I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
a. Tiểu sử
b. Sự nghiệp sáng tác
− Sếch-xpia không chỉ là ngôi sao sáng trong nền văn nghệ nước Anh mà còn là cây đại thụ của nền văn học thế giới. Trên con đường sáng tác của mình ông đã để lại cho nền văn học nhân loại nói chung và kịch Anh nói riêng gần 40 vở kịch, 2 bản trường ca, một tập 154 bài xon-nê. Quá trình sáng tác của ông chia làm ba giai đoạn:
* Giai đoạn 1: 1590-1600
− Thể hiện cái nhìn lạc quan yêu đời, yêu cuộc sống. Không khí lạc quan nhân văn chủ nghĩa bao trùm lên tất cả các sáng tác của ông trong giai đoạn này. Đồng thời thể hiện niềm tin vào khả năng con người có thể giải quyết những mâu thuẫn trong xã hội và cuộc sống theo hướng tươi sáng tích cực nhất.
− Các vở hài kịch tiêu biểu: Hài kịch của những hiểu lầm (1592), Giấc mộng đêm hè (1595), Chàng thương gia thành Vơnizơ (1596), Ầm ĩ vì chuyện không đâu (1598), Những bà vui tính ở Uynxo (1598), Đêm thứ mười hai (1600); Romeo và Juliet (1594 − 1595),...
* Giai đoạn 2: Từ 1601-1608
− Trải qua những chấn động dữ dội của đời sống xã hội, sự phê phán những mặt đen tối, những cái xấu xa, lên án tội ác cường quyền, bạo lực và nêu bậc sự khủng hoảng bế tắc của xã hội thời đại. Đây là giai đoạn ra đời các vở bi kịch tuyệt tác của ông.
− Một số tác phẩm tiêu biểu cho giai đoạn này: Hămlet (1601), Mọi việc tốt lành nếu kết thúc tốt lành (1602), Ô-ten-lô (1604), Mác-bet (1605), An-tô-ni và Cle-o-pat (1606), Tai-mơn ở Aten (1607), Pê-ri-cơ-lex (1608),...
* Giai đoạn 3: Từ 1609-1613
− Quay trở về con đường tìm kiếm một giải pháp lạc quan cho các mâu thuẫn xã hội. Nhưng vì hiện thực cuộc sống thời Sếch-xpia không có tiền đề trực tiếp cho sự thắng thế của công lí và điều thiện. Vì vậy những tác phẩm của giai đoạn này là những vở mang màu sắc mơ màng, thần thoại, kết thúc vui vẻ nhưng tính chất bi kịch vẫn còn đậm nét, vẫn mang nội dung phê phán xã hội nhưng kín đáo, nhẹ nhàng hơn.
− Giai đoạn này có các sáng tác phẩm tiêu biểu như: Xim-bơ-lin (1609), Câu chuyện mùa đông (1610), Bão táp (1612),...
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác
− Vở kịch Người lái buôn thành Vơ-ni-dơ được sáng tác ở giai đoạn thứ nhất (1590-1600) trong bối cảnh lịch sử nước Anh thống nhất về mọi mặt và đang vươn lên thành một cường quốc số một ở Châu Âu.
− Sự thắng thế của phong trào văn hóa Phục Hưng ở Châu Âu nói chung và ở nước Anh nói riêng đã góp phần tiêu diệt những tư tưởng phản tiến bộ của Trung cổ phong kiến và nhà thờ, mở ra thời đại mới đó là thời đại Phục Hưng.
− Ở thời đại này, con người được giải phóng về tinh thần, được sống với những gì thuộc về quyền lợi cá nhân con người và con người cũng nhận ra rằng cuộc sống nơi trần thế là đáng quý.
==> Những yếu tố này mang lại không khí lạc quan, vui vẻ, yêu đời trong các vở kịch của Sếch-xpia ở giai đoạn đầu sáng tác này.
b. Nội dung, tư tưởng
− Vở hài kịch tập trung thể hiện đề tài tình yêu và đề tài tình bạn, từ đó tác giả lên án những gì phản lại tự nhiên cổ hủ − những luân lí đạo đức, những thành kiến của xã hội phong kiến. Đồng thời tác giả còn nhấn mạnh chủ đề sự thắng thế của đạo đức và những tình cảm cao đẹp.
c. Tóm tắt
d. Vị trí và sự việc được kể
− Vị trí:
− Sự việc được kể: Cuộc đối mặt của Poóc-xi-a với Sai-lốc tại phiên tòa.
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Đề tài, chủ đề
− Đề tài:
− Chủ đề:
=> Tóm lại, tác phẩm Thực thi công lí nói riêng, Người lái buôn thành Vơ-ni-dơ nói chung, đã phản ánh nhiều khía cạnh của cuộc sống và con người. Qua những tình huống kịch tính và các mối quan hệ phức tạp, Sếch-xpia đã sáng tác một tác phẩm giàu giá trị nhân văn và đạo đức.
