Glucose và saccharose SVIP

1. THÀNH PHẦN NGUYÊN TỐ, CÔNG THỨC CHUNG, CÔNG THỨC PHÂN TỬ CỦA CARBOHYDRATE

Carbohydrate là những hợp chất hữu cơ có chứa các nguyên tố C, H và O.

Công thức chung là C_n(H₂O)_m với (n ≥ m).

Ví dụ: Các loại carbohydrate phổ biến trong tự nhiên và có nhiều ứng dụng là glucose (C₆H₁₂O₆), saccharose (C₁₂H₂₂O₁₁), tinh bột và cellulose ((C₆H₁₀O₅)_n).

2. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÍ CỦA GLUCOSE VÀ SACCHAROSE

Glucose là chất rắn kết tinh không màu, có vị ngọt, tan tốt trong nước. Glucose có nhiều trong trái cây chín (đặc biệt là nho) và máu (cung cấp năng lượng cho tế bào).

Trái cây chín

Saccharose là tinh thể không màu, vị ngọt, tan tốt trong nước. Saccharose có nhiều trong mía và thốt nốt.

Cây mía

3. TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA GLUCOSE VÀ SACCHAROSE

➤ Phản ứng tráng bạc của glucose 

Glucose có thể tham gia phản ứng với silver nitrate trong dung dịch ammonia tạo ra kim loại bạc.

Saccharose không tham gia phản ứng tráng bạc.

⚡THÍ NGHIỆM

- Thêm từ từ dung dịch NH₃ 5% và ống nghiệm chứa 1 mL AgNO₃ 1% và lắc đều đến khi hết tủa tan hết.

- Thêm khoảng 2 mL dung dịch glucose 10% và ống nghiệm, lắc đều. Đặt ống nghiệm vào cốc nước nóng, để yên.

- Sau 10 phút:

➤ Phản ứng lên men rượu của glucose

Glucose có thể lên men thành ethylic alcohol nhờ xúc tác enzyme. Phản ứng này được ứng dụng trong sản xuất bia, rượu,...

\(C_6H_{12}O_6\overset{enzyme}{\rarr}2C_2H_5OH+2CO_2\)

➤ Phản ứng thủy phân của saccharose

Ở điều kiện thích hợp, saccharose bị thủy phân (trong môi trường acid hoặc dưới tác dụng của enzyme) sinh ra glucose và fructose.

\(C_{12}H_{22}O_{11}+H_2O\overset{enzyme}{\rarr}C_6H_{12}O_6\left(glucose\right)+C_6H_{12}O_6\left(fructose\right)\)

Fructose có công thức cấu tạo khác với glucose.

4. VAI TRÒ, ỨNG DỤNG CỦA GLUCOSE VÀ SACCHAROSE

➤ Vai trò và ứng dụng của glucose

Glucose là nguồn năng lượng chính của tế bào, giúp cơ thể tăng trưởng, trao đổi chất nên được dùng trong sản xuất vitamin C, dịch truyền,...

Dịch truyền có chứa glucose

➤ Vai trò và ứng dụng của saccharose

Saccharose được dùng làm chất tạo ngọt trong thực phẩm và dễ dàng chuyển thành glucose trong cơ thể. Vì vậy, cần sử dụng saccharose một cách hợp lí để tránh nguy cơ béo phì.

Bánh kẹo có chứa đường saccharose