Lý thuyết Bài 4. Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến nay (P2) SVIP

II. CHỦ NGHĨA XÃ HỘI TỪ NĂM 1991 ĐẾN NAY

1. Khái quát về chủ nghĩa xã hội từ năm 1991 đến nay

- Sau khi hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu và Liên Xô sụp đổ (1991), chủ nghĩa xã hội không còn là một hệ thống toàn cầu.

- Tuy nhiên, Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Cu-ba vẫn tiếp tục xây dựng chủ nghĩa xã hội.

a. Trung Quốc:

- Tiến hành cải cách mở cửa: Lấy phát triển kinh tế làm trung tâm, xây dựng nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa và hiện đại hóa đất nước.

Hình 1. Vận chuyển hàng hóa tại Liên Vận Cảng, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc

b. Việt Nam:

- Đẩy mạnh công cuộc đổi mới: Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Hình 2. Thành phố Hồ Chí Minh (ngày nay) - Một trong những trung tâm kinh tế của Việt Nam

c. Lào:

- Từng bước vượt qua khó khăn, duy trì tăng trưởng ổn định.

- Đời sống nhân dân ngày càng cải thiện.

Hình 3. Diện mạo của thủ đô Viêng Chăn (Lào) sau 35 năm đổi mới

d. Cu-ba:

- Tiếp tục xây dựng chủ nghĩa xã hội dù gặp khó khăn và cấm vận.

- Một số cải cách kinh tế - giáo dục - xã hội bước đầu được thực hiện.

Hình 4. Học sinh Cu-ba được hưởng nền giáo dục ưu việt nhất

=> Những thành tựu ở các nước này (đặc biệt là Trung Quốc và Việt Nam) trong xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng sống, giữ vững ổn định chính trị,… đã chứng minh sức mạnh của chủ nghĩa xã hội trong thời kì nhiều biến động của thế giới.

2. Thành tựu của công cuộc cải cách, mở cửa ở Trung Quốc

a. Đường lối cải cách:

- Năm 1978, Hội nghị Trung ương 3 (khóa XI) Đảng Cộng sản Trung Quốc quyết định thực hiện cải cách mở cửa, đưa đất nước theo hướng hiện đại hóa xã hội chủ nghĩa.

- Tại Đại hội XII (1982) và XIII (1987), đường lối trở thành đường lối chung với mục tiêu:

+ Lấy kinh tế làm trung tâm.

+ Đổi mới mô hình quản lý.

+ Xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc.

Hình 5. Các nhà lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc tham dự sự kiện kỷ niệm 30 năm cải cách kinh tế tại Bắc Kinh (18 -12 - 2008)

b. Một số thành tựu nổi bật:

- Chính trị: Hệ thống lí luận về chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc được hình thành và hoàn thiện.

- Kinh tế:

+ Duy trì tốc độ tăng trưởng cao (1978 - 2012: 9,6%, 2013 - 2016: 7,2%).

+ GDP năm 2021 đạt khoảng 17.700 tỉ USD, đứng thứ hai thế giới.

+ Thu nhập bình quân đầu người vượt 12.500 USD; hơn 60 triệu người thoát nghèo trong 5 năm (2016 - 2021).

Hình 6. Thành phố Thâm Quyến (Trung Quốc) - Là biểu tượng thành công của công cuộc cải cách mở cửa từ năm 1978

- Khoa học - kĩ thuật:

+ Phóng thành công tàu vũ trụ có người lái “Thần Châu 5” (2003).

+ Dẫn đầu về tàu cao tốc, trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ sinh học, năng lượng mới,...

Hình 7. Tàu Thần Châu 5 trong quá trình lắp ráp

- Đối ngoại:

+ Mở rộng hợp tác đa phương, nâng cao vị thế quốc tế.

+ Hồng Kông và Ma Cao lần lượt trở lại chủ quyền Trung Quốc (1997 và 1999).

- Giáo dục:

+ Hệ thống giáo dục phát triển mạnh, nhiều trường đại học đạt chuẩn quốc tế.

+ Trở thành một trong các nước xuất khẩu vũ khí và công nghệ quân sự hàng đầu.

Hình 8. Đại học Bắc Kinh - Một trong những trường đại học hàng đầu tại Trung Quốc

- Quốc phòng:

+ Trở thành một trong các nước xuất khẩu vũ khí và công nghệ quân sự hàng đầu.

c. Ý nghĩa:

- Cải cách mở cửa đã giúp Trung Quốc phát triển nhanh, ổn định về chính trị - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân và vai trò quốc tế.

- Khẳng định tính đúng đắn của đường lối cải cách, mở cửa của Trung Quốc.

- Trở thành bài học tham khảo quan trọng cho các nước xã hội chủ nghĩa khác, trong đó có Việt Nam.