Luyện tập Thề nguyền và vĩnh biệt SVIP

THỀ NGUYỀN VÀ VĨNH BIỆT

(Trích vở kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét)

SẾCH-XPIA

HỒI HAI, CẢNH II

Vườn nhà Ca-piu-lét

Rô-mê-ô ra

Rô-mê-ô: Kẻ chưa từng bị thương thì há sợ gì sẹo!

Giu-li-ét xuất hiện trên cửa sổ

Ấy nhè nhẹ chứ nào! Ánh sáng nào vừa loé trên cửa sổ kia? Đó, phương đông đó, và nàng Giu-li-ét là Mặt Trời. Vừng đông đẹp tươi ơi, hãy hiện ra đi, hãy giết chết ả Hằng Nga đố kị, héo hon và nhợt nhạt vì đau buồn khi thấy kẻ hầu của ả lại đẹp hơn ả. Ả ghen với em thế thì em theo ả làm gì? Bộ cánh đồng cốt của ả xanh xao nhợt nhạt, chỉ hợp với những đồ ngu xuẩn, em hãy vứt nó đi... Ôi người mà ta sùng kính, người mà ta yêu đương! Ôi, giá nàng biết nhỉ!... Nàng đang nói... Không, nàng im lặng... Gì kia? Đôi mắt nàng như lên tiếng, và ta nóng lòng muốn đáp lại ánh mắt nàng... Ta liều quá, nàng có nói với ta đâu. Nguyên là hai ngôi sao đẹp nhất bầu trời có việc phải đi vắng, đã tha thiết nhờ mắt nàng lấp lánh chờ đến lúc sao về. Ừ, nếu mắt nàng lên thay cho sao, và sao xuống nằm dưới đôi mày kia thì sao nhỉ? Vẻ rực rỡ của đôi gò má nàng sẽ làm cho các vì tinh tú nọ phải hổ ngươi, như vừng dương làm ánh đèn phải thẹn thùng; còn cặp mắt kia trên bầu trời sẽ rọi khắp khoảng không một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc sẽ lên tiếng hót vang vì tưởng là đêm đã tàn. Kìa nàng tì má lên tay! Ước gì ta là chiếc bao tay nhỉ, để được mơn trớn má đào!

Giu-li-ét: Ôi chao!

Rô-mê-ô: Kìa, nàng vừa lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy hãy nói nữa đi! Đêm nay trên đầu ta, nàng tỏa ánh hào quang như một sứ giả nhà trời có đôi cánh, đang cưỡi những áng mây lười nhẹ lướt trên không trung, khiến kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt thịt mà chiêm ngưỡng.

Giu-li-ét: Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô! Sao chàng lại mang tên đó nhỉ? Chàng hãy từ bỏ thân phụ đi, từ bỏ tên họ đi; hoặc không thì chàng hãy thề là chàng yêu em đi, em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

Rô-mê-ô (nói một mình): Ta cứ đứng nghe thêm nữa, hay nên lên tiếng nhỉ?

Giu-li-ét: Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi. Nhưng nếu chẳng phải là người họ Môn-ta-ghiu thì chàng cũng vẫn là chàng. Chàng ơi! Hãy mang tên họ nào khác đi! Thế nào là họ Môn-ta-ghiu nhỉ? Cái tên đó đâu có phải là bàn tay, bàn chân, cánh tay, bộ mặt, một bộ phận nào của thân thể con người... Cái tên nào có nghĩa gì? Bông hồng kia, giá gọi bằng một tên khác, thì hương thơm cũng vẫn ngạt ngào. Vậy nếu chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa, thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn mười... Rô-mê-ô chàng ơi, chàng hãy từ bỏ tên họ đi. Cái tên kia đâu có phải xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em.

Rô-mê-ô: Đúng là từ miệng nàng nói ra nhé! Chỉ cần được nàng gọi là người yêu là tôi xin tức thì nhận tên thánh mới; từ nay trở đi, tôi không muốn bao giờ là Rô-mê-ô nữa.

Giu-li-ét: Người là ai, mà nhờ đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng vậy?

Rô-mê-ô: Tôi không biết xưng danh cùng nàng thế nào. Nàng tiên yêu quý của tôi ơi, tôi thù ghét cái tên của tôi, vì nó là kẻ thù của nàng. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó, thì tôi xin xé nát nó ra.

Giu-li-ét: Tai nghe chưa trọn một trăm chữ từ miệng đó nói ra mà đã nhận ra tiếng ai rồi. Chẳng phải chàng Rô-mê-ô, họ nhà Môn-ta-ghiu đó ư?

Rô-mê-ô: Hỡi nàng tiên kiều diễm, nếu nàng chẳng ưa tên họ đó, thì tôi chẳng phải Rô-mê-ô mà cũng chẳng thuộc họ Môn-ta-ghiu.

Giu-li-ét: Chàng làm thế nào mà tới được chốn này? Và chàng tới làm gì? Tường vườn này cao, vượt qua thật khó. Và chàng thử nghĩ lại xem mình là ai? Nếu bị họ hàng nhà em bắt gặp nơi đây thì chàng khó lòng thoát chết.

Rô-mê-ô: Tôi vượt được tường này là nhờ đôi cánh của tình yêu; mấy bức tường đá ngăn sao được ái tình. Mà cái gì tình yêu dám làm là làm được. Người nhà nàng ngăn sao nổi tôi.

Giu-li-ét: Họ mà bắt gặp chàng thì họ giết chàng mất.

Rô-mê-ô: Nàng ơi, ánh mắt kia còn nguy hiểm cho tôi hơn hai chục lưỡi kiếm của họ. Nàng hãy nhìn tôi với khoé mắt yêu thương là tôi chẳng ngại gì hằn thù của họ nữa.

Giu-li-ét: Em cầu mong cho họ đừng bắt gặp chàng nơi đây.

Rô-mê-ô: Đã có áo choàng của nàng Đêm che cho tôi khỏi bị họ nom thấy. Vả chăng, nếu chẳng được nàng đoái hoài thì thà cứ để họ bắt gặp. Thà để cho lòng căm thù của họ chấm dứt đời tôi còn hơn kéo dài kiếp sống mà thiếu tình nàng.

Giu-li-ét: Ai đưa lối cho chàng tới đây?

Rô-mê-ô: Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.

Giu-li-ét: Nếu chẳng có màn đêm che phủ thì chàng đã thấy má em ửng đỏ vì những lời em nói cùng chàng đêm nay. Chàng ơi, em muốn chẳng vượt vòng lễ giáo, em muốn... em muốn chối những lời vừa nói... Nhưng thôi, khách sáo làm gì? Chàng có yêu em không? Em biết là chàng sẽ trả lời “có”, và em sẽ tin chàng ngay. Nhưng xin chàng đừng thề thốt, chắc đâu chàng giữ được lời thề: những chuyện tình nhân bội ước chẳng đã khiến Thượng đế tức cười sao... Chàng Rô-mê-ô phong nhã hỡi, nếu chàng yêu em thì xin cứ thẳng thắn nói lên; và nếu chàng cho em là dễ xiêu lòng quá, thì em sẽ cau mày, em sẽ làm cao, em sẽ nói “không” để chàng phải sớm khuya theo đuổi; nhưng nếu chàng chẳng nghĩ vậy thì em cũng chẳng khi nào làm thế... Thật vậy, chàng Môn-ta-ghiu tuấn tú ơi, em yêu chàng say đắm; có lẽ chàng sẽ cho em là gái lẳng lơ, nhưng hãy tin em hỡi người quân tử, em sẽ giàu lòng chung thuỷ hơn những kẻ giả bộ kiêu kì, và em cũng xin thú thật là nếu chàng chẳng bắt gặp em đương thổ lộ mối tình tha thiết thì em cũng đã dè dặt hơn cùng chàng. Vậy em xin chàng hãy tha thứ cho em và đừng vì nỗi lòng yếu đuối bị bắt chợt trong đêm tối mà ngờ em là kẻ trăng hoa.

Rô-mê-ô: Thưa tiểu thư, tôi xin thề có mảnh trăng thiêng liêng kia đương dát bạc trên những ngọn cây trĩu quả…

Giu-li-ét: Em xin chàng đừng lấy trăng kia thề thốt, vừng trăng nghiêng ngả mà mỗi tháng lại thay đổi đường đi lối về. Em sợ tình chàng cũng sẽ như trăng kia thay đổi.

Rô-mê-ô: Vậy tôi phải lấy gì mà thề?

Giu-li-ét: Xin chàng đừng thề nguyền chi cả; hay nếu chàng muốn thì chàng hãy đem tấm thân tuấn nhã kia ra mà thề; đó là vị thần mà em thờ phụng, và em sẽ tin chàng.

Rô-mê-ô: Nếu tình yêu tha thiết của trái tim tôi...

Giu-li-ét: Nhưng thôi chàng ôi, đừng thề thốt nữa. Mặc dầu em sung sướng được gặp chàng, nhưng đêm nay lời thề của chàng cũng chẳng mang lại niềm vui cho em đâu. Sự việc xảy ra nhanh chóng quá, bất ngờ quá, thình lình quá, như ánh chớp kia vội tắt trước khi ta kịp nói: “Kìa chớp loè!”... Bạn yêu quý hỡi, xin chào bạn nhé! Được hơi thở của mùa hạ ve vuốt, có thể lần sau gặp nhau, nụ ái tình này đã nở thành một đoá hoa lộng lẫy... Em xin chào chàng!... Em cầu cho sự thanh thản êm đềm của lòng em cũng sẽ đến với trái tim chàng.

Rô-mê-ôi: Ôi! Nàng chẳng cho tôi được thoả nguyện sao?

Giu-li-ét: Chàng muốn thoả ước nguyện gì đêm nay?

Rô-mê-ô: Tôi ước ao được cùng nàng trao lời thề chung thuỷ.

Giu-li-ét: Em đã gửi chàng lời thề trước khi chàng hỏi. Vậy mà em ước gì còn giữ lại chưa trao.

Rô-mê-ô: Nàng muốn lấy lại lời thề chăng? Để làm gì vậy, hỡi người yêu quý? Giu-li-ét: Em chỉ muốn được rộng lòng hào phóng, và tặng chàng lần nữa. Thật ra thì điều em ước, em đã có rồi: lòng em mênh mông, tình em thăm thẳm như biển cả. Em càng tặng chàng thì em lại càng có nhiều, vì cả hai đều là vô tận. [...]

HỒI BA, CẢNH V

Phòng Giu-li-ét

Rô-mê-ô và Giu-li-ét đứng bên cửa sổ trông xuống vườn

Giu-li-ét: Anh đi ư? Trời còn lâu mới sáng. Tiếng chim đã làm anh hoảng hốt là tiếng hoạ mi đấy, không phải tiếng sơn ca đâu. Đêm nào nó cũng hót trên cây lựu đằng kia. Anh ơi, cứ tin lời em nói, đúng là tiếng hoạ mi.

Rô-mê-ô: Sơn ca, sứ giả của bình minh đấy! Không phải hoạ mi đâu. Em yêu quý, hãy nhìn kia, ánh hồng ghen với chúng ta đã viền sáng những đám mây đang phải rời nhau ngoài phương đông. Những ngọn bạch lạp trên trời đêm đã tắt, và bình minh tươi vui đang kiễng chân rón rén trên đỉnh núi xa mờ. Anh phải ra đi để sống, hoặc ở lại mà chết.

Giu-li-ét: Vệt sáng kia không phải ánh bình minh, em biết! Đó là một ngôi sao băng Mặt Trời vừa phun ra để làm ngọn đuốc đưa anh tới Man-tua. Anh hãy ở lại, chưa đến lúc anh phải ra đi.

Rô-mê-ô: Được, cứ để họ bắt, cứ để họ giết! Anh sẽ vui lòng, vì đó là ý muốn của em. Vệt sáng mờ kia đâu phải ánh mắt của bình minh, đó chỉ là tia phản chiếu của vừng trán ả Hằng. Tiếng hót vang bầu trời trên đầu chúng ta cũng chẳng phải tiếng sơn ca. Anh thiết tha muốn ở lại nơi đây, chẳng còn lòng nào cất bước. Tử thần hỡi, cứ lại đây, ta vui lòng chờ mi, vì nàng Giu-li-ét muốn như vậy... Hỡi tâm hồn của anh, chúng ta đang nói gì nhỉ? Chúng ta hãy tiếp tục chuyện trò đi, trời đã sáng đâu.

Giu-li-ét: Trời sáng rồi, trời sáng rồi! Anh ơi, đi đi, đi ngay đi. Đúng là con sơn ca đang cất tiếng hót lạc điệu; giọng nó mới chối tai làm sao! Người ta bảo tiếng sơn ca êm ái, thánh thót, bởi nó khéo phân chia cung bậc, nhưng chẳng phải vậy đâu, bởi nó chỉ chia lìa anh và em thôi. Người ta bảo sơn ca xưa đã đổi mắt với giống cóc nhái; sao chúng chẳng đổi cả giọng cho nhau, vì tiếng hót hôm nay chỉ bắt chúng ta phải kinh hoảng rời nhau; nó như tiếng kèn phường săn đuổi bắt anh rời khỏi nơi đây. Anh ơi, anh đi đi. Trời mỗi lúc một sáng.

Rô-mê-ô: Mỗi lúc một sáng ư? Nỗi đau thương của chúng ta mỗi lúc một chìm thêm vào tăm tối.

Nhũ mẫu ra

Nhũ mẫu: Thưa tiểu thư!

Giu-li-ét: Gì đấy, nhũ mẫu?

Nhũ mẫu: Phu nhân sắp tới phòng tiểu thư. Trời sắp sáng. Tiểu thư hãy nên cẩn trọng.

Nhũ mẫu vào

Giu-li-ét: Thôi cửa ơi, hãy cho ánh sáng lọt vào, và để đời sống đi ra.

Rô-mê-ô: Thôi vĩnh biệt! Em cho anh một cái hôn trước khi anh trèo xuống.

Xuống

Giu-li-ét: Anh đi rồi đấy ư? Ông hoàng của em, chồng của em, người yêu của em, bạn của em! Một giờ có bao nhiêu ngày thì em phải có tin anh chừng ấy lần, vì mỗi phút đã có bao ngày trong đó. Anh ơi, cứ tính như thế thì khi gặp lại Rô-mê-ô của em, em sẽ chẳng còn xuân sắc nữa.

Rô-mê-ô: Vĩnh biệt. Hỡi em yêu quý, anh sẽ không bỏ lỡ dịp nào để gửi tin đến cho em.

Giu-li-ét: Anh ơi, có bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nữa không?

Rô-mê-ô: Nhất định là sẽ có. Một ngày kia chúng ta sẽ ngồi bên nhau bâng khuâng ôn lại những nỗi ngậm ngùi hôm nay.

Giu-li-ét: Trời ơi, sao em linh cảm có chuyện chẳng lành! Em nhìn anh đứng dưới ấy như thây ma nằm dưới mồ. Mắt em hoa làm sao mà thấy anh nhợt nhạt quá! Rô-mê-ô: Em ơi, mắt anh nhìn cũng thấy em nhợt nhạt làm sao! Sầu thương đã uống hết máu chúng ta. Thôi, vĩnh biệt!

Rô-mê-ô vào

(Rô-mê-ô và Giu-li-ét, in trong Tuyển tập tác phẩm William Shakespeare,

ĐẶNG THẾ BÍNH dịch, NXB Sân khấu và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây,

Hà Nội, 2006)

THỀ NGUYỀN VÀ VĨNH BIỆT

(Trích vở kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét)

SẾCH-XPIA

HỒI HAI, CẢNH II

Vườn nhà Ca-piu-lét

Rô-mê-ô ra

Rô-mê-ô: Kẻ chưa từng bị thương thì há sợ gì sẹo!

Giu-li-ét xuất hiện trên cửa sổ

Ấy nhè nhẹ chứ nào! Ánh sáng nào vừa loé trên cửa sổ kia? Đó, phương đông đó, và nàng Giu-li-ét là Mặt Trời. Vừng đông đẹp tươi ơi, hãy hiện ra đi, hãy giết chết ả Hằng Nga đố kị, héo hon và nhợt nhạt vì đau buồn khi thấy kẻ hầu của ả lại đẹp hơn ả. Ả ghen với em thế thì em theo ả làm gì? Bộ cánh đồng cốt của ả xanh xao nhợt nhạt, chỉ hợp với những đồ ngu xuẩn, em hãy vứt nó đi... Ôi người mà ta sùng kính, người mà ta yêu đương! Ôi, giá nàng biết nhỉ!... Nàng đang nói... Không, nàng im lặng... Gì kia? Đôi mắt nàng như lên tiếng, và ta nóng lòng muốn đáp lại ánh mắt nàng... Ta liều quá, nàng có nói với ta đâu. Nguyên là hai ngôi sao đẹp nhất bầu trời có việc phải đi vắng, đã tha thiết nhờ mắt nàng lấp lánh chờ đến lúc sao về. Ừ, nếu mắt nàng lên thay cho sao, và sao xuống nằm dưới đôi mày kia thì sao nhỉ? Vẻ rực rỡ của đôi gò má nàng sẽ làm cho các vì tinh tú nọ phải hổ ngươi, như vừng dương làm ánh đèn phải thẹn thùng; còn cặp mắt kia trên bầu trời sẽ rọi khắp khoảng không một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc sẽ lên tiếng hót vang vì tưởng là đêm đã tàn. Kìa nàng tì má lên tay! Ước gì ta là chiếc bao tay nhỉ, để được mơn trớn má đào!

Giu-li-ét: Ôi chao!

Rô-mê-ô: Kìa, nàng vừa lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy hãy nói nữa đi! Đêm nay trên đầu ta, nàng tỏa ánh hào quang như một sứ giả nhà trời có đôi cánh, đang cưỡi những áng mây lười nhẹ lướt trên không trung, khiến kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt thịt mà chiêm ngưỡng.

Giu-li-ét: Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô! Sao chàng lại mang tên đó nhỉ? Chàng hãy từ bỏ thân phụ đi, từ bỏ tên họ đi; hoặc không thì chàng hãy thề là chàng yêu em đi, em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

Rô-mê-ô (nói một mình): Ta cứ đứng nghe thêm nữa, hay nên lên tiếng nhỉ?

Giu-li-ét: Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi. Nhưng nếu chẳng phải là người họ Môn-ta-ghiu thì chàng cũng vẫn là chàng. Chàng ơi! Hãy mang tên họ nào khác đi! Thế nào là họ Môn-ta-ghiu nhỉ? Cái tên đó đâu có phải là bàn tay, bàn chân, cánh tay, bộ mặt, một bộ phận nào của thân thể con người... Cái tên nào có nghĩa gì? Bông hồng kia, giá gọi bằng một tên khác, thì hương thơm cũng vẫn ngạt ngào. Vậy nếu chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa, thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn mười... Rô-mê-ô chàng ơi, chàng hãy từ bỏ tên họ đi. Cái tên kia đâu có phải xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em.

Rô-mê-ô: Đúng là từ miệng nàng nói ra nhé! Chỉ cần được nàng gọi là người yêu là tôi xin tức thì nhận tên thánh mới; từ nay trở đi, tôi không muốn bao giờ là Rô-mê-ô nữa.

Giu-li-ét: Người là ai, mà nhờ đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng vậy?

Rô-mê-ô: Tôi không biết xưng danh cùng nàng thế nào. Nàng tiên yêu quý của tôi ơi, tôi thù ghét cái tên của tôi, vì nó là kẻ thù của nàng. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó, thì tôi xin xé nát nó ra.

Giu-li-ét: Tai nghe chưa trọn một trăm chữ từ miệng đó nói ra mà đã nhận ra tiếng ai rồi. Chẳng phải chàng Rô-mê-ô, họ nhà Môn-ta-ghiu đó ư?

Rô-mê-ô: Hỡi nàng tiên kiều diễm, nếu nàng chẳng ưa tên họ đó, thì tôi chẳng phải Rô-mê-ô mà cũng chẳng thuộc họ Môn-ta-ghiu.

Giu-li-ét: Chàng làm thế nào mà tới được chốn này? Và chàng tới làm gì? Tường vườn này cao, vượt qua thật khó. Và chàng thử nghĩ lại xem mình là ai? Nếu bị họ hàng nhà em bắt gặp nơi đây thì chàng khó lòng thoát chết.

Rô-mê-ô: Tôi vượt được tường này là nhờ đôi cánh của tình yêu; mấy bức tường đá ngăn sao được ái tình. Mà cái gì tình yêu dám làm là làm được. Người nhà nàng ngăn sao nổi tôi.

Giu-li-ét: Họ mà bắt gặp chàng thì họ giết chàng mất.

Rô-mê-ô: Nàng ơi, ánh mắt kia còn nguy hiểm cho tôi hơn hai chục lưỡi kiếm của họ. Nàng hãy nhìn tôi với khoé mắt yêu thương là tôi chẳng ngại gì hằn thù của họ nữa.

Giu-li-ét: Em cầu mong cho họ đừng bắt gặp chàng nơi đây.

Rô-mê-ô: Đã có áo choàng của nàng Đêm che cho tôi khỏi bị họ nom thấy. Vả chăng, nếu chẳng được nàng đoái hoài thì thà cứ để họ bắt gặp. Thà để cho lòng căm thù của họ chấm dứt đời tôi còn hơn kéo dài kiếp sống mà thiếu tình nàng.

Giu-li-ét: Ai đưa lối cho chàng tới đây?

Rô-mê-ô: Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.

Giu-li-ét: Nếu chẳng có màn đêm che phủ thì chàng đã thấy má em ửng đỏ vì những lời em nói cùng chàng đêm nay. Chàng ơi, em muốn chẳng vượt vòng lễ giáo, em muốn... em muốn chối những lời vừa nói... Nhưng thôi, khách sáo làm gì? Chàng có yêu em không? Em biết là chàng sẽ trả lời “có”, và em sẽ tin chàng ngay. Nhưng xin chàng đừng thề thốt, chắc đâu chàng giữ được lời thề: những chuyện tình nhân bội ước chẳng đã khiến Thượng đế tức cười sao... Chàng Rô-mê-ô phong nhã hỡi, nếu chàng yêu em thì xin cứ thẳng thắn nói lên; và nếu chàng cho em là dễ xiêu lòng quá, thì em sẽ cau mày, em sẽ làm cao, em sẽ nói “không” để chàng phải sớm khuya theo đuổi; nhưng nếu chàng chẳng nghĩ vậy thì em cũng chẳng khi nào làm thế... Thật vậy, chàng Môn-ta-ghiu tuấn tú ơi, em yêu chàng say đắm; có lẽ chàng sẽ cho em là gái lẳng lơ, nhưng hãy tin em hỡi người quân tử, em sẽ giàu lòng chung thuỷ hơn những kẻ giả bộ kiêu kì, và em cũng xin thú thật là nếu chàng chẳng bắt gặp em đương thổ lộ mối tình tha thiết thì em cũng đã dè dặt hơn cùng chàng. Vậy em xin chàng hãy tha thứ cho em và đừng vì nỗi lòng yếu đuối bị bắt chợt trong đêm tối mà ngờ em là kẻ trăng hoa.

Rô-mê-ô: Thưa tiểu thư, tôi xin thề có mảnh trăng thiêng liêng kia đương dát bạc trên những ngọn cây trĩu quả…

Giu-li-ét: Em xin chàng đừng lấy trăng kia thề thốt, vừng trăng nghiêng ngả mà mỗi tháng lại thay đổi đường đi lối về. Em sợ tình chàng cũng sẽ như trăng kia thay đổi.

Rô-mê-ô: Vậy tôi phải lấy gì mà thề?

Giu-li-ét: Xin chàng đừng thề nguyền chi cả; hay nếu chàng muốn thì chàng hãy đem tấm thân tuấn nhã kia ra mà thề; đó là vị thần mà em thờ phụng, và em sẽ tin chàng.

Rô-mê-ô: Nếu tình yêu tha thiết của trái tim tôi...

Giu-li-ét: Nhưng thôi chàng ôi, đừng thề thốt nữa. Mặc dầu em sung sướng được gặp chàng, nhưng đêm nay lời thề của chàng cũng chẳng mang lại niềm vui cho em đâu. Sự việc xảy ra nhanh chóng quá, bất ngờ quá, thình lình quá, như ánh chớp kia vội tắt trước khi ta kịp nói: “Kìa chớp loè!”... Bạn yêu quý hỡi, xin chào bạn nhé! Được hơi thở của mùa hạ ve vuốt, có thể lần sau gặp nhau, nụ ái tình này đã nở thành một đoá hoa lộng lẫy... Em xin chào chàng!... Em cầu cho sự thanh thản êm đềm của lòng em cũng sẽ đến với trái tim chàng.

Rô-mê-ôi: Ôi! Nàng chẳng cho tôi được thoả nguyện sao?

Giu-li-ét: Chàng muốn thoả ước nguyện gì đêm nay?

Rô-mê-ô: Tôi ước ao được cùng nàng trao lời thề chung thuỷ.

Giu-li-ét: Em đã gửi chàng lời thề trước khi chàng hỏi. Vậy mà em ước gì còn giữ lại chưa trao.

Rô-mê-ô: Nàng muốn lấy lại lời thề chăng? Để làm gì vậy, hỡi người yêu quý? Giu-li-ét: Em chỉ muốn được rộng lòng hào phóng, và tặng chàng lần nữa. Thật ra thì điều em ước, em đã có rồi: lòng em mênh mông, tình em thăm thẳm như biển cả. Em càng tặng chàng thì em lại càng có nhiều, vì cả hai đều là vô tận. [...]

HỒI BA, CẢNH V

Phòng Giu-li-ét

Rô-mê-ô và Giu-li-ét đứng bên cửa sổ trông xuống vườn

Giu-li-ét: Anh đi ư? Trời còn lâu mới sáng. Tiếng chim đã làm anh hoảng hốt là tiếng hoạ mi đấy, không phải tiếng sơn ca đâu. Đêm nào nó cũng hót trên cây lựu đằng kia. Anh ơi, cứ tin lời em nói, đúng là tiếng hoạ mi.

Rô-mê-ô: Sơn ca, sứ giả của bình minh đấy! Không phải hoạ mi đâu. Em yêu quý, hãy nhìn kia, ánh hồng ghen với chúng ta đã viền sáng những đám mây đang phải rời nhau ngoài phương đông. Những ngọn bạch lạp trên trời đêm đã tắt, và bình minh tươi vui đang kiễng chân rón rén trên đỉnh núi xa mờ. Anh phải ra đi để sống, hoặc ở lại mà chết.

Giu-li-ét: Vệt sáng kia không phải ánh bình minh, em biết! Đó là một ngôi sao băng Mặt Trời vừa phun ra để làm ngọn đuốc đưa anh tới Man-tua. Anh hãy ở lại, chưa đến lúc anh phải ra đi.

Rô-mê-ô: Được, cứ để họ bắt, cứ để họ giết! Anh sẽ vui lòng, vì đó là ý muốn của em. Vệt sáng mờ kia đâu phải ánh mắt của bình minh, đó chỉ là tia phản chiếu của vừng trán ả Hằng. Tiếng hót vang bầu trời trên đầu chúng ta cũng chẳng phải tiếng sơn ca. Anh thiết tha muốn ở lại nơi đây, chẳng còn lòng nào cất bước. Tử thần hỡi, cứ lại đây, ta vui lòng chờ mi, vì nàng Giu-li-ét muốn như vậy... Hỡi tâm hồn của anh, chúng ta đang nói gì nhỉ? Chúng ta hãy tiếp tục chuyện trò đi, trời đã sáng đâu.

Giu-li-ét: Trời sáng rồi, trời sáng rồi! Anh ơi, đi đi, đi ngay đi. Đúng là con sơn ca đang cất tiếng hót lạc điệu; giọng nó mới chối tai làm sao! Người ta bảo tiếng sơn ca êm ái, thánh thót, bởi nó khéo phân chia cung bậc, nhưng chẳng phải vậy đâu, bởi nó chỉ chia lìa anh và em thôi. Người ta bảo sơn ca xưa đã đổi mắt với giống cóc nhái; sao chúng chẳng đổi cả giọng cho nhau, vì tiếng hót hôm nay chỉ bắt chúng ta phải kinh hoảng rời nhau; nó như tiếng kèn phường săn đuổi bắt anh rời khỏi nơi đây. Anh ơi, anh đi đi. Trời mỗi lúc một sáng.

Rô-mê-ô: Mỗi lúc một sáng ư? Nỗi đau thương của chúng ta mỗi lúc một chìm thêm vào tăm tối.

Nhũ mẫu ra

Nhũ mẫu: Thưa tiểu thư!

Giu-li-ét: Gì đấy, nhũ mẫu?

Nhũ mẫu: Phu nhân sắp tới phòng tiểu thư. Trời sắp sáng. Tiểu thư hãy nên cẩn trọng.

Nhũ mẫu vào

Giu-li-ét: Thôi cửa ơi, hãy cho ánh sáng lọt vào, và để đời sống đi ra.

Rô-mê-ô: Thôi vĩnh biệt! Em cho anh một cái hôn trước khi anh trèo xuống.

Xuống

Giu-li-ét: Anh đi rồi đấy ư? Ông hoàng của em, chồng của em, người yêu của em, bạn của em! Một giờ có bao nhiêu ngày thì em phải có tin anh chừng ấy lần, vì mỗi phút đã có bao ngày trong đó. Anh ơi, cứ tính như thế thì khi gặp lại Rô-mê-ô của em, em sẽ chẳng còn xuân sắc nữa.

Rô-mê-ô: Vĩnh biệt. Hỡi em yêu quý, anh sẽ không bỏ lỡ dịp nào để gửi tin đến cho em.

Giu-li-ét: Anh ơi, có bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nữa không?

Rô-mê-ô: Nhất định là sẽ có. Một ngày kia chúng ta sẽ ngồi bên nhau bâng khuâng ôn lại những nỗi ngậm ngùi hôm nay.

Giu-li-ét: Trời ơi, sao em linh cảm có chuyện chẳng lành! Em nhìn anh đứng dưới ấy như thây ma nằm dưới mồ. Mắt em hoa làm sao mà thấy anh nhợt nhạt quá! Rô-mê-ô: Em ơi, mắt anh nhìn cũng thấy em nhợt nhạt làm sao! Sầu thương đã uống hết máu chúng ta. Thôi, vĩnh biệt!

Rô-mê-ô vào

(Rô-mê-ô và Giu-li-ét, in trong Tuyển tập tác phẩm William Shakespeare,

ĐẶNG THẾ BÍNH dịch, NXB Sân khấu và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây,

Hà Nội, 2006)

THỀ NGUYỀN VÀ VĨNH BIỆT

(Trích vở kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét)

SẾCH-XPIA

HỒI HAI, CẢNH II

Vườn nhà Ca-piu-lét

Rô-mê-ô ra

Rô-mê-ô: Kẻ chưa từng bị thương thì há sợ gì sẹo!

Giu-li-ét xuất hiện trên cửa sổ

Ấy nhè nhẹ chứ nào! Ánh sáng nào vừa loé trên cửa sổ kia? Đó, phương đông đó, và nàng Giu-li-ét là Mặt Trời. Vừng đông đẹp tươi ơi, hãy hiện ra đi, hãy giết chết ả Hằng Nga đố kị, héo hon và nhợt nhạt vì đau buồn khi thấy kẻ hầu của ả lại đẹp hơn ả. Ả ghen với em thế thì em theo ả làm gì? Bộ cánh đồng cốt của ả xanh xao nhợt nhạt, chỉ hợp với những đồ ngu xuẩn, em hãy vứt nó đi... Ôi người mà ta sùng kính, người mà ta yêu đương! Ôi, giá nàng biết nhỉ!... Nàng đang nói... Không, nàng im lặng... Gì kia? Đôi mắt nàng như lên tiếng, và ta nóng lòng muốn đáp lại ánh mắt nàng... Ta liều quá, nàng có nói với ta đâu. Nguyên là hai ngôi sao đẹp nhất bầu trời có việc phải đi vắng, đã tha thiết nhờ mắt nàng lấp lánh chờ đến lúc sao về. Ừ, nếu mắt nàng lên thay cho sao, và sao xuống nằm dưới đôi mày kia thì sao nhỉ? Vẻ rực rỡ của đôi gò má nàng sẽ làm cho các vì tinh tú nọ phải hổ ngươi, như vừng dương làm ánh đèn phải thẹn thùng; còn cặp mắt kia trên bầu trời sẽ rọi khắp khoảng không một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc sẽ lên tiếng hót vang vì tưởng là đêm đã tàn. Kìa nàng tì má lên tay! Ước gì ta là chiếc bao tay nhỉ, để được mơn trớn má đào!

Giu-li-ét: Ôi chao!

Rô-mê-ô: Kìa, nàng vừa lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy hãy nói nữa đi! Đêm nay trên đầu ta, nàng tỏa ánh hào quang như một sứ giả nhà trời có đôi cánh, đang cưỡi những áng mây lười nhẹ lướt trên không trung, khiến kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt thịt mà chiêm ngưỡng.

Giu-li-ét: Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô! Sao chàng lại mang tên đó nhỉ? Chàng hãy từ bỏ thân phụ đi, từ bỏ tên họ đi; hoặc không thì chàng hãy thề là chàng yêu em đi, em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

Rô-mê-ô (nói một mình): Ta cứ đứng nghe thêm nữa, hay nên lên tiếng nhỉ?

Giu-li-ét: Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi. Nhưng nếu chẳng phải là người họ Môn-ta-ghiu thì chàng cũng vẫn là chàng. Chàng ơi! Hãy mang tên họ nào khác đi! Thế nào là họ Môn-ta-ghiu nhỉ? Cái tên đó đâu có phải là bàn tay, bàn chân, cánh tay, bộ mặt, một bộ phận nào của thân thể con người... Cái tên nào có nghĩa gì? Bông hồng kia, giá gọi bằng một tên khác, thì hương thơm cũng vẫn ngạt ngào. Vậy nếu chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa, thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn mười... Rô-mê-ô chàng ơi, chàng hãy từ bỏ tên họ đi. Cái tên kia đâu có phải xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em.

Rô-mê-ô: Đúng là từ miệng nàng nói ra nhé! Chỉ cần được nàng gọi là người yêu là tôi xin tức thì nhận tên thánh mới; từ nay trở đi, tôi không muốn bao giờ là Rô-mê-ô nữa.

Giu-li-ét: Người là ai, mà nhờ đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng vậy?

Rô-mê-ô: Tôi không biết xưng danh cùng nàng thế nào. Nàng tiên yêu quý của tôi ơi, tôi thù ghét cái tên của tôi, vì nó là kẻ thù của nàng. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó, thì tôi xin xé nát nó ra.

Giu-li-ét: Tai nghe chưa trọn một trăm chữ từ miệng đó nói ra mà đã nhận ra tiếng ai rồi. Chẳng phải chàng Rô-mê-ô, họ nhà Môn-ta-ghiu đó ư?

Rô-mê-ô: Hỡi nàng tiên kiều diễm, nếu nàng chẳng ưa tên họ đó, thì tôi chẳng phải Rô-mê-ô mà cũng chẳng thuộc họ Môn-ta-ghiu.

Giu-li-ét: Chàng làm thế nào mà tới được chốn này? Và chàng tới làm gì? Tường vườn này cao, vượt qua thật khó. Và chàng thử nghĩ lại xem mình là ai? Nếu bị họ hàng nhà em bắt gặp nơi đây thì chàng khó lòng thoát chết.

Rô-mê-ô: Tôi vượt được tường này là nhờ đôi cánh của tình yêu; mấy bức tường đá ngăn sao được ái tình. Mà cái gì tình yêu dám làm là làm được. Người nhà nàng ngăn sao nổi tôi.

Giu-li-ét: Họ mà bắt gặp chàng thì họ giết chàng mất.

Rô-mê-ô: Nàng ơi, ánh mắt kia còn nguy hiểm cho tôi hơn hai chục lưỡi kiếm của họ. Nàng hãy nhìn tôi với khoé mắt yêu thương là tôi chẳng ngại gì hằn thù của họ nữa.

Giu-li-ét: Em cầu mong cho họ đừng bắt gặp chàng nơi đây.

Rô-mê-ô: Đã có áo choàng của nàng Đêm che cho tôi khỏi bị họ nom thấy. Vả chăng, nếu chẳng được nàng đoái hoài thì thà cứ để họ bắt gặp. Thà để cho lòng căm thù của họ chấm dứt đời tôi còn hơn kéo dài kiếp sống mà thiếu tình nàng.

Giu-li-ét: Ai đưa lối cho chàng tới đây?

Rô-mê-ô: Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.

Giu-li-ét: Nếu chẳng có màn đêm che phủ thì chàng đã thấy má em ửng đỏ vì những lời em nói cùng chàng đêm nay. Chàng ơi, em muốn chẳng vượt vòng lễ giáo, em muốn... em muốn chối những lời vừa nói... Nhưng thôi, khách sáo làm gì? Chàng có yêu em không? Em biết là chàng sẽ trả lời “có”, và em sẽ tin chàng ngay. Nhưng xin chàng đừng thề thốt, chắc đâu chàng giữ được lời thề: những chuyện tình nhân bội ước chẳng đã khiến Thượng đế tức cười sao... Chàng Rô-mê-ô phong nhã hỡi, nếu chàng yêu em thì xin cứ thẳng thắn nói lên; và nếu chàng cho em là dễ xiêu lòng quá, thì em sẽ cau mày, em sẽ làm cao, em sẽ nói “không” để chàng phải sớm khuya theo đuổi; nhưng nếu chàng chẳng nghĩ vậy thì em cũng chẳng khi nào làm thế... Thật vậy, chàng Môn-ta-ghiu tuấn tú ơi, em yêu chàng say đắm; có lẽ chàng sẽ cho em là gái lẳng lơ, nhưng hãy tin em hỡi người quân tử, em sẽ giàu lòng chung thuỷ hơn những kẻ giả bộ kiêu kì, và em cũng xin thú thật là nếu chàng chẳng bắt gặp em đương thổ lộ mối tình tha thiết thì em cũng đã dè dặt hơn cùng chàng. Vậy em xin chàng hãy tha thứ cho em và đừng vì nỗi lòng yếu đuối bị bắt chợt trong đêm tối mà ngờ em là kẻ trăng hoa.

Rô-mê-ô: Thưa tiểu thư, tôi xin thề có mảnh trăng thiêng liêng kia đương dát bạc trên những ngọn cây trĩu quả…

Giu-li-ét: Em xin chàng đừng lấy trăng kia thề thốt, vừng trăng nghiêng ngả mà mỗi tháng lại thay đổi đường đi lối về. Em sợ tình chàng cũng sẽ như trăng kia thay đổi.

Rô-mê-ô: Vậy tôi phải lấy gì mà thề?

Giu-li-ét: Xin chàng đừng thề nguyền chi cả; hay nếu chàng muốn thì chàng hãy đem tấm thân tuấn nhã kia ra mà thề; đó là vị thần mà em thờ phụng, và em sẽ tin chàng.

Rô-mê-ô: Nếu tình yêu tha thiết của trái tim tôi...

Giu-li-ét: Nhưng thôi chàng ôi, đừng thề thốt nữa. Mặc dầu em sung sướng được gặp chàng, nhưng đêm nay lời thề của chàng cũng chẳng mang lại niềm vui cho em đâu. Sự việc xảy ra nhanh chóng quá, bất ngờ quá, thình lình quá, như ánh chớp kia vội tắt trước khi ta kịp nói: “Kìa chớp loè!”... Bạn yêu quý hỡi, xin chào bạn nhé! Được hơi thở của mùa hạ ve vuốt, có thể lần sau gặp nhau, nụ ái tình này đã nở thành một đoá hoa lộng lẫy... Em xin chào chàng!... Em cầu cho sự thanh thản êm đềm của lòng em cũng sẽ đến với trái tim chàng.

Rô-mê-ôi: Ôi! Nàng chẳng cho tôi được thoả nguyện sao?

Giu-li-ét: Chàng muốn thoả ước nguyện gì đêm nay?

Rô-mê-ô: Tôi ước ao được cùng nàng trao lời thề chung thuỷ.

Giu-li-ét: Em đã gửi chàng lời thề trước khi chàng hỏi. Vậy mà em ước gì còn giữ lại chưa trao.

Rô-mê-ô: Nàng muốn lấy lại lời thề chăng? Để làm gì vậy, hỡi người yêu quý? Giu-li-ét: Em chỉ muốn được rộng lòng hào phóng, và tặng chàng lần nữa. Thật ra thì điều em ước, em đã có rồi: lòng em mênh mông, tình em thăm thẳm như biển cả. Em càng tặng chàng thì em lại càng có nhiều, vì cả hai đều là vô tận. [...]

HỒI BA, CẢNH V

Phòng Giu-li-ét

Rô-mê-ô và Giu-li-ét đứng bên cửa sổ trông xuống vườn

Giu-li-ét: Anh đi ư? Trời còn lâu mới sáng. Tiếng chim đã làm anh hoảng hốt là tiếng hoạ mi đấy, không phải tiếng sơn ca đâu. Đêm nào nó cũng hót trên cây lựu đằng kia. Anh ơi, cứ tin lời em nói, đúng là tiếng hoạ mi.

Rô-mê-ô: Sơn ca, sứ giả của bình minh đấy! Không phải hoạ mi đâu. Em yêu quý, hãy nhìn kia, ánh hồng ghen với chúng ta đã viền sáng những đám mây đang phải rời nhau ngoài phương đông. Những ngọn bạch lạp trên trời đêm đã tắt, và bình minh tươi vui đang kiễng chân rón rén trên đỉnh núi xa mờ. Anh phải ra đi để sống, hoặc ở lại mà chết.

Giu-li-ét: Vệt sáng kia không phải ánh bình minh, em biết! Đó là một ngôi sao băng Mặt Trời vừa phun ra để làm ngọn đuốc đưa anh tới Man-tua. Anh hãy ở lại, chưa đến lúc anh phải ra đi.

Rô-mê-ô: Được, cứ để họ bắt, cứ để họ giết! Anh sẽ vui lòng, vì đó là ý muốn của em. Vệt sáng mờ kia đâu phải ánh mắt của bình minh, đó chỉ là tia phản chiếu của vừng trán ả Hằng. Tiếng hót vang bầu trời trên đầu chúng ta cũng chẳng phải tiếng sơn ca. Anh thiết tha muốn ở lại nơi đây, chẳng còn lòng nào cất bước. Tử thần hỡi, cứ lại đây, ta vui lòng chờ mi, vì nàng Giu-li-ét muốn như vậy... Hỡi tâm hồn của anh, chúng ta đang nói gì nhỉ? Chúng ta hãy tiếp tục chuyện trò đi, trời đã sáng đâu.

Giu-li-ét: Trời sáng rồi, trời sáng rồi! Anh ơi, đi đi, đi ngay đi. Đúng là con sơn ca đang cất tiếng hót lạc điệu; giọng nó mới chối tai làm sao! Người ta bảo tiếng sơn ca êm ái, thánh thót, bởi nó khéo phân chia cung bậc, nhưng chẳng phải vậy đâu, bởi nó chỉ chia lìa anh và em thôi. Người ta bảo sơn ca xưa đã đổi mắt với giống cóc nhái; sao chúng chẳng đổi cả giọng cho nhau, vì tiếng hót hôm nay chỉ bắt chúng ta phải kinh hoảng rời nhau; nó như tiếng kèn phường săn đuổi bắt anh rời khỏi nơi đây. Anh ơi, anh đi đi. Trời mỗi lúc một sáng.

Rô-mê-ô: Mỗi lúc một sáng ư? Nỗi đau thương của chúng ta mỗi lúc một chìm thêm vào tăm tối.

Nhũ mẫu ra

Nhũ mẫu: Thưa tiểu thư!

Giu-li-ét: Gì đấy, nhũ mẫu?

Nhũ mẫu: Phu nhân sắp tới phòng tiểu thư. Trời sắp sáng. Tiểu thư hãy nên cẩn trọng.

Nhũ mẫu vào

Giu-li-ét: Thôi cửa ơi, hãy cho ánh sáng lọt vào, và để đời sống đi ra.

Rô-mê-ô: Thôi vĩnh biệt! Em cho anh một cái hôn trước khi anh trèo xuống.

Xuống

Giu-li-ét: Anh đi rồi đấy ư? Ông hoàng của em, chồng của em, người yêu của em, bạn của em! Một giờ có bao nhiêu ngày thì em phải có tin anh chừng ấy lần, vì mỗi phút đã có bao ngày trong đó. Anh ơi, cứ tính như thế thì khi gặp lại Rô-mê-ô của em, em sẽ chẳng còn xuân sắc nữa.

Rô-mê-ô: Vĩnh biệt. Hỡi em yêu quý, anh sẽ không bỏ lỡ dịp nào để gửi tin đến cho em.

Giu-li-ét: Anh ơi, có bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nữa không?

Rô-mê-ô: Nhất định là sẽ có. Một ngày kia chúng ta sẽ ngồi bên nhau bâng khuâng ôn lại những nỗi ngậm ngùi hôm nay.

Giu-li-ét: Trời ơi, sao em linh cảm có chuyện chẳng lành! Em nhìn anh đứng dưới ấy như thây ma nằm dưới mồ. Mắt em hoa làm sao mà thấy anh nhợt nhạt quá! Rô-mê-ô: Em ơi, mắt anh nhìn cũng thấy em nhợt nhạt làm sao! Sầu thương đã uống hết máu chúng ta. Thôi, vĩnh biệt!

Rô-mê-ô vào

(Rô-mê-ô và Giu-li-ét, in trong Tuyển tập tác phẩm William Shakespeare,

ĐẶNG THẾ BÍNH dịch, NXB Sân khấu và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây,

Hà Nội, 2006)

THỀ NGUYỀN VÀ VĨNH BIỆT

(Trích vở kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét)

SẾCH-XPIA

HỒI HAI, CẢNH II

Vườn nhà Ca-piu-lét

Rô-mê-ô ra

Rô-mê-ô: Kẻ chưa từng bị thương thì há sợ gì sẹo!

Giu-li-ét xuất hiện trên cửa sổ

Ấy nhè nhẹ chứ nào! Ánh sáng nào vừa loé trên cửa sổ kia? Đó, phương đông đó, và nàng Giu-li-ét là Mặt Trời. Vừng đông đẹp tươi ơi, hãy hiện ra đi, hãy giết chết ả Hằng Nga đố kị, héo hon và nhợt nhạt vì đau buồn khi thấy kẻ hầu của ả lại đẹp hơn ả. Ả ghen với em thế thì em theo ả làm gì? Bộ cánh đồng cốt của ả xanh xao nhợt nhạt, chỉ hợp với những đồ ngu xuẩn, em hãy vứt nó đi... Ôi người mà ta sùng kính, người mà ta yêu đương! Ôi, giá nàng biết nhỉ!... Nàng đang nói... Không, nàng im lặng... Gì kia? Đôi mắt nàng như lên tiếng, và ta nóng lòng muốn đáp lại ánh mắt nàng... Ta liều quá, nàng có nói với ta đâu. Nguyên là hai ngôi sao đẹp nhất bầu trời có việc phải đi vắng, đã tha thiết nhờ mắt nàng lấp lánh chờ đến lúc sao về. Ừ, nếu mắt nàng lên thay cho sao, và sao xuống nằm dưới đôi mày kia thì sao nhỉ? Vẻ rực rỡ của đôi gò má nàng sẽ làm cho các vì tinh tú nọ phải hổ ngươi, như vừng dương làm ánh đèn phải thẹn thùng; còn cặp mắt kia trên bầu trời sẽ rọi khắp khoảng không một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc sẽ lên tiếng hót vang vì tưởng là đêm đã tàn. Kìa nàng tì má lên tay! Ước gì ta là chiếc bao tay nhỉ, để được mơn trớn má đào!

Giu-li-ét: Ôi chao!

Rô-mê-ô: Kìa, nàng vừa lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy hãy nói nữa đi! Đêm nay trên đầu ta, nàng tỏa ánh hào quang như một sứ giả nhà trời có đôi cánh, đang cưỡi những áng mây lười nhẹ lướt trên không trung, khiến kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt thịt mà chiêm ngưỡng.

Giu-li-ét: Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô! Sao chàng lại mang tên đó nhỉ? Chàng hãy từ bỏ thân phụ đi, từ bỏ tên họ đi; hoặc không thì chàng hãy thề là chàng yêu em đi, em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

Rô-mê-ô (nói một mình): Ta cứ đứng nghe thêm nữa, hay nên lên tiếng nhỉ?

Giu-li-ét: Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi. Nhưng nếu chẳng phải là người họ Môn-ta-ghiu thì chàng cũng vẫn là chàng. Chàng ơi! Hãy mang tên họ nào khác đi! Thế nào là họ Môn-ta-ghiu nhỉ? Cái tên đó đâu có phải là bàn tay, bàn chân, cánh tay, bộ mặt, một bộ phận nào của thân thể con người... Cái tên nào có nghĩa gì? Bông hồng kia, giá gọi bằng một tên khác, thì hương thơm cũng vẫn ngạt ngào. Vậy nếu chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa, thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn mười... Rô-mê-ô chàng ơi, chàng hãy từ bỏ tên họ đi. Cái tên kia đâu có phải xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em.

Rô-mê-ô: Đúng là từ miệng nàng nói ra nhé! Chỉ cần được nàng gọi là người yêu là tôi xin tức thì nhận tên thánh mới; từ nay trở đi, tôi không muốn bao giờ là Rô-mê-ô nữa.

Giu-li-ét: Người là ai, mà nhờ đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng vậy?

Rô-mê-ô: Tôi không biết xưng danh cùng nàng thế nào. Nàng tiên yêu quý của tôi ơi, tôi thù ghét cái tên của tôi, vì nó là kẻ thù của nàng. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó, thì tôi xin xé nát nó ra.

Giu-li-ét: Tai nghe chưa trọn một trăm chữ từ miệng đó nói ra mà đã nhận ra tiếng ai rồi. Chẳng phải chàng Rô-mê-ô, họ nhà Môn-ta-ghiu đó ư?

Rô-mê-ô: Hỡi nàng tiên kiều diễm, nếu nàng chẳng ưa tên họ đó, thì tôi chẳng phải Rô-mê-ô mà cũng chẳng thuộc họ Môn-ta-ghiu.

Giu-li-ét: Chàng làm thế nào mà tới được chốn này? Và chàng tới làm gì? Tường vườn này cao, vượt qua thật khó. Và chàng thử nghĩ lại xem mình là ai? Nếu bị họ hàng nhà em bắt gặp nơi đây thì chàng khó lòng thoát chết.

Rô-mê-ô: Tôi vượt được tường này là nhờ đôi cánh của tình yêu; mấy bức tường đá ngăn sao được ái tình. Mà cái gì tình yêu dám làm là làm được. Người nhà nàng ngăn sao nổi tôi.

Giu-li-ét: Họ mà bắt gặp chàng thì họ giết chàng mất.

Rô-mê-ô: Nàng ơi, ánh mắt kia còn nguy hiểm cho tôi hơn hai chục lưỡi kiếm của họ. Nàng hãy nhìn tôi với khoé mắt yêu thương là tôi chẳng ngại gì hằn thù của họ nữa.

Giu-li-ét: Em cầu mong cho họ đừng bắt gặp chàng nơi đây.

Rô-mê-ô: Đã có áo choàng của nàng Đêm che cho tôi khỏi bị họ nom thấy. Vả chăng, nếu chẳng được nàng đoái hoài thì thà cứ để họ bắt gặp. Thà để cho lòng căm thù của họ chấm dứt đời tôi còn hơn kéo dài kiếp sống mà thiếu tình nàng.

Giu-li-ét: Ai đưa lối cho chàng tới đây?

Rô-mê-ô: Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.

Giu-li-ét: Nếu chẳng có màn đêm che phủ thì chàng đã thấy má em ửng đỏ vì những lời em nói cùng chàng đêm nay. Chàng ơi, em muốn chẳng vượt vòng lễ giáo, em muốn... em muốn chối những lời vừa nói... Nhưng thôi, khách sáo làm gì? Chàng có yêu em không? Em biết là chàng sẽ trả lời “có”, và em sẽ tin chàng ngay. Nhưng xin chàng đừng thề thốt, chắc đâu chàng giữ được lời thề: những chuyện tình nhân bội ước chẳng đã khiến Thượng đế tức cười sao... Chàng Rô-mê-ô phong nhã hỡi, nếu chàng yêu em thì xin cứ thẳng thắn nói lên; và nếu chàng cho em là dễ xiêu lòng quá, thì em sẽ cau mày, em sẽ làm cao, em sẽ nói “không” để chàng phải sớm khuya theo đuổi; nhưng nếu chàng chẳng nghĩ vậy thì em cũng chẳng khi nào làm thế... Thật vậy, chàng Môn-ta-ghiu tuấn tú ơi, em yêu chàng say đắm; có lẽ chàng sẽ cho em là gái lẳng lơ, nhưng hãy tin em hỡi người quân tử, em sẽ giàu lòng chung thuỷ hơn những kẻ giả bộ kiêu kì, và em cũng xin thú thật là nếu chàng chẳng bắt gặp em đương thổ lộ mối tình tha thiết thì em cũng đã dè dặt hơn cùng chàng. Vậy em xin chàng hãy tha thứ cho em và đừng vì nỗi lòng yếu đuối bị bắt chợt trong đêm tối mà ngờ em là kẻ trăng hoa.

Rô-mê-ô: Thưa tiểu thư, tôi xin thề có mảnh trăng thiêng liêng kia đương dát bạc trên những ngọn cây trĩu quả…

Giu-li-ét: Em xin chàng đừng lấy trăng kia thề thốt, vừng trăng nghiêng ngả mà mỗi tháng lại thay đổi đường đi lối về. Em sợ tình chàng cũng sẽ như trăng kia thay đổi.

Rô-mê-ô: Vậy tôi phải lấy gì mà thề?

Giu-li-ét: Xin chàng đừng thề nguyền chi cả; hay nếu chàng muốn thì chàng hãy đem tấm thân tuấn nhã kia ra mà thề; đó là vị thần mà em thờ phụng, và em sẽ tin chàng.

Rô-mê-ô: Nếu tình yêu tha thiết của trái tim tôi...

Giu-li-ét: Nhưng thôi chàng ôi, đừng thề thốt nữa. Mặc dầu em sung sướng được gặp chàng, nhưng đêm nay lời thề của chàng cũng chẳng mang lại niềm vui cho em đâu. Sự việc xảy ra nhanh chóng quá, bất ngờ quá, thình lình quá, như ánh chớp kia vội tắt trước khi ta kịp nói: “Kìa chớp loè!”... Bạn yêu quý hỡi, xin chào bạn nhé! Được hơi thở của mùa hạ ve vuốt, có thể lần sau gặp nhau, nụ ái tình này đã nở thành một đoá hoa lộng lẫy... Em xin chào chàng!... Em cầu cho sự thanh thản êm đềm của lòng em cũng sẽ đến với trái tim chàng.

Rô-mê-ôi: Ôi! Nàng chẳng cho tôi được thoả nguyện sao?

Giu-li-ét: Chàng muốn thoả ước nguyện gì đêm nay?

Rô-mê-ô: Tôi ước ao được cùng nàng trao lời thề chung thuỷ.

Giu-li-ét: Em đã gửi chàng lời thề trước khi chàng hỏi. Vậy mà em ước gì còn giữ lại chưa trao.

Rô-mê-ô: Nàng muốn lấy lại lời thề chăng? Để làm gì vậy, hỡi người yêu quý? Giu-li-ét: Em chỉ muốn được rộng lòng hào phóng, và tặng chàng lần nữa. Thật ra thì điều em ước, em đã có rồi: lòng em mênh mông, tình em thăm thẳm như biển cả. Em càng tặng chàng thì em lại càng có nhiều, vì cả hai đều là vô tận. [...]

HỒI BA, CẢNH V

Phòng Giu-li-ét

Rô-mê-ô và Giu-li-ét đứng bên cửa sổ trông xuống vườn

Giu-li-ét: Anh đi ư? Trời còn lâu mới sáng. Tiếng chim đã làm anh hoảng hốt là tiếng hoạ mi đấy, không phải tiếng sơn ca đâu. Đêm nào nó cũng hót trên cây lựu đằng kia. Anh ơi, cứ tin lời em nói, đúng là tiếng hoạ mi.

Rô-mê-ô: Sơn ca, sứ giả của bình minh đấy! Không phải hoạ mi đâu. Em yêu quý, hãy nhìn kia, ánh hồng ghen với chúng ta đã viền sáng những đám mây đang phải rời nhau ngoài phương đông. Những ngọn bạch lạp trên trời đêm đã tắt, và bình minh tươi vui đang kiễng chân rón rén trên đỉnh núi xa mờ. Anh phải ra đi để sống, hoặc ở lại mà chết.

Giu-li-ét: Vệt sáng kia không phải ánh bình minh, em biết! Đó là một ngôi sao băng Mặt Trời vừa phun ra để làm ngọn đuốc đưa anh tới Man-tua. Anh hãy ở lại, chưa đến lúc anh phải ra đi.

Rô-mê-ô: Được, cứ để họ bắt, cứ để họ giết! Anh sẽ vui lòng, vì đó là ý muốn của em. Vệt sáng mờ kia đâu phải ánh mắt của bình minh, đó chỉ là tia phản chiếu của vừng trán ả Hằng. Tiếng hót vang bầu trời trên đầu chúng ta cũng chẳng phải tiếng sơn ca. Anh thiết tha muốn ở lại nơi đây, chẳng còn lòng nào cất bước. Tử thần hỡi, cứ lại đây, ta vui lòng chờ mi, vì nàng Giu-li-ét muốn như vậy... Hỡi tâm hồn của anh, chúng ta đang nói gì nhỉ? Chúng ta hãy tiếp tục chuyện trò đi, trời đã sáng đâu.

Giu-li-ét: Trời sáng rồi, trời sáng rồi! Anh ơi, đi đi, đi ngay đi. Đúng là con sơn ca đang cất tiếng hót lạc điệu; giọng nó mới chối tai làm sao! Người ta bảo tiếng sơn ca êm ái, thánh thót, bởi nó khéo phân chia cung bậc, nhưng chẳng phải vậy đâu, bởi nó chỉ chia lìa anh và em thôi. Người ta bảo sơn ca xưa đã đổi mắt với giống cóc nhái; sao chúng chẳng đổi cả giọng cho nhau, vì tiếng hót hôm nay chỉ bắt chúng ta phải kinh hoảng rời nhau; nó như tiếng kèn phường săn đuổi bắt anh rời khỏi nơi đây. Anh ơi, anh đi đi. Trời mỗi lúc một sáng.

Rô-mê-ô: Mỗi lúc một sáng ư? Nỗi đau thương của chúng ta mỗi lúc một chìm thêm vào tăm tối.

Nhũ mẫu ra

Nhũ mẫu: Thưa tiểu thư!

Giu-li-ét: Gì đấy, nhũ mẫu?

Nhũ mẫu: Phu nhân sắp tới phòng tiểu thư. Trời sắp sáng. Tiểu thư hãy nên cẩn trọng.

Nhũ mẫu vào

Giu-li-ét: Thôi cửa ơi, hãy cho ánh sáng lọt vào, và để đời sống đi ra.

Rô-mê-ô: Thôi vĩnh biệt! Em cho anh một cái hôn trước khi anh trèo xuống.

Xuống

Giu-li-ét: Anh đi rồi đấy ư? Ông hoàng của em, chồng của em, người yêu của em, bạn của em! Một giờ có bao nhiêu ngày thì em phải có tin anh chừng ấy lần, vì mỗi phút đã có bao ngày trong đó. Anh ơi, cứ tính như thế thì khi gặp lại Rô-mê-ô của em, em sẽ chẳng còn xuân sắc nữa.

Rô-mê-ô: Vĩnh biệt. Hỡi em yêu quý, anh sẽ không bỏ lỡ dịp nào để gửi tin đến cho em.

Giu-li-ét: Anh ơi, có bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nữa không?

Rô-mê-ô: Nhất định là sẽ có. Một ngày kia chúng ta sẽ ngồi bên nhau bâng khuâng ôn lại những nỗi ngậm ngùi hôm nay.

Giu-li-ét: Trời ơi, sao em linh cảm có chuyện chẳng lành! Em nhìn anh đứng dưới ấy như thây ma nằm dưới mồ. Mắt em hoa làm sao mà thấy anh nhợt nhạt quá! Rô-mê-ô: Em ơi, mắt anh nhìn cũng thấy em nhợt nhạt làm sao! Sầu thương đã uống hết máu chúng ta. Thôi, vĩnh biệt!

Rô-mê-ô vào

(Rô-mê-ô và Giu-li-ét, in trong Tuyển tập tác phẩm William Shakespeare,

ĐẶNG THẾ BÍNH dịch, NXB Sân khấu và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây,

Hà Nội, 2006)

THỀ NGUYỀN VÀ VĨNH BIỆT

(Trích vở kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét)

SẾCH-XPIA

HỒI HAI, CẢNH II

Vườn nhà Ca-piu-lét

Rô-mê-ô ra

Rô-mê-ô: Kẻ chưa từng bị thương thì há sợ gì sẹo!

Giu-li-ét xuất hiện trên cửa sổ

Ấy nhè nhẹ chứ nào! Ánh sáng nào vừa loé trên cửa sổ kia? Đó, phương đông đó, và nàng Giu-li-ét là Mặt Trời. Vừng đông đẹp tươi ơi, hãy hiện ra đi, hãy giết chết ả Hằng Nga đố kị, héo hon và nhợt nhạt vì đau buồn khi thấy kẻ hầu của ả lại đẹp hơn ả. Ả ghen với em thế thì em theo ả làm gì? Bộ cánh đồng cốt của ả xanh xao nhợt nhạt, chỉ hợp với những đồ ngu xuẩn, em hãy vứt nó đi... Ôi người mà ta sùng kính, người mà ta yêu đương! Ôi, giá nàng biết nhỉ!... Nàng đang nói... Không, nàng im lặng... Gì kia? Đôi mắt nàng như lên tiếng, và ta nóng lòng muốn đáp lại ánh mắt nàng... Ta liều quá, nàng có nói với ta đâu. Nguyên là hai ngôi sao đẹp nhất bầu trời có việc phải đi vắng, đã tha thiết nhờ mắt nàng lấp lánh chờ đến lúc sao về. Ừ, nếu mắt nàng lên thay cho sao, và sao xuống nằm dưới đôi mày kia thì sao nhỉ? Vẻ rực rỡ của đôi gò má nàng sẽ làm cho các vì tinh tú nọ phải hổ ngươi, như vừng dương làm ánh đèn phải thẹn thùng; còn cặp mắt kia trên bầu trời sẽ rọi khắp khoảng không một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc sẽ lên tiếng hót vang vì tưởng là đêm đã tàn. Kìa nàng tì má lên tay! Ước gì ta là chiếc bao tay nhỉ, để được mơn trớn má đào!

Giu-li-ét: Ôi chao!

Rô-mê-ô: Kìa, nàng vừa lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy hãy nói nữa đi! Đêm nay trên đầu ta, nàng tỏa ánh hào quang như một sứ giả nhà trời có đôi cánh, đang cưỡi những áng mây lười nhẹ lướt trên không trung, khiến kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt thịt mà chiêm ngưỡng.

Giu-li-ét: Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô! Sao chàng lại mang tên đó nhỉ? Chàng hãy từ bỏ thân phụ đi, từ bỏ tên họ đi; hoặc không thì chàng hãy thề là chàng yêu em đi, em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

Rô-mê-ô (nói một mình): Ta cứ đứng nghe thêm nữa, hay nên lên tiếng nhỉ?

Giu-li-ét: Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi. Nhưng nếu chẳng phải là người họ Môn-ta-ghiu thì chàng cũng vẫn là chàng. Chàng ơi! Hãy mang tên họ nào khác đi! Thế nào là họ Môn-ta-ghiu nhỉ? Cái tên đó đâu có phải là bàn tay, bàn chân, cánh tay, bộ mặt, một bộ phận nào của thân thể con người... Cái tên nào có nghĩa gì? Bông hồng kia, giá gọi bằng một tên khác, thì hương thơm cũng vẫn ngạt ngào. Vậy nếu chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa, thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn mười... Rô-mê-ô chàng ơi, chàng hãy từ bỏ tên họ đi. Cái tên kia đâu có phải xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em.

Rô-mê-ô: Đúng là từ miệng nàng nói ra nhé! Chỉ cần được nàng gọi là người yêu là tôi xin tức thì nhận tên thánh mới; từ nay trở đi, tôi không muốn bao giờ là Rô-mê-ô nữa.

Giu-li-ét: Người là ai, mà nhờ đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng vậy?

Rô-mê-ô: Tôi không biết xưng danh cùng nàng thế nào. Nàng tiên yêu quý của tôi ơi, tôi thù ghét cái tên của tôi, vì nó là kẻ thù của nàng. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó, thì tôi xin xé nát nó ra.

Giu-li-ét: Tai nghe chưa trọn một trăm chữ từ miệng đó nói ra mà đã nhận ra tiếng ai rồi. Chẳng phải chàng Rô-mê-ô, họ nhà Môn-ta-ghiu đó ư?

Rô-mê-ô: Hỡi nàng tiên kiều diễm, nếu nàng chẳng ưa tên họ đó, thì tôi chẳng phải Rô-mê-ô mà cũng chẳng thuộc họ Môn-ta-ghiu.

Giu-li-ét: Chàng làm thế nào mà tới được chốn này? Và chàng tới làm gì? Tường vườn này cao, vượt qua thật khó. Và chàng thử nghĩ lại xem mình là ai? Nếu bị họ hàng nhà em bắt gặp nơi đây thì chàng khó lòng thoát chết.

Rô-mê-ô: Tôi vượt được tường này là nhờ đôi cánh của tình yêu; mấy bức tường đá ngăn sao được ái tình. Mà cái gì tình yêu dám làm là làm được. Người nhà nàng ngăn sao nổi tôi.

Giu-li-ét: Họ mà bắt gặp chàng thì họ giết chàng mất.

Rô-mê-ô: Nàng ơi, ánh mắt kia còn nguy hiểm cho tôi hơn hai chục lưỡi kiếm của họ. Nàng hãy nhìn tôi với khoé mắt yêu thương là tôi chẳng ngại gì hằn thù của họ nữa.

Giu-li-ét: Em cầu mong cho họ đừng bắt gặp chàng nơi đây.

Rô-mê-ô: Đã có áo choàng của nàng Đêm che cho tôi khỏi bị họ nom thấy. Vả chăng, nếu chẳng được nàng đoái hoài thì thà cứ để họ bắt gặp. Thà để cho lòng căm thù của họ chấm dứt đời tôi còn hơn kéo dài kiếp sống mà thiếu tình nàng.

Giu-li-ét: Ai đưa lối cho chàng tới đây?

Rô-mê-ô: Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.

Giu-li-ét: Nếu chẳng có màn đêm che phủ thì chàng đã thấy má em ửng đỏ vì những lời em nói cùng chàng đêm nay. Chàng ơi, em muốn chẳng vượt vòng lễ giáo, em muốn... em muốn chối những lời vừa nói... Nhưng thôi, khách sáo làm gì? Chàng có yêu em không? Em biết là chàng sẽ trả lời “có”, và em sẽ tin chàng ngay. Nhưng xin chàng đừng thề thốt, chắc đâu chàng giữ được lời thề: những chuyện tình nhân bội ước chẳng đã khiến Thượng đế tức cười sao... Chàng Rô-mê-ô phong nhã hỡi, nếu chàng yêu em thì xin cứ thẳng thắn nói lên; và nếu chàng cho em là dễ xiêu lòng quá, thì em sẽ cau mày, em sẽ làm cao, em sẽ nói “không” để chàng phải sớm khuya theo đuổi; nhưng nếu chàng chẳng nghĩ vậy thì em cũng chẳng khi nào làm thế... Thật vậy, chàng Môn-ta-ghiu tuấn tú ơi, em yêu chàng say đắm; có lẽ chàng sẽ cho em là gái lẳng lơ, nhưng hãy tin em hỡi người quân tử, em sẽ giàu lòng chung thuỷ hơn những kẻ giả bộ kiêu kì, và em cũng xin thú thật là nếu chàng chẳng bắt gặp em đương thổ lộ mối tình tha thiết thì em cũng đã dè dặt hơn cùng chàng. Vậy em xin chàng hãy tha thứ cho em và đừng vì nỗi lòng yếu đuối bị bắt chợt trong đêm tối mà ngờ em là kẻ trăng hoa.

Rô-mê-ô: Thưa tiểu thư, tôi xin thề có mảnh trăng thiêng liêng kia đương dát bạc trên những ngọn cây trĩu quả…

Giu-li-ét: Em xin chàng đừng lấy trăng kia thề thốt, vừng trăng nghiêng ngả mà mỗi tháng lại thay đổi đường đi lối về. Em sợ tình chàng cũng sẽ như trăng kia thay đổi.

Rô-mê-ô: Vậy tôi phải lấy gì mà thề?

Giu-li-ét: Xin chàng đừng thề nguyền chi cả; hay nếu chàng muốn thì chàng hãy đem tấm thân tuấn nhã kia ra mà thề; đó là vị thần mà em thờ phụng, và em sẽ tin chàng.

Rô-mê-ô: Nếu tình yêu tha thiết của trái tim tôi...

Giu-li-ét: Nhưng thôi chàng ôi, đừng thề thốt nữa. Mặc dầu em sung sướng được gặp chàng, nhưng đêm nay lời thề của chàng cũng chẳng mang lại niềm vui cho em đâu. Sự việc xảy ra nhanh chóng quá, bất ngờ quá, thình lình quá, như ánh chớp kia vội tắt trước khi ta kịp nói: “Kìa chớp loè!”... Bạn yêu quý hỡi, xin chào bạn nhé! Được hơi thở của mùa hạ ve vuốt, có thể lần sau gặp nhau, nụ ái tình này đã nở thành một đoá hoa lộng lẫy... Em xin chào chàng!... Em cầu cho sự thanh thản êm đềm của lòng em cũng sẽ đến với trái tim chàng.

Rô-mê-ôi: Ôi! Nàng chẳng cho tôi được thoả nguyện sao?

Giu-li-ét: Chàng muốn thoả ước nguyện gì đêm nay?

Rô-mê-ô: Tôi ước ao được cùng nàng trao lời thề chung thuỷ.

Giu-li-ét: Em đã gửi chàng lời thề trước khi chàng hỏi. Vậy mà em ước gì còn giữ lại chưa trao.

Rô-mê-ô: Nàng muốn lấy lại lời thề chăng? Để làm gì vậy, hỡi người yêu quý? Giu-li-ét: Em chỉ muốn được rộng lòng hào phóng, và tặng chàng lần nữa. Thật ra thì điều em ước, em đã có rồi: lòng em mênh mông, tình em thăm thẳm như biển cả. Em càng tặng chàng thì em lại càng có nhiều, vì cả hai đều là vô tận. [...]

HỒI BA, CẢNH V

Phòng Giu-li-ét

Rô-mê-ô và Giu-li-ét đứng bên cửa sổ trông xuống vườn

Giu-li-ét: Anh đi ư? Trời còn lâu mới sáng. Tiếng chim đã làm anh hoảng hốt là tiếng hoạ mi đấy, không phải tiếng sơn ca đâu. Đêm nào nó cũng hót trên cây lựu đằng kia. Anh ơi, cứ tin lời em nói, đúng là tiếng hoạ mi.

Rô-mê-ô: Sơn ca, sứ giả của bình minh đấy! Không phải hoạ mi đâu. Em yêu quý, hãy nhìn kia, ánh hồng ghen với chúng ta đã viền sáng những đám mây đang phải rời nhau ngoài phương đông. Những ngọn bạch lạp trên trời đêm đã tắt, và bình minh tươi vui đang kiễng chân rón rén trên đỉnh núi xa mờ. Anh phải ra đi để sống, hoặc ở lại mà chết.

Giu-li-ét: Vệt sáng kia không phải ánh bình minh, em biết! Đó là một ngôi sao băng Mặt Trời vừa phun ra để làm ngọn đuốc đưa anh tới Man-tua. Anh hãy ở lại, chưa đến lúc anh phải ra đi.

Rô-mê-ô: Được, cứ để họ bắt, cứ để họ giết! Anh sẽ vui lòng, vì đó là ý muốn của em. Vệt sáng mờ kia đâu phải ánh mắt của bình minh, đó chỉ là tia phản chiếu của vừng trán ả Hằng. Tiếng hót vang bầu trời trên đầu chúng ta cũng chẳng phải tiếng sơn ca. Anh thiết tha muốn ở lại nơi đây, chẳng còn lòng nào cất bước. Tử thần hỡi, cứ lại đây, ta vui lòng chờ mi, vì nàng Giu-li-ét muốn như vậy... Hỡi tâm hồn của anh, chúng ta đang nói gì nhỉ? Chúng ta hãy tiếp tục chuyện trò đi, trời đã sáng đâu.

Giu-li-ét: Trời sáng rồi, trời sáng rồi! Anh ơi, đi đi, đi ngay đi. Đúng là con sơn ca đang cất tiếng hót lạc điệu; giọng nó mới chối tai làm sao! Người ta bảo tiếng sơn ca êm ái, thánh thót, bởi nó khéo phân chia cung bậc, nhưng chẳng phải vậy đâu, bởi nó chỉ chia lìa anh và em thôi. Người ta bảo sơn ca xưa đã đổi mắt với giống cóc nhái; sao chúng chẳng đổi cả giọng cho nhau, vì tiếng hót hôm nay chỉ bắt chúng ta phải kinh hoảng rời nhau; nó như tiếng kèn phường săn đuổi bắt anh rời khỏi nơi đây. Anh ơi, anh đi đi. Trời mỗi lúc một sáng.

Rô-mê-ô: Mỗi lúc một sáng ư? Nỗi đau thương của chúng ta mỗi lúc một chìm thêm vào tăm tối.

Nhũ mẫu ra

Nhũ mẫu: Thưa tiểu thư!

Giu-li-ét: Gì đấy, nhũ mẫu?

Nhũ mẫu: Phu nhân sắp tới phòng tiểu thư. Trời sắp sáng. Tiểu thư hãy nên cẩn trọng.

Nhũ mẫu vào

Giu-li-ét: Thôi cửa ơi, hãy cho ánh sáng lọt vào, và để đời sống đi ra.

Rô-mê-ô: Thôi vĩnh biệt! Em cho anh một cái hôn trước khi anh trèo xuống.

Xuống

Giu-li-ét: Anh đi rồi đấy ư? Ông hoàng của em, chồng của em, người yêu của em, bạn của em! Một giờ có bao nhiêu ngày thì em phải có tin anh chừng ấy lần, vì mỗi phút đã có bao ngày trong đó. Anh ơi, cứ tính như thế thì khi gặp lại Rô-mê-ô của em, em sẽ chẳng còn xuân sắc nữa.

Rô-mê-ô: Vĩnh biệt. Hỡi em yêu quý, anh sẽ không bỏ lỡ dịp nào để gửi tin đến cho em.

Giu-li-ét: Anh ơi, có bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nữa không?

Rô-mê-ô: Nhất định là sẽ có. Một ngày kia chúng ta sẽ ngồi bên nhau bâng khuâng ôn lại những nỗi ngậm ngùi hôm nay.

Giu-li-ét: Trời ơi, sao em linh cảm có chuyện chẳng lành! Em nhìn anh đứng dưới ấy như thây ma nằm dưới mồ. Mắt em hoa làm sao mà thấy anh nhợt nhạt quá! Rô-mê-ô: Em ơi, mắt anh nhìn cũng thấy em nhợt nhạt làm sao! Sầu thương đã uống hết máu chúng ta. Thôi, vĩnh biệt!

Rô-mê-ô vào

(Rô-mê-ô và Giu-li-ét, in trong Tuyển tập tác phẩm William Shakespeare,

ĐẶNG THẾ BÍNH dịch, NXB Sân khấu và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây,

Hà Nội, 2006)

THỀ NGUYỀN VÀ VĨNH BIỆT

(Trích vở kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét)

SẾCH-XPIA

HỒI HAI, CẢNH II

Vườn nhà Ca-piu-lét

Rô-mê-ô ra

Rô-mê-ô: Kẻ chưa từng bị thương thì há sợ gì sẹo!

Giu-li-ét xuất hiện trên cửa sổ

Ấy nhè nhẹ chứ nào! Ánh sáng nào vừa loé trên cửa sổ kia? Đó, phương đông đó, và nàng Giu-li-ét là Mặt Trời. Vừng đông đẹp tươi ơi, hãy hiện ra đi, hãy giết chết ả Hằng Nga đố kị, héo hon và nhợt nhạt vì đau buồn khi thấy kẻ hầu của ả lại đẹp hơn ả. Ả ghen với em thế thì em theo ả làm gì? Bộ cánh đồng cốt của ả xanh xao nhợt nhạt, chỉ hợp với những đồ ngu xuẩn, em hãy vứt nó đi... Ôi người mà ta sùng kính, người mà ta yêu đương! Ôi, giá nàng biết nhỉ!... Nàng đang nói... Không, nàng im lặng... Gì kia? Đôi mắt nàng như lên tiếng, và ta nóng lòng muốn đáp lại ánh mắt nàng... Ta liều quá, nàng có nói với ta đâu. Nguyên là hai ngôi sao đẹp nhất bầu trời có việc phải đi vắng, đã tha thiết nhờ mắt nàng lấp lánh chờ đến lúc sao về. Ừ, nếu mắt nàng lên thay cho sao, và sao xuống nằm dưới đôi mày kia thì sao nhỉ? Vẻ rực rỡ của đôi gò má nàng sẽ làm cho các vì tinh tú nọ phải hổ ngươi, như vừng dương làm ánh đèn phải thẹn thùng; còn cặp mắt kia trên bầu trời sẽ rọi khắp khoảng không một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc sẽ lên tiếng hót vang vì tưởng là đêm đã tàn. Kìa nàng tì má lên tay! Ước gì ta là chiếc bao tay nhỉ, để được mơn trớn má đào!

Giu-li-ét: Ôi chao!

Rô-mê-ô: Kìa, nàng vừa lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy hãy nói nữa đi! Đêm nay trên đầu ta, nàng tỏa ánh hào quang như một sứ giả nhà trời có đôi cánh, đang cưỡi những áng mây lười nhẹ lướt trên không trung, khiến kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt thịt mà chiêm ngưỡng.

Giu-li-ét: Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô! Sao chàng lại mang tên đó nhỉ? Chàng hãy từ bỏ thân phụ đi, từ bỏ tên họ đi; hoặc không thì chàng hãy thề là chàng yêu em đi, em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

Rô-mê-ô (nói một mình): Ta cứ đứng nghe thêm nữa, hay nên lên tiếng nhỉ?

Giu-li-ét: Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi. Nhưng nếu chẳng phải là người họ Môn-ta-ghiu thì chàng cũng vẫn là chàng. Chàng ơi! Hãy mang tên họ nào khác đi! Thế nào là họ Môn-ta-ghiu nhỉ? Cái tên đó đâu có phải là bàn tay, bàn chân, cánh tay, bộ mặt, một bộ phận nào của thân thể con người... Cái tên nào có nghĩa gì? Bông hồng kia, giá gọi bằng một tên khác, thì hương thơm cũng vẫn ngạt ngào. Vậy nếu chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa, thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn mười... Rô-mê-ô chàng ơi, chàng hãy từ bỏ tên họ đi. Cái tên kia đâu có phải xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em.

Rô-mê-ô: Đúng là từ miệng nàng nói ra nhé! Chỉ cần được nàng gọi là người yêu là tôi xin tức thì nhận tên thánh mới; từ nay trở đi, tôi không muốn bao giờ là Rô-mê-ô nữa.

Giu-li-ét: Người là ai, mà nhờ đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng vậy?

Rô-mê-ô: Tôi không biết xưng danh cùng nàng thế nào. Nàng tiên yêu quý của tôi ơi, tôi thù ghét cái tên của tôi, vì nó là kẻ thù của nàng. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó, thì tôi xin xé nát nó ra.

Giu-li-ét: Tai nghe chưa trọn một trăm chữ từ miệng đó nói ra mà đã nhận ra tiếng ai rồi. Chẳng phải chàng Rô-mê-ô, họ nhà Môn-ta-ghiu đó ư?

Rô-mê-ô: Hỡi nàng tiên kiều diễm, nếu nàng chẳng ưa tên họ đó, thì tôi chẳng phải Rô-mê-ô mà cũng chẳng thuộc họ Môn-ta-ghiu.

Giu-li-ét: Chàng làm thế nào mà tới được chốn này? Và chàng tới làm gì? Tường vườn này cao, vượt qua thật khó. Và chàng thử nghĩ lại xem mình là ai? Nếu bị họ hàng nhà em bắt gặp nơi đây thì chàng khó lòng thoát chết.

Rô-mê-ô: Tôi vượt được tường này là nhờ đôi cánh của tình yêu; mấy bức tường đá ngăn sao được ái tình. Mà cái gì tình yêu dám làm là làm được. Người nhà nàng ngăn sao nổi tôi.

Giu-li-ét: Họ mà bắt gặp chàng thì họ giết chàng mất.

Rô-mê-ô: Nàng ơi, ánh mắt kia còn nguy hiểm cho tôi hơn hai chục lưỡi kiếm của họ. Nàng hãy nhìn tôi với khoé mắt yêu thương là tôi chẳng ngại gì hằn thù của họ nữa.

Giu-li-ét: Em cầu mong cho họ đừng bắt gặp chàng nơi đây.

Rô-mê-ô: Đã có áo choàng của nàng Đêm che cho tôi khỏi bị họ nom thấy. Vả chăng, nếu chẳng được nàng đoái hoài thì thà cứ để họ bắt gặp. Thà để cho lòng căm thù của họ chấm dứt đời tôi còn hơn kéo dài kiếp sống mà thiếu tình nàng.

Giu-li-ét: Ai đưa lối cho chàng tới đây?

Rô-mê-ô: Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.

Giu-li-ét: Nếu chẳng có màn đêm che phủ thì chàng đã thấy má em ửng đỏ vì những lời em nói cùng chàng đêm nay. Chàng ơi, em muốn chẳng vượt vòng lễ giáo, em muốn... em muốn chối những lời vừa nói... Nhưng thôi, khách sáo làm gì? Chàng có yêu em không? Em biết là chàng sẽ trả lời “có”, và em sẽ tin chàng ngay. Nhưng xin chàng đừng thề thốt, chắc đâu chàng giữ được lời thề: những chuyện tình nhân bội ước chẳng đã khiến Thượng đế tức cười sao... Chàng Rô-mê-ô phong nhã hỡi, nếu chàng yêu em thì xin cứ thẳng thắn nói lên; và nếu chàng cho em là dễ xiêu lòng quá, thì em sẽ cau mày, em sẽ làm cao, em sẽ nói “không” để chàng phải sớm khuya theo đuổi; nhưng nếu chàng chẳng nghĩ vậy thì em cũng chẳng khi nào làm thế... Thật vậy, chàng Môn-ta-ghiu tuấn tú ơi, em yêu chàng say đắm; có lẽ chàng sẽ cho em là gái lẳng lơ, nhưng hãy tin em hỡi người quân tử, em sẽ giàu lòng chung thuỷ hơn những kẻ giả bộ kiêu kì, và em cũng xin thú thật là nếu chàng chẳng bắt gặp em đương thổ lộ mối tình tha thiết thì em cũng đã dè dặt hơn cùng chàng. Vậy em xin chàng hãy tha thứ cho em và đừng vì nỗi lòng yếu đuối bị bắt chợt trong đêm tối mà ngờ em là kẻ trăng hoa.

Rô-mê-ô: Thưa tiểu thư, tôi xin thề có mảnh trăng thiêng liêng kia đương dát bạc trên những ngọn cây trĩu quả…

Giu-li-ét: Em xin chàng đừng lấy trăng kia thề thốt, vừng trăng nghiêng ngả mà mỗi tháng lại thay đổi đường đi lối về. Em sợ tình chàng cũng sẽ như trăng kia thay đổi.

Rô-mê-ô: Vậy tôi phải lấy gì mà thề?

Giu-li-ét: Xin chàng đừng thề nguyền chi cả; hay nếu chàng muốn thì chàng hãy đem tấm thân tuấn nhã kia ra mà thề; đó là vị thần mà em thờ phụng, và em sẽ tin chàng.

Rô-mê-ô: Nếu tình yêu tha thiết của trái tim tôi...

Giu-li-ét: Nhưng thôi chàng ôi, đừng thề thốt nữa. Mặc dầu em sung sướng được gặp chàng, nhưng đêm nay lời thề của chàng cũng chẳng mang lại niềm vui cho em đâu. Sự việc xảy ra nhanh chóng quá, bất ngờ quá, thình lình quá, như ánh chớp kia vội tắt trước khi ta kịp nói: “Kìa chớp loè!”... Bạn yêu quý hỡi, xin chào bạn nhé! Được hơi thở của mùa hạ ve vuốt, có thể lần sau gặp nhau, nụ ái tình này đã nở thành một đoá hoa lộng lẫy... Em xin chào chàng!... Em cầu cho sự thanh thản êm đềm của lòng em cũng sẽ đến với trái tim chàng.

Rô-mê-ôi: Ôi! Nàng chẳng cho tôi được thoả nguyện sao?

Giu-li-ét: Chàng muốn thoả ước nguyện gì đêm nay?

Rô-mê-ô: Tôi ước ao được cùng nàng trao lời thề chung thuỷ.

Giu-li-ét: Em đã gửi chàng lời thề trước khi chàng hỏi. Vậy mà em ước gì còn giữ lại chưa trao.

Rô-mê-ô: Nàng muốn lấy lại lời thề chăng? Để làm gì vậy, hỡi người yêu quý? Giu-li-ét: Em chỉ muốn được rộng lòng hào phóng, và tặng chàng lần nữa. Thật ra thì điều em ước, em đã có rồi: lòng em mênh mông, tình em thăm thẳm như biển cả. Em càng tặng chàng thì em lại càng có nhiều, vì cả hai đều là vô tận. [...]

HỒI BA, CẢNH V

Phòng Giu-li-ét

Rô-mê-ô và Giu-li-ét đứng bên cửa sổ trông xuống vườn

Giu-li-ét: Anh đi ư? Trời còn lâu mới sáng. Tiếng chim đã làm anh hoảng hốt là tiếng hoạ mi đấy, không phải tiếng sơn ca đâu. Đêm nào nó cũng hót trên cây lựu đằng kia. Anh ơi, cứ tin lời em nói, đúng là tiếng hoạ mi.

Rô-mê-ô: Sơn ca, sứ giả của bình minh đấy! Không phải hoạ mi đâu. Em yêu quý, hãy nhìn kia, ánh hồng ghen với chúng ta đã viền sáng những đám mây đang phải rời nhau ngoài phương đông. Những ngọn bạch lạp trên trời đêm đã tắt, và bình minh tươi vui đang kiễng chân rón rén trên đỉnh núi xa mờ. Anh phải ra đi để sống, hoặc ở lại mà chết.

Giu-li-ét: Vệt sáng kia không phải ánh bình minh, em biết! Đó là một ngôi sao băng Mặt Trời vừa phun ra để làm ngọn đuốc đưa anh tới Man-tua. Anh hãy ở lại, chưa đến lúc anh phải ra đi.

Rô-mê-ô: Được, cứ để họ bắt, cứ để họ giết! Anh sẽ vui lòng, vì đó là ý muốn của em. Vệt sáng mờ kia đâu phải ánh mắt của bình minh, đó chỉ là tia phản chiếu của vừng trán ả Hằng. Tiếng hót vang bầu trời trên đầu chúng ta cũng chẳng phải tiếng sơn ca. Anh thiết tha muốn ở lại nơi đây, chẳng còn lòng nào cất bước. Tử thần hỡi, cứ lại đây, ta vui lòng chờ mi, vì nàng Giu-li-ét muốn như vậy... Hỡi tâm hồn của anh, chúng ta đang nói gì nhỉ? Chúng ta hãy tiếp tục chuyện trò đi, trời đã sáng đâu.

Giu-li-ét: Trời sáng rồi, trời sáng rồi! Anh ơi, đi đi, đi ngay đi. Đúng là con sơn ca đang cất tiếng hót lạc điệu; giọng nó mới chối tai làm sao! Người ta bảo tiếng sơn ca êm ái, thánh thót, bởi nó khéo phân chia cung bậc, nhưng chẳng phải vậy đâu, bởi nó chỉ chia lìa anh và em thôi. Người ta bảo sơn ca xưa đã đổi mắt với giống cóc nhái; sao chúng chẳng đổi cả giọng cho nhau, vì tiếng hót hôm nay chỉ bắt chúng ta phải kinh hoảng rời nhau; nó như tiếng kèn phường săn đuổi bắt anh rời khỏi nơi đây. Anh ơi, anh đi đi. Trời mỗi lúc một sáng.

Rô-mê-ô: Mỗi lúc một sáng ư? Nỗi đau thương của chúng ta mỗi lúc một chìm thêm vào tăm tối.

Nhũ mẫu ra

Nhũ mẫu: Thưa tiểu thư!

Giu-li-ét: Gì đấy, nhũ mẫu?

Nhũ mẫu: Phu nhân sắp tới phòng tiểu thư. Trời sắp sáng. Tiểu thư hãy nên cẩn trọng.

Nhũ mẫu vào

Giu-li-ét: Thôi cửa ơi, hãy cho ánh sáng lọt vào, và để đời sống đi ra.

Rô-mê-ô: Thôi vĩnh biệt! Em cho anh một cái hôn trước khi anh trèo xuống.

Xuống

Giu-li-ét: Anh đi rồi đấy ư? Ông hoàng của em, chồng của em, người yêu của em, bạn của em! Một giờ có bao nhiêu ngày thì em phải có tin anh chừng ấy lần, vì mỗi phút đã có bao ngày trong đó. Anh ơi, cứ tính như thế thì khi gặp lại Rô-mê-ô của em, em sẽ chẳng còn xuân sắc nữa.

Rô-mê-ô: Vĩnh biệt. Hỡi em yêu quý, anh sẽ không bỏ lỡ dịp nào để gửi tin đến cho em.

Giu-li-ét: Anh ơi, có bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nữa không?

Rô-mê-ô: Nhất định là sẽ có. Một ngày kia chúng ta sẽ ngồi bên nhau bâng khuâng ôn lại những nỗi ngậm ngùi hôm nay.

Giu-li-ét: Trời ơi, sao em linh cảm có chuyện chẳng lành! Em nhìn anh đứng dưới ấy như thây ma nằm dưới mồ. Mắt em hoa làm sao mà thấy anh nhợt nhạt quá! Rô-mê-ô: Em ơi, mắt anh nhìn cũng thấy em nhợt nhạt làm sao! Sầu thương đã uống hết máu chúng ta. Thôi, vĩnh biệt!

Rô-mê-ô vào

(Rô-mê-ô và Giu-li-ét, in trong Tuyển tập tác phẩm William Shakespeare,

ĐẶNG THẾ BÍNH dịch, NXB Sân khấu và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây,

Hà Nội, 2006)

THỀ NGUYỀN VÀ VĨNH BIỆT

(Trích vở kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét)

SẾCH-XPIA

HỒI HAI, CẢNH II

Vườn nhà Ca-piu-lét

Rô-mê-ô ra

Rô-mê-ô: Kẻ chưa từng bị thương thì há sợ gì sẹo!

Giu-li-ét xuất hiện trên cửa sổ

Ấy nhè nhẹ chứ nào! Ánh sáng nào vừa loé trên cửa sổ kia? Đó, phương đông đó, và nàng Giu-li-ét là Mặt Trời. Vừng đông đẹp tươi ơi, hãy hiện ra đi, hãy giết chết ả Hằng Nga đố kị, héo hon và nhợt nhạt vì đau buồn khi thấy kẻ hầu của ả lại đẹp hơn ả. Ả ghen với em thế thì em theo ả làm gì? Bộ cánh đồng cốt của ả xanh xao nhợt nhạt, chỉ hợp với những đồ ngu xuẩn, em hãy vứt nó đi... Ôi người mà ta sùng kính, người mà ta yêu đương! Ôi, giá nàng biết nhỉ!... Nàng đang nói... Không, nàng im lặng... Gì kia? Đôi mắt nàng như lên tiếng, và ta nóng lòng muốn đáp lại ánh mắt nàng... Ta liều quá, nàng có nói với ta đâu. Nguyên là hai ngôi sao đẹp nhất bầu trời có việc phải đi vắng, đã tha thiết nhờ mắt nàng lấp lánh chờ đến lúc sao về. Ừ, nếu mắt nàng lên thay cho sao, và sao xuống nằm dưới đôi mày kia thì sao nhỉ? Vẻ rực rỡ của đôi gò má nàng sẽ làm cho các vì tinh tú nọ phải hổ ngươi, như vừng dương làm ánh đèn phải thẹn thùng; còn cặp mắt kia trên bầu trời sẽ rọi khắp khoảng không một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc sẽ lên tiếng hót vang vì tưởng là đêm đã tàn. Kìa nàng tì má lên tay! Ước gì ta là chiếc bao tay nhỉ, để được mơn trớn má đào!

Giu-li-ét: Ôi chao!

Rô-mê-ô: Kìa, nàng vừa lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy hãy nói nữa đi! Đêm nay trên đầu ta, nàng tỏa ánh hào quang như một sứ giả nhà trời có đôi cánh, đang cưỡi những áng mây lười nhẹ lướt trên không trung, khiến kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt thịt mà chiêm ngưỡng.

Giu-li-ét: Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô! Sao chàng lại mang tên đó nhỉ? Chàng hãy từ bỏ thân phụ đi, từ bỏ tên họ đi; hoặc không thì chàng hãy thề là chàng yêu em đi, em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

Rô-mê-ô (nói một mình): Ta cứ đứng nghe thêm nữa, hay nên lên tiếng nhỉ?

Giu-li-ét: Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi. Nhưng nếu chẳng phải là người họ Môn-ta-ghiu thì chàng cũng vẫn là chàng. Chàng ơi! Hãy mang tên họ nào khác đi! Thế nào là họ Môn-ta-ghiu nhỉ? Cái tên đó đâu có phải là bàn tay, bàn chân, cánh tay, bộ mặt, một bộ phận nào của thân thể con người... Cái tên nào có nghĩa gì? Bông hồng kia, giá gọi bằng một tên khác, thì hương thơm cũng vẫn ngạt ngào. Vậy nếu chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa, thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn mười... Rô-mê-ô chàng ơi, chàng hãy từ bỏ tên họ đi. Cái tên kia đâu có phải xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em.

Rô-mê-ô: Đúng là từ miệng nàng nói ra nhé! Chỉ cần được nàng gọi là người yêu là tôi xin tức thì nhận tên thánh mới; từ nay trở đi, tôi không muốn bao giờ là Rô-mê-ô nữa.

Giu-li-ét: Người là ai, mà nhờ đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng vậy?

Rô-mê-ô: Tôi không biết xưng danh cùng nàng thế nào. Nàng tiên yêu quý của tôi ơi, tôi thù ghét cái tên của tôi, vì nó là kẻ thù của nàng. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó, thì tôi xin xé nát nó ra.

Giu-li-ét: Tai nghe chưa trọn một trăm chữ từ miệng đó nói ra mà đã nhận ra tiếng ai rồi. Chẳng phải chàng Rô-mê-ô, họ nhà Môn-ta-ghiu đó ư?

Rô-mê-ô: Hỡi nàng tiên kiều diễm, nếu nàng chẳng ưa tên họ đó, thì tôi chẳng phải Rô-mê-ô mà cũng chẳng thuộc họ Môn-ta-ghiu.

Giu-li-ét: Chàng làm thế nào mà tới được chốn này? Và chàng tới làm gì? Tường vườn này cao, vượt qua thật khó. Và chàng thử nghĩ lại xem mình là ai? Nếu bị họ hàng nhà em bắt gặp nơi đây thì chàng khó lòng thoát chết.

Rô-mê-ô: Tôi vượt được tường này là nhờ đôi cánh của tình yêu; mấy bức tường đá ngăn sao được ái tình. Mà cái gì tình yêu dám làm là làm được. Người nhà nàng ngăn sao nổi tôi.

Giu-li-ét: Họ mà bắt gặp chàng thì họ giết chàng mất.

Rô-mê-ô: Nàng ơi, ánh mắt kia còn nguy hiểm cho tôi hơn hai chục lưỡi kiếm của họ. Nàng hãy nhìn tôi với khoé mắt yêu thương là tôi chẳng ngại gì hằn thù của họ nữa.

Giu-li-ét: Em cầu mong cho họ đừng bắt gặp chàng nơi đây.

Rô-mê-ô: Đã có áo choàng của nàng Đêm che cho tôi khỏi bị họ nom thấy. Vả chăng, nếu chẳng được nàng đoái hoài thì thà cứ để họ bắt gặp. Thà để cho lòng căm thù của họ chấm dứt đời tôi còn hơn kéo dài kiếp sống mà thiếu tình nàng.

Giu-li-ét: Ai đưa lối cho chàng tới đây?

Rô-mê-ô: Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.

Giu-li-ét: Nếu chẳng có màn đêm che phủ thì chàng đã thấy má em ửng đỏ vì những lời em nói cùng chàng đêm nay. Chàng ơi, em muốn chẳng vượt vòng lễ giáo, em muốn... em muốn chối những lời vừa nói... Nhưng thôi, khách sáo làm gì? Chàng có yêu em không? Em biết là chàng sẽ trả lời “có”, và em sẽ tin chàng ngay. Nhưng xin chàng đừng thề thốt, chắc đâu chàng giữ được lời thề: những chuyện tình nhân bội ước chẳng đã khiến Thượng đế tức cười sao... Chàng Rô-mê-ô phong nhã hỡi, nếu chàng yêu em thì xin cứ thẳng thắn nói lên; và nếu chàng cho em là dễ xiêu lòng quá, thì em sẽ cau mày, em sẽ làm cao, em sẽ nói “không” để chàng phải sớm khuya theo đuổi; nhưng nếu chàng chẳng nghĩ vậy thì em cũng chẳng khi nào làm thế... Thật vậy, chàng Môn-ta-ghiu tuấn tú ơi, em yêu chàng say đắm; có lẽ chàng sẽ cho em là gái lẳng lơ, nhưng hãy tin em hỡi người quân tử, em sẽ giàu lòng chung thuỷ hơn những kẻ giả bộ kiêu kì, và em cũng xin thú thật là nếu chàng chẳng bắt gặp em đương thổ lộ mối tình tha thiết thì em cũng đã dè dặt hơn cùng chàng. Vậy em xin chàng hãy tha thứ cho em và đừng vì nỗi lòng yếu đuối bị bắt chợt trong đêm tối mà ngờ em là kẻ trăng hoa.

Rô-mê-ô: Thưa tiểu thư, tôi xin thề có mảnh trăng thiêng liêng kia đương dát bạc trên những ngọn cây trĩu quả…

Giu-li-ét: Em xin chàng đừng lấy trăng kia thề thốt, vừng trăng nghiêng ngả mà mỗi tháng lại thay đổi đường đi lối về. Em sợ tình chàng cũng sẽ như trăng kia thay đổi.

Rô-mê-ô: Vậy tôi phải lấy gì mà thề?

Giu-li-ét: Xin chàng đừng thề nguyền chi cả; hay nếu chàng muốn thì chàng hãy đem tấm thân tuấn nhã kia ra mà thề; đó là vị thần mà em thờ phụng, và em sẽ tin chàng.

Rô-mê-ô: Nếu tình yêu tha thiết của trái tim tôi...

Giu-li-ét: Nhưng thôi chàng ôi, đừng thề thốt nữa. Mặc dầu em sung sướng được gặp chàng, nhưng đêm nay lời thề của chàng cũng chẳng mang lại niềm vui cho em đâu. Sự việc xảy ra nhanh chóng quá, bất ngờ quá, thình lình quá, như ánh chớp kia vội tắt trước khi ta kịp nói: “Kìa chớp loè!”... Bạn yêu quý hỡi, xin chào bạn nhé! Được hơi thở của mùa hạ ve vuốt, có thể lần sau gặp nhau, nụ ái tình này đã nở thành một đoá hoa lộng lẫy... Em xin chào chàng!... Em cầu cho sự thanh thản êm đềm của lòng em cũng sẽ đến với trái tim chàng.

Rô-mê-ôi: Ôi! Nàng chẳng cho tôi được thoả nguyện sao?

Giu-li-ét: Chàng muốn thoả ước nguyện gì đêm nay?

Rô-mê-ô: Tôi ước ao được cùng nàng trao lời thề chung thuỷ.

Giu-li-ét: Em đã gửi chàng lời thề trước khi chàng hỏi. Vậy mà em ước gì còn giữ lại chưa trao.

Rô-mê-ô: Nàng muốn lấy lại lời thề chăng? Để làm gì vậy, hỡi người yêu quý? Giu-li-ét: Em chỉ muốn được rộng lòng hào phóng, và tặng chàng lần nữa. Thật ra thì điều em ước, em đã có rồi: lòng em mênh mông, tình em thăm thẳm như biển cả. Em càng tặng chàng thì em lại càng có nhiều, vì cả hai đều là vô tận. [...]

HỒI BA, CẢNH V

Phòng Giu-li-ét

Rô-mê-ô và Giu-li-ét đứng bên cửa sổ trông xuống vườn

Giu-li-ét: Anh đi ư? Trời còn lâu mới sáng. Tiếng chim đã làm anh hoảng hốt là tiếng hoạ mi đấy, không phải tiếng sơn ca đâu. Đêm nào nó cũng hót trên cây lựu đằng kia. Anh ơi, cứ tin lời em nói, đúng là tiếng hoạ mi.

Rô-mê-ô: Sơn ca, sứ giả của bình minh đấy! Không phải hoạ mi đâu. Em yêu quý, hãy nhìn kia, ánh hồng ghen với chúng ta đã viền sáng những đám mây đang phải rời nhau ngoài phương đông. Những ngọn bạch lạp trên trời đêm đã tắt, và bình minh tươi vui đang kiễng chân rón rén trên đỉnh núi xa mờ. Anh phải ra đi để sống, hoặc ở lại mà chết.

Giu-li-ét: Vệt sáng kia không phải ánh bình minh, em biết! Đó là một ngôi sao băng Mặt Trời vừa phun ra để làm ngọn đuốc đưa anh tới Man-tua. Anh hãy ở lại, chưa đến lúc anh phải ra đi.

Rô-mê-ô: Được, cứ để họ bắt, cứ để họ giết! Anh sẽ vui lòng, vì đó là ý muốn của em. Vệt sáng mờ kia đâu phải ánh mắt của bình minh, đó chỉ là tia phản chiếu của vừng trán ả Hằng. Tiếng hót vang bầu trời trên đầu chúng ta cũng chẳng phải tiếng sơn ca. Anh thiết tha muốn ở lại nơi đây, chẳng còn lòng nào cất bước. Tử thần hỡi, cứ lại đây, ta vui lòng chờ mi, vì nàng Giu-li-ét muốn như vậy... Hỡi tâm hồn của anh, chúng ta đang nói gì nhỉ? Chúng ta hãy tiếp tục chuyện trò đi, trời đã sáng đâu.

Giu-li-ét: Trời sáng rồi, trời sáng rồi! Anh ơi, đi đi, đi ngay đi. Đúng là con sơn ca đang cất tiếng hót lạc điệu; giọng nó mới chối tai làm sao! Người ta bảo tiếng sơn ca êm ái, thánh thót, bởi nó khéo phân chia cung bậc, nhưng chẳng phải vậy đâu, bởi nó chỉ chia lìa anh và em thôi. Người ta bảo sơn ca xưa đã đổi mắt với giống cóc nhái; sao chúng chẳng đổi cả giọng cho nhau, vì tiếng hót hôm nay chỉ bắt chúng ta phải kinh hoảng rời nhau; nó như tiếng kèn phường săn đuổi bắt anh rời khỏi nơi đây. Anh ơi, anh đi đi. Trời mỗi lúc một sáng.

Rô-mê-ô: Mỗi lúc một sáng ư? Nỗi đau thương của chúng ta mỗi lúc một chìm thêm vào tăm tối.

Nhũ mẫu ra

Nhũ mẫu: Thưa tiểu thư!

Giu-li-ét: Gì đấy, nhũ mẫu?

Nhũ mẫu: Phu nhân sắp tới phòng tiểu thư. Trời sắp sáng. Tiểu thư hãy nên cẩn trọng.

Nhũ mẫu vào

Giu-li-ét: Thôi cửa ơi, hãy cho ánh sáng lọt vào, và để đời sống đi ra.

Rô-mê-ô: Thôi vĩnh biệt! Em cho anh một cái hôn trước khi anh trèo xuống.

Xuống

Giu-li-ét: Anh đi rồi đấy ư? Ông hoàng của em, chồng của em, người yêu của em, bạn của em! Một giờ có bao nhiêu ngày thì em phải có tin anh chừng ấy lần, vì mỗi phút đã có bao ngày trong đó. Anh ơi, cứ tính như thế thì khi gặp lại Rô-mê-ô của em, em sẽ chẳng còn xuân sắc nữa.

Rô-mê-ô: Vĩnh biệt. Hỡi em yêu quý, anh sẽ không bỏ lỡ dịp nào để gửi tin đến cho em.

Giu-li-ét: Anh ơi, có bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nữa không?

Rô-mê-ô: Nhất định là sẽ có. Một ngày kia chúng ta sẽ ngồi bên nhau bâng khuâng ôn lại những nỗi ngậm ngùi hôm nay.

Giu-li-ét: Trời ơi, sao em linh cảm có chuyện chẳng lành! Em nhìn anh đứng dưới ấy như thây ma nằm dưới mồ. Mắt em hoa làm sao mà thấy anh nhợt nhạt quá! Rô-mê-ô: Em ơi, mắt anh nhìn cũng thấy em nhợt nhạt làm sao! Sầu thương đã uống hết máu chúng ta. Thôi, vĩnh biệt!

Rô-mê-ô vào

(Rô-mê-ô và Giu-li-ét, in trong Tuyển tập tác phẩm William Shakespeare,

ĐẶNG THẾ BÍNH dịch, NXB Sân khấu và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây,

Hà Nội, 2006)

THỀ NGUYỀN VÀ VĨNH BIỆT

(Trích vở kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét)

SẾCH-XPIA

HỒI HAI, CẢNH II

Vườn nhà Ca-piu-lét

Rô-mê-ô ra

Rô-mê-ô: Kẻ chưa từng bị thương thì há sợ gì sẹo!

Giu-li-ét xuất hiện trên cửa sổ

Ấy nhè nhẹ chứ nào! Ánh sáng nào vừa loé trên cửa sổ kia? Đó, phương đông đó, và nàng Giu-li-ét là Mặt Trời. Vừng đông đẹp tươi ơi, hãy hiện ra đi, hãy giết chết ả Hằng Nga đố kị, héo hon và nhợt nhạt vì đau buồn khi thấy kẻ hầu của ả lại đẹp hơn ả. Ả ghen với em thế thì em theo ả làm gì? Bộ cánh đồng cốt của ả xanh xao nhợt nhạt, chỉ hợp với những đồ ngu xuẩn, em hãy vứt nó đi... Ôi người mà ta sùng kính, người mà ta yêu đương! Ôi, giá nàng biết nhỉ!... Nàng đang nói... Không, nàng im lặng... Gì kia? Đôi mắt nàng như lên tiếng, và ta nóng lòng muốn đáp lại ánh mắt nàng... Ta liều quá, nàng có nói với ta đâu. Nguyên là hai ngôi sao đẹp nhất bầu trời có việc phải đi vắng, đã tha thiết nhờ mắt nàng lấp lánh chờ đến lúc sao về. Ừ, nếu mắt nàng lên thay cho sao, và sao xuống nằm dưới đôi mày kia thì sao nhỉ? Vẻ rực rỡ của đôi gò má nàng sẽ làm cho các vì tinh tú nọ phải hổ ngươi, như vừng dương làm ánh đèn phải thẹn thùng; còn cặp mắt kia trên bầu trời sẽ rọi khắp khoảng không một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc sẽ lên tiếng hót vang vì tưởng là đêm đã tàn. Kìa nàng tì má lên tay! Ước gì ta là chiếc bao tay nhỉ, để được mơn trớn má đào!

Giu-li-ét: Ôi chao!

Rô-mê-ô: Kìa, nàng vừa lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy hãy nói nữa đi! Đêm nay trên đầu ta, nàng tỏa ánh hào quang như một sứ giả nhà trời có đôi cánh, đang cưỡi những áng mây lười nhẹ lướt trên không trung, khiến kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt thịt mà chiêm ngưỡng.

Giu-li-ét: Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô! Sao chàng lại mang tên đó nhỉ? Chàng hãy từ bỏ thân phụ đi, từ bỏ tên họ đi; hoặc không thì chàng hãy thề là chàng yêu em đi, em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

Rô-mê-ô (nói một mình): Ta cứ đứng nghe thêm nữa, hay nên lên tiếng nhỉ?

Giu-li-ét: Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi. Nhưng nếu chẳng phải là người họ Môn-ta-ghiu thì chàng cũng vẫn là chàng. Chàng ơi! Hãy mang tên họ nào khác đi! Thế nào là họ Môn-ta-ghiu nhỉ? Cái tên đó đâu có phải là bàn tay, bàn chân, cánh tay, bộ mặt, một bộ phận nào của thân thể con người... Cái tên nào có nghĩa gì? Bông hồng kia, giá gọi bằng một tên khác, thì hương thơm cũng vẫn ngạt ngào. Vậy nếu chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa, thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn mười... Rô-mê-ô chàng ơi, chàng hãy từ bỏ tên họ đi. Cái tên kia đâu có phải xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em.

Rô-mê-ô: Đúng là từ miệng nàng nói ra nhé! Chỉ cần được nàng gọi là người yêu là tôi xin tức thì nhận tên thánh mới; từ nay trở đi, tôi không muốn bao giờ là Rô-mê-ô nữa.

Giu-li-ét: Người là ai, mà nhờ đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng vậy?

Rô-mê-ô: Tôi không biết xưng danh cùng nàng thế nào. Nàng tiên yêu quý của tôi ơi, tôi thù ghét cái tên của tôi, vì nó là kẻ thù của nàng. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó, thì tôi xin xé nát nó ra.

Giu-li-ét: Tai nghe chưa trọn một trăm chữ từ miệng đó nói ra mà đã nhận ra tiếng ai rồi. Chẳng phải chàng Rô-mê-ô, họ nhà Môn-ta-ghiu đó ư?

Rô-mê-ô: Hỡi nàng tiên kiều diễm, nếu nàng chẳng ưa tên họ đó, thì tôi chẳng phải Rô-mê-ô mà cũng chẳng thuộc họ Môn-ta-ghiu.

Giu-li-ét: Chàng làm thế nào mà tới được chốn này? Và chàng tới làm gì? Tường vườn này cao, vượt qua thật khó. Và chàng thử nghĩ lại xem mình là ai? Nếu bị họ hàng nhà em bắt gặp nơi đây thì chàng khó lòng thoát chết.

Rô-mê-ô: Tôi vượt được tường này là nhờ đôi cánh của tình yêu; mấy bức tường đá ngăn sao được ái tình. Mà cái gì tình yêu dám làm là làm được. Người nhà nàng ngăn sao nổi tôi.

Giu-li-ét: Họ mà bắt gặp chàng thì họ giết chàng mất.

Rô-mê-ô: Nàng ơi, ánh mắt kia còn nguy hiểm cho tôi hơn hai chục lưỡi kiếm của họ. Nàng hãy nhìn tôi với khoé mắt yêu thương là tôi chẳng ngại gì hằn thù của họ nữa.

Giu-li-ét: Em cầu mong cho họ đừng bắt gặp chàng nơi đây.

Rô-mê-ô: Đã có áo choàng của nàng Đêm che cho tôi khỏi bị họ nom thấy. Vả chăng, nếu chẳng được nàng đoái hoài thì thà cứ để họ bắt gặp. Thà để cho lòng căm thù của họ chấm dứt đời tôi còn hơn kéo dài kiếp sống mà thiếu tình nàng.

Giu-li-ét: Ai đưa lối cho chàng tới đây?

Rô-mê-ô: Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.

Giu-li-ét: Nếu chẳng có màn đêm che phủ thì chàng đã thấy má em ửng đỏ vì những lời em nói cùng chàng đêm nay. Chàng ơi, em muốn chẳng vượt vòng lễ giáo, em muốn... em muốn chối những lời vừa nói... Nhưng thôi, khách sáo làm gì? Chàng có yêu em không? Em biết là chàng sẽ trả lời “có”, và em sẽ tin chàng ngay. Nhưng xin chàng đừng thề thốt, chắc đâu chàng giữ được lời thề: những chuyện tình nhân bội ước chẳng đã khiến Thượng đế tức cười sao... Chàng Rô-mê-ô phong nhã hỡi, nếu chàng yêu em thì xin cứ thẳng thắn nói lên; và nếu chàng cho em là dễ xiêu lòng quá, thì em sẽ cau mày, em sẽ làm cao, em sẽ nói “không” để chàng phải sớm khuya theo đuổi; nhưng nếu chàng chẳng nghĩ vậy thì em cũng chẳng khi nào làm thế... Thật vậy, chàng Môn-ta-ghiu tuấn tú ơi, em yêu chàng say đắm; có lẽ chàng sẽ cho em là gái lẳng lơ, nhưng hãy tin em hỡi người quân tử, em sẽ giàu lòng chung thuỷ hơn những kẻ giả bộ kiêu kì, và em cũng xin thú thật là nếu chàng chẳng bắt gặp em đương thổ lộ mối tình tha thiết thì em cũng đã dè dặt hơn cùng chàng. Vậy em xin chàng hãy tha thứ cho em và đừng vì nỗi lòng yếu đuối bị bắt chợt trong đêm tối mà ngờ em là kẻ trăng hoa.

Rô-mê-ô: Thưa tiểu thư, tôi xin thề có mảnh trăng thiêng liêng kia đương dát bạc trên những ngọn cây trĩu quả…

Giu-li-ét: Em xin chàng đừng lấy trăng kia thề thốt, vừng trăng nghiêng ngả mà mỗi tháng lại thay đổi đường đi lối về. Em sợ tình chàng cũng sẽ như trăng kia thay đổi.

Rô-mê-ô: Vậy tôi phải lấy gì mà thề?

Giu-li-ét: Xin chàng đừng thề nguyền chi cả; hay nếu chàng muốn thì chàng hãy đem tấm thân tuấn nhã kia ra mà thề; đó là vị thần mà em thờ phụng, và em sẽ tin chàng.

Rô-mê-ô: Nếu tình yêu tha thiết của trái tim tôi...

Giu-li-ét: Nhưng thôi chàng ôi, đừng thề thốt nữa. Mặc dầu em sung sướng được gặp chàng, nhưng đêm nay lời thề của chàng cũng chẳng mang lại niềm vui cho em đâu. Sự việc xảy ra nhanh chóng quá, bất ngờ quá, thình lình quá, như ánh chớp kia vội tắt trước khi ta kịp nói: “Kìa chớp loè!”... Bạn yêu quý hỡi, xin chào bạn nhé! Được hơi thở của mùa hạ ve vuốt, có thể lần sau gặp nhau, nụ ái tình này đã nở thành một đoá hoa lộng lẫy... Em xin chào chàng!... Em cầu cho sự thanh thản êm đềm của lòng em cũng sẽ đến với trái tim chàng.

Rô-mê-ôi: Ôi! Nàng chẳng cho tôi được thoả nguyện sao?

Giu-li-ét: Chàng muốn thoả ước nguyện gì đêm nay?

Rô-mê-ô: Tôi ước ao được cùng nàng trao lời thề chung thuỷ.

Giu-li-ét: Em đã gửi chàng lời thề trước khi chàng hỏi. Vậy mà em ước gì còn giữ lại chưa trao.

Rô-mê-ô: Nàng muốn lấy lại lời thề chăng? Để làm gì vậy, hỡi người yêu quý? Giu-li-ét: Em chỉ muốn được rộng lòng hào phóng, và tặng chàng lần nữa. Thật ra thì điều em ước, em đã có rồi: lòng em mênh mông, tình em thăm thẳm như biển cả. Em càng tặng chàng thì em lại càng có nhiều, vì cả hai đều là vô tận. [...]

HỒI BA, CẢNH V

Phòng Giu-li-ét

Rô-mê-ô và Giu-li-ét đứng bên cửa sổ trông xuống vườn

Giu-li-ét: Anh đi ư? Trời còn lâu mới sáng. Tiếng chim đã làm anh hoảng hốt là tiếng hoạ mi đấy, không phải tiếng sơn ca đâu. Đêm nào nó cũng hót trên cây lựu đằng kia. Anh ơi, cứ tin lời em nói, đúng là tiếng hoạ mi.

Rô-mê-ô: Sơn ca, sứ giả của bình minh đấy! Không phải hoạ mi đâu. Em yêu quý, hãy nhìn kia, ánh hồng ghen với chúng ta đã viền sáng những đám mây đang phải rời nhau ngoài phương đông. Những ngọn bạch lạp trên trời đêm đã tắt, và bình minh tươi vui đang kiễng chân rón rén trên đỉnh núi xa mờ. Anh phải ra đi để sống, hoặc ở lại mà chết.

Giu-li-ét: Vệt sáng kia không phải ánh bình minh, em biết! Đó là một ngôi sao băng Mặt Trời vừa phun ra để làm ngọn đuốc đưa anh tới Man-tua. Anh hãy ở lại, chưa đến lúc anh phải ra đi.

Rô-mê-ô: Được, cứ để họ bắt, cứ để họ giết! Anh sẽ vui lòng, vì đó là ý muốn của em. Vệt sáng mờ kia đâu phải ánh mắt của bình minh, đó chỉ là tia phản chiếu của vừng trán ả Hằng. Tiếng hót vang bầu trời trên đầu chúng ta cũng chẳng phải tiếng sơn ca. Anh thiết tha muốn ở lại nơi đây, chẳng còn lòng nào cất bước. Tử thần hỡi, cứ lại đây, ta vui lòng chờ mi, vì nàng Giu-li-ét muốn như vậy... Hỡi tâm hồn của anh, chúng ta đang nói gì nhỉ? Chúng ta hãy tiếp tục chuyện trò đi, trời đã sáng đâu.

Giu-li-ét: Trời sáng rồi, trời sáng rồi! Anh ơi, đi đi, đi ngay đi. Đúng là con sơn ca đang cất tiếng hót lạc điệu; giọng nó mới chối tai làm sao! Người ta bảo tiếng sơn ca êm ái, thánh thót, bởi nó khéo phân chia cung bậc, nhưng chẳng phải vậy đâu, bởi nó chỉ chia lìa anh và em thôi. Người ta bảo sơn ca xưa đã đổi mắt với giống cóc nhái; sao chúng chẳng đổi cả giọng cho nhau, vì tiếng hót hôm nay chỉ bắt chúng ta phải kinh hoảng rời nhau; nó như tiếng kèn phường săn đuổi bắt anh rời khỏi nơi đây. Anh ơi, anh đi đi. Trời mỗi lúc một sáng.

Rô-mê-ô: Mỗi lúc một sáng ư? Nỗi đau thương của chúng ta mỗi lúc một chìm thêm vào tăm tối.

Nhũ mẫu ra

Nhũ mẫu: Thưa tiểu thư!

Giu-li-ét: Gì đấy, nhũ mẫu?

Nhũ mẫu: Phu nhân sắp tới phòng tiểu thư. Trời sắp sáng. Tiểu thư hãy nên cẩn trọng.

Nhũ mẫu vào

Giu-li-ét: Thôi cửa ơi, hãy cho ánh sáng lọt vào, và để đời sống đi ra.

Rô-mê-ô: Thôi vĩnh biệt! Em cho anh một cái hôn trước khi anh trèo xuống.

Xuống

Giu-li-ét: Anh đi rồi đấy ư? Ông hoàng của em, chồng của em, người yêu của em, bạn của em! Một giờ có bao nhiêu ngày thì em phải có tin anh chừng ấy lần, vì mỗi phút đã có bao ngày trong đó. Anh ơi, cứ tính như thế thì khi gặp lại Rô-mê-ô của em, em sẽ chẳng còn xuân sắc nữa.

Rô-mê-ô: Vĩnh biệt. Hỡi em yêu quý, anh sẽ không bỏ lỡ dịp nào để gửi tin đến cho em.

Giu-li-ét: Anh ơi, có bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nữa không?

Rô-mê-ô: Nhất định là sẽ có. Một ngày kia chúng ta sẽ ngồi bên nhau bâng khuâng ôn lại những nỗi ngậm ngùi hôm nay.

Giu-li-ét: Trời ơi, sao em linh cảm có chuyện chẳng lành! Em nhìn anh đứng dưới ấy như thây ma nằm dưới mồ. Mắt em hoa làm sao mà thấy anh nhợt nhạt quá! Rô-mê-ô: Em ơi, mắt anh nhìn cũng thấy em nhợt nhạt làm sao! Sầu thương đã uống hết máu chúng ta. Thôi, vĩnh biệt!

Rô-mê-ô vào

(Rô-mê-ô và Giu-li-ét, in trong Tuyển tập tác phẩm William Shakespeare,

ĐẶNG THẾ BÍNH dịch, NXB Sân khấu và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây,

Hà Nội, 2006)

THỀ NGUYỀN VÀ VĨNH BIỆT

(Trích vở kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét)

SẾCH-XPIA

HỒI HAI, CẢNH II

Vườn nhà Ca-piu-lét

Rô-mê-ô ra

Rô-mê-ô: Kẻ chưa từng bị thương thì há sợ gì sẹo!

Giu-li-ét xuất hiện trên cửa sổ

Ấy nhè nhẹ chứ nào! Ánh sáng nào vừa loé trên cửa sổ kia? Đó, phương đông đó, và nàng Giu-li-ét là Mặt Trời. Vừng đông đẹp tươi ơi, hãy hiện ra đi, hãy giết chết ả Hằng Nga đố kị, héo hon và nhợt nhạt vì đau buồn khi thấy kẻ hầu của ả lại đẹp hơn ả. Ả ghen với em thế thì em theo ả làm gì? Bộ cánh đồng cốt của ả xanh xao nhợt nhạt, chỉ hợp với những đồ ngu xuẩn, em hãy vứt nó đi... Ôi người mà ta sùng kính, người mà ta yêu đương! Ôi, giá nàng biết nhỉ!... Nàng đang nói... Không, nàng im lặng... Gì kia? Đôi mắt nàng như lên tiếng, và ta nóng lòng muốn đáp lại ánh mắt nàng... Ta liều quá, nàng có nói với ta đâu. Nguyên là hai ngôi sao đẹp nhất bầu trời có việc phải đi vắng, đã tha thiết nhờ mắt nàng lấp lánh chờ đến lúc sao về. Ừ, nếu mắt nàng lên thay cho sao, và sao xuống nằm dưới đôi mày kia thì sao nhỉ? Vẻ rực rỡ của đôi gò má nàng sẽ làm cho các vì tinh tú nọ phải hổ ngươi, như vừng dương làm ánh đèn phải thẹn thùng; còn cặp mắt kia trên bầu trời sẽ rọi khắp khoảng không một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc sẽ lên tiếng hót vang vì tưởng là đêm đã tàn. Kìa nàng tì má lên tay! Ước gì ta là chiếc bao tay nhỉ, để được mơn trớn má đào!

Giu-li-ét: Ôi chao!

Rô-mê-ô: Kìa, nàng vừa lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy hãy nói nữa đi! Đêm nay trên đầu ta, nàng tỏa ánh hào quang như một sứ giả nhà trời có đôi cánh, đang cưỡi những áng mây lười nhẹ lướt trên không trung, khiến kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt thịt mà chiêm ngưỡng.

Giu-li-ét: Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô! Sao chàng lại mang tên đó nhỉ? Chàng hãy từ bỏ thân phụ đi, từ bỏ tên họ đi; hoặc không thì chàng hãy thề là chàng yêu em đi, em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

Rô-mê-ô (nói một mình): Ta cứ đứng nghe thêm nữa, hay nên lên tiếng nhỉ?

Giu-li-ét: Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi. Nhưng nếu chẳng phải là người họ Môn-ta-ghiu thì chàng cũng vẫn là chàng. Chàng ơi! Hãy mang tên họ nào khác đi! Thế nào là họ Môn-ta-ghiu nhỉ? Cái tên đó đâu có phải là bàn tay, bàn chân, cánh tay, bộ mặt, một bộ phận nào của thân thể con người... Cái tên nào có nghĩa gì? Bông hồng kia, giá gọi bằng một tên khác, thì hương thơm cũng vẫn ngạt ngào. Vậy nếu chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa, thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn mười... Rô-mê-ô chàng ơi, chàng hãy từ bỏ tên họ đi. Cái tên kia đâu có phải xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em.

Rô-mê-ô: Đúng là từ miệng nàng nói ra nhé! Chỉ cần được nàng gọi là người yêu là tôi xin tức thì nhận tên thánh mới; từ nay trở đi, tôi không muốn bao giờ là Rô-mê-ô nữa.

Giu-li-ét: Người là ai, mà nhờ đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng vậy?

Rô-mê-ô: Tôi không biết xưng danh cùng nàng thế nào. Nàng tiên yêu quý của tôi ơi, tôi thù ghét cái tên của tôi, vì nó là kẻ thù của nàng. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó, thì tôi xin xé nát nó ra.

Giu-li-ét: Tai nghe chưa trọn một trăm chữ từ miệng đó nói ra mà đã nhận ra tiếng ai rồi. Chẳng phải chàng Rô-mê-ô, họ nhà Môn-ta-ghiu đó ư?

Rô-mê-ô: Hỡi nàng tiên kiều diễm, nếu nàng chẳng ưa tên họ đó, thì tôi chẳng phải Rô-mê-ô mà cũng chẳng thuộc họ Môn-ta-ghiu.

Giu-li-ét: Chàng làm thế nào mà tới được chốn này? Và chàng tới làm gì? Tường vườn này cao, vượt qua thật khó. Và chàng thử nghĩ lại xem mình là ai? Nếu bị họ hàng nhà em bắt gặp nơi đây thì chàng khó lòng thoát chết.

Rô-mê-ô: Tôi vượt được tường này là nhờ đôi cánh của tình yêu; mấy bức tường đá ngăn sao được ái tình. Mà cái gì tình yêu dám làm là làm được. Người nhà nàng ngăn sao nổi tôi.

Giu-li-ét: Họ mà bắt gặp chàng thì họ giết chàng mất.

Rô-mê-ô: Nàng ơi, ánh mắt kia còn nguy hiểm cho tôi hơn hai chục lưỡi kiếm của họ. Nàng hãy nhìn tôi với khoé mắt yêu thương là tôi chẳng ngại gì hằn thù của họ nữa.

Giu-li-ét: Em cầu mong cho họ đừng bắt gặp chàng nơi đây.

Rô-mê-ô: Đã có áo choàng của nàng Đêm che cho tôi khỏi bị họ nom thấy. Vả chăng, nếu chẳng được nàng đoái hoài thì thà cứ để họ bắt gặp. Thà để cho lòng căm thù của họ chấm dứt đời tôi còn hơn kéo dài kiếp sống mà thiếu tình nàng.

Giu-li-ét: Ai đưa lối cho chàng tới đây?

Rô-mê-ô: Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.

Giu-li-ét: Nếu chẳng có màn đêm che phủ thì chàng đã thấy má em ửng đỏ vì những lời em nói cùng chàng đêm nay. Chàng ơi, em muốn chẳng vượt vòng lễ giáo, em muốn... em muốn chối những lời vừa nói... Nhưng thôi, khách sáo làm gì? Chàng có yêu em không? Em biết là chàng sẽ trả lời “có”, và em sẽ tin chàng ngay. Nhưng xin chàng đừng thề thốt, chắc đâu chàng giữ được lời thề: những chuyện tình nhân bội ước chẳng đã khiến Thượng đế tức cười sao... Chàng Rô-mê-ô phong nhã hỡi, nếu chàng yêu em thì xin cứ thẳng thắn nói lên; và nếu chàng cho em là dễ xiêu lòng quá, thì em sẽ cau mày, em sẽ làm cao, em sẽ nói “không” để chàng phải sớm khuya theo đuổi; nhưng nếu chàng chẳng nghĩ vậy thì em cũng chẳng khi nào làm thế... Thật vậy, chàng Môn-ta-ghiu tuấn tú ơi, em yêu chàng say đắm; có lẽ chàng sẽ cho em là gái lẳng lơ, nhưng hãy tin em hỡi người quân tử, em sẽ giàu lòng chung thuỷ hơn những kẻ giả bộ kiêu kì, và em cũng xin thú thật là nếu chàng chẳng bắt gặp em đương thổ lộ mối tình tha thiết thì em cũng đã dè dặt hơn cùng chàng. Vậy em xin chàng hãy tha thứ cho em và đừng vì nỗi lòng yếu đuối bị bắt chợt trong đêm tối mà ngờ em là kẻ trăng hoa.

Rô-mê-ô: Thưa tiểu thư, tôi xin thề có mảnh trăng thiêng liêng kia đương dát bạc trên những ngọn cây trĩu quả…

Giu-li-ét: Em xin chàng đừng lấy trăng kia thề thốt, vừng trăng nghiêng ngả mà mỗi tháng lại thay đổi đường đi lối về. Em sợ tình chàng cũng sẽ như trăng kia thay đổi.

Rô-mê-ô: Vậy tôi phải lấy gì mà thề?

Giu-li-ét: Xin chàng đừng thề nguyền chi cả; hay nếu chàng muốn thì chàng hãy đem tấm thân tuấn nhã kia ra mà thề; đó là vị thần mà em thờ phụng, và em sẽ tin chàng.

Rô-mê-ô: Nếu tình yêu tha thiết của trái tim tôi...

Giu-li-ét: Nhưng thôi chàng ôi, đừng thề thốt nữa. Mặc dầu em sung sướng được gặp chàng, nhưng đêm nay lời thề của chàng cũng chẳng mang lại niềm vui cho em đâu. Sự việc xảy ra nhanh chóng quá, bất ngờ quá, thình lình quá, như ánh chớp kia vội tắt trước khi ta kịp nói: “Kìa chớp loè!”... Bạn yêu quý hỡi, xin chào bạn nhé! Được hơi thở của mùa hạ ve vuốt, có thể lần sau gặp nhau, nụ ái tình này đã nở thành một đoá hoa lộng lẫy... Em xin chào chàng!... Em cầu cho sự thanh thản êm đềm của lòng em cũng sẽ đến với trái tim chàng.

Rô-mê-ôi: Ôi! Nàng chẳng cho tôi được thoả nguyện sao?

Giu-li-ét: Chàng muốn thoả ước nguyện gì đêm nay?

Rô-mê-ô: Tôi ước ao được cùng nàng trao lời thề chung thuỷ.

Giu-li-ét: Em đã gửi chàng lời thề trước khi chàng hỏi. Vậy mà em ước gì còn giữ lại chưa trao.

Rô-mê-ô: Nàng muốn lấy lại lời thề chăng? Để làm gì vậy, hỡi người yêu quý? Giu-li-ét: Em chỉ muốn được rộng lòng hào phóng, và tặng chàng lần nữa. Thật ra thì điều em ước, em đã có rồi: lòng em mênh mông, tình em thăm thẳm như biển cả. Em càng tặng chàng thì em lại càng có nhiều, vì cả hai đều là vô tận. [...]

HỒI BA, CẢNH V

Phòng Giu-li-ét

Rô-mê-ô và Giu-li-ét đứng bên cửa sổ trông xuống vườn

Giu-li-ét: Anh đi ư? Trời còn lâu mới sáng. Tiếng chim đã làm anh hoảng hốt là tiếng hoạ mi đấy, không phải tiếng sơn ca đâu. Đêm nào nó cũng hót trên cây lựu đằng kia. Anh ơi, cứ tin lời em nói, đúng là tiếng hoạ mi.

Rô-mê-ô: Sơn ca, sứ giả của bình minh đấy! Không phải hoạ mi đâu. Em yêu quý, hãy nhìn kia, ánh hồng ghen với chúng ta đã viền sáng những đám mây đang phải rời nhau ngoài phương đông. Những ngọn bạch lạp trên trời đêm đã tắt, và bình minh tươi vui đang kiễng chân rón rén trên đỉnh núi xa mờ. Anh phải ra đi để sống, hoặc ở lại mà chết.

Giu-li-ét: Vệt sáng kia không phải ánh bình minh, em biết! Đó là một ngôi sao băng Mặt Trời vừa phun ra để làm ngọn đuốc đưa anh tới Man-tua. Anh hãy ở lại, chưa đến lúc anh phải ra đi.

Rô-mê-ô: Được, cứ để họ bắt, cứ để họ giết! Anh sẽ vui lòng, vì đó là ý muốn của em. Vệt sáng mờ kia đâu phải ánh mắt của bình minh, đó chỉ là tia phản chiếu của vừng trán ả Hằng. Tiếng hót vang bầu trời trên đầu chúng ta cũng chẳng phải tiếng sơn ca. Anh thiết tha muốn ở lại nơi đây, chẳng còn lòng nào cất bước. Tử thần hỡi, cứ lại đây, ta vui lòng chờ mi, vì nàng Giu-li-ét muốn như vậy... Hỡi tâm hồn của anh, chúng ta đang nói gì nhỉ? Chúng ta hãy tiếp tục chuyện trò đi, trời đã sáng đâu.

Giu-li-ét: Trời sáng rồi, trời sáng rồi! Anh ơi, đi đi, đi ngay đi. Đúng là con sơn ca đang cất tiếng hót lạc điệu; giọng nó mới chối tai làm sao! Người ta bảo tiếng sơn ca êm ái, thánh thót, bởi nó khéo phân chia cung bậc, nhưng chẳng phải vậy đâu, bởi nó chỉ chia lìa anh và em thôi. Người ta bảo sơn ca xưa đã đổi mắt với giống cóc nhái; sao chúng chẳng đổi cả giọng cho nhau, vì tiếng hót hôm nay chỉ bắt chúng ta phải kinh hoảng rời nhau; nó như tiếng kèn phường săn đuổi bắt anh rời khỏi nơi đây. Anh ơi, anh đi đi. Trời mỗi lúc một sáng.

Rô-mê-ô: Mỗi lúc một sáng ư? Nỗi đau thương của chúng ta mỗi lúc một chìm thêm vào tăm tối.

Nhũ mẫu ra

Nhũ mẫu: Thưa tiểu thư!

Giu-li-ét: Gì đấy, nhũ mẫu?

Nhũ mẫu: Phu nhân sắp tới phòng tiểu thư. Trời sắp sáng. Tiểu thư hãy nên cẩn trọng.

Nhũ mẫu vào

Giu-li-ét: Thôi cửa ơi, hãy cho ánh sáng lọt vào, và để đời sống đi ra.

Rô-mê-ô: Thôi vĩnh biệt! Em cho anh một cái hôn trước khi anh trèo xuống.

Xuống

Giu-li-ét: Anh đi rồi đấy ư? Ông hoàng của em, chồng của em, người yêu của em, bạn của em! Một giờ có bao nhiêu ngày thì em phải có tin anh chừng ấy lần, vì mỗi phút đã có bao ngày trong đó. Anh ơi, cứ tính như thế thì khi gặp lại Rô-mê-ô của em, em sẽ chẳng còn xuân sắc nữa.

Rô-mê-ô: Vĩnh biệt. Hỡi em yêu quý, anh sẽ không bỏ lỡ dịp nào để gửi tin đến cho em.

Giu-li-ét: Anh ơi, có bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nữa không?

Rô-mê-ô: Nhất định là sẽ có. Một ngày kia chúng ta sẽ ngồi bên nhau bâng khuâng ôn lại những nỗi ngậm ngùi hôm nay.

Giu-li-ét: Trời ơi, sao em linh cảm có chuyện chẳng lành! Em nhìn anh đứng dưới ấy như thây ma nằm dưới mồ. Mắt em hoa làm sao mà thấy anh nhợt nhạt quá! Rô-mê-ô: Em ơi, mắt anh nhìn cũng thấy em nhợt nhạt làm sao! Sầu thương đã uống hết máu chúng ta. Thôi, vĩnh biệt!

Rô-mê-ô vào

(Rô-mê-ô và Giu-li-ét, in trong Tuyển tập tác phẩm William Shakespeare,

ĐẶNG THẾ BÍNH dịch, NXB Sân khấu và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây,

Hà Nội, 2006)

THỀ NGUYỀN VÀ VĨNH BIỆT

(Trích vở kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét)

SẾCH-XPIA

HỒI HAI, CẢNH II

Vườn nhà Ca-piu-lét

Rô-mê-ô ra

Rô-mê-ô: Kẻ chưa từng bị thương thì há sợ gì sẹo!

Giu-li-ét xuất hiện trên cửa sổ

Ấy nhè nhẹ chứ nào! Ánh sáng nào vừa loé trên cửa sổ kia? Đó, phương đông đó, và nàng Giu-li-ét là Mặt Trời. Vừng đông đẹp tươi ơi, hãy hiện ra đi, hãy giết chết ả Hằng Nga đố kị, héo hon và nhợt nhạt vì đau buồn khi thấy kẻ hầu của ả lại đẹp hơn ả. Ả ghen với em thế thì em theo ả làm gì? Bộ cánh đồng cốt của ả xanh xao nhợt nhạt, chỉ hợp với những đồ ngu xuẩn, em hãy vứt nó đi... Ôi người mà ta sùng kính, người mà ta yêu đương! Ôi, giá nàng biết nhỉ!... Nàng đang nói... Không, nàng im lặng... Gì kia? Đôi mắt nàng như lên tiếng, và ta nóng lòng muốn đáp lại ánh mắt nàng... Ta liều quá, nàng có nói với ta đâu. Nguyên là hai ngôi sao đẹp nhất bầu trời có việc phải đi vắng, đã tha thiết nhờ mắt nàng lấp lánh chờ đến lúc sao về. Ừ, nếu mắt nàng lên thay cho sao, và sao xuống nằm dưới đôi mày kia thì sao nhỉ? Vẻ rực rỡ của đôi gò má nàng sẽ làm cho các vì tinh tú nọ phải hổ ngươi, như vừng dương làm ánh đèn phải thẹn thùng; còn cặp mắt kia trên bầu trời sẽ rọi khắp khoảng không một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc sẽ lên tiếng hót vang vì tưởng là đêm đã tàn. Kìa nàng tì má lên tay! Ước gì ta là chiếc bao tay nhỉ, để được mơn trớn má đào!

Giu-li-ét: Ôi chao!

Rô-mê-ô: Kìa, nàng vừa lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy hãy nói nữa đi! Đêm nay trên đầu ta, nàng tỏa ánh hào quang như một sứ giả nhà trời có đôi cánh, đang cưỡi những áng mây lười nhẹ lướt trên không trung, khiến kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt thịt mà chiêm ngưỡng.

Giu-li-ét: Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô! Sao chàng lại mang tên đó nhỉ? Chàng hãy từ bỏ thân phụ đi, từ bỏ tên họ đi; hoặc không thì chàng hãy thề là chàng yêu em đi, em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

Rô-mê-ô (nói một mình): Ta cứ đứng nghe thêm nữa, hay nên lên tiếng nhỉ?

Giu-li-ét: Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi. Nhưng nếu chẳng phải là người họ Môn-ta-ghiu thì chàng cũng vẫn là chàng. Chàng ơi! Hãy mang tên họ nào khác đi! Thế nào là họ Môn-ta-ghiu nhỉ? Cái tên đó đâu có phải là bàn tay, bàn chân, cánh tay, bộ mặt, một bộ phận nào của thân thể con người... Cái tên nào có nghĩa gì? Bông hồng kia, giá gọi bằng một tên khác, thì hương thơm cũng vẫn ngạt ngào. Vậy nếu chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa, thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn mười... Rô-mê-ô chàng ơi, chàng hãy từ bỏ tên họ đi. Cái tên kia đâu có phải xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em.

Rô-mê-ô: Đúng là từ miệng nàng nói ra nhé! Chỉ cần được nàng gọi là người yêu là tôi xin tức thì nhận tên thánh mới; từ nay trở đi, tôi không muốn bao giờ là Rô-mê-ô nữa.

Giu-li-ét: Người là ai, mà nhờ đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng vậy?

Rô-mê-ô: Tôi không biết xưng danh cùng nàng thế nào. Nàng tiên yêu quý của tôi ơi, tôi thù ghét cái tên của tôi, vì nó là kẻ thù của nàng. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó, thì tôi xin xé nát nó ra.

Giu-li-ét: Tai nghe chưa trọn một trăm chữ từ miệng đó nói ra mà đã nhận ra tiếng ai rồi. Chẳng phải chàng Rô-mê-ô, họ nhà Môn-ta-ghiu đó ư?

Rô-mê-ô: Hỡi nàng tiên kiều diễm, nếu nàng chẳng ưa tên họ đó, thì tôi chẳng phải Rô-mê-ô mà cũng chẳng thuộc họ Môn-ta-ghiu.

Giu-li-ét: Chàng làm thế nào mà tới được chốn này? Và chàng tới làm gì? Tường vườn này cao, vượt qua thật khó. Và chàng thử nghĩ lại xem mình là ai? Nếu bị họ hàng nhà em bắt gặp nơi đây thì chàng khó lòng thoát chết.

Rô-mê-ô: Tôi vượt được tường này là nhờ đôi cánh của tình yêu; mấy bức tường đá ngăn sao được ái tình. Mà cái gì tình yêu dám làm là làm được. Người nhà nàng ngăn sao nổi tôi.

Giu-li-ét: Họ mà bắt gặp chàng thì họ giết chàng mất.

Rô-mê-ô: Nàng ơi, ánh mắt kia còn nguy hiểm cho tôi hơn hai chục lưỡi kiếm của họ. Nàng hãy nhìn tôi với khoé mắt yêu thương là tôi chẳng ngại gì hằn thù của họ nữa.

Giu-li-ét: Em cầu mong cho họ đừng bắt gặp chàng nơi đây.

Rô-mê-ô: Đã có áo choàng của nàng Đêm che cho tôi khỏi bị họ nom thấy. Vả chăng, nếu chẳng được nàng đoái hoài thì thà cứ để họ bắt gặp. Thà để cho lòng căm thù của họ chấm dứt đời tôi còn hơn kéo dài kiếp sống mà thiếu tình nàng.

Giu-li-ét: Ai đưa lối cho chàng tới đây?

Rô-mê-ô: Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.

Giu-li-ét: Nếu chẳng có màn đêm che phủ thì chàng đã thấy má em ửng đỏ vì những lời em nói cùng chàng đêm nay. Chàng ơi, em muốn chẳng vượt vòng lễ giáo, em muốn... em muốn chối những lời vừa nói... Nhưng thôi, khách sáo làm gì? Chàng có yêu em không? Em biết là chàng sẽ trả lời “có”, và em sẽ tin chàng ngay. Nhưng xin chàng đừng thề thốt, chắc đâu chàng giữ được lời thề: những chuyện tình nhân bội ước chẳng đã khiến Thượng đế tức cười sao... Chàng Rô-mê-ô phong nhã hỡi, nếu chàng yêu em thì xin cứ thẳng thắn nói lên; và nếu chàng cho em là dễ xiêu lòng quá, thì em sẽ cau mày, em sẽ làm cao, em sẽ nói “không” để chàng phải sớm khuya theo đuổi; nhưng nếu chàng chẳng nghĩ vậy thì em cũng chẳng khi nào làm thế... Thật vậy, chàng Môn-ta-ghiu tuấn tú ơi, em yêu chàng say đắm; có lẽ chàng sẽ cho em là gái lẳng lơ, nhưng hãy tin em hỡi người quân tử, em sẽ giàu lòng chung thuỷ hơn những kẻ giả bộ kiêu kì, và em cũng xin thú thật là nếu chàng chẳng bắt gặp em đương thổ lộ mối tình tha thiết thì em cũng đã dè dặt hơn cùng chàng. Vậy em xin chàng hãy tha thứ cho em và đừng vì nỗi lòng yếu đuối bị bắt chợt trong đêm tối mà ngờ em là kẻ trăng hoa.

Rô-mê-ô: Thưa tiểu thư, tôi xin thề có mảnh trăng thiêng liêng kia đương dát bạc trên những ngọn cây trĩu quả…

Giu-li-ét: Em xin chàng đừng lấy trăng kia thề thốt, vừng trăng nghiêng ngả mà mỗi tháng lại thay đổi đường đi lối về. Em sợ tình chàng cũng sẽ như trăng kia thay đổi.

Rô-mê-ô: Vậy tôi phải lấy gì mà thề?

Giu-li-ét: Xin chàng đừng thề nguyền chi cả; hay nếu chàng muốn thì chàng hãy đem tấm thân tuấn nhã kia ra mà thề; đó là vị thần mà em thờ phụng, và em sẽ tin chàng.

Rô-mê-ô: Nếu tình yêu tha thiết của trái tim tôi...

Giu-li-ét: Nhưng thôi chàng ôi, đừng thề thốt nữa. Mặc dầu em sung sướng được gặp chàng, nhưng đêm nay lời thề của chàng cũng chẳng mang lại niềm vui cho em đâu. Sự việc xảy ra nhanh chóng quá, bất ngờ quá, thình lình quá, như ánh chớp kia vội tắt trước khi ta kịp nói: “Kìa chớp loè!”... Bạn yêu quý hỡi, xin chào bạn nhé! Được hơi thở của mùa hạ ve vuốt, có thể lần sau gặp nhau, nụ ái tình này đã nở thành một đoá hoa lộng lẫy... Em xin chào chàng!... Em cầu cho sự thanh thản êm đềm của lòng em cũng sẽ đến với trái tim chàng.

Rô-mê-ôi: Ôi! Nàng chẳng cho tôi được thoả nguyện sao?

Giu-li-ét: Chàng muốn thoả ước nguyện gì đêm nay?

Rô-mê-ô: Tôi ước ao được cùng nàng trao lời thề chung thuỷ.

Giu-li-ét: Em đã gửi chàng lời thề trước khi chàng hỏi. Vậy mà em ước gì còn giữ lại chưa trao.

Rô-mê-ô: Nàng muốn lấy lại lời thề chăng? Để làm gì vậy, hỡi người yêu quý? Giu-li-ét: Em chỉ muốn được rộng lòng hào phóng, và tặng chàng lần nữa. Thật ra thì điều em ước, em đã có rồi: lòng em mênh mông, tình em thăm thẳm như biển cả. Em càng tặng chàng thì em lại càng có nhiều, vì cả hai đều là vô tận. [...]

HỒI BA, CẢNH V

Phòng Giu-li-ét

Rô-mê-ô và Giu-li-ét đứng bên cửa sổ trông xuống vườn

Giu-li-ét: Anh đi ư? Trời còn lâu mới sáng. Tiếng chim đã làm anh hoảng hốt là tiếng hoạ mi đấy, không phải tiếng sơn ca đâu. Đêm nào nó cũng hót trên cây lựu đằng kia. Anh ơi, cứ tin lời em nói, đúng là tiếng hoạ mi.

Rô-mê-ô: Sơn ca, sứ giả của bình minh đấy! Không phải hoạ mi đâu. Em yêu quý, hãy nhìn kia, ánh hồng ghen với chúng ta đã viền sáng những đám mây đang phải rời nhau ngoài phương đông. Những ngọn bạch lạp trên trời đêm đã tắt, và bình minh tươi vui đang kiễng chân rón rén trên đỉnh núi xa mờ. Anh phải ra đi để sống, hoặc ở lại mà chết.

Giu-li-ét: Vệt sáng kia không phải ánh bình minh, em biết! Đó là một ngôi sao băng Mặt Trời vừa phun ra để làm ngọn đuốc đưa anh tới Man-tua. Anh hãy ở lại, chưa đến lúc anh phải ra đi.

Rô-mê-ô: Được, cứ để họ bắt, cứ để họ giết! Anh sẽ vui lòng, vì đó là ý muốn của em. Vệt sáng mờ kia đâu phải ánh mắt của bình minh, đó chỉ là tia phản chiếu của vừng trán ả Hằng. Tiếng hót vang bầu trời trên đầu chúng ta cũng chẳng phải tiếng sơn ca. Anh thiết tha muốn ở lại nơi đây, chẳng còn lòng nào cất bước. Tử thần hỡi, cứ lại đây, ta vui lòng chờ mi, vì nàng Giu-li-ét muốn như vậy... Hỡi tâm hồn của anh, chúng ta đang nói gì nhỉ? Chúng ta hãy tiếp tục chuyện trò đi, trời đã sáng đâu.

Giu-li-ét: Trời sáng rồi, trời sáng rồi! Anh ơi, đi đi, đi ngay đi. Đúng là con sơn ca đang cất tiếng hót lạc điệu; giọng nó mới chối tai làm sao! Người ta bảo tiếng sơn ca êm ái, thánh thót, bởi nó khéo phân chia cung bậc, nhưng chẳng phải vậy đâu, bởi nó chỉ chia lìa anh và em thôi. Người ta bảo sơn ca xưa đã đổi mắt với giống cóc nhái; sao chúng chẳng đổi cả giọng cho nhau, vì tiếng hót hôm nay chỉ bắt chúng ta phải kinh hoảng rời nhau; nó như tiếng kèn phường săn đuổi bắt anh rời khỏi nơi đây. Anh ơi, anh đi đi. Trời mỗi lúc một sáng.

Rô-mê-ô: Mỗi lúc một sáng ư? Nỗi đau thương của chúng ta mỗi lúc một chìm thêm vào tăm tối.

Nhũ mẫu ra

Nhũ mẫu: Thưa tiểu thư!

Giu-li-ét: Gì đấy, nhũ mẫu?

Nhũ mẫu: Phu nhân sắp tới phòng tiểu thư. Trời sắp sáng. Tiểu thư hãy nên cẩn trọng.

Nhũ mẫu vào

Giu-li-ét: Thôi cửa ơi, hãy cho ánh sáng lọt vào, và để đời sống đi ra.

Rô-mê-ô: Thôi vĩnh biệt! Em cho anh một cái hôn trước khi anh trèo xuống.

Xuống

Giu-li-ét: Anh đi rồi đấy ư? Ông hoàng của em, chồng của em, người yêu của em, bạn của em! Một giờ có bao nhiêu ngày thì em phải có tin anh chừng ấy lần, vì mỗi phút đã có bao ngày trong đó. Anh ơi, cứ tính như thế thì khi gặp lại Rô-mê-ô của em, em sẽ chẳng còn xuân sắc nữa.

Rô-mê-ô: Vĩnh biệt. Hỡi em yêu quý, anh sẽ không bỏ lỡ dịp nào để gửi tin đến cho em.

Giu-li-ét: Anh ơi, có bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nữa không?

Rô-mê-ô: Nhất định là sẽ có. Một ngày kia chúng ta sẽ ngồi bên nhau bâng khuâng ôn lại những nỗi ngậm ngùi hôm nay.

Giu-li-ét: Trời ơi, sao em linh cảm có chuyện chẳng lành! Em nhìn anh đứng dưới ấy như thây ma nằm dưới mồ. Mắt em hoa làm sao mà thấy anh nhợt nhạt quá! Rô-mê-ô: Em ơi, mắt anh nhìn cũng thấy em nhợt nhạt làm sao! Sầu thương đã uống hết máu chúng ta. Thôi, vĩnh biệt!

Rô-mê-ô vào

(Rô-mê-ô và Giu-li-ét, in trong Tuyển tập tác phẩm William Shakespeare,

ĐẶNG THẾ BÍNH dịch, NXB Sân khấu và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây,

Hà Nội, 2006)

THỀ NGUYỀN VÀ VĨNH BIỆT

(Trích vở kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét)

SẾCH-XPIA

HỒI HAI, CẢNH II

Vườn nhà Ca-piu-lét

Rô-mê-ô ra

Rô-mê-ô: Kẻ chưa từng bị thương thì há sợ gì sẹo!

Giu-li-ét xuất hiện trên cửa sổ

Ấy nhè nhẹ chứ nào! Ánh sáng nào vừa loé trên cửa sổ kia? Đó, phương đông đó, và nàng Giu-li-ét là Mặt Trời. Vừng đông đẹp tươi ơi, hãy hiện ra đi, hãy giết chết ả Hằng Nga đố kị, héo hon và nhợt nhạt vì đau buồn khi thấy kẻ hầu của ả lại đẹp hơn ả. Ả ghen với em thế thì em theo ả làm gì? Bộ cánh đồng cốt của ả xanh xao nhợt nhạt, chỉ hợp với những đồ ngu xuẩn, em hãy vứt nó đi... Ôi người mà ta sùng kính, người mà ta yêu đương! Ôi, giá nàng biết nhỉ!... Nàng đang nói... Không, nàng im lặng... Gì kia? Đôi mắt nàng như lên tiếng, và ta nóng lòng muốn đáp lại ánh mắt nàng... Ta liều quá, nàng có nói với ta đâu. Nguyên là hai ngôi sao đẹp nhất bầu trời có việc phải đi vắng, đã tha thiết nhờ mắt nàng lấp lánh chờ đến lúc sao về. Ừ, nếu mắt nàng lên thay cho sao, và sao xuống nằm dưới đôi mày kia thì sao nhỉ? Vẻ rực rỡ của đôi gò má nàng sẽ làm cho các vì tinh tú nọ phải hổ ngươi, như vừng dương làm ánh đèn phải thẹn thùng; còn cặp mắt kia trên bầu trời sẽ rọi khắp khoảng không một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc sẽ lên tiếng hót vang vì tưởng là đêm đã tàn. Kìa nàng tì má lên tay! Ước gì ta là chiếc bao tay nhỉ, để được mơn trớn má đào!

Giu-li-ét: Ôi chao!

Rô-mê-ô: Kìa, nàng vừa lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy hãy nói nữa đi! Đêm nay trên đầu ta, nàng tỏa ánh hào quang như một sứ giả nhà trời có đôi cánh, đang cưỡi những áng mây lười nhẹ lướt trên không trung, khiến kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt thịt mà chiêm ngưỡng.

Giu-li-ét: Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô! Sao chàng lại mang tên đó nhỉ? Chàng hãy từ bỏ thân phụ đi, từ bỏ tên họ đi; hoặc không thì chàng hãy thề là chàng yêu em đi, em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

Rô-mê-ô (nói một mình): Ta cứ đứng nghe thêm nữa, hay nên lên tiếng nhỉ?

Giu-li-ét: Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi. Nhưng nếu chẳng phải là người họ Môn-ta-ghiu thì chàng cũng vẫn là chàng. Chàng ơi! Hãy mang tên họ nào khác đi! Thế nào là họ Môn-ta-ghiu nhỉ? Cái tên đó đâu có phải là bàn tay, bàn chân, cánh tay, bộ mặt, một bộ phận nào của thân thể con người... Cái tên nào có nghĩa gì? Bông hồng kia, giá gọi bằng một tên khác, thì hương thơm cũng vẫn ngạt ngào. Vậy nếu chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa, thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn mười... Rô-mê-ô chàng ơi, chàng hãy từ bỏ tên họ đi. Cái tên kia đâu có phải xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em.

Rô-mê-ô: Đúng là từ miệng nàng nói ra nhé! Chỉ cần được nàng gọi là người yêu là tôi xin tức thì nhận tên thánh mới; từ nay trở đi, tôi không muốn bao giờ là Rô-mê-ô nữa.

Giu-li-ét: Người là ai, mà nhờ đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng vậy?

Rô-mê-ô: Tôi không biết xưng danh cùng nàng thế nào. Nàng tiên yêu quý của tôi ơi, tôi thù ghét cái tên của tôi, vì nó là kẻ thù của nàng. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó, thì tôi xin xé nát nó ra.

Giu-li-ét: Tai nghe chưa trọn một trăm chữ từ miệng đó nói ra mà đã nhận ra tiếng ai rồi. Chẳng phải chàng Rô-mê-ô, họ nhà Môn-ta-ghiu đó ư?

Rô-mê-ô: Hỡi nàng tiên kiều diễm, nếu nàng chẳng ưa tên họ đó, thì tôi chẳng phải Rô-mê-ô mà cũng chẳng thuộc họ Môn-ta-ghiu.

Giu-li-ét: Chàng làm thế nào mà tới được chốn này? Và chàng tới làm gì? Tường vườn này cao, vượt qua thật khó. Và chàng thử nghĩ lại xem mình là ai? Nếu bị họ hàng nhà em bắt gặp nơi đây thì chàng khó lòng thoát chết.

Rô-mê-ô: Tôi vượt được tường này là nhờ đôi cánh của tình yêu; mấy bức tường đá ngăn sao được ái tình. Mà cái gì tình yêu dám làm là làm được. Người nhà nàng ngăn sao nổi tôi.

Giu-li-ét: Họ mà bắt gặp chàng thì họ giết chàng mất.

Rô-mê-ô: Nàng ơi, ánh mắt kia còn nguy hiểm cho tôi hơn hai chục lưỡi kiếm của họ. Nàng hãy nhìn tôi với khoé mắt yêu thương là tôi chẳng ngại gì hằn thù của họ nữa.

Giu-li-ét: Em cầu mong cho họ đừng bắt gặp chàng nơi đây.

Rô-mê-ô: Đã có áo choàng của nàng Đêm che cho tôi khỏi bị họ nom thấy. Vả chăng, nếu chẳng được nàng đoái hoài thì thà cứ để họ bắt gặp. Thà để cho lòng căm thù của họ chấm dứt đời tôi còn hơn kéo dài kiếp sống mà thiếu tình nàng.

Giu-li-ét: Ai đưa lối cho chàng tới đây?

Rô-mê-ô: Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.

Giu-li-ét: Nếu chẳng có màn đêm che phủ thì chàng đã thấy má em ửng đỏ vì những lời em nói cùng chàng đêm nay. Chàng ơi, em muốn chẳng vượt vòng lễ giáo, em muốn... em muốn chối những lời vừa nói... Nhưng thôi, khách sáo làm gì? Chàng có yêu em không? Em biết là chàng sẽ trả lời “có”, và em sẽ tin chàng ngay. Nhưng xin chàng đừng thề thốt, chắc đâu chàng giữ được lời thề: những chuyện tình nhân bội ước chẳng đã khiến Thượng đế tức cười sao... Chàng Rô-mê-ô phong nhã hỡi, nếu chàng yêu em thì xin cứ thẳng thắn nói lên; và nếu chàng cho em là dễ xiêu lòng quá, thì em sẽ cau mày, em sẽ làm cao, em sẽ nói “không” để chàng phải sớm khuya theo đuổi; nhưng nếu chàng chẳng nghĩ vậy thì em cũng chẳng khi nào làm thế... Thật vậy, chàng Môn-ta-ghiu tuấn tú ơi, em yêu chàng say đắm; có lẽ chàng sẽ cho em là gái lẳng lơ, nhưng hãy tin em hỡi người quân tử, em sẽ giàu lòng chung thuỷ hơn những kẻ giả bộ kiêu kì, và em cũng xin thú thật là nếu chàng chẳng bắt gặp em đương thổ lộ mối tình tha thiết thì em cũng đã dè dặt hơn cùng chàng. Vậy em xin chàng hãy tha thứ cho em và đừng vì nỗi lòng yếu đuối bị bắt chợt trong đêm tối mà ngờ em là kẻ trăng hoa.

Rô-mê-ô: Thưa tiểu thư, tôi xin thề có mảnh trăng thiêng liêng kia đương dát bạc trên những ngọn cây trĩu quả…

Giu-li-ét: Em xin chàng đừng lấy trăng kia thề thốt, vừng trăng nghiêng ngả mà mỗi tháng lại thay đổi đường đi lối về. Em sợ tình chàng cũng sẽ như trăng kia thay đổi.

Rô-mê-ô: Vậy tôi phải lấy gì mà thề?

Giu-li-ét: Xin chàng đừng thề nguyền chi cả; hay nếu chàng muốn thì chàng hãy đem tấm thân tuấn nhã kia ra mà thề; đó là vị thần mà em thờ phụng, và em sẽ tin chàng.

Rô-mê-ô: Nếu tình yêu tha thiết của trái tim tôi...

Giu-li-ét: Nhưng thôi chàng ôi, đừng thề thốt nữa. Mặc dầu em sung sướng được gặp chàng, nhưng đêm nay lời thề của chàng cũng chẳng mang lại niềm vui cho em đâu. Sự việc xảy ra nhanh chóng quá, bất ngờ quá, thình lình quá, như ánh chớp kia vội tắt trước khi ta kịp nói: “Kìa chớp loè!”... Bạn yêu quý hỡi, xin chào bạn nhé! Được hơi thở của mùa hạ ve vuốt, có thể lần sau gặp nhau, nụ ái tình này đã nở thành một đoá hoa lộng lẫy... Em xin chào chàng!... Em cầu cho sự thanh thản êm đềm của lòng em cũng sẽ đến với trái tim chàng.

Rô-mê-ôi: Ôi! Nàng chẳng cho tôi được thoả nguyện sao?

Giu-li-ét: Chàng muốn thoả ước nguyện gì đêm nay?

Rô-mê-ô: Tôi ước ao được cùng nàng trao lời thề chung thuỷ.

Giu-li-ét: Em đã gửi chàng lời thề trước khi chàng hỏi. Vậy mà em ước gì còn giữ lại chưa trao.

Rô-mê-ô: Nàng muốn lấy lại lời thề chăng? Để làm gì vậy, hỡi người yêu quý? Giu-li-ét: Em chỉ muốn được rộng lòng hào phóng, và tặng chàng lần nữa. Thật ra thì điều em ước, em đã có rồi: lòng em mênh mông, tình em thăm thẳm như biển cả. Em càng tặng chàng thì em lại càng có nhiều, vì cả hai đều là vô tận. [...]

HỒI BA, CẢNH V

Phòng Giu-li-ét

Rô-mê-ô và Giu-li-ét đứng bên cửa sổ trông xuống vườn

Giu-li-ét: Anh đi ư? Trời còn lâu mới sáng. Tiếng chim đã làm anh hoảng hốt là tiếng hoạ mi đấy, không phải tiếng sơn ca đâu. Đêm nào nó cũng hót trên cây lựu đằng kia. Anh ơi, cứ tin lời em nói, đúng là tiếng hoạ mi.

Rô-mê-ô: Sơn ca, sứ giả của bình minh đấy! Không phải hoạ mi đâu. Em yêu quý, hãy nhìn kia, ánh hồng ghen với chúng ta đã viền sáng những đám mây đang phải rời nhau ngoài phương đông. Những ngọn bạch lạp trên trời đêm đã tắt, và bình minh tươi vui đang kiễng chân rón rén trên đỉnh núi xa mờ. Anh phải ra đi để sống, hoặc ở lại mà chết.

Giu-li-ét: Vệt sáng kia không phải ánh bình minh, em biết! Đó là một ngôi sao băng Mặt Trời vừa phun ra để làm ngọn đuốc đưa anh tới Man-tua. Anh hãy ở lại, chưa đến lúc anh phải ra đi.

Rô-mê-ô: Được, cứ để họ bắt, cứ để họ giết! Anh sẽ vui lòng, vì đó là ý muốn của em. Vệt sáng mờ kia đâu phải ánh mắt của bình minh, đó chỉ là tia phản chiếu của vừng trán ả Hằng. Tiếng hót vang bầu trời trên đầu chúng ta cũng chẳng phải tiếng sơn ca. Anh thiết tha muốn ở lại nơi đây, chẳng còn lòng nào cất bước. Tử thần hỡi, cứ lại đây, ta vui lòng chờ mi, vì nàng Giu-li-ét muốn như vậy... Hỡi tâm hồn của anh, chúng ta đang nói gì nhỉ? Chúng ta hãy tiếp tục chuyện trò đi, trời đã sáng đâu.

Giu-li-ét: Trời sáng rồi, trời sáng rồi! Anh ơi, đi đi, đi ngay đi. Đúng là con sơn ca đang cất tiếng hót lạc điệu; giọng nó mới chối tai làm sao! Người ta bảo tiếng sơn ca êm ái, thánh thót, bởi nó khéo phân chia cung bậc, nhưng chẳng phải vậy đâu, bởi nó chỉ chia lìa anh và em thôi. Người ta bảo sơn ca xưa đã đổi mắt với giống cóc nhái; sao chúng chẳng đổi cả giọng cho nhau, vì tiếng hót hôm nay chỉ bắt chúng ta phải kinh hoảng rời nhau; nó như tiếng kèn phường săn đuổi bắt anh rời khỏi nơi đây. Anh ơi, anh đi đi. Trời mỗi lúc một sáng.

Rô-mê-ô: Mỗi lúc một sáng ư? Nỗi đau thương của chúng ta mỗi lúc một chìm thêm vào tăm tối.

Nhũ mẫu ra

Nhũ mẫu: Thưa tiểu thư!

Giu-li-ét: Gì đấy, nhũ mẫu?

Nhũ mẫu: Phu nhân sắp tới phòng tiểu thư. Trời sắp sáng. Tiểu thư hãy nên cẩn trọng.

Nhũ mẫu vào

Giu-li-ét: Thôi cửa ơi, hãy cho ánh sáng lọt vào, và để đời sống đi ra.

Rô-mê-ô: Thôi vĩnh biệt! Em cho anh một cái hôn trước khi anh trèo xuống.

Xuống

Giu-li-ét: Anh đi rồi đấy ư? Ông hoàng của em, chồng của em, người yêu của em, bạn của em! Một giờ có bao nhiêu ngày thì em phải có tin anh chừng ấy lần, vì mỗi phút đã có bao ngày trong đó. Anh ơi, cứ tính như thế thì khi gặp lại Rô-mê-ô của em, em sẽ chẳng còn xuân sắc nữa.

Rô-mê-ô: Vĩnh biệt. Hỡi em yêu quý, anh sẽ không bỏ lỡ dịp nào để gửi tin đến cho em.

Giu-li-ét: Anh ơi, có bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nữa không?

Rô-mê-ô: Nhất định là sẽ có. Một ngày kia chúng ta sẽ ngồi bên nhau bâng khuâng ôn lại những nỗi ngậm ngùi hôm nay.

Giu-li-ét: Trời ơi, sao em linh cảm có chuyện chẳng lành! Em nhìn anh đứng dưới ấy như thây ma nằm dưới mồ. Mắt em hoa làm sao mà thấy anh nhợt nhạt quá! Rô-mê-ô: Em ơi, mắt anh nhìn cũng thấy em nhợt nhạt làm sao! Sầu thương đã uống hết máu chúng ta. Thôi, vĩnh biệt!

Rô-mê-ô vào

(Rô-mê-ô và Giu-li-ét, in trong Tuyển tập tác phẩm William Shakespeare,

ĐẶNG THẾ BÍNH dịch, NXB Sân khấu và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây,

Hà Nội, 2006)

THỀ NGUYỀN VÀ VĨNH BIỆT

(Trích vở kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét)

SẾCH-XPIA

HỒI HAI, CẢNH II

Vườn nhà Ca-piu-lét

Rô-mê-ô ra

Rô-mê-ô: Kẻ chưa từng bị thương thì há sợ gì sẹo!

Giu-li-ét xuất hiện trên cửa sổ

Ấy nhè nhẹ chứ nào! Ánh sáng nào vừa loé trên cửa sổ kia? Đó, phương đông đó, và nàng Giu-li-ét là Mặt Trời. Vừng đông đẹp tươi ơi, hãy hiện ra đi, hãy giết chết ả Hằng Nga đố kị, héo hon và nhợt nhạt vì đau buồn khi thấy kẻ hầu của ả lại đẹp hơn ả. Ả ghen với em thế thì em theo ả làm gì? Bộ cánh đồng cốt của ả xanh xao nhợt nhạt, chỉ hợp với những đồ ngu xuẩn, em hãy vứt nó đi... Ôi người mà ta sùng kính, người mà ta yêu đương! Ôi, giá nàng biết nhỉ!... Nàng đang nói... Không, nàng im lặng... Gì kia? Đôi mắt nàng như lên tiếng, và ta nóng lòng muốn đáp lại ánh mắt nàng... Ta liều quá, nàng có nói với ta đâu. Nguyên là hai ngôi sao đẹp nhất bầu trời có việc phải đi vắng, đã tha thiết nhờ mắt nàng lấp lánh chờ đến lúc sao về. Ừ, nếu mắt nàng lên thay cho sao, và sao xuống nằm dưới đôi mày kia thì sao nhỉ? Vẻ rực rỡ của đôi gò má nàng sẽ làm cho các vì tinh tú nọ phải hổ ngươi, như vừng dương làm ánh đèn phải thẹn thùng; còn cặp mắt kia trên bầu trời sẽ rọi khắp khoảng không một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc sẽ lên tiếng hót vang vì tưởng là đêm đã tàn. Kìa nàng tì má lên tay! Ước gì ta là chiếc bao tay nhỉ, để được mơn trớn má đào!

Giu-li-ét: Ôi chao!

Rô-mê-ô: Kìa, nàng vừa lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy hãy nói nữa đi! Đêm nay trên đầu ta, nàng tỏa ánh hào quang như một sứ giả nhà trời có đôi cánh, đang cưỡi những áng mây lười nhẹ lướt trên không trung, khiến kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt thịt mà chiêm ngưỡng.

Giu-li-ét: Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô! Sao chàng lại mang tên đó nhỉ? Chàng hãy từ bỏ thân phụ đi, từ bỏ tên họ đi; hoặc không thì chàng hãy thề là chàng yêu em đi, em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

Rô-mê-ô (nói một mình): Ta cứ đứng nghe thêm nữa, hay nên lên tiếng nhỉ?

Giu-li-ét: Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi. Nhưng nếu chẳng phải là người họ Môn-ta-ghiu thì chàng cũng vẫn là chàng. Chàng ơi! Hãy mang tên họ nào khác đi! Thế nào là họ Môn-ta-ghiu nhỉ? Cái tên đó đâu có phải là bàn tay, bàn chân, cánh tay, bộ mặt, một bộ phận nào của thân thể con người... Cái tên nào có nghĩa gì? Bông hồng kia, giá gọi bằng một tên khác, thì hương thơm cũng vẫn ngạt ngào. Vậy nếu chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa, thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn mười... Rô-mê-ô chàng ơi, chàng hãy từ bỏ tên họ đi. Cái tên kia đâu có phải xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em.

Rô-mê-ô: Đúng là từ miệng nàng nói ra nhé! Chỉ cần được nàng gọi là người yêu là tôi xin tức thì nhận tên thánh mới; từ nay trở đi, tôi không muốn bao giờ là Rô-mê-ô nữa.

Giu-li-ét: Người là ai, mà nhờ đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng vậy?

Rô-mê-ô: Tôi không biết xưng danh cùng nàng thế nào. Nàng tiên yêu quý của tôi ơi, tôi thù ghét cái tên của tôi, vì nó là kẻ thù của nàng. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó, thì tôi xin xé nát nó ra.

Giu-li-ét: Tai nghe chưa trọn một trăm chữ từ miệng đó nói ra mà đã nhận ra tiếng ai rồi. Chẳng phải chàng Rô-mê-ô, họ nhà Môn-ta-ghiu đó ư?

Rô-mê-ô: Hỡi nàng tiên kiều diễm, nếu nàng chẳng ưa tên họ đó, thì tôi chẳng phải Rô-mê-ô mà cũng chẳng thuộc họ Môn-ta-ghiu.

Giu-li-ét: Chàng làm thế nào mà tới được chốn này? Và chàng tới làm gì? Tường vườn này cao, vượt qua thật khó. Và chàng thử nghĩ lại xem mình là ai? Nếu bị họ hàng nhà em bắt gặp nơi đây thì chàng khó lòng thoát chết.

Rô-mê-ô: Tôi vượt được tường này là nhờ đôi cánh của tình yêu; mấy bức tường đá ngăn sao được ái tình. Mà cái gì tình yêu dám làm là làm được. Người nhà nàng ngăn sao nổi tôi.

Giu-li-ét: Họ mà bắt gặp chàng thì họ giết chàng mất.

Rô-mê-ô: Nàng ơi, ánh mắt kia còn nguy hiểm cho tôi hơn hai chục lưỡi kiếm của họ. Nàng hãy nhìn tôi với khoé mắt yêu thương là tôi chẳng ngại gì hằn thù của họ nữa.

Giu-li-ét: Em cầu mong cho họ đừng bắt gặp chàng nơi đây.

Rô-mê-ô: Đã có áo choàng của nàng Đêm che cho tôi khỏi bị họ nom thấy. Vả chăng, nếu chẳng được nàng đoái hoài thì thà cứ để họ bắt gặp. Thà để cho lòng căm thù của họ chấm dứt đời tôi còn hơn kéo dài kiếp sống mà thiếu tình nàng.

Giu-li-ét: Ai đưa lối cho chàng tới đây?

Rô-mê-ô: Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.

Giu-li-ét: Nếu chẳng có màn đêm che phủ thì chàng đã thấy má em ửng đỏ vì những lời em nói cùng chàng đêm nay. Chàng ơi, em muốn chẳng vượt vòng lễ giáo, em muốn... em muốn chối những lời vừa nói... Nhưng thôi, khách sáo làm gì? Chàng có yêu em không? Em biết là chàng sẽ trả lời “có”, và em sẽ tin chàng ngay. Nhưng xin chàng đừng thề thốt, chắc đâu chàng giữ được lời thề: những chuyện tình nhân bội ước chẳng đã khiến Thượng đế tức cười sao... Chàng Rô-mê-ô phong nhã hỡi, nếu chàng yêu em thì xin cứ thẳng thắn nói lên; và nếu chàng cho em là dễ xiêu lòng quá, thì em sẽ cau mày, em sẽ làm cao, em sẽ nói “không” để chàng phải sớm khuya theo đuổi; nhưng nếu chàng chẳng nghĩ vậy thì em cũng chẳng khi nào làm thế... Thật vậy, chàng Môn-ta-ghiu tuấn tú ơi, em yêu chàng say đắm; có lẽ chàng sẽ cho em là gái lẳng lơ, nhưng hãy tin em hỡi người quân tử, em sẽ giàu lòng chung thuỷ hơn những kẻ giả bộ kiêu kì, và em cũng xin thú thật là nếu chàng chẳng bắt gặp em đương thổ lộ mối tình tha thiết thì em cũng đã dè dặt hơn cùng chàng. Vậy em xin chàng hãy tha thứ cho em và đừng vì nỗi lòng yếu đuối bị bắt chợt trong đêm tối mà ngờ em là kẻ trăng hoa.

Rô-mê-ô: Thưa tiểu thư, tôi xin thề có mảnh trăng thiêng liêng kia đương dát bạc trên những ngọn cây trĩu quả…

Giu-li-ét: Em xin chàng đừng lấy trăng kia thề thốt, vừng trăng nghiêng ngả mà mỗi tháng lại thay đổi đường đi lối về. Em sợ tình chàng cũng sẽ như trăng kia thay đổi.

Rô-mê-ô: Vậy tôi phải lấy gì mà thề?

Giu-li-ét: Xin chàng đừng thề nguyền chi cả; hay nếu chàng muốn thì chàng hãy đem tấm thân tuấn nhã kia ra mà thề; đó là vị thần mà em thờ phụng, và em sẽ tin chàng.

Rô-mê-ô: Nếu tình yêu tha thiết của trái tim tôi...

Giu-li-ét: Nhưng thôi chàng ôi, đừng thề thốt nữa. Mặc dầu em sung sướng được gặp chàng, nhưng đêm nay lời thề của chàng cũng chẳng mang lại niềm vui cho em đâu. Sự việc xảy ra nhanh chóng quá, bất ngờ quá, thình lình quá, như ánh chớp kia vội tắt trước khi ta kịp nói: “Kìa chớp loè!”... Bạn yêu quý hỡi, xin chào bạn nhé! Được hơi thở của mùa hạ ve vuốt, có thể lần sau gặp nhau, nụ ái tình này đã nở thành một đoá hoa lộng lẫy... Em xin chào chàng!... Em cầu cho sự thanh thản êm đềm của lòng em cũng sẽ đến với trái tim chàng.

Rô-mê-ôi: Ôi! Nàng chẳng cho tôi được thoả nguyện sao?

Giu-li-ét: Chàng muốn thoả ước nguyện gì đêm nay?

Rô-mê-ô: Tôi ước ao được cùng nàng trao lời thề chung thuỷ.

Giu-li-ét: Em đã gửi chàng lời thề trước khi chàng hỏi. Vậy mà em ước gì còn giữ lại chưa trao.

Rô-mê-ô: Nàng muốn lấy lại lời thề chăng? Để làm gì vậy, hỡi người yêu quý? Giu-li-ét: Em chỉ muốn được rộng lòng hào phóng, và tặng chàng lần nữa. Thật ra thì điều em ước, em đã có rồi: lòng em mênh mông, tình em thăm thẳm như biển cả. Em càng tặng chàng thì em lại càng có nhiều, vì cả hai đều là vô tận. [...]

HỒI BA, CẢNH V

Phòng Giu-li-ét

Rô-mê-ô và Giu-li-ét đứng bên cửa sổ trông xuống vườn

Giu-li-ét: Anh đi ư? Trời còn lâu mới sáng. Tiếng chim đã làm anh hoảng hốt là tiếng hoạ mi đấy, không phải tiếng sơn ca đâu. Đêm nào nó cũng hót trên cây lựu đằng kia. Anh ơi, cứ tin lời em nói, đúng là tiếng hoạ mi.

Rô-mê-ô: Sơn ca, sứ giả của bình minh đấy! Không phải hoạ mi đâu. Em yêu quý, hãy nhìn kia, ánh hồng ghen với chúng ta đã viền sáng những đám mây đang phải rời nhau ngoài phương đông. Những ngọn bạch lạp trên trời đêm đã tắt, và bình minh tươi vui đang kiễng chân rón rén trên đỉnh núi xa mờ. Anh phải ra đi để sống, hoặc ở lại mà chết.

Giu-li-ét: Vệt sáng kia không phải ánh bình minh, em biết! Đó là một ngôi sao băng Mặt Trời vừa phun ra để làm ngọn đuốc đưa anh tới Man-tua. Anh hãy ở lại, chưa đến lúc anh phải ra đi.

Rô-mê-ô: Được, cứ để họ bắt, cứ để họ giết! Anh sẽ vui lòng, vì đó là ý muốn của em. Vệt sáng mờ kia đâu phải ánh mắt của bình minh, đó chỉ là tia phản chiếu của vừng trán ả Hằng. Tiếng hót vang bầu trời trên đầu chúng ta cũng chẳng phải tiếng sơn ca. Anh thiết tha muốn ở lại nơi đây, chẳng còn lòng nào cất bước. Tử thần hỡi, cứ lại đây, ta vui lòng chờ mi, vì nàng Giu-li-ét muốn như vậy... Hỡi tâm hồn của anh, chúng ta đang nói gì nhỉ? Chúng ta hãy tiếp tục chuyện trò đi, trời đã sáng đâu.

Giu-li-ét: Trời sáng rồi, trời sáng rồi! Anh ơi, đi đi, đi ngay đi. Đúng là con sơn ca đang cất tiếng hót lạc điệu; giọng nó mới chối tai làm sao! Người ta bảo tiếng sơn ca êm ái, thánh thót, bởi nó khéo phân chia cung bậc, nhưng chẳng phải vậy đâu, bởi nó chỉ chia lìa anh và em thôi. Người ta bảo sơn ca xưa đã đổi mắt với giống cóc nhái; sao chúng chẳng đổi cả giọng cho nhau, vì tiếng hót hôm nay chỉ bắt chúng ta phải kinh hoảng rời nhau; nó như tiếng kèn phường săn đuổi bắt anh rời khỏi nơi đây. Anh ơi, anh đi đi. Trời mỗi lúc một sáng.

Rô-mê-ô: Mỗi lúc một sáng ư? Nỗi đau thương của chúng ta mỗi lúc một chìm thêm vào tăm tối.

Nhũ mẫu ra

Nhũ mẫu: Thưa tiểu thư!

Giu-li-ét: Gì đấy, nhũ mẫu?

Nhũ mẫu: Phu nhân sắp tới phòng tiểu thư. Trời sắp sáng. Tiểu thư hãy nên cẩn trọng.

Nhũ mẫu vào

Giu-li-ét: Thôi cửa ơi, hãy cho ánh sáng lọt vào, và để đời sống đi ra.

Rô-mê-ô: Thôi vĩnh biệt! Em cho anh một cái hôn trước khi anh trèo xuống.

Xuống

Giu-li-ét: Anh đi rồi đấy ư? Ông hoàng của em, chồng của em, người yêu của em, bạn của em! Một giờ có bao nhiêu ngày thì em phải có tin anh chừng ấy lần, vì mỗi phút đã có bao ngày trong đó. Anh ơi, cứ tính như thế thì khi gặp lại Rô-mê-ô của em, em sẽ chẳng còn xuân sắc nữa.

Rô-mê-ô: Vĩnh biệt. Hỡi em yêu quý, anh sẽ không bỏ lỡ dịp nào để gửi tin đến cho em.

Giu-li-ét: Anh ơi, có bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nữa không?

Rô-mê-ô: Nhất định là sẽ có. Một ngày kia chúng ta sẽ ngồi bên nhau bâng khuâng ôn lại những nỗi ngậm ngùi hôm nay.

Giu-li-ét: Trời ơi, sao em linh cảm có chuyện chẳng lành! Em nhìn anh đứng dưới ấy như thây ma nằm dưới mồ. Mắt em hoa làm sao mà thấy anh nhợt nhạt quá! Rô-mê-ô: Em ơi, mắt anh nhìn cũng thấy em nhợt nhạt làm sao! Sầu thương đã uống hết máu chúng ta. Thôi, vĩnh biệt!

Rô-mê-ô vào

(Rô-mê-ô và Giu-li-ét, in trong Tuyển tập tác phẩm William Shakespeare,

ĐẶNG THẾ BÍNH dịch, NXB Sân khấu và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây,

Hà Nội, 2006)

THỀ NGUYỀN VÀ VĨNH BIỆT

(Trích vở kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét)

SẾCH-XPIA

HỒI HAI, CẢNH II

Vườn nhà Ca-piu-lét

Rô-mê-ô ra

Rô-mê-ô: Kẻ chưa từng bị thương thì há sợ gì sẹo!

Giu-li-ét xuất hiện trên cửa sổ

Ấy nhè nhẹ chứ nào! Ánh sáng nào vừa loé trên cửa sổ kia? Đó, phương đông đó, và nàng Giu-li-ét là Mặt Trời. Vừng đông đẹp tươi ơi, hãy hiện ra đi, hãy giết chết ả Hằng Nga đố kị, héo hon và nhợt nhạt vì đau buồn khi thấy kẻ hầu của ả lại đẹp hơn ả. Ả ghen với em thế thì em theo ả làm gì? Bộ cánh đồng cốt của ả xanh xao nhợt nhạt, chỉ hợp với những đồ ngu xuẩn, em hãy vứt nó đi... Ôi người mà ta sùng kính, người mà ta yêu đương! Ôi, giá nàng biết nhỉ!... Nàng đang nói... Không, nàng im lặng... Gì kia? Đôi mắt nàng như lên tiếng, và ta nóng lòng muốn đáp lại ánh mắt nàng... Ta liều quá, nàng có nói với ta đâu. Nguyên là hai ngôi sao đẹp nhất bầu trời có việc phải đi vắng, đã tha thiết nhờ mắt nàng lấp lánh chờ đến lúc sao về. Ừ, nếu mắt nàng lên thay cho sao, và sao xuống nằm dưới đôi mày kia thì sao nhỉ? Vẻ rực rỡ của đôi gò má nàng sẽ làm cho các vì tinh tú nọ phải hổ ngươi, như vừng dương làm ánh đèn phải thẹn thùng; còn cặp mắt kia trên bầu trời sẽ rọi khắp khoảng không một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc sẽ lên tiếng hót vang vì tưởng là đêm đã tàn. Kìa nàng tì má lên tay! Ước gì ta là chiếc bao tay nhỉ, để được mơn trớn má đào!

Giu-li-ét: Ôi chao!

Rô-mê-ô: Kìa, nàng vừa lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy hãy nói nữa đi! Đêm nay trên đầu ta, nàng tỏa ánh hào quang như một sứ giả nhà trời có đôi cánh, đang cưỡi những áng mây lười nhẹ lướt trên không trung, khiến kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt thịt mà chiêm ngưỡng.

Giu-li-ét: Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô! Sao chàng lại mang tên đó nhỉ? Chàng hãy từ bỏ thân phụ đi, từ bỏ tên họ đi; hoặc không thì chàng hãy thề là chàng yêu em đi, em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

Rô-mê-ô (nói một mình): Ta cứ đứng nghe thêm nữa, hay nên lên tiếng nhỉ?

Giu-li-ét: Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi. Nhưng nếu chẳng phải là người họ Môn-ta-ghiu thì chàng cũng vẫn là chàng. Chàng ơi! Hãy mang tên họ nào khác đi! Thế nào là họ Môn-ta-ghiu nhỉ? Cái tên đó đâu có phải là bàn tay, bàn chân, cánh tay, bộ mặt, một bộ phận nào của thân thể con người... Cái tên nào có nghĩa gì? Bông hồng kia, giá gọi bằng một tên khác, thì hương thơm cũng vẫn ngạt ngào. Vậy nếu chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa, thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn mười... Rô-mê-ô chàng ơi, chàng hãy từ bỏ tên họ đi. Cái tên kia đâu có phải xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em.

Rô-mê-ô: Đúng là từ miệng nàng nói ra nhé! Chỉ cần được nàng gọi là người yêu là tôi xin tức thì nhận tên thánh mới; từ nay trở đi, tôi không muốn bao giờ là Rô-mê-ô nữa.

Giu-li-ét: Người là ai, mà nhờ đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng vậy?

Rô-mê-ô: Tôi không biết xưng danh cùng nàng thế nào. Nàng tiên yêu quý của tôi ơi, tôi thù ghét cái tên của tôi, vì nó là kẻ thù của nàng. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó, thì tôi xin xé nát nó ra.

Giu-li-ét: Tai nghe chưa trọn một trăm chữ từ miệng đó nói ra mà đã nhận ra tiếng ai rồi. Chẳng phải chàng Rô-mê-ô, họ nhà Môn-ta-ghiu đó ư?

Rô-mê-ô: Hỡi nàng tiên kiều diễm, nếu nàng chẳng ưa tên họ đó, thì tôi chẳng phải Rô-mê-ô mà cũng chẳng thuộc họ Môn-ta-ghiu.

Giu-li-ét: Chàng làm thế nào mà tới được chốn này? Và chàng tới làm gì? Tường vườn này cao, vượt qua thật khó. Và chàng thử nghĩ lại xem mình là ai? Nếu bị họ hàng nhà em bắt gặp nơi đây thì chàng khó lòng thoát chết.

Rô-mê-ô: Tôi vượt được tường này là nhờ đôi cánh của tình yêu; mấy bức tường đá ngăn sao được ái tình. Mà cái gì tình yêu dám làm là làm được. Người nhà nàng ngăn sao nổi tôi.

Giu-li-ét: Họ mà bắt gặp chàng thì họ giết chàng mất.

Rô-mê-ô: Nàng ơi, ánh mắt kia còn nguy hiểm cho tôi hơn hai chục lưỡi kiếm của họ. Nàng hãy nhìn tôi với khoé mắt yêu thương là tôi chẳng ngại gì hằn thù của họ nữa.

Giu-li-ét: Em cầu mong cho họ đừng bắt gặp chàng nơi đây.

Rô-mê-ô: Đã có áo choàng của nàng Đêm che cho tôi khỏi bị họ nom thấy. Vả chăng, nếu chẳng được nàng đoái hoài thì thà cứ để họ bắt gặp. Thà để cho lòng căm thù của họ chấm dứt đời tôi còn hơn kéo dài kiếp sống mà thiếu tình nàng.

Giu-li-ét: Ai đưa lối cho chàng tới đây?

Rô-mê-ô: Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.

Giu-li-ét: Nếu chẳng có màn đêm che phủ thì chàng đã thấy má em ửng đỏ vì những lời em nói cùng chàng đêm nay. Chàng ơi, em muốn chẳng vượt vòng lễ giáo, em muốn... em muốn chối những lời vừa nói... Nhưng thôi, khách sáo làm gì? Chàng có yêu em không? Em biết là chàng sẽ trả lời “có”, và em sẽ tin chàng ngay. Nhưng xin chàng đừng thề thốt, chắc đâu chàng giữ được lời thề: những chuyện tình nhân bội ước chẳng đã khiến Thượng đế tức cười sao... Chàng Rô-mê-ô phong nhã hỡi, nếu chàng yêu em thì xin cứ thẳng thắn nói lên; và nếu chàng cho em là dễ xiêu lòng quá, thì em sẽ cau mày, em sẽ làm cao, em sẽ nói “không” để chàng phải sớm khuya theo đuổi; nhưng nếu chàng chẳng nghĩ vậy thì em cũng chẳng khi nào làm thế... Thật vậy, chàng Môn-ta-ghiu tuấn tú ơi, em yêu chàng say đắm; có lẽ chàng sẽ cho em là gái lẳng lơ, nhưng hãy tin em hỡi người quân tử, em sẽ giàu lòng chung thuỷ hơn những kẻ giả bộ kiêu kì, và em cũng xin thú thật là nếu chàng chẳng bắt gặp em đương thổ lộ mối tình tha thiết thì em cũng đã dè dặt hơn cùng chàng. Vậy em xin chàng hãy tha thứ cho em và đừng vì nỗi lòng yếu đuối bị bắt chợt trong đêm tối mà ngờ em là kẻ trăng hoa.

Rô-mê-ô: Thưa tiểu thư, tôi xin thề có mảnh trăng thiêng liêng kia đương dát bạc trên những ngọn cây trĩu quả…

Giu-li-ét: Em xin chàng đừng lấy trăng kia thề thốt, vừng trăng nghiêng ngả mà mỗi tháng lại thay đổi đường đi lối về. Em sợ tình chàng cũng sẽ như trăng kia thay đổi.

Rô-mê-ô: Vậy tôi phải lấy gì mà thề?

Giu-li-ét: Xin chàng đừng thề nguyền chi cả; hay nếu chàng muốn thì chàng hãy đem tấm thân tuấn nhã kia ra mà thề; đó là vị thần mà em thờ phụng, và em sẽ tin chàng.

Rô-mê-ô: Nếu tình yêu tha thiết của trái tim tôi...

Giu-li-ét: Nhưng thôi chàng ôi, đừng thề thốt nữa. Mặc dầu em sung sướng được gặp chàng, nhưng đêm nay lời thề của chàng cũng chẳng mang lại niềm vui cho em đâu. Sự việc xảy ra nhanh chóng quá, bất ngờ quá, thình lình quá, như ánh chớp kia vội tắt trước khi ta kịp nói: “Kìa chớp loè!”... Bạn yêu quý hỡi, xin chào bạn nhé! Được hơi thở của mùa hạ ve vuốt, có thể lần sau gặp nhau, nụ ái tình này đã nở thành một đoá hoa lộng lẫy... Em xin chào chàng!... Em cầu cho sự thanh thản êm đềm của lòng em cũng sẽ đến với trái tim chàng.

Rô-mê-ôi: Ôi! Nàng chẳng cho tôi được thoả nguyện sao?

Giu-li-ét: Chàng muốn thoả ước nguyện gì đêm nay?

Rô-mê-ô: Tôi ước ao được cùng nàng trao lời thề chung thuỷ.

Giu-li-ét: Em đã gửi chàng lời thề trước khi chàng hỏi. Vậy mà em ước gì còn giữ lại chưa trao.

Rô-mê-ô: Nàng muốn lấy lại lời thề chăng? Để làm gì vậy, hỡi người yêu quý? Giu-li-ét: Em chỉ muốn được rộng lòng hào phóng, và tặng chàng lần nữa. Thật ra thì điều em ước, em đã có rồi: lòng em mênh mông, tình em thăm thẳm như biển cả. Em càng tặng chàng thì em lại càng có nhiều, vì cả hai đều là vô tận. [...]

HỒI BA, CẢNH V

Phòng Giu-li-ét

Rô-mê-ô và Giu-li-ét đứng bên cửa sổ trông xuống vườn

Giu-li-ét: Anh đi ư? Trời còn lâu mới sáng. Tiếng chim đã làm anh hoảng hốt là tiếng hoạ mi đấy, không phải tiếng sơn ca đâu. Đêm nào nó cũng hót trên cây lựu đằng kia. Anh ơi, cứ tin lời em nói, đúng là tiếng hoạ mi.

Rô-mê-ô: Sơn ca, sứ giả của bình minh đấy! Không phải hoạ mi đâu. Em yêu quý, hãy nhìn kia, ánh hồng ghen với chúng ta đã viền sáng những đám mây đang phải rời nhau ngoài phương đông. Những ngọn bạch lạp trên trời đêm đã tắt, và bình minh tươi vui đang kiễng chân rón rén trên đỉnh núi xa mờ. Anh phải ra đi để sống, hoặc ở lại mà chết.

Giu-li-ét: Vệt sáng kia không phải ánh bình minh, em biết! Đó là một ngôi sao băng Mặt Trời vừa phun ra để làm ngọn đuốc đưa anh tới Man-tua. Anh hãy ở lại, chưa đến lúc anh phải ra đi.

Rô-mê-ô: Được, cứ để họ bắt, cứ để họ giết! Anh sẽ vui lòng, vì đó là ý muốn của em. Vệt sáng mờ kia đâu phải ánh mắt của bình minh, đó chỉ là tia phản chiếu của vừng trán ả Hằng. Tiếng hót vang bầu trời trên đầu chúng ta cũng chẳng phải tiếng sơn ca. Anh thiết tha muốn ở lại nơi đây, chẳng còn lòng nào cất bước. Tử thần hỡi, cứ lại đây, ta vui lòng chờ mi, vì nàng Giu-li-ét muốn như vậy... Hỡi tâm hồn của anh, chúng ta đang nói gì nhỉ? Chúng ta hãy tiếp tục chuyện trò đi, trời đã sáng đâu.

Giu-li-ét: Trời sáng rồi, trời sáng rồi! Anh ơi, đi đi, đi ngay đi. Đúng là con sơn ca đang cất tiếng hót lạc điệu; giọng nó mới chối tai làm sao! Người ta bảo tiếng sơn ca êm ái, thánh thót, bởi nó khéo phân chia cung bậc, nhưng chẳng phải vậy đâu, bởi nó chỉ chia lìa anh và em thôi. Người ta bảo sơn ca xưa đã đổi mắt với giống cóc nhái; sao chúng chẳng đổi cả giọng cho nhau, vì tiếng hót hôm nay chỉ bắt chúng ta phải kinh hoảng rời nhau; nó như tiếng kèn phường săn đuổi bắt anh rời khỏi nơi đây. Anh ơi, anh đi đi. Trời mỗi lúc một sáng.

Rô-mê-ô: Mỗi lúc một sáng ư? Nỗi đau thương của chúng ta mỗi lúc một chìm thêm vào tăm tối.

Nhũ mẫu ra

Nhũ mẫu: Thưa tiểu thư!

Giu-li-ét: Gì đấy, nhũ mẫu?

Nhũ mẫu: Phu nhân sắp tới phòng tiểu thư. Trời sắp sáng. Tiểu thư hãy nên cẩn trọng.

Nhũ mẫu vào

Giu-li-ét: Thôi cửa ơi, hãy cho ánh sáng lọt vào, và để đời sống đi ra.

Rô-mê-ô: Thôi vĩnh biệt! Em cho anh một cái hôn trước khi anh trèo xuống.

Xuống

Giu-li-ét: Anh đi rồi đấy ư? Ông hoàng của em, chồng của em, người yêu của em, bạn của em! Một giờ có bao nhiêu ngày thì em phải có tin anh chừng ấy lần, vì mỗi phút đã có bao ngày trong đó. Anh ơi, cứ tính như thế thì khi gặp lại Rô-mê-ô của em, em sẽ chẳng còn xuân sắc nữa.

Rô-mê-ô: Vĩnh biệt. Hỡi em yêu quý, anh sẽ không bỏ lỡ dịp nào để gửi tin đến cho em.

Giu-li-ét: Anh ơi, có bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nữa không?

Rô-mê-ô: Nhất định là sẽ có. Một ngày kia chúng ta sẽ ngồi bên nhau bâng khuâng ôn lại những nỗi ngậm ngùi hôm nay.

Giu-li-ét: Trời ơi, sao em linh cảm có chuyện chẳng lành! Em nhìn anh đứng dưới ấy như thây ma nằm dưới mồ. Mắt em hoa làm sao mà thấy anh nhợt nhạt quá! Rô-mê-ô: Em ơi, mắt anh nhìn cũng thấy em nhợt nhạt làm sao! Sầu thương đã uống hết máu chúng ta. Thôi, vĩnh biệt!

Rô-mê-ô vào

(Rô-mê-ô và Giu-li-ét, in trong Tuyển tập tác phẩm William Shakespeare,

ĐẶNG THẾ BÍNH dịch, NXB Sân khấu và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây,

Hà Nội, 2006)

THỀ NGUYỀN VÀ VĨNH BIỆT

(Trích vở kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét)

SẾCH-XPIA

HỒI HAI, CẢNH II

Vườn nhà Ca-piu-lét

Rô-mê-ô ra

Rô-mê-ô: Kẻ chưa từng bị thương thì há sợ gì sẹo!

Giu-li-ét xuất hiện trên cửa sổ

Ấy nhè nhẹ chứ nào! Ánh sáng nào vừa loé trên cửa sổ kia? Đó, phương đông đó, và nàng Giu-li-ét là Mặt Trời. Vừng đông đẹp tươi ơi, hãy hiện ra đi, hãy giết chết ả Hằng Nga đố kị, héo hon và nhợt nhạt vì đau buồn khi thấy kẻ hầu của ả lại đẹp hơn ả. Ả ghen với em thế thì em theo ả làm gì? Bộ cánh đồng cốt của ả xanh xao nhợt nhạt, chỉ hợp với những đồ ngu xuẩn, em hãy vứt nó đi... Ôi người mà ta sùng kính, người mà ta yêu đương! Ôi, giá nàng biết nhỉ!... Nàng đang nói... Không, nàng im lặng... Gì kia? Đôi mắt nàng như lên tiếng, và ta nóng lòng muốn đáp lại ánh mắt nàng... Ta liều quá, nàng có nói với ta đâu. Nguyên là hai ngôi sao đẹp nhất bầu trời có việc phải đi vắng, đã tha thiết nhờ mắt nàng lấp lánh chờ đến lúc sao về. Ừ, nếu mắt nàng lên thay cho sao, và sao xuống nằm dưới đôi mày kia thì sao nhỉ? Vẻ rực rỡ của đôi gò má nàng sẽ làm cho các vì tinh tú nọ phải hổ ngươi, như vừng dương làm ánh đèn phải thẹn thùng; còn cặp mắt kia trên bầu trời sẽ rọi khắp khoảng không một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc sẽ lên tiếng hót vang vì tưởng là đêm đã tàn. Kìa nàng tì má lên tay! Ước gì ta là chiếc bao tay nhỉ, để được mơn trớn má đào!

Giu-li-ét: Ôi chao!

Rô-mê-ô: Kìa, nàng vừa lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy hãy nói nữa đi! Đêm nay trên đầu ta, nàng tỏa ánh hào quang như một sứ giả nhà trời có đôi cánh, đang cưỡi những áng mây lười nhẹ lướt trên không trung, khiến kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt thịt mà chiêm ngưỡng.

Giu-li-ét: Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô! Sao chàng lại mang tên đó nhỉ? Chàng hãy từ bỏ thân phụ đi, từ bỏ tên họ đi; hoặc không thì chàng hãy thề là chàng yêu em đi, em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

Rô-mê-ô (nói một mình): Ta cứ đứng nghe thêm nữa, hay nên lên tiếng nhỉ?

Giu-li-ét: Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi. Nhưng nếu chẳng phải là người họ Môn-ta-ghiu thì chàng cũng vẫn là chàng. Chàng ơi! Hãy mang tên họ nào khác đi! Thế nào là họ Môn-ta-ghiu nhỉ? Cái tên đó đâu có phải là bàn tay, bàn chân, cánh tay, bộ mặt, một bộ phận nào của thân thể con người... Cái tên nào có nghĩa gì? Bông hồng kia, giá gọi bằng một tên khác, thì hương thơm cũng vẫn ngạt ngào. Vậy nếu chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa, thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn mười... Rô-mê-ô chàng ơi, chàng hãy từ bỏ tên họ đi. Cái tên kia đâu có phải xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em.

Rô-mê-ô: Đúng là từ miệng nàng nói ra nhé! Chỉ cần được nàng gọi là người yêu là tôi xin tức thì nhận tên thánh mới; từ nay trở đi, tôi không muốn bao giờ là Rô-mê-ô nữa.

Giu-li-ét: Người là ai, mà nhờ đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng vậy?

Rô-mê-ô: Tôi không biết xưng danh cùng nàng thế nào. Nàng tiên yêu quý của tôi ơi, tôi thù ghét cái tên của tôi, vì nó là kẻ thù của nàng. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó, thì tôi xin xé nát nó ra.

Giu-li-ét: Tai nghe chưa trọn một trăm chữ từ miệng đó nói ra mà đã nhận ra tiếng ai rồi. Chẳng phải chàng Rô-mê-ô, họ nhà Môn-ta-ghiu đó ư?

Rô-mê-ô: Hỡi nàng tiên kiều diễm, nếu nàng chẳng ưa tên họ đó, thì tôi chẳng phải Rô-mê-ô mà cũng chẳng thuộc họ Môn-ta-ghiu.

Giu-li-ét: Chàng làm thế nào mà tới được chốn này? Và chàng tới làm gì? Tường vườn này cao, vượt qua thật khó. Và chàng thử nghĩ lại xem mình là ai? Nếu bị họ hàng nhà em bắt gặp nơi đây thì chàng khó lòng thoát chết.

Rô-mê-ô: Tôi vượt được tường này là nhờ đôi cánh của tình yêu; mấy bức tường đá ngăn sao được ái tình. Mà cái gì tình yêu dám làm là làm được. Người nhà nàng ngăn sao nổi tôi.

Giu-li-ét: Họ mà bắt gặp chàng thì họ giết chàng mất.

Rô-mê-ô: Nàng ơi, ánh mắt kia còn nguy hiểm cho tôi hơn hai chục lưỡi kiếm của họ. Nàng hãy nhìn tôi với khoé mắt yêu thương là tôi chẳng ngại gì hằn thù của họ nữa.

Giu-li-ét: Em cầu mong cho họ đừng bắt gặp chàng nơi đây.

Rô-mê-ô: Đã có áo choàng của nàng Đêm che cho tôi khỏi bị họ nom thấy. Vả chăng, nếu chẳng được nàng đoái hoài thì thà cứ để họ bắt gặp. Thà để cho lòng căm thù của họ chấm dứt đời tôi còn hơn kéo dài kiếp sống mà thiếu tình nàng.

Giu-li-ét: Ai đưa lối cho chàng tới đây?

Rô-mê-ô: Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật.

Giu-li-ét: Nếu chẳng có màn đêm che phủ thì chàng đã thấy má em ửng đỏ vì những lời em nói cùng chàng đêm nay. Chàng ơi, em muốn chẳng vượt vòng lễ giáo, em muốn... em muốn chối những lời vừa nói... Nhưng thôi, khách sáo làm gì? Chàng có yêu em không? Em biết là chàng sẽ trả lời “có”, và em sẽ tin chàng ngay. Nhưng xin chàng đừng thề thốt, chắc đâu chàng giữ được lời thề: những chuyện tình nhân bội ước chẳng đã khiến Thượng đế tức cười sao... Chàng Rô-mê-ô phong nhã hỡi, nếu chàng yêu em thì xin cứ thẳng thắn nói lên; và nếu chàng cho em là dễ xiêu lòng quá, thì em sẽ cau mày, em sẽ làm cao, em sẽ nói “không” để chàng phải sớm khuya theo đuổi; nhưng nếu chàng chẳng nghĩ vậy thì em cũng chẳng khi nào làm thế... Thật vậy, chàng Môn-ta-ghiu tuấn tú ơi, em yêu chàng say đắm; có lẽ chàng sẽ cho em là gái lẳng lơ, nhưng hãy tin em hỡi người quân tử, em sẽ giàu lòng chung thuỷ hơn những kẻ giả bộ kiêu kì, và em cũng xin thú thật là nếu chàng chẳng bắt gặp em đương thổ lộ mối tình tha thiết thì em cũng đã dè dặt hơn cùng chàng. Vậy em xin chàng hãy tha thứ cho em và đừng vì nỗi lòng yếu đuối bị bắt chợt trong đêm tối mà ngờ em là kẻ trăng hoa.

Rô-mê-ô: Thưa tiểu thư, tôi xin thề có mảnh trăng thiêng liêng kia đương dát bạc trên những ngọn cây trĩu quả…

Giu-li-ét: Em xin chàng đừng lấy trăng kia thề thốt, vừng trăng nghiêng ngả mà mỗi tháng lại thay đổi đường đi lối về. Em sợ tình chàng cũng sẽ như trăng kia thay đổi.

Rô-mê-ô: Vậy tôi phải lấy gì mà thề?

Giu-li-ét: Xin chàng đừng thề nguyền chi cả; hay nếu chàng muốn thì chàng hãy đem tấm thân tuấn nhã kia ra mà thề; đó là vị thần mà em thờ phụng, và em sẽ tin chàng.

Rô-mê-ô: Nếu tình yêu tha thiết của trái tim tôi...

Giu-li-ét: Nhưng thôi chàng ôi, đừng thề thốt nữa. Mặc dầu em sung sướng được gặp chàng, nhưng đêm nay lời thề của chàng cũng chẳng mang lại niềm vui cho em đâu. Sự việc xảy ra nhanh chóng quá, bất ngờ quá, thình lình quá, như ánh chớp kia vội tắt trước khi ta kịp nói: “Kìa chớp loè!”... Bạn yêu quý hỡi, xin chào bạn nhé! Được hơi thở của mùa hạ ve vuốt, có thể lần sau gặp nhau, nụ ái tình này đã nở thành một đoá hoa lộng lẫy... Em xin chào chàng!... Em cầu cho sự thanh thản êm đềm của lòng em cũng sẽ đến với trái tim chàng.

Rô-mê-ôi: Ôi! Nàng chẳng cho tôi được thoả nguyện sao?

Giu-li-ét: Chàng muốn thoả ước nguyện gì đêm nay?

Rô-mê-ô: Tôi ước ao được cùng nàng trao lời thề chung thuỷ.

Giu-li-ét: Em đã gửi chàng lời thề trước khi chàng hỏi. Vậy mà em ước gì còn giữ lại chưa trao.

Rô-mê-ô: Nàng muốn lấy lại lời thề chăng? Để làm gì vậy, hỡi người yêu quý? Giu-li-ét: Em chỉ muốn được rộng lòng hào phóng, và tặng chàng lần nữa. Thật ra thì điều em ước, em đã có rồi: lòng em mênh mông, tình em thăm thẳm như biển cả. Em càng tặng chàng thì em lại càng có nhiều, vì cả hai đều là vô tận. [...]

HỒI BA, CẢNH V

Phòng Giu-li-ét

Rô-mê-ô và Giu-li-ét đứng bên cửa sổ trông xuống vườn

Giu-li-ét: Anh đi ư? Trời còn lâu mới sáng. Tiếng chim đã làm anh hoảng hốt là tiếng hoạ mi đấy, không phải tiếng sơn ca đâu. Đêm nào nó cũng hót trên cây lựu đằng kia. Anh ơi, cứ tin lời em nói, đúng là tiếng hoạ mi.

Rô-mê-ô: Sơn ca, sứ giả của bình minh đấy! Không phải hoạ mi đâu. Em yêu quý, hãy nhìn kia, ánh hồng ghen với chúng ta đã viền sáng những đám mây đang phải rời nhau ngoài phương đông. Những ngọn bạch lạp trên trời đêm đã tắt, và bình minh tươi vui đang kiễng chân rón rén trên đỉnh núi xa mờ. Anh phải ra đi để sống, hoặc ở lại mà chết.

Giu-li-ét: Vệt sáng kia không phải ánh bình minh, em biết! Đó là một ngôi sao băng Mặt Trời vừa phun ra để làm ngọn đuốc đưa anh tới Man-tua. Anh hãy ở lại, chưa đến lúc anh phải ra đi.

Rô-mê-ô: Được, cứ để họ bắt, cứ để họ giết! Anh sẽ vui lòng, vì đó là ý muốn của em. Vệt sáng mờ kia đâu phải ánh mắt của bình minh, đó chỉ là tia phản chiếu của vừng trán ả Hằng. Tiếng hót vang bầu trời trên đầu chúng ta cũng chẳng phải tiếng sơn ca. Anh thiết tha muốn ở lại nơi đây, chẳng còn lòng nào cất bước. Tử thần hỡi, cứ lại đây, ta vui lòng chờ mi, vì nàng Giu-li-ét muốn như vậy... Hỡi tâm hồn của anh, chúng ta đang nói gì nhỉ? Chúng ta hãy tiếp tục chuyện trò đi, trời đã sáng đâu.

Giu-li-ét: Trời sáng rồi, trời sáng rồi! Anh ơi, đi đi, đi ngay đi. Đúng là con sơn ca đang cất tiếng hót lạc điệu; giọng nó mới chối tai làm sao! Người ta bảo tiếng sơn ca êm ái, thánh thót, bởi nó khéo phân chia cung bậc, nhưng chẳng phải vậy đâu, bởi nó chỉ chia lìa anh và em thôi. Người ta bảo sơn ca xưa đã đổi mắt với giống cóc nhái; sao chúng chẳng đổi cả giọng cho nhau, vì tiếng hót hôm nay chỉ bắt chúng ta phải kinh hoảng rời nhau; nó như tiếng kèn phường săn đuổi bắt anh rời khỏi nơi đây. Anh ơi, anh đi đi. Trời mỗi lúc một sáng.

Rô-mê-ô: Mỗi lúc một sáng ư? Nỗi đau thương của chúng ta mỗi lúc một chìm thêm vào tăm tối.

Nhũ mẫu ra

Nhũ mẫu: Thưa tiểu thư!

Giu-li-ét: Gì đấy, nhũ mẫu?

Nhũ mẫu: Phu nhân sắp tới phòng tiểu thư. Trời sắp sáng. Tiểu thư hãy nên cẩn trọng.

Nhũ mẫu vào

Giu-li-ét: Thôi cửa ơi, hãy cho ánh sáng lọt vào, và để đời sống đi ra.

Rô-mê-ô: Thôi vĩnh biệt! Em cho anh một cái hôn trước khi anh trèo xuống.

Xuống

Giu-li-ét: Anh đi rồi đấy ư? Ông hoàng của em, chồng của em, người yêu của em, bạn của em! Một giờ có bao nhiêu ngày thì em phải có tin anh chừng ấy lần, vì mỗi phút đã có bao ngày trong đó. Anh ơi, cứ tính như thế thì khi gặp lại Rô-mê-ô của em, em sẽ chẳng còn xuân sắc nữa.

Rô-mê-ô: Vĩnh biệt. Hỡi em yêu quý, anh sẽ không bỏ lỡ dịp nào để gửi tin đến cho em.

Giu-li-ét: Anh ơi, có bao giờ chúng ta lại được gặp nhau nữa không?

Rô-mê-ô: Nhất định là sẽ có. Một ngày kia chúng ta sẽ ngồi bên nhau bâng khuâng ôn lại những nỗi ngậm ngùi hôm nay.

Giu-li-ét: Trời ơi, sao em linh cảm có chuyện chẳng lành! Em nhìn anh đứng dưới ấy như thây ma nằm dưới mồ. Mắt em hoa làm sao mà thấy anh nhợt nhạt quá! Rô-mê-ô: Em ơi, mắt anh nhìn cũng thấy em nhợt nhạt làm sao! Sầu thương đã uống hết máu chúng ta. Thôi, vĩnh biệt!

Rô-mê-ô vào

(Rô-mê-ô và Giu-li-ét, in trong Tuyển tập tác phẩm William Shakespeare,

ĐẶNG THẾ BÍNH dịch, NXB Sân khấu và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây,

Hà Nội, 2006)