Lý thuyết Bài 3. Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết ra đời và sự phát triển của chủ nghĩa xã hội sau chiến tranh thế giới thứ 2 (P1) SVIP

1. Sự hình thành Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết

a. Quá trình hình thành Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết

- Sau Cách mạng tháng Mười Nga, loại bỏ bộ máy nhà nước cũ và xây dựng một nhà nước mới của những người lao động là nhiệm vụ hàng đầu của Chính quyền Xô viết là .

- Đêm 25 - 10 - 1917, Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ hai khai mạc tại Điện Xmô-nưi, thành lập Chính quyền Xô viết (Lê-nin là người đứng đầu).

Hình 1. Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ Hai diễn ra chính thức khai sinh nhà nước công-nông đầu tiên trên thế giới

- Năm 1918 - 1921, diễn ra cuộc chiến tranh chống "thù trong - giặc ngoài", các nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa đoàn kết và hỗ trợ nhau để bảo vệ chính quyền Xô viết.

- Sau khi chiến tranh kết thúc, nhiệm vụ khôi phục kinh tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội yêu cầu các nước Cộng hòa Xô viết phải liên kết chặt chẽ hơn (đặc biệt trong việc thống nhất trên cơ sở nhà nước chung).

- Đảm bảo bình đẳng giữa các dân tộc, quyền tự quyết và xây dựng một cộng đồng anh em đoàn kết chính là tư tưởng chỉ đạo của Lê-nin trong việc thành lập Liên bang.

Hình 2. Nhân dân Xô viết chiến thắng "thù trong - giặc ngoài"

- Ngày 30 - 12 - 1922, Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô) chính thức thành lập, bao gồm 4 nước Cộng hòa đầu tiên (Nga, U-crai-na, Bê-lô-rút-xi-a, Ngoại Cáp-ca-dơ). Đến năm 1940, Liên Xô có 15 nước Cộng hòa.

- Hiến pháp đầu tiên của Liên Xô được thông qua vào tháng 1 - 1924, hoàn thành quá trình thành lập Nhà nước Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới.

- Hiến pháp ghi nhận sự hợp tác tự nguyện của các Cộng hòa Xô viết và quy định quyền lực của Liên bang và các Cộng hòa. => Phản ánh cách giải quyết vấn đề dân tộc trong một quốc gia đa dân tộc, dựa trên nguyên tắc bình đẳng và tình hữu nghị giữa các dân tộc.

- Ngày 21 - 1 - 1924, Lê-nin qua đời. Xta-lin Tiếp tục lãnh đạo công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước Liên Xô.

Hình 3. Quốc kỳ Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết (1922 - 1923)

b. Ý nghĩa của sự ra đời Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết

* Đối với trong nước:

- Liên Xô mang lại lợi ích chung cho các dân tộc, xây dựng một hệ thống nhà nước bình đẳng và hợp tác giữa các Cộng hòa.

- Tinh thần đoàn kết giữa các dân tộc giúp Liên Xô phát triển mạnh mẽ về kinh tế và xã hội, đồng thời nâng cao vị thế quốc tế.

* Đối với quốc tế:

- Liên Xô trở thành biểu tượng và là chỗ dựa tinh thần cho phong trào cách mạng toàn cầu.

- Thành tựu Liên Xô đã thúc đẩy phong trào giải phóng dân tộc ở các quốc gia thuộc địa, nhất là ở châu Á, châu Phi và Mĩ La-tinh.

Hình 4. Tượng đài Công nhân và nữ nông trang viên được coi là một biểu tượng của Liên bang Xô viết