Lý thuyết Bài 7. Chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trong lịch sử Việt Nam (P2) SVIP

II. MỘT SỐ CUỘC KHÁNG CHIẾN THẮNG LỢI TIÊU BIỂU

2. Nguyên nhân thắng lợi

- Tất cả đều là cuộc chiến tranh chính nghĩa, bảo vệ độc lập dân tộc.

- Nhân dân đoàn kết, lòng yêu nước mạnh mẽ, nhiều dân tộc cùng tham gia.

- Chiến lược đúng đắn, nghệ thuật quân sự độc đáo, sáng tạo:

+ Năm 1075 - 1077: Lý Thường Kiệt chủ trương "tiên phát chế nhân", tấn công trước vào Khâm Châu, Liêm Châu, Ung Châu (Trung Quốc).

+ Năm 1789: Quang Trung thực hiện chiến lược “đánh nhanh, thắng nhanh”, giành thắng lợi nhanh chóng ở Ngọc Hồi - Đống Đa.

Hình 1. Lý Thường Kiệt tấn công thành Ung Châu (Tranh minh họa)

- Các tướng lĩnh kiệt xuất lãnh đạo kháng chiến: Ngô Quyền, Lê Hoàn, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Quang Trung,...

Hình 2. Tượng vua Quang Trung

- Kẻ thù xâm lược lâm vào thế bất lợi: chiến tranh phi nghĩa, đường xa, thiếu hậu cần, không am hiểu địa hình,…

III. MỘT SỐ CUỘC KHÁNG CHIẾN KHÔNG THÀNH CÔNG

1. Khái quát các cuộc kháng chiến không thành công

a. Kháng chiến chống quân Triệu (179 TCN):

- Triệu Đà nhiều lần đánh Âu Lạc không thành đã tiến hành giảng hòa, lợi dụng tìm hiểu bí mật quân sự của nước ta, sau đó đánh úp thành Cổ Loa.

- An Dương Vương lãnh đạo nhân dân kháng chiến nhưng thất bại.

Hình 3. Phác họa thành xoắn ốc Cổ Loa

b. Kháng chiến chống quân Minh (1406 - 1407):

- Cuối năm 1406, nhà Minh đưa đại quân do Trương Phụ và Mộc Thạnh chỉ huy sang xâm lược.

- Thành Đa Bang và Đông Đô nhanh chóng thất thủ.

- Nhà Hồ rút về Tây Đô (Thanh Hóa) cố thủ nhưng bị tiêu diệt vào tháng 6 - 1407.

Hình 4. Giặc Minh kéo vào xâm lược nước ta

c. Kháng chiến chống thực dân Pháp (1858 - 1884):

- Năm 1858, liên quân Pháp - Tây Ban Nha tấn công Đà Nẵng, mở đầu cuộc xâm lược Việt Nam.

- Nhân dân và một bộ phận quân triều đình kháng chiến mạnh mẽ ở Đà Nẵng, Gia Định, Bắc Kỳ,… với nhiều thủ lĩnh tiêu biểu như Trương Định, Nguyễn Trung Trực.

- Tuy nhiên, triều Nguyễn liên tục nhượng bộ, ký các hiệp ước: Nhâm Tuất (1862), Giáp Tuất (1874), Hác-măng (1883), Pa-tơ-nốt (1884).

- Hiệp ước Pa-tơ-nốt (1884) đánh dấu sự đầu hàng hoàn toàn của nhà Nguyễn.

=> Kết thúc giai đoạn nhà nước phong kiến Việt Nam độc lập.

Hình 5. Pháp tấn công thành Gia Định

2. Nguyên nhân kháng chiến không thành công

a. Chủ quan:

- Không huy động được toàn dân, thiếu khối đoàn kết dân tộc.

- Sai lầm trong chỉ huy:

+ Triều Hồ chú trọng phòng ngự, cố thủ trong các thành, thiếu linh hoạt.

+ Triều Nguyễn không có đường lối kháng chiến rõ ràng, thiên về chủ hòa, thiếu sự lãnh đạo thống nhất.

b. Khách quan:

- Kẻ thù có ưu thế lớn về quân sự, vũ khí và tổ chức. => Chênh lệch lực lượng rõ ràng, gây bất lợi cho ta.