Hệ thần kinh và các giác quan ở người SVIP

1. HỆ THẦN KINH

➤ Cấu tạo và chức năng của hệ thần kinh

Cấu tạo của hệ thần kinh gồm bộ phận trung ương và bộ phận ngoại biên.

Cấu tạo hệ thần kinh

- Bộ phận trung ương: Thu nhận, tổng hợp, xử lí thông tin rồi phát đi các tín hiệu để trả lời các kích thích.

- Bộ phận ngoại biên: Truyền xung thần kinh từ các cơ quan đến trung ương thần kinh và ngược lại.

Chức năng của hệ thần kinh: Điều khiển, điều hòa và phối hợp hoạt động của các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể thành một thể thống nhất → thích nghi với môi trường trong và ngoài cơ thể.

➤ Một số bệnh về hệ thần kinh và cách phòng chống

Một số bệnh về hệ thần kinh: Thiếu máu não, mất ngủ, động kinh,...

- Thiếu máu não:

+ Là tình trạng lượng máu lưu thông đến não bị suy giảm.

+ Nguyên nhân: Xơ vữa động mạch, thoái hóa đốt sống cổ, máu đông gây cản trở dòng tuần hoàn,…

+ Triệu chứng: Giảm thị lực, chóng mặt, đau đầu,…

Thiếu máu não do xơ vữa động mạch

- Mất ngủ:

+ Là tình trạng rối loạn ảnh hưởng đến hoạt động của não, tủy sống và dây thần kinh.

+ Nguyên nhân: Căng thẳng, thay đổi lịch sinh hoạt và làm việc, chênh lệch múi giờ, sử dụng các chất kích thích.

- Biện pháp phòng chống các bệnh liên quan đến hệ thần kinh:

- Một số chất gây hại cho hệ thần kinh:

2. CÁC GIÁC QUAN

➤ Cấu tạo, chức năng của mắt

Cấu tạo ngoài của mắt: Lông mày, lông mi, mi mắt,...

Cấu tạo trong của cầu mắt: Màng cứng, màng mạch, màng lưới (võng mạc), màng giác (giác mạc), lỗ đồng tử, thủy dịch, thủy tinh thể, dịch thủy tinh, dây thần kinh thị giác.

Chức năng của mắt: Quan sát, thu nhận hình ảnh, màu sắc

Cấu tạo của cầu mắt

- Nhờ tia sáng từ vật phản chiếu và đi qua các phần trong suốt của mắt (màng giác, thủy dịch, thủy tinh thể, dịch thủy tinh), ánh sáng đến được màng lưới giúp ta nhìn thấy vật.

➤ Một số tật, bệnh về mắt và cách phòng chống

Một số tật về mắt: Viễn thị, cận thị, loạn thị,...

Cận thị (bên trái) và viễn thị (bên phải)

- Tật cận thị (mắt chỉ có khả năng nhìn gần):

+ Nguyên nhân: Cầu mắt dài, thủy tinh thể phồng lên quá mức.

+ Hậu quả: Ảnh của vật ở phía trước màng lưới.

+ Cách khắc phục: Đeo kính cận (kính phân kì, kính lõm hai mặt) giúp ảnh về đúng màng lưới.

- Tật viễn thị (mắt chỉ có khả năng nhìn xa):

+ Nguyên nhân: Cầu mắt ngắn; thủy tinh thể bị xẹp xuống, không phồng lên được.

+ Hậu quả: Ảnh của vật ở phía sau màng lưới.

+ Cách khắc phục: Đeo kính lão (kính hội tụ) để ảnh về đúng màng lưới.

Một số bệnh về mắt: Đau mắt đỏ, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp, viêm giác mạc,...

Đục thủy tinh thể (bên trái) và đau mắt đỏ (bên phải)

- Viêm kết mạc (đau mắt đỏ):

+ Nguyên nhân: Virus Adeno, vi khuẩn Staphylococcus.

+ Triệu chứng: Chảy nước mắt; gây đau, ngứa và đỏ mắt; thị lực suy giảm;...

+ Biện pháp phòng bệnh:

- Đục thủy tinh thể:

+ Nguyên nhân: Lão hóa, chấn thương mắt, ảnh hưởng của tia tử ngoại, yếu tố di truyền,…

+ Triệu chứng: Thị lực suy giảm, mắt nhìn không rõ, thậm chí có nguy cơ mất thị lực hoàn toàn,…

+ Biện pháp phòng bệnh:

➤ Cấu tạo và chức năng của tai

Cấu tạo của tai: Tai ngoài, tai giữa và tai trong.

Chức năng của tai: Tiếp nhận âm thanh và giúp cơ thể duy trì sự thăng bằng.

Cấu tạo của tai

- Tai ngoài: Vành tai, ống tai.

- Tai giữa: Màng nhĩ, chuỗi xương tai, vòi tai.

- Tai trong: Ốc tai.

- Quá trình truyền âm thanh:

➤ Một số bệnh về tai và cách phòng chống

Một số bệnh về tai: Viêm tai ngoài, viêm tai giữa, ù tai,...

- Viêm tai ngoài:

+ Là tình trạng lớp niêm mạc ở ống tai ngoài bị viêm.

+ Nguyên nhân: Vi khuẩn hoặc bị tổn thương.

+ Triệu chứng: Ngứa và đau tai, căng tức trong lỗ tai, ù tai,...

- Viêm tai giữa:

+ Là tình trạng tai giữa bị viêm nhiễm và chứa dịch mủ.

+ Nguyên nhân: Vi khuẩn.

+ Triệu chứng: Ù tai, nhức đầu, đau tai, thính giác bị suy giảm, có dịch chảy ra từ tai,...

- Biện pháp phòng bệnh về tai: