao vây, thất bại vào năm 1751. |
Hoàng Công Chất | 1739 - 1769 | - Quy tụ dân nghèo ở Sơn Nam khởi nghĩa. - Lập căn cứ tại Điện Biên, được dân vùng Tây Bắc ủng hộ. - Bảo vệ biên giới, giúp dân ổn định cuộc sống. - Sau khi ông mất, con trai tiếp tục lãnh đạo đến khi bị dập tắt năm 1769. |
Hình 3. Đền thờ Hoàng Công Chất
Câu hỏi:
@205878134401@
III. KẾT QUẢ, Ý NGHĨA LỊCH SỬ VÀ TÁC ĐỘNG CỦA PHONG TRÀO NÔNG DÂN Ở ĐÀNG NGOÀI THẾ KỈ XVIII
1. Kết quả
- Tất cả các cuộc khởi nghĩa cuối cùng đều thất bại, thủ lĩnh bị bắt hoặc xử tử.
2. Ý nghĩa và tác động
- Phản ánh rõ tinh thần đấu tranh của nhân dân chống lại sự áp bức, bóc lột.
- Góp phần buộc chúa Trịnh phải cải cách như: Cho dân khai hoang, đưa dân lưu tán về quê sản xuất.
- Làm suy yếu nghiêm trọng triều Lê - Trịnh, tạo tiền đề cho phong trào Tây Sơn phát triển và lan rộng ra Đàng Ngoài sau này.
Câu hỏi:
@205878160607@