Lý thuyết Bài 6. Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên, dân cư và xã hội khu vực Mỹ La tinh (phần 2) SVIP

III. DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI

1. Dân cư

* Quy mô dân số:

- Dân số toàn khu vực năm 2020: 652 triệu người.

- Các nước đông dân nhất: Bra-xin (211,8 triệu), Mê-hi-cô (127,8 triệu).

- Có quốc gia dân số chỉ vài chục nghìn người: Đô-mi-ni-ca-na (72 nghìn), Xen-kít và Nê-vít (47 nghìn người).

Một phần quốc đảo Cộng hoà Đô-mi-ni-ca-na

* Phân bố dân cư:

- Mật độ dân số trung bình: ~33 người/km² (thuộc loại thấp).

- Dân cư phân bố không đều:

+ Tập trung đông ở vùng Ca-ri-bê, ven biển, đồng bằng màu mỡ, một số cao nguyên.

+ Thưa thớt ở núi cao, rừng mưa nhiệt đới, vùng khô hạn.

- Chủng tộc đa dạng bậc nhất thế giới: Gồm người Ơ-rô-pê-ô-it, Môn-gô-lô-it, Nê-g-rô-it và người lai.

* Cơ cấu dân số:

- Khu vực đang trong thời kì dân số vàng, lực lượng lao động dồi dào → thuận lợi phát triển kinh tế, thu hút đầu tư.

- Tỉ lệ tăng dân số giảm nhiều so với trước kia, năm 2020 chỉ còn 0,94% → xu hướng già hoá dân số đang diễn ra.

* Vấn đề tồn tại:

- Phân bố dân cư không hợp lí, khai thác tài nguyên và phát triển kinh tế gặp khó.

- Nhiều vấn đề xã hội nảy sinh: Việc làm, an ninh xã hội, di cư.

Tình trạng di cư diễn biến khá phức tạp ở các nước Mỹ La tinh

2. Đô thị hoá

* Đặc điểm:

- Gắn liền với quá trình nhập cư và lịch sử khai thác lãnh thổ.

- Tỉ lệ dân đô thị cao so với các khu vực đang phát triển khác:

+ Năm 1950: 40% dân số sống ở đô thị → Năm 2020: ~80%.

+ Một số nước có tỉ lệ dân đô thị > 90% (U-ru-goay, Ác-hen-ti-na).

* Quy mô đô thị:

- Mỹ La tinh tập trung nhiều đô thị lớn nhất thế giới.

- Khoảng 60 đô thị > 1 triệu dân, trong đó có 6 siêu đô thị > 10 triệu dân:

+ Xao Pao-lô (22 triệu).

Xao Pao-lô - đô thị đông dân nhất khu vực Mỹ La tinh

+ Mê-hi-cô Xi-ti (21,8 triệu).

+ Bu-ê-nốt Ai-rết (15,2 triệu).

+ Ri-ô đê Gia-nê-rô (13,5 triệu).

Khung cảnh thành phố Ri-ô đê Gia-nê-rô - được UNESCO công nhận là di sản thế giới

+ Bô-gô-ta (11 triệu).

+ Li-ma (10,7 triệu).

* Tác động:

- Tích cực: Thúc đẩy công nghiệp, dịch vụ, lan toả lối sống đô thị.

- Tiêu cực: Đô thị hoá tự phát gây ra thất nghiệp, ô nhiễm, tệ nạn xã hội, an ninh trật tự phức tạp.

3. Xã hội

* Văn hoá:

- Nền văn hoá Mỹ La tinh đặc sắc, nổi tiếng với lễ hội, ẩm thực, âm nhạc, vũ điệu.

- Được hình thành từ sự kết hợp văn minh cổ đại (In-ca, May-a, A-do-tếch) với văn hoá các chủng tộc di dân.

Tàn tích thành cổ Ma-chu Pi-chu của người In-ca

- Văn hoá đa dạng, độc đáo → thu hút khách du lịch quốc tế.

* Xã hội:

- Chất lượng cuộc sống: Chuyển biến tích cực nhờ phát triển kinh tế.

- Vấn đề xã hội tồn tại:

+ Chênh lệch giàu nghèo lớn (tỉ lệ nghèo cao, khoảng cách giàu – nghèo sâu).

+ Xung đột xã hội vẫn xuất hiện ở một số quốc gia.

Tình trạng bạo lực tại Mỹ La tinh gây thiệt hại lên đến 3% GDP mỗi năm