Học tập và trình bày báo cáo khoa học trong môn Khoa học tự nhiên 9 SVIP

I. MỘT SỐ DỤNG CỤ VÀ HÓA CHẤT

1. Một số dụng cụ thí nghiệm

Một số dụng cụ thí nghiệm được sử dụng trong quá trình học tập môn Khoa học tự nhiên 9 như: đèn laser, lăng kính, thấu kính, dây điện trở, cuộn dây dẫn, bộ ống dẫn khí bằng thủy tinh, bộ nút cao su, ống dẫn cao su,...

Lăng kính: làm bằng thủy tinh có dạng lăng trụ tam giác, được sử dụng trong các thí nghiệm tìm hiểu về ánh sáng.

Đèn laser: tạo từ đầu phát tia laser nối với nguồn điện. Sử dụng trong một số thí nghiệm về ánh sáng.

Thấu kính: được làm từ các chất trong suốt (thủy tinh, nhựa,...), dùng để thay đổi đường truyền ánh sáng trong các thí nghiệm

Dây điện trở: được làm từ kim loại hoặc hợp kim có điện trở đủ lớn và ổn định, dùng trong các thí nghiệm.

Cuộn dây: được làm từ dây đồng có sơn cách điện quấn liên tiếp trên lõi bằng vật liệu cách điện, dùng trong các thí nghiệm về từ trường và cảm ứng điện từ.

Bộ ống dẫn khí bằng thủy tinh: gồm các ống thủy tinh có các đầu uốn khác nhau, dùng để lắp ráp các bộ thí nghiệm.

Bộ nút cao su: được làm từ cao su, có lỗ hoặc không có lỗ, dùng để nút các lọ hóa chất và lắp các bộ thí nghiệm.

Ống dẫn bằng cao su: được tạo từ vật liệu đàn hồi, có dạng ống dẫn, dùng để nối giữa các ống dẫn thủy tinh.

2. Một số hóa chất

Một số hóa chất được sử dụng trong quá trình học tập môn Khoa học tự nhiên 9 gồm: hóa chất rắn, hóa chất lỏng.

Hóa chất được bảo quản trong lọ nhựa hoặc thủy tinh, có nhãn dán ghi rõ công thức hóa học và nồng độ của chất bên trong. Các hóa chất bao gồm:

• Hóa chất rắn: một số kim loại như sodium (Na), đinh sắt, đồng phoi bào (Cu); một số muối như sliver nitrate (AgNO₃), copper (II) sulfate dạng ngậm nước (CuSO₄.5H₂O); glucose, tinh bột, giấy phenolphthalein, giấy pH,...

Sodium (Na)

Đồng phoi bào (Cu)

• Hóa chất lỏng: dung dịch ammonia (NH₃) đặc, dung dịch iodine (I₂), nước bromine (Br₂), dung dịch acetic acid (CH₃COOH),...

Dung dịch ammonia (NH₃)

Dung dịch iodine (I₂)

• Hóa chất nguy hiểm: dung dịch sulfuric acid (H₂SO₄) 98%.

Dung dịch sulfuric acid (H₂SO₄)

• Hóa chất dễ cháy: ethylic alcohol (C₂H₅OH).

Ethylic alcohol (C₂H₅OH)

II. QUY TRÌNH VIẾT VÀ TRÌNH BÀY BÁO CÁO

1. Quy trình viết báo cáo khoa học

Bước 1: Xác định tên báo cáo và người thực hiện

Ví dụ: Tìm hiểu về mức độ hoạt động hóa học của một số kim loại.

Bước 2: Xác định mục đích nghiên cứu

Nêu điều cần đạt được của việc nghiên cứu.

Bước 3: Nêu câu hỏi nghiên cứu hay nhiệm vụ cần thực hiện

Xác định các câu hỏi cần trả lời hay các nhiệm vụ cần thực hiện.

Bước 4: Nêu giả thuyết hay kiến thức lí thuyết cho vấn đề hay nhiệm vụ

Viết ở dạng một giả định cho kết quả nghiên cứu.

Bước 5: Đưa ra phương pháp và kế hoạch nghiên cứu

Mô tả các phương pháp nghiên cứu, các công việc chuẩn bị và các bước tiến hành.

Bước 6: Thực hiện nghiên cứu, thu thập thông tin số liệu, kết quả

Tiến hành thí nghiệm hay thực hiện khảo sát; mô tả các thông tin hay số liệu thu thập được.

Bước 7: Xử lí kết quả và nêu các nhận xét

Nêu những nhận xét, phân tích các thông tin thu được; đánh giá tính đúng đắn của giả thuyết.

Bước 8: Rút ra kết luận

Nêu kết luận về điều đã rút ra được cho nghiên cứu.

2. Quy trình trình bày báo cáo khoa học

Bước 1: Trình bày

Trình bày nội dung nghiên cứu khoa học gồm:

• Giới thiệu nghiên cứu: nêu rõ mục đích, câu hỏi nghiên cứu, giả thuyết khoa học, phương pháp và kế hoạch thực hiện.
• Thu thập thông tin: trình bày cách khảo sát, điều tra hoặc thí nghiệm, kèm theo dụng cụ, hóa chất và các bước thực hiện cụ thể.
• Kết quả và xử lí: nêu kết quả thu được và cách xử lí, phân tích số liệu (bảng biểu, thống kê,...).
• Nhận xét và kết luận: đưa ra nhận xét, bình luận khoa học về kết quả và kết luận rút ra từ nghiên cứu.

Bước 2: Xin ý kiến trao đổi, góp ý

• Người tham gia đưa ra ý kiến và câu hỏi liên quan đến từng nội dung nghiên cứu.
• Người nghiên cứu sẽ giải đáp thắc mắc, đồng thời tiếp thu và ghi nhận các góp ý để hoàn thiện nghiên cứu.

Bước 3: Hoàn thiện báo cáo

• Dựa trên các ý kiến trao đổi, người nghiên cứu có thể chỉnh sửa báo cáo, điều chỉnh hoặc mở rộng nội dung nghiên cứu.
• Khi trình bày báo cáo khoa học, cần chuẩn bị một bài thuyết trình dưới dạng poster hoặc PowerPoint, sử dụng đồ hoạ, sơ đồ, bảng biểu, hình ảnh kèm mô tả ngắn gọn để làm rõ quá trình và kết quả nghiên cứu.

Khi thực hiện một nghiên cứu khoa học, để giới thiệu kết quả nghiên cứu, cần thực hiện:

- Viết một báo cáo khoa học với đầy đủ các phần theo quy định gồm: Tên báo cáo và người thực hiện; mục đích nghiên cứu; câu hỏi nghiên cứu; giả thuyết khoa học; phương pháp và kế hoạch nghiên cứu; kết quả thu được; nhận xét, kết luận rút ra.

- Trình bày báo cáo để làm nổi bật quá trình nghiên cứu. Sau đó trao đổi, bảo vệ và tiếp nhận các ý kiến đóng góp để hoàn thiện.