Đọc văn bản:
PHỐ XƯA
Huỳnh Mai Liên
Ông ơi vì sao
Mỗi lần lên phố
Đứng trước nhà cổ
Dừng chân thật lâu
Bức tường phai màu
Ban công gỉ sét
Cửa gỗ kẽo kẹt
Mái ngói xô nghiêng
Ông cười thật hiền
Phố xưa nhà cũ
Thời gian nhắn nhủ
Ký ức đã qua
Ông nhớ ngôi nhà
Nhớ từng góc phố
Tháng năm gian khổ
Lắng đọng bình yên
Phố kể chuyện riêng
Nhiều thương nhiều nhớ
Gần như hơi thở
Nhẹ nhõm tiếng chim
Ông đứng lặng im
Ngắm ngôi nhà cũ
Còn cháu chăm chú
Ngắm ông ngày xưa.
(Bay qua Hồ Gươm, Huỳnh Mai Liên, NXB Hội Nhà văn, 2024, tr.32-33)
Thực hiện các yêu cầu (trình bày ngắn gọn):
Câu 1 (0,5 điểm). Xác định nhân vật trữ tình trong bài thơ.
Câu 2 (0,5 điểm). Chỉ ra những câu thơ nhân vật trữ tình miêu tả ngôi nhà cổ trên phố.
Câu 3 (1,0 điểm). Phân tích hiệu quả thẩm mĩ của biện pháp tu từ trong hai câu thơ:
Thời gian nhắn nhủ
Ký ức đã qua.
Câu 4 (1,0 điểm). Theo em, vì sao người cháu lại chăm chú “Ngắm ông ngày xưa”?
Câu 5 (1,0 điểm). Từ nội dung bài thơ, theo em thế hệ trẻ ngày nay cần có cách ứng xử như thế nào với quá khứ của dân tộc? (trình bày khoảng 5 – 6 dòng).
Câu 1 (0,5 điểm). Nhân vật trữ tình: Người cháu.
Câu 2 (0,5 điểm). Những câu thơ:
Bức tường phai màu
Ban công gỉ sét
Cửa gỗ kẽo kẹt
Mái ngói xô nghiêng
Câu 3 (1,0 điểm).
– Biện pháp nhân hoá: Thời gian nhắn nhủ.
– Ý nghĩa:
+ Nhấn mạnh thời gian giống như con người, muốn nhắc nhở, nhắn nhủ chúng ta không được quên ký ức đã trôi qua.
+ Câu thơ giàu hình ảnh, nhạc điệu, gợi cảm,…
Câu 4 (1,0 điểm). Người cháu cảm thấy quý trọng, ngưỡng mộ, thấu hiểu những ký ức của ông, cũng như con người ông; từ đó cảm nhận được ý nghĩa của những giá trị quá khứ đang hiện hữu trong hiện tại.
Câu 5 (1,0 điểm). Tuổi trẻ cần trân trọng, biết ơn quá khứ của dân tộc; có những hành động lan toả và lưu truyền những giá trị quá khứ trong cuộc sống ngày nay cũng như mai sau; sống xứng đáng với những hy sinh của thế hệ đi trước,…
Câu 1 (2,0 điểm)
Em hãy viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích đoạn thơ được in đậm trong phần Đọc hiểu.
Câu 2 (4,0 điểm)
Thỉnh thoảng, một số câu chuyện của lịch sử, quá khứ dân tộc, được người lớn để lại khiến các bạn trẻ thấy xa lạ, khó hình dung, thấu hiểu. Nhưng thực ra, mỗi câu chuyện đều mang theo bao bài học ý nghĩa, là hành trang quý giá cho tuổi trẻ trưởng thành.
Em hãy viết bài văn nghị luận bàn về cách thức để lan toả giá trị quá khứ của dân tộc qua những câu chuyện lịch sử cho thế hệ trẻ ngày nay.
Câu 1. Em hãy viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích đoạn thơ được in đậm trong phần Đọc hiểu.
a. Xác định được yêu cầu về hình thức và dung lượng của đoạn văn: Bảo đảm yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo một trong các cách: diễn dịch, quy nạp, phối hợp, song song,…
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Phân tích đoạn thơ:
Ông nhớ ngôi nhà
Nhớ từng góc phố
Tháng năm gian khổ
Lắng đọng bình yên
Phố kể chuyện riêng
Nhiều thương nhiều nhớ
Gần như hơi thở
Nhẹ nhõm tiếng chim
c. Viết được đoạn văn đảm bảo các yêu cầu:
Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp, kết hợp chặt chẽ lí lẽ và dẫn chứng trên cơ sở những gợi ý sau:
– Người cháu cảm nhận được:
+ Nỗi nhớ của ông về quá khứ khi ngắm nhìn phố.
+ Tâm hồn của phố qua hồi ức của ông.
+ Sự kết nối giữa xưa – nay qua chính sự đồng điệu tâm hồn của ông – cháu.
– Những câu thơ bốn chữ giản dị, mộc mạc, như lời thủ thỉ tâm tình của cháu và ông, của thế hệ trẻ và thế hệ đi trước; ngôn ngữ gần gũi, giàu nhạc tính; hình ảnh thơ chân thực, gợi cảm,…
d. Diễn đạt: Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết trong đoạn văn.
e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ.
Câu 2. Thỉnh thoảng, một số câu chuyện của lịch sử, quá khứ dân tộc, được người lớn để lại khiến các bạn trẻ thấy xa lạ, khó hình dung, thấu hiểu. Nhưng thực ra, mỗi câu chuyện đều mang theo bao bài học ý nghĩa, là hành trang quý giá cho tuổi trẻ trưởng thành.
Em hãy viết bài văn nghị luận bàn về cách thức để lan toả giá trị quá khứ của dân tộc qua những câu chuyện lịch sử cho thế hệ trẻ ngày nay.
a. Đảm bảo bố cục và dung lượng của bài văn nghị luận: Bảo đảm yêu cầu về bố cục và dung lượng (khoảng 600 chữ) của bài văn.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Bàn về cách thức để lan toả những giá trị của quá khứ qua những câu chuyện lịch sử cho thế hệ trẻ ngày nay.
c. Viết được bài văn nghị luận đảm bảo các yêu cầu:
Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:
* Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận.
* Thân bài:
– Việc lan toả những giá trị của quá khứ qua các câu chuyện lịch sử cho thế hệ trẻ là một nhiệm vụ quan trọng, ý nghĩa,… (Gợi ý: Góp phần gìn giữ bản sắc dân tộc, hun đúc lòng yêu nước, và giúp thế hệ trẻ hiểu rõ cội nguồn để phát triển bền vững trong tương lai).
– Cách thức để lan toả giá trị quá khứ của dân tộc qua những câu chuyện lịch sử cho thế hệ trẻ ngày nay:
(Gợi ý:
+ Kể chuyện lịch sử một cách sinh động và gần gũi.
+ Ứng dụng công nghệ và các nền tảng hiện đại, kết hợp vào các môn học phù hợp,…
+ Tạo không gian tương tác và trải nghiệm, hoặc sân khấu hoá, xem phim thời sự,…
+ Khuyến khích thế hệ trẻ kể lại lịch sử bằng chính tiếng nói của họ,…)
– Liên hệ, mở rộng, tranh luận với ý kiến trái chiều.
(Gợi ý: Việc lan toả những giá trị của quá khứ qua các câu chuyện lịch sử cần kết hợp giữa tính truyền cảm – tính hiện đại – tính tương tác. Chỉ khi nào lịch sử chạm đến trái tim và khơi dậy cảm hứng sống, thì nó mới thực sự có sức lan toả và được tiếp nối bền vững.)
d. Diễn đạt, chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt.
e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.
Học liệu này đang bị hạn chế, chỉ dành cho tài khoản VIP cá nhân, vui lòng nhấn vào đây để nâng cấp tài khoản.
