Bài học cùng chủ đề
Báo cáo học liệu
Mua học liệu
Mua học liệu:
-
Số dư ví của bạn: 0 coin - 0 Xu
-
Nếu mua học liệu này bạn sẽ bị trừ: 2 coin\Xu
Để nhận Coin\Xu, bạn có thể:
Đề tham khảo số 6 SVIP
(4.0 điểm) Đọc văn bản và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5:
Bạn có từng đôi lần như thế?
Khước từ sự vận động. Tìm quên trong những giấc ngủ vùi. Tìm sự an toàn trong vẻ ngoan ngoãn bất động khiến người thân phải đau lòng. Bỏ quên những khát khao dài rộng. Bải hoải trong tháng ngày chật hẹp?
Như dòng sông chưa ra được biển rộng đã lịm trong đầm lầy? Như dòng sông muộn phiền quanh vách núi?
Như chính cái đầm lầy?
Như cái hồ dài kì dị sống đời thực vật?
Sông như đời người. Và sông phải chảy. Như tuổi trẻ phải hướng ra biển rộng. Còn gì buồn hơn khi ta sớm phải làm một dòng sông muộn phiền. Khước từ trải nghiệm. Khước từ nắng gió. Khước từ đi tới. Khước từ sự vận động.
Không thể thế bởi mỗi ngày ta phải bước đi như nghe trong mình tiếng gọi chảy đi sông ơi. Như dòng sông tha thiết trôi.
(Trích Ngày trong sương mù - Hà Nhân, NXB Văn học, 2016, tr.38)
Câu 1. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản.
Câu 2. Chỉ ra hai lối sống mà con người đã từng đôi lần trải qua được tác giả nêu trong đoạn trích.
Câu 3. Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn: “Sông như đời người. Và sông phải chảy. Như tuổi trẻ phải hướng ra biển rộng.”.
Câu 4. Em hiểu như thế nào về “tiếng gọi chảy đi sông ơi” được nhắc đến trong câu văn: “Không thể thế bởi mỗi ngày ta phải bước đi như nghe trong mình tiếng gọi chảy đi sông ơi.”?
Câu 5. Từ nội dung văn bản, em rút ra được bài học nào? Vì sao?
Hướng dẫn giải:
Câu 1. (0.5 điểm)
Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận.
Câu 2. (0.5 điểm)
Hai lối sống mà con người từng đôi lần trải qua được tác giả nêu trong đoạn trích:
- Lối sống buông xuôi, trì trệ, khước từ sự vận động.
- Lối sống chấp nhận sự an toàn trong thụ động, bỏ quên khát khao và ước mơ.
Câu 3. (1.0 điểm)
- Biện pháp tu từ được sử dụng: So sánh.
- Tác dụng: Giúp người đọc có được hình dung cụ thể, sinh động về cuộc đời con người; đồng thời nhấn mạnh thông điệp, lời khích lệ của tác giả rằng chúng ta cần không ngừng vận động, nỗ lực để vươn xa hơn trong cuộc đời.
Câu 4. (1.0 điểm)
- HS trả lời theo cách hiểu của bản thân và có lí giải hợp lí.
- Ví dụ: "Tiếng gọi chảy đi sông ơi" là một hình ảnh ẩn dụ thể hiện khát vọng sống mãnh liệt trong mỗi con người. Đó là lời thúc giục từ sâu thẳm bên trong, thôi thúc ta không ngừng tiến về phía trước, vượt qua sự trì trệ và vùng an toàn để khám phá những chân trời mới. Tiếng gọi ấy đại diện cho ý chí vươn lên, khao khát trải nghiệm và khẳng định bản thân, giống như dòng sông luôn chảy về biển lớn, không ngừng vận động để tìm đến những điều rộng lớn hơn, ý nghĩa hơn trong cuộc sống.
Câu 5. (1.0 điểm)
- HS rút ra bài học cho bản thân và đưa ra lí giải hợp lí.
- Ví dụ: Qua văn bản, em rút ra được bài học cho chính mình đó là cần biết sống chủ động, tích cực hơn, không ngừng vận động, nỗ lực vươn lên, vượt thoát khỏi vùng an toàn để có thể chạm tay đến thành công. Bởi cuộc sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi mỗi cá nhân vận động, không ngừng phát triển, giống như con sông cần chảy ra biển lớn, tuổi trẻ cần vươn xa để khẳng định bản thân.
Câu 1. (2.0 điểm) Mark Twain từng nói: “Hai mươi năm sau bạn sẽ hối hận vì những gì bạn đã không làm, hơn là những gì bạn đã làm. Vậy nên hãy tháo dây, nhổ neo và ra khỏi bến đỗ an toàn.”. Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về nhận định trên.
Câu 2. (4.0 điểm) Viết bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) phân tích nhân vật người mẹ trong đoạn trích sau:
[Lược một đoạn: Câu chuyện xoay quanh nhân vật chính tên Tâm, được người mẹ tần tảo sớm khuya nuôi dạy nên người. Tuy nhiên, khi được ra thành phố học tập và làm việc, trong suốt sáu năm, anh chỉ gửi tiền hàng tháng về cho mẹ, không báo tin mình đã lấy vợ và tuyệt nhiên không một lời hỏi thăm, không để tâm đến những bức thư mẹ gửi từ quê ra. Khi bất đắc dĩ có việc phải về nhà, anh mới có dịp gặp lại mẹ…].
Khi vào đến sân nhà, Tâm thấy bốn bề yên lặng, không có bóng người. Cái nhà cũ vẫn như trước, không thay đổi, chỉ có sụp thấp hơn một chút và mái gianh xơ xác hơn. Tâm bước qua sân rồi đẩy cái liếp bước vào. Vẫn cái gian nhà mà chàng đã sống từ thuở nhỏ. Tâm cất tiếng gọi. Chàng nghe thấy tiếng guốc đi, vẫn cái tiếng guốc ấy, thong thả và chậm hơn trước, rồi mẹ Tâm bước vào. Bà cụ đã già đi nhiều, nhưng vẫn mặc cái bộ áo cũ kỹ như mấy năm về trước.
Khi nhận ra con, bà cụ ứa nước mắt:
- Con đã về đấy ư?
- Vâng, chính tôi đây, bà vẫn được mạnh khỏe đấy chứ? - Câu nói như khó khăn mới ra khỏi miệng được.
- Bà ở đây một mình thôi à?
Bà cụ cảm động đến nỗi không nói được. Một lát bà mới ấp úng:
- Vẫn có con Trinh nó ở đây với tôi.
- Cô Trinh nào? Có phải cô Trinh con bác Cả không? Tâm nhớ mang máng cái cô con gái bé nhỏ ngày trước vẫn hay chơi với chàng.
- Tôi tưởng cô ta đi lấy chồng rồi.
Bà cụ ngồi xuống chiếc phản gỗ, đáp:
- Đã lấy ai đâu. Con bé dở hơi chết đi ấy mà. Cũng đã có mấy đám hỏi, mà nó không chịu lấy. Bà cụ yên lặng một lát.
- Thỉnh thoảng nó vẫn nhắc đến cậu đấy.
Tâm nhún vai, không trả lời. Tuy ngoài trời nắng, mà Tâm thấy bên trong cái ẩm thấp hình như ở khắp tường lan xuống, thấm vào người.
Bà cụ âu yếm nhìn con, săn sóc hỏi:
- Năm ngoái bác Cả lên tỉnh về bảo cậu ốm. Tôi lo quá, nhưng quê mùa chả biết tỉnh thế nào mà đi, thành ra không dám lên thăm. Bây giờ cậu đã khỏe hẳn chưa?
Tâm nhìn ra ngoài đáp:
- Như thường rồi. Rồi muốn nói sang chuyện khác, Tâm hỏi:
- Ở làng có việc gì lạ không? Bà cụ trả lời:
- Chả việc gì lạ sất, ngày nào cũng như ngày nào, nhưng được có con Trinh sang đây với tôi nên cũng đỡ buồn. Nó thường vẫn làm giúp tôi nhiều công việc, con bé thế mà đảm đang đáo để, đã chịu khó lại hay làm. […]
Tâm lơ đãng nghe lời mẹ kể những công việc và cách làm ăn ngày một khó khăn ở làng. Chàng dửng dưng không để ý đến. Con bác Cả Sinh lấy vợ, hay chú bác ta chết thì có can hệ gì đến chàng? Cái đời ở thôn quê với đời của chàng, chắc chắn, giàu sang, không có liên lạc gì với nhau cả. Câu chuyện nhạt dần. Những câu hỏi và sự săn sóc của bà cụ về công việc của chàng chỉ làm cho Tâm khó chịu. Chàng trả lời qua loa lấy lệ. Nghĩ đến vợ đợi, Tâm vội vàng đứng dậy.
Bà cụ nhìn theo khẩn khoản:
- Cậu hãy ở đây ăn cơm đã. Đến chiều hãy ra.
- Thôi, bà để tôi về. Độ này bận công việc lắm. Tâm lại an ủi:
- Nhưng thế nào có dịp tôi cũng về.
Rồi Tâm mở ví lấy ra bốn tấm giấy bạc 5 đồng đưa cho mẹ. Tâm hơi kiêu ngạo, trước mặt cô Trinh, chàng nói:
- Đúng hai chục, bà cầm lấy mà tiêu, có thiếu tôi lại gửi về cho. Bà cụ run run đỡ lấy gói bạc, rơm rớm nước mắt.
Tâm làm như không thấy gì, vội vàng bước ra. […] Ra đến ngoài Tâm nhẹ hẳn mình. Chàng tự cho là đã làm xong bổn phận.
(Trích Trở về, Tuyển tập Thạch Lam, NXB Văn học, 2004, tr.24-27.)
* Chú thích:
- Nhà văn Thạch Lam là cây bút xuất sắc trong nhóm Tự lực văn đoàn. Ông sinh năm 1910 tại Hà Nội, tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh, sau đổi tên là Nguyễn Tường Lân, bút danh Thạch Lam.
- Tác phẩm hướng về đời sống bình dị, tình cảm nghiêng về người nghèo, đặc biệt là người phụ nữ trong xã hội cũ. Lối viết trữ tình hướng nội, khơi sâu vào đời sống bên trong với những rung động và cảm giác tế vi.
Hướng dẫn giải:
Câu 1. (2.0 điểm)
a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn
- Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn.
- Thí sinh có thể trình bày theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Việc thấu hiểu chính mình.
c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận
- Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, sau đây là một số gợi ý:
+ Giải thích:
++ “Bến đỗ an toàn”: Tượng trưng cho sự ổn định, an toàn nhưng về lâu dài sẽ sinh ra sự trì trệ, sợ hãi sự thay đổi.
++ “Tháo dây, nhổ neo”: Là hành động can đảm, dám bước ra khỏi vùng an toàn để theo đuổi đam mê, khám phá những chân trời mới.
=> Nhận định của Mark Twain nhấn mạnh đến việc can đam bước ra vùng an toàn để khám phá thế giới, phá vỡ những giới hạn của bản thân.
+ Bàn luận:
++ Cuộc sống của mỗi cá nhân chỉ thực sự có ý nghĩa khi chúng ta vận động, không ngừng nỗ lực, phá vỡ những giới hạn của bản thân, khám phá những chân trời mới. Bởi nếu chúng ta cứ mãi an phận tại “bến đỗ an toàn”, chúng ta sẽ bỏ lỡ nhiều cơ hội. Để rồi, khi nhìn lại, chúng ta sẽ sống trong sự day dứt, tiếc nuối vì đã bỏ lỡ những điều đã qua hơn là chịu đựng nỗi đau nếu thất bại.
++ Thực tế cho thấy những người thành công đều sở hữu sự kiên trì, bền bỉ và sự can đảm, dám mạo hiểm, chấp nhận thử thách để chinh phục mục tiêu. Ví dụ: Nhà sáng tạo nội dung kênh Giang ơi đã chấp nhận từ bỏ công việc trong ngành truyền thông ở Anh, quyết định trở về Việt Nam để thử sức trong lĩnh vực sáng tạo nội dung trên YouTube. Sự can đảm, dám từ chối một công việc thu nhập cao và cuộc sống đầy hứa hẹn của chị đã giúp chị trở thành một trong những YouTuber truyền cảm hứng tích cực được yêu thích nhất tại Việt Nam.
++ Tuy nhiên, việc can đảm bước ra khỏi vùng an toàn vẫn còn là một việc khó khăn. Bởi nếu không có sự cân nhắc, tính toán kĩ lưỡng, chúng ta sẽ dễ dàng thất bại, mất phương hướng,…
(HS nêu quan điểm cá nhân, rút ra bài học cho chính mình và đưa ra các giải pháp hợp lí.)
d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau
- Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.
- Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý.
- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: Lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.
đ. Diễn đạt
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.
e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.
Câu 2. (4.0 điểm)
a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài
Xác định đúng yêu cầu của kiểu bài: Nghị luận văn học.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Phân tích nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Chuyện của mẹ”.
c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận
- Xác định được các ý chính của bài viết.
- Sắp xếp được các ý hợp lí theo bố cục 3 phần của bài văn nghị luận:
* Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm của cá nhân về vấn đề.
* Thân bài: Triển khai vấn đề nghị luận:
- Thể hiện quan điểm của người viết, có thể theo một số gợi ý sau:
+ Gia cảnh: Nghèo khó, sống lẻ loi, cô đơn, không nhận được nhiều sự quan tâm, chăm sóc của người con trai duy nhất.
+ Phẩm chất:
++ Là một người mẹ nhân hậu, giàu tình yêu thương con: Dù con trai sau sáu năm mới quay về thăm nhà, bà vẫn không một lời trách cứ mà vẫn ân cần, quan tâm hỏi thăm sức khỏe của con; xa cách lâu ngày, bà rất muốn được ăn cùng con một bữa cơm, khát khao được gần gũi con; xúc động khi nhận được món quà hiếm hoi của người con dù con có cử chỉ vô tâm, kiêu bạc, thờ ơ.
++ Là một người mẹ giàu lòng vị tha, bao dung, giàu đức hi sinh: Tuy đứa con trai duy nhất thờ ơ, lạnh nhạt với bà nhưng khi gặp lại con, bà vẫn trao cho con tình yêu thương chân thành, sâu sắc mà chẳng một lời oán trách; lặng thầm chi chút, lo giữ cơ hội hạnh phúc (với cô Trinh) cho con, dù người con vô tâm không đoái hoài; đơn độc, âm thầm mong nhớ con, ra ga tàu để được ngắm nhìn con thêm một chút.
=> Nhận xét: Người mẹ mang đậm những nét đẹp phẩm chất của người phụ nữ Việt Nam: Bao dung, âm thầm hi sinh cho con, yêu thương con hết mực,…
+ Nghệ thuật xâu dựng nhân vật:
++ Nhân vật được xây dựng chủ yếu thông qua các yếu tố như gia cảnh, hành động, lời nói, cử chỉ, tâm trạng. Qua những yếu tố đó, tác giả đã khắc họa thành công chân dung một người phụ nữ đơn độc, đáng thương với lòng thương yêu con sâu sắc.
++ Nhân vật được thể hiện thông qua điểm nhìn của nhân vật Tâm và của người kể chuyện, giúp người đọc hình dung được sâu sắc, chân thực hơn những phẩm chất của người mẹ.
=> Nhận xét: Thông qua nhân vật này, Thạch Lam đã thể hiện được tấm lòng nhân đạo sâu sắc khi hướng ngòi bút đến những số phận nhỏ nhoi, bị quên lãng,… Từ đó, ông khơi lên trong lòng bạn đọc sự đồng cảm, tình yêu thương đối với những người mẹ đáng thương, bất hạnh; ý thức trân trọng tình cảm gia đình thiêng liêng và nhắc nhở mỗi người con cần biết làm tròn đạo hiếu, đạo nghĩa ở đời.
(HS có thể khai thác thêm những yếu tố khác dựa trên hiểu biết của bản thân, sao cho có lí giải hợp lí, thuyết phục.)
* Kết bài: Khái quát vấn đề nghị luận.
d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau
- Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.
- Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý.
- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: Lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.
đ. Diễn đạt
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.
e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.