Lý thuyết Bài 12. Vị trí và tầm quan trọng của Biển Đông SVIP

1. Vị trí của Biển Đông

- Biển Đông là một phần của Thái Bình Dương, phạm vi từ vĩ độ từ 3°N đến 26°B và kinh độ từ 100°Đ đến 121°Đ.

- Diện tích khoảng 3,5 triệu km², dài khoảng 3.000 km theo trục đông bắc - tây nam, kết nối Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.

- Các tuyến đường biển dẫn ra Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương đều được các đảo và quần đảo bao bọc nên biển tương đối kín.

- Là một trong những biển lớn nhất thế giới.

2. Tầm quan trọng chiến lược của Biển Đông

a. Tuyến đường giao thông biển huyết mạch

- Biển Đông có vai trò quan trọng trong giao thông hàng hải quốc tế, kết nối các tuyến đường biển chiến lược giữa Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, cũng như giữa châu Âu và châu Á.

- Giao thông đường biển nhộn nhịp thứ 2 thế giới, đa số là tàu chở dầu.

- Biển Đông còn có các eo biển quan trọng như : eo Đài Loan, Ba-si, Ga-xpa, Ka-li-man-tan và đặc biệt là Ma-lắc-ca.

- Trong đó, eo Ma-lắc-ca, một điểm điều tiết giao thông chính của châu Á, kết nối nhiều quốc gia lớn như Ấn Độ, In-đô-nê-xi-a và Trung Quốc.

Hình 1. Eo biển Đài Loan (ảnh vệ tinh)

b. Vị trí chiến lược trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương

- Là vị trí chiến lược quan trọng trong quốc phòng, an ninh, giao thông và các hoạt động kinh tế của khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

- Đây là tuyến đường ngắn nhất giữa Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.

- Các quốc gia như Ấn Độ, Nhật Bản, Trung Quốc, Xin-ga-po, Ma-lai-xi-a, Việt Nam,... đều có hoạt động thương mại sôi nổi trên Biển Đông (thương mại hàng hải, khai thác hải sản và dầu khí,...).

- Các cảng biển lớn trên Biển Đông: Xin-ga-po (Xin-ga-po), Ku-an-tan (Ma-lai-xi-a), Ma-ni-la (Phi-líp-pin), Đà Nẵng (Việt Nam), Hồng Công (Trung Quốc),... là điểm trung chuyển hàng hóa quan trọng.

Hình 2. Cảng Đà Nẵng (Việt Nam)

c. Nguồn tài nguyên thiên nhiên biển

- Biển Đông sở hữu nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, như sinh vật biển, khoáng sản (ti-tan, thiếc, chì, kẽm), và đặc biệt là trữ lượng dầu khí rất lớn.

- Là một trong những bồn trũng dầu khí lớn nhất thế giới, có giá trị lớn đối với nghiên cứu khoa học, đời sống và phát triển kinh tế xã hội trong khu vực.

Hình 3. Giàn khoan Đại Hùng 01 của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam trên Biển Đông

3. Tầm quan trọng của các đảo và quần đảo trên Biển Đông

a. Vị trí của quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa

- Quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam, nằm ở trung tâm Biển Đông, có vị trí chiến lược quan trọng.

+ Quần đảo Hoàng Sa nằm ở phía bắc Biển Đông (nằm giữa kinh tuyến từ khoảng 111°Đ đến 113°Đ, trải từ khoảng vĩ tuyến 15°45'B đến 17°15'B), gồm hơn 37 đảo, bãi cạn và có các đảo lớn như Phú Lâm, Linh Côn, gần với lục địa Việt Nam.

+ Quần đảo Trường Sa ở phía đông nam bờ biển Việt Nam (từ khoảng 6°30'B đến 12°B và kinh tuyến từ khoảng 111°30'Đ đến 117°20'Đ), bao gồm hơn 100 đảo, đá, bãi ngầm và bãi san hô.

+ Quần đảo Trường Sa được chia thành 8 cụm đảo: Song Tử, Thị Tứ, Loại Ta, Nam Yết, Sinh Tồn, Trường Sa, Thám Hiểm, Bình Nguyên.

Hình 4. Đảo Trường Sa Lớn thuộc quần đảo Trường Sa (Khánh Hòa, Việt Nam)

b. Tầm quan trọng chiến lược của quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa

- Có ý nghĩa chiến lược lớn về quốc phòng và an ninh đối với các quốc gia ven biển do các đảo và quần đảo trên Biển Đông nằm trên các tuyến đường hàng hải quốc tế quan trọng.

- Một số đảo có vị trí và điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển kinh tế biển, xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ cả quân sự và kinh tế.

- Quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa giúp kiểm soát các tuyến đường giao thông biển và không gian hàng không trong khu vực.

- Sở hữu nguồn tài nguyên phong phú, như hải sản, khoáng sản và tiềm năng du lịch,...

+ Ngư trường đánh bắt hải sản với nhiều loài quý hiếm, có giá trị kinh tế cao như: tôm hùm, hải sâm, đồi mồi, ốc tai voi,...

+ Nguồn tài nguyên khoáng sản gồm dầu mỏ, khí đốt, phốt phát, cát, vỏ sò, có thể khai thác với trữ lượng lớn.

+ Đặc biệt, là tài nguyên băng cháy, được coi là nguồn năng lượng tiềm năng thay thế dầu khí trong tương lai.

+ Kinh tế du lịch biển được đẩy mạnh.

+ Tại các đảo còn có thể xây dựng các khu bảo tồn biển, trung tâm nghiên cứu để duy trì và phát triển các loài sinh vật.