Lý thuyết Bài 12. Kinh tế Đông Nam Á (phần 2) SVIP

II. CÁC NGÀNH KINH TẾ

2. Công nghiệp

* Vai trò:

- Công nghiệp giữ vị trí quan trọng trong nền kinh tế các nước Đông Nam Á, góp phần:

+ Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

+ Tạo nhiều việc làm.

+ Tăng nguồn thu ngoại tệ từ xuất khẩu.

- Các trung tâm công nghiệp lớn như: Băng Cốc (Thái Lan), Gia-các-ta (In-đô-nê-xi-a), TP. Hồ Chí Minh (Việt Nam).

Khu công nghiệp tích hợp Amata nằm gần Băng Cốc và cảng Laem Chabang (Thái Lan)

* Các ngành công nghiệp chính:

- Công nghiệp điện tử – tin học:

+ Là ngành mũi nhọn ở Xin-ga-po, Thái Lan, Ma-lai-xi-a, Việt Nam.

+ Phát triển nhờ nguồn lao động trẻ, có kỹ thuật và thu hút đầu tư nước ngoài.

+ Các nước đang tham gia chuỗi giá trị toàn cầu trong lĩnh vực này.

- Công nghiệp chế biến thực phẩm & sản xuất hàng tiêu dùng:

+ Dựa vào thế mạnh về nông sản nhiệt đới, thị trường tiêu thụ lớn và lao động dồi dào.

+ Phân bố rộng khắp, nhất là ở In-đô-nê-xi-a, Thái Lan, Việt Nam, Phi-líp-pin.

Thu hoạch và chế biến dầu cọ ở In-đô-nê-xi-a

- Công nghiệp khai thác khoáng sản:

+ Khai thác thiếc: Chiếm hơn 50% sản lượng thế giới, mạnh ở Ma-lai-xi-a, In-đô-nê-xi-a, Mi-an-ma, Thái Lan.

+ Khai thác dầu mỏ và khí tự nhiên: Phát triển mạnh tại Bru-nây, Ma-lai-xi-a, In-đô-nê-xi-a, Việt Nam.

3. Dịch vụ 

Dịch vụ ngày càng đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu GDP các nước Đông Nam Á, thể hiện qua sự gia tăng tỉ trọng lao động và giá trị sản xuất.

a. Thương mại

* Nội thương:

- Phát triển nhanh cả về trị giá lẫn khối lượng hàng hóa, dịch vụ trao đổi.

- Xuất hiện các hình thức mới: Siêu thị, trung tâm thương mại và thương mại điện tử.

- Các nước có nội thương phát triển: Xin-ga-po, In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Thái Lan.

* Ngoại thương:

- Là hoạt động then chốt đối với tất cả các quốc gia.

- Các đối tác lớn: Trung Quốc, Hoa Kỳ, Hàn Quốc.

- Hầu hết các nước xuất siêu với mặt hàng chủ lực là nông sản, thủy sản, khoáng sản, dệt may; nhập khẩu chủ yếu máy móc và hàng tiêu dùng.

- Các nước có ngoại thương phát triển nhất: Xin-ga-po, Việt Nam, Ma-lai-xi-a, In-đô-nê-xi-a, Thái Lan.

Giá trị xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ của các nước Đông Nam Á năm 2023

* Thương mại nội khối: Chiếm khoảng 25% tổng giá trị xuất nhập khẩu toàn khu vực.

b. Giao thông vận tải

Hạ tầng giao thông được đầu tư hiện đại hóa để phục vụ sản xuất và thu hút đầu tư.

- Đường bộ: Phát triển mạnh, với các tuyến liên kết như Hành lang Đông – Tây, cao tốc Xuyên Á (AH1, AH2, AH3).

- Đường sắt: Tổng chiều dài 20.000 km (2020), nhiều nước đang phát triển đường sắt cao tốc (Xin-ga-po, Ma-lai-xi-a).

- Đường biển: Vận chuyển 2,8 tỉ tấn (2019), khoảng 500 cảng biển (2020); cảng lớn gồm: Hải Phòng, Sài Gòn, Y-an-gun, Băng Cốc, Xin-ga-po (một trong những cảng nhộn nhịp nhất thế giới).

Cảng Xin-ga-po - Cảng biển vận chuyển container tấp nập hàng đầu thế giới

- Đường hàng không: Phát triển nhanh với các sân bay lớn như: Chan-gi, Xu-va-na-bu-mi, Cu-a-la Lăm-pơ, Tân Sơn Nhất, Nội Bài,…

c. Tài chính ngân hàng

- Là lĩnh vực đang phát triển mạnh và hội nhập quốc tế, trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế khu vực.

- Được hỗ trợ bởi nguồn lao động trẻ và thị trường lớn, giúp ngành phát triển nhanh, đa dạng.

- Trung tâm tài chính lớn: Xin-ga-po, Cu-a-la Lăm-pơ, Băng Cốc, Gia-các-ta, TP. Hồ Chí Minh.

d. Du lịch

- Ngành du lịch có vai trò quan trọng, đóng góp 393 tỉ USD vào GDP khu vực (năm 2019), chiếm khoảng 10% lượng khách du lịch toàn cầu.

- Các quốc gia phát triển du lịch mạnh: Thái Lan, Việt Nam, In-đô-nê-xi-a, Xin-ga-po.

- Điểm du lịch nổi tiếng: Ăng-co Vát, vịnh Hạ Long, Ba-li, Ba-gan, Cu-a-la Lăm-pơ, Băng Cốc,…

Ba-li - Thiên đường du lịch nhiệt đới của In-đô-nê-xi-a